İçeriğe atla

Avrupa Birliği Dış İlişkiler Servisi

Avrupa Birliği Dış İlişkiler Servisi
EEAS
European External Action Service
Birlik amblemi
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi1 Aralık 2010 (2010-12-01)
Önceki kurumlar
  • Komisyon DG RELEX
  • Komisyon Dışişleri Departmanı
TürüÖzerk bir kurum
AdresTriangle binası
1046 Brüksel, Belçika
Personel sayısı4,955 (2015)
Yıllık bütçe976.1 milyon € (2015)
Yönetici(ler)
  • Josep Borrell, Yüksek Temsilci
  • Helga Schmid, Genel İcra Sekreteri
Alt birimler
Belgeler
Web sitesihttp://eeas.europa.eu/

AB Dış Eylem Servisi veya daha sık kullanılan ifadeyle AB Dış İlişkiler Servisi (İngilizceEuropean External Action Service - EEAS veya EAS) resmen 1 Aralık 2010 tarihinde[1] Lizbon Antlaşması'ndan sonra kurulmuş bir Avrupa Birliği (AB) dairesidir.[2] Lizbon Antlaşması, AB'nin uluslararası toplulukta etkinliğini ve tek ses olabilmesini sağlamak için, Dış İlişkilerden Sorumlu Avrupa Komisyonu Üyesi ve Ortak Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi makamlarının birleştirilmesi sayesinde “AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi” makamını oluşturmakta. Servis, AB'nin Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası ile AB'nin dış temsilinin diğer alanlarda uygulanabilmesinde, AB için bir dışişleri bakanlığı ve diplomatik olarak hizmet vermektedir. EEAS; Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi (HR),yetkisi altında olup ona yardımcı olur.
Hem AB Konseyi başkan yardımcılığı hem de Avrupa Komisyonu başkan yardımcılığını yürütecek Yüksek Temsilci'nin aynı zamanda, AB Dışişleri Konseyi'ne de başkanlık edecek. Lizbon Antlaşması ile değiştirilen AB Antlaşması'nın (ABA) 27(3)’ncü maddesi, EEAS'e, Yüksek Temsilci’ye, Avrupa Birliğinin Ortak Dış ve Güvenlik Politikası’nın (ODGP) gereklerini yerine getirmesinde destek olma ve üye Devletlerin dışişleri bakanlıkları ile iş birliği içerisinde çalışma görevi verdi. EEAS’nin organizasyonu ve işleyişi, Yüksek Temsilci tarafından sunulacak teklif doğrultusunda kabul görecek Konsey Kararı ile belirlenecekti. EEAS’nin uzman kadrosu, Komisyon’un ilgili birimleri ve AB Konseyi Genel Sekreterliği’nin ilgili birimleri[3] ile birlikte üye Devletlerin diplomatik servislerinden sağlanacaktı.[4]
EEAS AB'nin krizlere tepkisini yönetmekte, istihbarat kapasitesi bulunup yetkinlik paylaştığı yerlerde Komisyon ile iş birliği yapmaktadır. Yüksek Temsilci ve EEAS politikayı önerip uygulayabilecek olmasına rağmen politika belirleme rolü Dışişleri Konseyi Yüksek Temsilcisi üyelerine aittir.[5]

Kaynakça

  1. ^ Rettman, Andrew (2 Aralık 2010) Ashton names EU foreign-service priorities at low-key launch event 6 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., EU Observer
  2. ^ Rettman, Andrew (23 Ekim 2009) EU states envisage new foreign policy giant 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., EU Observer
  3. ^ Avrupa Konseyi Genel Sekreterliği’nin Eski Genel Müdürlüğü’nden coğrafi, çok taraflı ve küresel unsurlar EEAS’ye geçmiştir
  4. ^ "Consolidated Version of the Treaty on European Union". AB Resmi Gazetesi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015. 
  5. ^ Rettman, Andrew (8 Temmuz 2010) EU takes 'historic' step on new diplomatic service 11 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., EU Observer

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği</span> 27 Avrupa ülkesinin politik ve ekonomik birliği

Avrupa Birliği (AB), yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1993 yılında, Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinen Maastricht Antlaşması'nın yürürlüğe girmesi sonucu, var olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. 445 milyondan fazla nüfusuyla Avrupa Birliği, dünya ülkelerinin GSYİH'ye (nominal) göre sıralanışında nominal gayrisafi yurt içi hasılasının %30'luk bölümünü oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği müktesebatı</span> Avrupa Birliği hukukunun temeli

Avrupa Birliği Müktesebatı, temel Avrupa Birliği anlaşmalarında ve diğer yardımcı hukuk kaynaklarında yer alan kural ve kurumlar bütününü ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz için Birlik</span> Akdeniz havzası ülkelerini kapsayan kuruluş

Akdeniz için Birlik (AiB) Avrupa ve Akdeniz Havzası'ndan 43 ülkenin yer aldığı hükûmetler arası bir kuruluştur: Avrupa Birliği'nden 28 üye devlet ve Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Güneydoğu Avrupa'dan 15 ortak Akdeniz ülkesini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Lizbon Antlaşması</span>

Lizbon Antlaşması, Fransa ve Hollanda'nın halk oylaması ile reddederek düşürdüğü AB Anayasasını temelde koruyan ve ufak değişikliklerle tekrar ülkelerin onayına sunulan AB Temel Antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Amsterdam Antlaşması</span>

Amsterdam Antlaşması, 2 Ekim 1997 tarihinde Avrupa Birliği üyesi ülkelerce imzalanmış ve 1992 yılında imzalanan Maastricht Antlaşması'nın koşullarında köklü değişikler yapmıştır. Antlaşma 1 Mayıs 1999 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği'nin üç sütunu</span>

Avrupa Birliği'nin üç sütunu, 7 Şubat 1992 tarihinde Hollanda'nın Maastricht kentinde imzalanan ve Avrupa Birliği'ni resmen kuran Maastricht Antlaşması uyarınca birlik politikalarının ayrıldığı üç ana başlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi</span>

Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi, Avrupa Birliği Liderler Zirvesi ya da kısaca Avrupa Zirvesi Avrupa Birliği'nin en yüksek siyasi kurumudur. İngilizcede European Council olarak anılan ve yalnızca Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile ilgili olan bu kurum, kırk yedi üyeli Avrupa Konseyi ile karıştırılmamalıdır. Zirve, Avrupa Birliği üyesi devletlerin devlet ya da hükûmet başkanlarının ve Avrupa Komisyonu başkanının katılımlarıyla yürütülür. Zirveye Avrupa Birliği Konseyi'nin başkanı başkanlık eder.

<span class="mw-page-title-main">Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası</span> Avrupa Birliğini resmen kuran Maastricht Antlaşması uyarınca ABnin üç sütunundan birisi

Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası ya da ODGP 7 Şubat 1992 tarihinde imzalanan Maastricht Antlaşması'yla Avrupa Birliği'nin üç sütunundan biri olarak kabul edilmiştir. 1 Mayıs 1999 tarihinde yürürlüğe giren Amsterdam Antlaşması bu politika üzerinde daha büyük yenilikler yapmış ve politikayı genişletmiştir. 2009 yılında yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması'yla sütun özelliği sona ermiştir. Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası, 1986 yılında Avrupa Tek Senedi'nin oluşturduğu Avrupa İş Birliği Kurumunun yerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Avrupa Birliği</span>

Batı Avrupa Birliği ya da kısaca BAB, yarı etkin bir Avrupa güvenlik ve savunma örgütüdür. 17 Mart 1948 tarihinde imzalanan Brüksel Antlaşması'yla birlikte kurulmuş ve 1954 yılında İtalya ile Batı Almanya'nın katılımlarıyla büyümüştür. Batı Avrupa Birliğinin genel merkezi Brüksel'dedir. Günümüzde başka bir uluslararası örgüt olan Avrupa Birliği ile karıştırılmamalıdır. Lizbon Antlaşmasının yürürlüğe girmesiyle işlevsiz kalmış ve 30 Haziran 2011 tarihinde Avrupa Birliği ile birleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Savunma Ajansı</span>

Avrupa Savunma Ajansı ya da kısaca EDA, Avrupa Birliği'nin bir birimidir. Merkezi Belçika'nın başkenti Brüksel'de yer alır. 12 Temmuz 2004 tarihinde Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası bünyesinde kurulmuştur. Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası kararına katılmama hakkını kullanan Danimarka dışında tüm birlik üyesi ülkeler Avrupa Savunma Ajansı'na katılmış durumdadır. Avrupa Birliği üyeliğini bir halkoylaması sonucu reddeden Norveç ise ajansa katılmaktadır ancak alınacak kararlarda oy kullanma hakkına sahip değildir. 100 kişilik bir personele sahip olan ASA'nın genel yürütme görevi Avrupa Konseyi Genel Sekreterliği tarafından gerçekleştirilmektedir.

Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası ya da kısaca AGSP, Avrupa Birliği'nin Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası'nın en önemli ayağı ve Avrupa Birliği'nin askeriye ve savunma alanlarını kapsayan yönergesidir. Bu politika, NATO bünyesinde yer alan Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği oluşumunun yerini almış ve Avrupa Birliği'nin kendi yetki alanı içinde olması ve NATO üyesi olmayan ülkelerle de iş birliği kurması bakımından bu eski oluşumdan farklı olmuştur.

Avrupa Birliği'nde siyaset, Avrupa Birliği'nin ekonomi, sağlık, tarım, kültür, çevre sorunları, dış ilişkiler, içişleri gibi çeşitli konularda antlaşmalar çerçevesinde uygulama kararı aldığı yönergeler bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği'nin gelecekteki genişlemesi</span>

Avrupa Birliği'nin gelecekteki genişlemesi, demokratik olan, serbest piyasaya sahip olan ve Avrupa Birliği hukukuna uygun seviyeye gelebilecek olan her Avrupa ülkesine açıktır. Geçmişteki genişleme Avrupa Birliği'ne üye ülke sayısını kurulduğundan beridir altıdan yirmi yediye çıkarmıştır.. Giriş kriterleri 1993'te kabul edilen Kopenhag Kriterleri ve Maastricht Anlaşması'nın 49. maddesinde belirtilir. Bir ülkenin Avrupalı olup olmadığı Avrupa Birliği kurumları tarafından yapılan siyasi değerlendirmeyle ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Catherine Ashton</span> Politikacı

Catherine Ashton, Baroness Ashton of Upholland, İngiliz İşçi Partisi'nden bir politikacı. 2009-2014 yılları arasında Avrupa Birliği Dışişleri bakanı ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikasından Sorumlu Yüksek Temsilcisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Federica Mogherini</span> İtalyan siyasetçi

Federica Mogherini İtalyan merkez sol siyasetçi. İtalya eski dışişleri bakanı. Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi olarak görev yapmıştır. 2020 yılı itibarıyla Avrupa Koleji rektörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Avrupa Birliği ilişkileri</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği (AB) yıllar içinde olumlu ilişkiler kurmuş ve 1991 yılından sonra birbirleri ile daha yakın ilişkiler kurmaya başlamışlardır. Azerbaycan günümüzde Avrupa Komşuluk Politikası, Doğu Ortaklığı ve Avrupa Konseyi'nin bir parçasıdır. AB, 1992'den bu yana 600 milyon avrodan fazla ikili AB yardımı sağlayarak hem devlet sektöründe hem de sivil toplumda Azerbaycan'ın en büyük yabancı hibe bağışçısı ve yatırımcısı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Toprakları için Avrupa Birliği Polis Misyonu</span>

Avrupa Birliği Polisi ve Filistin Toprakları için Hukukun Üstünlüğü Misyonu, resmi adı AB Filistin Polis Desteği Koordinasyon Ofisi, Filistin topraklarına yönelik bir Avrupa Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası (CSDP) misyonudur. Batı Şeria'da. İki devletli çözüme dayalı kapsamlı bir barış için çalışma bağlamında Filistin devletinin inşasını desteklemek için Avrupa Birliği'nin daha geniş çabalarının bir parçasıdır. AB'nin Filistin topraklarında yürüttüğü iki sivil misyondan biri, diğeri ise Avrupa Birliği Refah Sınır Yardım Misyonu.

<span class="mw-page-title-main">Avrosfer</span>

Avrosfer veya Avrupa İmparatorluğu, kamu entelektüeli Mark Leonard, Oxford Üniversitesi akademisyeni Jan Zielonka, Avrupa Birliği Siyasi-Askeri İşler Genel Direktörü Robert Cooper ve eski Avrupa Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso ile ilişkili bir kavramdır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Komisyonu başkanı</span>

Avrupa Komisyonu başkanı, Avrupa Birliği'nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu'nun başkanıdır. Komisyon Başkanı, toplu olarak Avrupa Parlamentosu'na karşı sorumlu olan bir Komiserler Kabinesine liderlik eder. Başkan, gerektiğinde Komiserler arasında görev dağıtma, değiştirme veya görevden alma yetkisine sahiptir.

Avrupa Birliği Antlaşması (2007), Avrupa Birliği'nin İşleyişi Hakkında Antlaşma (ABİHA) ile birlikte başlıca Avrupa Birliği Antlaşmaları'ndan biridir. ABA; AB'nin amacıyla ilgili genel prensipleri, merkezî kurumlarının yönetimini, bununla beraber dış ve güvenlik politikasındaki kuralları ortaya koyarak AB hukukunun temelini oluşturur.