
Avrupa Birliği (AB), yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1993 yılında, Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinen Maastricht Antlaşması'nın yürürlüğe girmesi sonucu, var olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. 445 milyondan fazla nüfusuyla Avrupa Birliği, dünya ülkelerinin GSYİH'ye (nominal) göre sıralanışında nominal gayrisafi yurt içi hasılasının %30'luk bölümünü oluşturur.

Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET), üyelerinin ekonomik entegrasyonunu hedefleyen bölgesel bir kuruluş. 1957'de Roma Antlaşması ile kuruldu. 1993'te Avrupa Birliği'nin (AB) kurulmasıyla Avrupa Topluluğu (AT) adını aldı ve AB'ye dâhil edildi. 2009'da ise tamamen AB'ye devredildi ve varlığı sona erdi.

Maastricht Antlaşması, 7 Şubat 1992'de imzalanan ve AET’nin AB olması yolundaki son adım olan ekonomik ve parasal birliği de gerçekleştirme istikametine girdiği antlaşmadır.

Avrupa Birliği'nin temelini, II. Dünya Savaşı sonrasında sanayi bakımından özellikle önemli iki temel hammadde olan kömür ve çelik sektörünü güçlendirmek ve bunları uluslarüstü bir otorite ile kontrol ederek barışı sürdürmek amacıyla 1951'de kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu oluşturmaktadır. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, 18 Nisan 1951'de Belçika, Almanya, Fransa, Hollanda, Lüksemburg ve İtalya arasında imzalanan Paris Antlaşması (1951) ile kurulmuştur. Yine bu ülkelerin imzaladığı 25 Mart 1957 tarihli Roma Antlaşması ile bir başka topluluk daha, Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (Euratom) eklendi ve bu anlaşmayla, aynı tarihte Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kurulmuş oldu. 1958'de yürürlüğe giren Roma Antlaşması üye ülkeler arasında önce gümrük birliğini, yani malların gümrük vergisi ödenmeksizin üye ülkeler arasında serbestçe alınıp satılmasını öngörmüştür. Bu yapının oluşturulmasının öncüleri Fransız Planlama Teşkilatı Başkanı Jean Monnet ve Dışişleri Bakanı Robert Schuman olmuştur. Jean Monnet ve ekibinin titizlikle hazırlamış olduğu ve Robert Schuman'ın 9 Mayıs 1950'de ilan ettiği metin "Schuman Bildirgesi" adını alacak ve daha sonraları 9 Mayıs, Avrupa Günü olarak kabul edilecekti.

Roma Antlaşması, 25 Mart 1957 tarihinde Fransa, Batı Almanya, İtalya, Benelüks ülkeleri Belçika, Hollanda ve Lüksemburg arasında imzalanan ve bağımsız bir uluslararası örgüt olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'nu oluşturan antlaşma.

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, Soğuk Savaş döneminde Batı Avrupa ülkelerini birleştirmesi amacıyla kurulmuş, altı üyeli uluslararası bir örgüttü. Bu örgüt Avrupa demokrasisinin temellerinin atılmasında ve günümüz Avrupa Birliği'nin gelişmesinde rol oynamıştır. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu uluslarüstü prensiplere göre oluşturulmuş ilk örgüttür. Topluluğun ilkeleri 9 Mayıs 1950'de, Fransa Dışişleri Bakanı Robert Schuman tarafından Schuman Bildirgesi ile duyurulmuştur.

Amsterdam Antlaşması, 2 Ekim 1997 tarihinde Avrupa Birliği üyesi ülkelerce imzalanmış ve 1992 yılında imzalanan Maastricht Antlaşması'nın koşullarında köklü değişikler yapmıştır. Antlaşma 1 Mayıs 1999 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Nice Antlaşması, Fransa'nın Nice kentinde gerçekleştirilen Avrupa Birliği Liderler Zirvesi sırasında Avrupa Birliği'nin iki kurucu antlaşmasının koşullarını iyileştirmek ve düzenlemek için kabul edilmiş bir antlaşmadır. Antlaşma gereğince Euro adlı para ortak birimini ve Avrupa Birliği'nin üç sütununu oluşturan Maastricht Antlaşması ve Avrupa Ekonomik Topluluğu ile Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu'nu kuran Roma Antlaşması'nın maddeleri üzerine değişiklikler yapılmıştır.

Avrupa Birliği'nin üç sütunu, 7 Şubat 1992 tarihinde Hollanda'nın Maastricht kentinde imzalanan ve Avrupa Birliği'ni resmen kuran Maastricht Antlaşması uyarınca birlik politikalarının ayrıldığı üç ana başlıktır.

Güvenlik Güçleri ve Adalet Alanında İş Birliği ya da Adalet ve İçişleri Avrupa Birliği'nin, üç sütun adını verdiği görev alanlarının üçüncüsüdür. Bu sütun büyük ölçüde yasaların uygulanması ve ırkçılığa karşı yürütülen işlemler ile ilgilenir. Daha çok hükûmetlerarası ilişkiler ile ilgilendiğinden bu sütuna Avrupa Komisyonu'ndan, Avrupa Parlamentosu'ndan ve Avrupa Adalet Divanı'ndan gerçekleştirilen müdahale en alt düzeyedir. Avrupa tutuklama emri ve polis güçlerinin denetimi de bu sütunun görev ve sorumluluk alanına girer. Avrupa Birliği içinde birbirlerinden bağımsız işleyen üç ayrı güvenlik birimi vardır: Eurojust, Europol ve Cepol'dür.

Avrupa Parlamentosu milletvekilliği, Avrupa Birliği'nin yasama organı olan Avrupa Parlamentosu üyeliğidir. Avrupa Parlamentosu milletvekilleri, kendi ülkelerindeki ulusal mecliste bulunan milletvekillerine denktir. Fransa, İtalya, İspanya ve Portekiz'de bu görev için daha çok temsilci sıfatı kullanılmaktadır.
Avrupa Birliği'nde kültür alanında üye ülkeler arasında pek çok iş birliği yapılmaktadır. Avrupa Birliği içinde kültürel etkinliklerin yaygınlaştırılması için atılan adımlar arasında en önemlileri yedi yıl sürmesi öngörülen Kültür 2000 programı, Avrupa Kültür Ayı etkinliği, Media Plus programı, Avrupa Birliği Gençlik Orkestrası gibi orkestralar ve Avrupa Kültür Başkenti düzenlemesidir.

Kıbrıs pasaportu, Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşlarının Kıbrıs adasının dışına seyahat yapmaları için verilen belgedir. Avrupa Birliği ülkeleri arasında seyahat ettikleri zaman, Kıbrıs vatandaşları tarafından kimlik kartı amacıyla kullanılabilir ve Avrupa Birliği ve Avrupa Ekonomik Bölgesinin herhangi bir ülkesinde serbest dolaşım ve ikamet hakkı sağlar. Sivil Kayıt ve Göç Bakanlığı pasaportları vermek ve yenilemekten sorumludur.

Fransız pasaportu, uluslararası yolculuk için Fransa cumhuriyeti uyruklarına çıkarılan belgedir.. Fransız vatandaşlığın bir göstergesi olarak hizmet etmekten başka, Fransızlar her tarafta pasaportları kaybolursa Fransız konsolosluğunda veya diğer konsolosluklarda bulunan ilgili memurlardan yardım almalarını kolaylaştırır. Fransız pasaportları on yıl boyunca geçerlidir.

Çek pasaportu herhangi bir yaşta olan Çek vatandaşlarına ve Çekya tarafından verilen uluslararası seyahat belgesidir. Çek Ulusal kimlik kartı ile birlikte pasaport Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinin herhangi birine seyahat ve ikamet hakları sağlar. Pasaportun veri sayfası, Çekçe, İngilizce ve Fransızca basılmış, kalan sayfaları tüm resmi AB dilleri ile Rusçadır.
Lüksemburg pasaportu Uluslararası seyahat için Lüksemburg vatandaşlarına verilir. Avrupa Birliği içinde seyahat için Lüksemburg vatandaşlarının kimlik kartıda yeterlidir. 31 Temmuz 2006 itibaren, Lüksemburg biyometrik pasaporta geçmiştir.
Mali pasaportu Mali vatandaşlarına ülke dışına seyahat için verilir. Bu uluslararası seyahatin öncelikli kanıtıdır. Pasaport, ulusal kaydı kartı veya ehliyet kimlik için de kullanılabilir. Aynı zamanda, vatandaşlığın temel kanıtıdır.

Avrupa Birliği aday ülkeleri 1980'li yıllarda umuma mahsus pasaportlarının tasarımlarını ve özelliklerini Avrupa Birliği'nin ortak güvenlik ve biyometri kurallarına uygun hale getirmeye başlamışlardır.

Antik Roma'da vatandaşlık özgür bireylerin yasalar, mülkiyet ve yönetim ile ilgili olarak elde ettiği ayrıcalıklı siyasi ve hukuki bir statüdür.
- Romalı kadınlar sınırlı bir vatandaşlık biçimine sahipti. Oy kullanamazlardı veya seçimler için aday olamazlardı. Zengin kadınlar, inşaat projelerine, dini törenlere veya diğer etkinliklere kaynak sağlayarak kamusal hayata katılabilirlerdi. Kadınların mülk edinme, iş yapma ve boşanma hakları vardı ancak yasal hakları zamanla değişiklik gösterdi. Evlilikler, Cumhuriyet döneminde önemli bir siyasi ittifak biçimiydi.
- Bağımlı devlet veya müttefik (socii) vatandaşları Roma vatandaşlığının sınırlandırılmış biçimi olan Latin vatandaşlığı haklarına sahipti. Yine de seçme seçilme hakkı yoktu.
- Azat edilmiş kölelere doğrudan vatandaşlık verilmiyordu. Aynı zamanda magistratus olma hakları da yoktu. Azat edilmiş kölelerin çocukları doğuştan özgür vatandaş oluyordu. Horatius bunlardan biriydi.
- Köleler bir eşya olarak görüldüğü için kişilik haklarından yoksundu. Zaman içinde, Roma yasalarınca az da olsa korundular. Bazı köleler, sunduğu hizmetlerin karşılığında veya efendileri öldüğünde serbest bırakıldı. Özgür olduklarında, Roma toplumuna katılmak için birkaç engelle karşılaştılar. Bir kişinin doğuştan ziyade yasayla vatandaş olabileceği ilkesi Roma mitolojisinde yer almıştır; Romulus, savaşta Sabinleri yendiğinde, Roma'da bulunan savaş esirlerine vatandaş olabileceklerine söz verdi.
İşçilerin serbest dolaşım hakkı, Avrupa Birliği müktesebatının bir politika bölümüdür. İşçilerin serbest dolaşım hakkı, Avrupa Birliği'ne üye herhangi bir ülkenin vatandaşlarının başka bir üye devlette söz konusu üye devletin vatandaşlarıyla aynı koşullar altında işe başlayabilmesi anlamına gelir. Milliyet temelindeki hiçbir ayrımcılığa özellikle izin verilmez. İşçilerin serbest dolaşımı, kişilerin serbest dolaşımının bir parçasıdır ve dört ekonomik özgürlükten biridir: malların, hizmetlerin, iş gücü ve sermayenin serbest dolaşımı. Avrupa Birliği'nin İşleyişi Hakkında Antlaşma'nın 45. maddesi şunu belirtir: