Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi
| Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi | |
|---|---|
 | |
| Kuruluş | 1961 (eski) 2009 (mevcut) |
| Tür | AB Kolektif Başkanlığı |
| Merkez | Europa binası, Brüksel |
| Başkan | Charles Michel |
| Resmî site | European Council |
Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi, Avrupa Birliği Liderler Zirvesi ya da kısaca Avrupa Zirvesi (İngilizce: European Council) Avrupa Birliği'nin en yüksek siyasi kurumudur.[1] İngilizcede European Council olarak anılan ve yalnızca Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile ilgili olan bu kurum, kırk yedi üyeli Avrupa Konseyi (İngilizce: Council of Europe) ile karıştırılmamalıdır. Zirve, Avrupa Birliği üyesi devletlerin devlet ya da hükûmet başkanlarının ve Avrupa Komisyonu başkanının katılımlarıyla yürütülür. Zirveye Avrupa Birliği Konseyi'nin başkanı başkanlık eder.[2]
Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi, yasama ve yürütme gibi güçlere sahip değildir ancak Avrupa Birliği'nin önemli konularını ele alır. Zirve yılda en az iki kez toplanır. Toplantılar genellikle Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi'nin de karargâhı olan Belçika'nın başkenti Brüksel'deki Justus Lipsius binasında yapılır.[3][4][5]
Geçmişi
İlk Avrupa Zirveleri, 1961 yılının şubatında Paris'te, temmuzunda Bonn'da gerçekleştirildi. İlk yapılan toplantılar Avrupa Topluluğu'nun üyelerinin gayriresmî bir araya gelmesiydi. 1969 yılına dek düzensiz periyotlarda bir dizi zirve düzenlendiyse de gerçek anlamda ilk zirve bu yıl geldi. 1969 Lahey Zirvesi'nde üye ülkelerin başkanları Birleşik Krallık'ın topluluğa kabulü üzerine görüş birliğine vardılar ve [Avrupa Politik İşbirliği]'ni oluşturdular.[1][6]
Zirveler, 1974 yılına gelindiğinde resmiyete döküldü ve zirvelerin o dönemki Fransa cumhurbaşkanı Valéry Giscard d'Estaing tarafından yapılan bir öneri üzerine düzenli olarak yapılması kararına varıldı. 1987 yılında Avrupa Tek Senedi imzalanarak uygulamaya koyuldu ve Maastricht Antlaşması uyarınca tanımlanan bir role sahip oldu. İlk başlarda yılda yalnızca iki zirve düzenlenirken bu sayı günümüzde dörttür. Dönem başkanlığını yürüten her ülke iki kez bu toplantılara ev sahipliği yapar. Olağan zirvelerin yanı sıra, özel ya da olağanüstü zirveler de düzenlenebilir.[1][6]
Bu zirveler pek çok kişi tarafından Avrupa Birliği tarihinde dönüm noktası olan olayların yaşandığı yer olarak görülmektedir. Örneğin:[1]
- 1969, Lahey: İlk genişleme kararı
- 1974, Paris: Liderler zirvesinin resmen oluşturulması
- 1985, Milano: Avrupa Tek Senedi'nin temellerinin atılması
- 1991, Maastricht: Maastricht Antlaşması üzerinde anlaşılması
- 1997, Amsterdam: Amsterdam Antlaşması'nın imzalanması
- 1998, Brüksel: Bazı üye ülkelerin Euroyu ortak para olarak kabul etmesi
- 1999; Köln: Askerî birimlerin oluşturulması
- 1999, Tampere: Kurumsal yenilikler
- 2000, Lizbon: Lizbon Stratejisi'nin belirlenmesi
- 2002, Kopenhag: Büyüme kararının alınması
- 2007, Lizbon: Lizbon Antlaşması'nın imzalanması
Gücü ve işlevi
Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi, Avrupa Birliği'nin yaptığı pek çok antlaşmada "birliğin gelişmesi için gerekli yardımı yapacak" bir birim olarak anılsa da Avrupa Birliği'nin resmî kurumlarından biri değildir. Avrupa Zirevlerinde Avrupa Birliği'nin dış politikası belirlenir ve bu nedenle Avrupa entegrasyonunun motor gücü olarak tanımlanmaktadır. Bunu yaparken resmî herhangi bir dayanağı olmayan kurumun etkisi Avrupa Birliği üyesi ülkelerin devlet ve hükûmet başkanlarından oluşuyor olmasındandır.[1][4]
Ulusal liderlerden oluştuğu için üye ülkelerin yürütme güçlerini bir araya getiren zirve, Ortak dişişleri ve güvenlik politikası ile Güvenlik güçleri ve adalet alanında iş birliği programlarında olduğu gibi Avrupa Topluluğu dışında da etkili bir güce sahiptir.
Liderler zirvesi çoğu zaman belirli bir liderinin olmamasından, zayıf yapısından, yılda dört kez iki gün süreyle toplanmasından ve bir personel kadrosunun olmamasından dolayı sık sık eleştirilmektedir.[7]
Oluşum
Resmî olarak Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi üye ülkelerin devlet ya da hükûmet başkanlarından ve Avrupa Komisyonu'nun başkanından oluşur. Komisyon başkanının oy kullanma yetkisi yoktur. Toplantıların düzenlendiği ülkenin dişişleri bakanı da toplantılara katılır. Avrupa Komisyonu başkanınına da bir başka komisyon üyesi eşlik edebilir.[1][4][5] Avrupa Konseyi Genel Sekreteri ya da onun temsilcisi de düzenki katılımcılardandır. Bu görev son zamanlarda Genel Sekreterin zirveleri düzenlemedeki etkin rolü nedeniyle bir hayli önem kazanmıştır. Toplantılar başlamadan önce Avrupa Parlamentosu başkanı da bir açılış konuşması yapar.[1][4][5]
Ancak zirveler sırasındaki görüşmelerde sahne arkasında da pek çok görevli çalışır. Ancak ülke başına 2 temsilci dışında bu görevliler toplantı salonlarına giremez. Her üye ülkenin temsilcisi kendi dilinde konuşma hakkına sahip olduğu için çoğu zaman toplantı salonunda metinleri diğer temsilcilere çevirmek amacıyla çevirmenler de bulunur.[1]
Katılımcılar
- Notlar
- ^ İrlanda Başbakanı, genellikle hem İrlandaca hem de İngilizcede Taoiseach olarak anılır. Bakınız: İrlanda Anayasası, Madde 28.5.1°.
- ^ Resmi websitesine 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. göre bir EPP üyesi olarak değerlendirildi.
- ^ Ulusal Liberal Parti (PNL) önceki lideri ve seçim kampanyasında desteklendi, Iohannis Romanya Anayasası'ndaki cumhurbaşkanlığı görevlerine göre tarafsızdır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h van Grinsven, Peter (Eylül 2003). "The European Council under Construction" (PDF). Netherlands Institution for international Relations. 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2007.
- ^ "How does the EU work". Europa (web portal). 4 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
- ^ "European Council". Council of the European Union. 20 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
- ^ a b c d "Consolidated versions of the treaty on European Union and of the treaty establishing the European Community" (PDF). Europa (web portal). 7 Şubat 1992. 1 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
- ^ a b c "European Council". Europa (web portal). 24 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
- ^ a b Stark, Christine. "Evolution of the European Council: The implications of a permanent seat" (PDF). Dragoman.org. 8 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
- ^ Laming, Richard (10 Temmuz 2003). "Too much champagne, not enough leadership". Open Democracy. 15 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.
 Avrupa Birliği konuları | ||
|---|---|---|
| Simgeler |  | |
| Tarih |
| |
| Siyaset | ||
| Hükûmet | ||
| Hukuk |
| |
| Coğrafya | ||
| Ekonomi |
| |
| Kültür | ||
| Listeler |
| |
