İçeriğe atla

Avrupa E-yolları

Avrupa E-yolları: Batıda Portekiz'den doğuda Kazakistan'a; kuzeyde İsveç'ten güneyde Türkiye ve Yunanistan Akdeniz kıyılarına kadar uzanan kara yolu ağı

Avrupa E-yolları (İngilizce: International E-road network; Fransızca: Routeeuropéenne; Almanca:Europastraße; İtalyanca: Strade europee) Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından geliştirilmiş olan, Avrupa'da bulunan ana kara yollarını numaralandırma sistemidir. Avrupa ana karayollarına dâhil olan, çok defa ülkeler arası sınırları da geçen bu yollar; E 01'den başlayarak artar şekilde numaralandırılmıştır. Bu numaralama sistemi ilk defa 1975'te uygulanmış ve 1993'te sistemde büyük bir revizyon yapılmıştır. Bu numaralama Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu'na üye olan tüm ülkeleri kapsadığı için, Avrupa E-yolları ağına bağlı Kafkas ülkeleri (Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan) ve bazı Orta Asya ülkeleri (Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan) ana kara yolları da Avrupa E-yolu numaralandırma sistemine dâhildirler.

Sisteme dâhil birçok ülkede hem ulusal kara yolu numarası ve hem de Avrupa E-yolu numarası yollar üzerinde bulunan tabelalarda gösterilmektedir. Bazı ülkeler (İsveç ve Belçika) sadece Avrupa E-yolları numaraları kullanmakta ve E-yolları ağına dâhil yollar için değişik ulusal kara yolu numaralama sistemi kullanmamaktadır. İrlanda'da yollarda genellikle sadece ulusal numaralama sistemi numaraları verilmektedir ama 2007'den itibaren yenilenen Avrupa E-yolları ağına dâhil yollarda hem ulusal hem de Avrupa E-yolu numaraları gösterilmektedir. Birleşik Krallık içinde Avrupa E-yolu numaraları resmen kabul edilmemiştir ve bu ülkede hiçbir yol Avrupa-E yolu numarasını göstermemektedir.

Dünyanın diğer kıtalarında da benzer ülkeler arası kara yolları ağı geliştirme sistemleri bulunmaktadır: Mesela Amerika kıtası için Panamerikan Karayolu, Afrika kıtası için Trans-Afrika Otoyol Ağı ve Asya Otoyolu Projesi.

Numaralama sistemi

Avrupa E-yolu gösteren tabela. Bu, E 40'ı göstermektedir.
Frankfurt Uluslararası Havalimanı yakınlarında E 42 ile E 451 kavşağı

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNICE) tarafından Avrupa E-yolları için sınıflandırma ve numaralama şu prensiplere göre hazırlanmıştır:[1]

  1. Referanslı yollar ve referanslılar arası yollar ana ağ sistemi kara yolları olup A-sınıfı E-yolları olarak adlandırılmaktadır. İkinci derecede branş, bağlayıcı ve birleştirici yollara B-Sınıfı Avrupa E-yolları adı verilmiştir.
  2. Genel olarak ikili sayılı numara verilen A-Sınıfı Avrupa E-yolları numaralaması için şu prensipler uygulanmıştır:
    • Kuzey-güney referanslı yollar: Bunlara numara 5 ile biten ikili numara verilmiştir (Mesela E95.). Bu tip yollara verilen numaralar, batıdan doğuya doğru artmaktadır (Mesela E95, E5'e kıyasla daha doğudadır.).
    • Batı-doğu referanslı yollar: Bunlara numara 0 ile biten ikili numara verilmiştir; (Mesela E70). Bu tip yollara verilen numaralar kuzeyden güneye doğru artmaktadır (Mesela E80, E70'e kıyasla daha güneydedir.).
    • Kuzey-Güney referanslılar arası yollar: Bunlara tek ikili numara verilmiştir ve bu tek ikili numara, arası birleştirilen kuzey-güney referanslı yolların numaraları arasındadır. Mesela tek ikili numaralı E87 kuzey-güney referanslı E85 ile E95 yollarının arasını birleştirir. Bu tip yollara verilen numaralar batıdan doğuya doğru artmaktadır.
    • Batı-doğu referanslılar arası yollar: Bunlara çift ikili numara verilmiştir ve bu çift ikili numara, arası birleştirilen batı-doğu referanslı yolların numaraları arasındadır. Mesela çift ikili numaralı E84 batı-doğu referanslı E80 ile E90 yollarının arasını birleştirir. Bu tip yollara verilen numaralar kuzeyden güneye doğru artmaktadır.
    • E 99 yolunun doğusunda bulunan kuzey-güney A-sınıfı yollara, 101'den 129'a kadar olabilen, tek olan üçlü numara verilmiştir. Paragraf 2'de verilen diğer kurallar, bu yolların numaralanmasında uygulanmıştır.
  1. Genel olarak üç sayılı numara verilen B-Sınıfı Avrupa E-yolları numaralaması için uygulanan prensipler şunlardır:
    • B-Sınıfı Avrupa E-yollarına verilen üçlü sayıdan birincisi kuzeyindeki en yakın referanslı yolun ilk sayısı, ikincisi batısındaki en yakın referanslı yolun numarasının ilk sayısı ve üçüncü ise bir seri numarası olur.
    • E 101 doğusunda bulunan B-sınıfı yollara 0'la başlayan ve 001'den 099'a kadar üçlü numara verilmiştir.

İstisnalar

Avrupa E-yolları numaralama sistemi, 1975'te kurulduğu zaman yukarıdaki prensiplere çok sıkıca uyulmuştu. Fakat 1992'de büyük bir değişiklik yapılınca bazı istisnaların bulunabileceği prensibi kabul edilmiştir. Buna baş neden Avrupa E-yol numaralarının uygulanmasının ülkelere fazla maliyet yaratmasının istenmemesindendir. Şu anda istisnalar şunlardır:

  1. E 47 ve E 55 olarak değiştirilmesi gerekirken sırasıyla İsveç ve Norveç'te 1992'den önceki numaraları olan E 6 ve E 4 numaralarını değiştirmeden tutmalarına izin verilmiştir. Bu iki ülke içinde sadece E-yolu numarası kullanılmaktadır ve ana yolların ulusal numaraları bulunmamaktadır, Bu nedenle E-numarası değiştirme kara yolu sisteminin tabelalarının hemen hepsinin değiştirilmesini gerektirmekte ve değiştirme maliyeti çok yüksek olmaktadır. İsveç ve Norveç dışında Danimarka'dan itibaren E 47 ve E 55 numaraları kullanılmaktadır.
  2. Estonya'dan Polonya gidiş yolu olan E 67;
  3. Finlandiya'da E 63 ve E 8;
  4. İspanya ile Portekiz'de E 80

numaralanmasında ortaya çıkmıştır.

Sıralama için notlar

Aşağıda verilen listelerde:

  • Bir tire ('-'), ismi verilen iki şehir/konum arasındaki kara yolu bağlantısını gösterir.
  • Üç nokta ('…') iki şehir/konum arasında ya deniz veya diğer su yüzeyinin bulunduğunu belirtir. Bu işaretlerle gösterme bu iki şehir/konum arasında bir feribot işletildiğini göstermez ve deniz/su üzerinde hiçbir bağlantı olmaması da olasıdır. Genel olarak uluslararası feribot bağlantıları özel şirketler tarafından herhangi bir devletin desteğini sağlamadan veya herhangi bir devlet ile anlaşma olmadan işletilmektedir. Bu nedenle feribot işletilmesi veya kaldırılması özel şirket inisiyatifine kalmıştır.

Kuzey-Güney Avrupa Otoyolu Projesi (TEM)

1977'de imzalanan anlaşma ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) desteğiyle hayata geçirilmiş bir projedir.

Proje adı "Trans-European North-South Motorway (TEM) Project" olan, Türkiye dâhil, on dört ülkede uygulanan bir projedir. Projede dört tane de gözlemci ülke yer almaktadır.

Proje, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonunun Ulaşım Biriminin (UNECE) altında yer alır.

Ana amaçları

  1. Avrupa'da ve projeye dâhil olan ülkelerdeki uluslararası kara trafiğini kolaylaştırmak,
  2. Ulaşımın verimliliğini artırmak,
  3. Avrupa'nın içindeki otoyol ağını dengelemek ve açıklarını kapamak,
  4. Avrupa'daki ulaşım altyapı sistemlerinin entegrasyonunu sağlamak.

Projenin başarıları

  1. Projeye dâhil olan ülkelerin çoğunun önemli ekonomik sıkıntılar yaşamasına rağmen 1 Ocak 2005 itibarıyla 23.325 km'lik projenin %45 ine tekabül eden 10.632 km'lik kısmı kullanımda, 1.106 km'si yapım aşamasındadır.
  2. Otoyol yönetimi, yol ekonomisi, planlama ve dizayn, inşaat gibi konuların ayrıntılı ele alınmıştır.
  3. Bir sürü dilde yayımlanan teknik belgeler (rehberler, öneriler, metotlar vs.) devamlı güncellenmektedir.
  4. TEM ağındaki bilgiler işlenmekte ve güncellenmektedir.
  5. Proje finansmanı için yeni yolların bulunmasına başlanmıştır.

Projeye dâhil olan ülkeler

Gözlemci ülkeler

Aday ülkeler

A-sınıfı Avrupa E-yolları

Kuzey-Güney referanslı yollar

Batı-Doğu referanslı yollar

Kuzey-Güney referanslılar arası yollar

Doğu-Batı referanslılar arası yollar

B-sınıfı Avrupa E-yolları

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Kasım 2008. 
  2. ^ "E264 Jõhvi (Estonya) ile Incukalns (Letonya) arasında yeni yol" (PDF). 27 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Aralık 2008. 
  3. ^ a b c d e f g h Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; WG371 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  4. ^ "UN Economic and Social Council; Economic Commission for Europe; Inland Transport Commission; Report of the Working Party on Road Transport on its Ninety-fifth Session; TRANS/SC.1/369; 7 Kasım 2001" (PDF). 27 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Aralık 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">San Marino</span> Avrupada bir ülke

San Marino veya resmî adıyla San Marino Cumhuriyeti, Güney Avrupa'da İtalya Yarımadası içerisinde Apenin Dağları'nın bir tepesindeki küçük bir ülkedir. Hiçbir denize kıyısı olmayan ülke, Avrupa'nın altı mikrodevletindendir ve etrafı İtalya toprakları ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Viyana</span> Avusturyanın başkenti ve eyaleti

Viyana, Avusturya'nın başkenti ve en büyük şehri, aynı zamanda ülkenin dokuz eyaletinden yüzölçümü bakımından en küçüğü, yaklaşık 1.900.000 kişilik nüfusuyla ülkenin en kalabalık şehridir. Çevre ilçeleriyle birlikte Viyana'da yaklaşık iki milyon insan yaşar ki bu da Avusturya nüfusunun yaklaşık dörtte biridir. Nüfus bakımından Viyana Avrupa Birliği'nin en büyük onuncu kentidir. Birleşmiş Milletler bürosuyla Viyana Birleşmiş Milletlerin dört resmî merkez temsilciliğinden birine sahiptir. Kentte bulunan diğer önemli uluslararası kuruluşlar OPEC, AGİT ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'dur (IAEA).

Türkiye taşıt plaka kodu, Türkiye'de taşıtlarda bulunan plaka kodlarıdır. Plakalarda coğrafi bilgi ile ilişkili bir numaralama sistemi kullanılmaktadır. Türkiye'de plakalar yetkili özel atölyeler tarafından yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sankt-Peterburg</span> Rusyanın federal şehirlerinden biri

Sankt-Peterburg (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Milano</span> İtalyanın Lombardia bölgesinde, Milano iline bağlı ilçe (komün)

Milano, Kuzey İtalya'da bulunan Lombardiya bölgesinde kendi ismini taşıyan Milano ilinde bulunan bir şehir ve bir komündür. Milano Lombardiya bölgesinin ve Milano'nun başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Tuna</span>

Tuna, Almanya'nın güneyinde Kara Orman bölgesinde Donaueschingen kasabasında Brigach ve Breg nehirlerinin birleşmesiyle meydana gelen nehir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda katkısı</span>

Gıda katkıları, gıda endüstrisinin gıdanın üretimi, hazırlanması, ambalajlaması ve/veya depolamasında gıdaya dayanıklık, yoğunluk, renk vermek için katılan madde veya madde karışımlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Melanie Chisholm</span> İngiliz müzisyen

Melanie Chisholm, Melanie C olarak da bilinir, "I Turn To You" adlı şarkısıyla tanınan İngiliz sanatçı. Tam adı Melanie Jayne Chisholm'dur. Never be the same again adlı şarkısıyla isim yapmıştır. 1996'da kurulan ünlü kız müzik topluluğu “Spice Girls”ün üyesi Melanie Jayne Chisholm, grubun elemanlarından Geri Halliwell’in solo projelere yönelmesinden sonra, kendisi de solo projesine yöneldi. Spice Girls’ün “Sporty Spice” unvanlı üyesi Melanie C, ilk defa 1998 senesinde Bryan Adams ile düet yaptığı “When You’re Gone” parçasıyla adından bahsettirdi.

<span class="mw-page-title-main">Asya Otoyolu Projesi</span> Vikimedya liste maddesi

Asya Ana Karayollar Projesi, Asya'daki ana karayollar sistemini geliştirmek hedefli olarak Asya ve Avrupa'da bulunan 32 ülke ile Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu (ESCAP) arasında yapılmış olan bir kooperatif projedir. Sekreterliği Bangkok'ta bulunmaktadır. Bu proje Komisyonu'nun 48. Toplantısında 1992'de kabul edilmiş olan Asya Kara Ulaşımı Altyapı Geliştirmesi (ALTID) ana projesinin üç genel kısmından biridir. Bu kısımlar şunlardır:

  1. Asya Ana Karayollar Projesi :
  2. Trans-Asya Demiryolu (TAR);
  3. Asya karadan taşımacılık projeleri için teşvik.
<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Kars demiryolu</span> Demiryolu hattı

Bakü - Tiflis - Kars demiryolu ya da Bakü - Tiflis - Ahılkelek - Kars demiryolu, kısaca BTK ya da BTAK, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye'yi doğrudan birbirine bağlayan bölgesel demiryolu hattıdır. Hat, "Demir İpek Yolu" olarak da adlandırılmaktadır.

Acil telefon numarası ani gelişen ciddi bir durumda çabuk yardım gerektiğinde telefonla aranması gereken, bu amaçla cevap verebilecek birilerinin başında bulunduğu telefon numarasıdır. Acil telefon numarası birçok ülkede yerel acil servislere ulaşmak için bulunan numaralardır. Acil telefon numarası ülkeden ülkeye değişir. Hızlı bir şekilde kolayca hatırlanıp aranabilmesi için genellikle üç basamaklı bir sayıdan oluşur. Bazı ülkelerin farklı acil servisleri için farklı bir acil durum numarası vardır. Bunlar genellikle son basamağa göre değişir. Bkz. Acil telefon numaraları listesi.

Bu sayfa Federal Almanya Cumhuriyeti'nin ulaşım altyapısı durumu ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa E-yolu E95</span>

Avrupa E-yolu E95 kuzey-güney referanslı 1790 km uzunlukta kuzeyde Sankt-Peterburg, Rusya'da başlayan ve Merzifon, Türkiye'de sona eren bir uluslararası Avrupa E-yoludur. Bu E-yolu Rusya, Belarus, Ukrayna üzerinden Odessa'ya geçmekte ve Odessa - Samsun arasında Karadeniz geçilmesi gerekmekte ve Merzifon'da son bulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa E-yolu E70</span> Avrupada yol

Avrupa E-yolu E70, batı-doğu referanslı 4550 km uzunlukta batıda La Coruna, İspanya'da başlayan ve Poti'de sona eren bir uluslararası Avrupa E-yoludur. Bu E-yolu İspanya, Fransa, İtalya, Hırvatistan, Slovenya, Sırbistan, Romanya, Bulgaristan üzerinden Varna'ya geçmekte ve Varna - Samsun arasında Karadeniz geçilmesi gerekmektedir. Sonra Türkiye'de Samsun'dan başlayıp Gürcistan sınırına kadar gitmekte ve Poti, Gürcistan'da son bulmaktadır. Varna-Samsun arasında düzgün işleyen feribot bulmak şu anda (8.2009) imkânsızdır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa E-yolu E80</span> Avrupada yol

Avrupa E-yolu E80, batı-doğu referanslı 5600 km uzunlukta batıda Lizbon, Portekiz'de başlayan ve İran'a girişte Gürbulak sınır kapısında sona eren bir uluslararası Avrupa E-yoludur. Bu E-yolu Portekiz, İspanya, Fransa, İtalya, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Sırbistan, Bulgaristan ve Türkiye üzerinden geçerek Türkiye-İran sınır kapısı olan Gürbulak'ta İran'a ulaşarak sona ermektedir. Pescara, İtalya ile Dubrovnik, Hırvatistan arasında Adriyatik Denizi'ni geçmek gerekmekte ve düzgün işleyen bir feribot servisi gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa E-yolu E60</span>

Avrupa E-yolu E60, Avrupa E-yolları ağının Avrupa ve Asya kıtalarında bulunan bir parçası. Fransa'nın Brest şehrinde başlayıp, Kırgızistan'daki İrkeştam Geçiti'nde bitmektedir. Batı-doğu referanslı olarak yaklaşık 6200 km uzunluğundadır. Aynı zamanda, en uzun 2. Avrupa E-yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa E-yolu E40</span> Fransa, Calaiste başlayıp 6500 km sonra Kazakistan, Ridderde biten otoyol

Avrupa E-yolu E40, Avrupa E-yolları ağının Avrupa ve Asya kıtalarında bulunan bir parçası. Fransa'nın Calais şehrinde başlayıp, Kazakistan'ın Ridder şehrinde bitmektedir. Batı-doğu referanslı olarak yaklaşık 6500 km uzunluğundadır. Aynı zamanda, en uzun Avrupa E-yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa E-yolu E1</span>

Avrupa E-yolu E01, Avrupa E-yolları ağının Batı Avrupa'da bulunan bir parçası. Kuzey İrlanda'nın Larne şehrinde başlayıp, İspanya'nın Sevilla şehrinde bitmektedir. Kuzey-güney referanslı olarak yaklaşık 2509 km uzunluğundadır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa E-yolu E05</span>

Avrupa E-yolu E05, Birleşmiş Milletler uluslararası E-kara yolu ağının bir parçasıdır. Greenock, İskoçya'nın güneyinden İngiltere'ye ve ardından Fransa'dan, İspanya'ya kadar uzanan batıdaki en uzun kuzey-güney yoludur. Güzergâh 1,900 mil (3,058 km) uzunluğundadır.

<span class="mw-page-title-main">Telefon numaralandırma planı</span> telefon numaraları için planlama

Telefon numaralandırma planı, telekomünikasyonda abone telefonlarına veya diğer telefon uç noktalarına telefon numaraları atamak için kullanılan bir numaralandırma şemasıdır. Telefon numaraları, bir telefon şebekesindeki katılımcıların alan kodu yönlendirme sistemi ile erişilebilen adresleridir. Telefon numaralandırma planları, kamu telefon şebekesinin (PSTN) idari bölgelerinin her birinde tanımlanmaktadır ve ayrıca özel telefon ağlarında da bulunmaktadır. Halka açık numara sistemleri için, coğrafî konum her bir telefon abonesine atanan numara katarında rol oynamaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.