Avrupa Birliği'nin birinci derece İBBS'si
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (Türkçe: İBBS), Avrupa'da 1970'lerde başlayan bir sistem.[1] Nüfus ile ilgili her türlü yerel verileri toplayıp istatistiki neticeler üretmek isteyen bu proje 2003'te yasal ve hukuksal alanda kuvvet kazanarak uygulamaya konuldu. İngilizcede "Nomenclature of Territorial Units for Statistics", yani kısaltması NTUS olan isimlendirme, Avrupa'da Fransızca kısaltmasıyla kökleşmiştir. Kısacası "Nomenclature d'Unités Territoriales Statistiques" ya da NUTS olarak bilinen kısaltma standart haline getirilmiş olan bir jeokod sistemidir. Bu sistem istatistiki veriler toplamak için ülkelerin idari bölgelerini referans gösterebilmek amaçlı kullanılmaktadır. Bu stadardizasyon Avrupa Birliği tarafından 2006-2010 yıllarında daha da geliştirilmiştir.
İBBS üç dereceye kadar idari bölgeleri tanımlıyor ve bunun altında iki adet birim daha mevcut. İngilizcede "Local Administrative Units" ya da LAU olan bu birimlerin isimlendirmeleri belediye, beldelere ve hatta köylere kadar inebiliyor[2] ve Türkçede "Yerel İdare Birimleri" olarak tanımlanıyor. Çoğu ülkeler her idari dereceyi içermediği gibi ülkenin büyüklüğüne göre dereceler belirleniyor. Mesela Lüksemburg'daki durumu en uç nokta olarak örnek gösterebiliriz. Bu küçük ülkenin İBBS'si yok ama sadece YİB'lerden oluşuyor. Bu durumda İBBS'nin her 3 derecesi aslında bütün ülkeye tekabül ediyor.
Son olarak AB-Türkiye üyelik müzakereleri sürecinde 35 başlıktan oluşan müktesebat başlıklarının 18.si olan 'istatistik' faslı uyumlu hale getirildi.[3] Alttaki tabloda Avrupa Birliği'ne üye olan 27 ülkenin birinci ve ikinci derece İBBS isimlendirmelerini bulabilirsiniz.
Kod | İsim | İkinci derece bölge sınıflaması | Harita | |||
---|---|---|---|---|---|---|
AT | Avusturya | |||||
AT1 | Doğu Avusturya | Burgenland, Aşağı Avusturya, Viyana | ||||
AT2 | Güney Avusturya | Karintiya, Steiermark | ||||
AT3 | Batı Avusturya | Yukarı Avusturya, Salzburg, Tyrol, Vorarlberg | ||||
BE | Belçika | |||||
BE1 | Brüksel Başkent Bölgesi | Brüksel Başkent Bölgesi | ||||
BE2 | Flaman Bölgesi | Antwerp, Limburg, Doğu Flandre, Flaman Brabant, Batı Flandre | ||||
BE3 | Valon Bölgesi | Valon Brabant, Hainaut, Liège, Lüksemburg, Namur | ||||
BG | Bulgaristan | |||||
BG3 | Severna I Iztochna | Severozapaden, Severen tsentralen, Severoiztochen, Yugoiztochen | ||||
BG4 | Yugozapadna I Yuzhna Tsentralna | Yugozapaden, Yuzhen tsentralen | ||||
CY | Kıbrıs Cumhuriyeti | |||||
CY0 | Kıbrıs | Kıbrıs | ||||
CZ | Çekya | |||||
CZ0 | Çekya | Prag, İç Bohemya, Güneybatı, Kuzeybatı, Kuzeydoğu, Güneydoğu, İç Moravya, Moravya-Silesya | ||||
DE | Almanya | |||||
DE1 | Baden-Württemberg | Stuttgart, Karlsruhe, Freiburg, Tübingen | ||||
DE2 | Bavyera | Yukarı Bavyera, Aşağı Bavyera, Yukarı Palatinate, Yukarı Frankonya, Orta Frankonya, Aşağı Frankonya, Svabya | ||||
DE3 | Berlin | Berlin | ||||
DE4 | Brandenburg | Brandenburg-Kuzeydoğu, Brandenburg-Güneybatı | ||||
DE5 | Bremen | Bremen | ||||
DE6 | Hamburg | Hamburg | ||||
DE7 | Hessen | Darmstadt, Giessen, Kassel | ||||
DE8 | Mecklenburg-Vorpommern | Mecklenburg-Vorpommern | ||||
DE9 | Aşağı Saksonya | Braunschweig, Hannover, Lüneburg, Weser-Ems | ||||
DEA | Kuzey Ren-Vestfalya | Düsseldorf, Köln, Münster, Detmold, Arnsberg | ||||
DEB | Renanya-Palatina | Koblenz, Trier, Rheinhessen-Pfalz | ||||
DEC | Saarland | Saarland | ||||
DED | Saksonya | Chemnitz, Dresden, Leipzig | ||||
DEE | Saksonya-Anhalt | Saksonya-Anhalt | ||||
DEF | Schleswig-Holstein | Schleswig-Holstein | ||||
DEG | Türingiya | Türingiya | ||||
DK | Danimarka | |||||
DK0 | Danimarka | Hovedstaden, Zelanda, Güney Danimarka, Orta Jutland, Kuzey Jutland | ||||
EE | Estonya | |||||
EE0 | Estonya | Estonya | ||||
ES | İspanya | |||||
ES1 | Kuzey Batı İspanya | Galiçya, Asturya, Kantabriya | ||||
ES2 | Kuzey Doğu İspanya | Bask Bölgesi, Navarra, La Rioja, Aragonya | ||||
ES3 | Madrid (özerk topluluk) | Madrid (özerk topluluk) | ||||
ES4 | Orta İspanya | Kastilya ve Leon, Kastilya-La Mança, Ekstremadura | ||||
ES5 | Doğu İspanya | Katalonya, Valensiya, Balear Adaları | ||||
ES6 | Güney İspanya | Endülüs, Mursiya, Ceuta, Melilla | ||||
ES7 | Kanarya Adaları | Kanarya Adaları | ||||
FI | Finlandiya | |||||
FI1 | Karasal Finlandiya | Doğu Finlandiya, Güney Finlandiya, Batı Finlandiya, Kuzey Finlandiya | ||||
FI2 | Åland Adaları | Åland Adaları | ||||
FR | Fransa | |||||
FR1 | Île-de-France | Île-de-France | ||||
FR2 | Paris Havzası | Champagne-Ardenne, Pikardiya, Yukarı Normandiya, Merkez, Aşağı Normandiya, Burgonya | ||||
FR3 | Nord-Pas-de-Calais | Nord-Pas-de-Calais | ||||
FR4 | Doğu Fransa | Lorraine, Alzas, Franche-Comté | ||||
FR5 | Batı Fransa | Loire Ülkesi, Bretanya, Poitou-Charentes | ||||
FR6 | Güney Batı Fransa | Akitanya, Orta Pirineler, Limousin | ||||
FR7 | Orta Doğu Fransa | Rhône-Alpler, Auvergne | ||||
FR8 | Akdeniz Bölgesi | Languedoc-Roussillon, Provence-Alpler-Azur Sahili, Korsika | ||||
FR9 | Denizaşırı Bölgeler | Guadeloupe, Martinik, Fransa Guyanası, Réunion | ||||
GR | Yunanistan | |||||
GR1 | Kuzey Yunanistan | Doğu Makedonya ve Trakya, Orta Makedonya, Batı Makedonya, Tesalya | ||||
GR2 | Orta Yunanistan | Epir, İyon Adaları, Batı Yunanistan, Orta Yunanistan, Mora | ||||
GR3 | Attika | Attika | ||||
GR4 | Ege Denizi ve Girit | Güney Ege, Kuzey Ege, Girit | ||||
HU | Macaristan | |||||
HU1 | Orta Macaristan | Orta Macaristan | ||||
HU2 | Transdanubya | Orta Transdanubya, Batı Transdanubya, Güney Transdanubya | ||||
HU3 | Kuzey Macaristan ve Alföld | Kuzey Macaristan, Kuzey Alföld, Güney Alföld | ||||
IE | İrlanda | |||||
IE0 | İrlanda | Border, Midland ve Batı, Güney ve Doğu | ||||
IT | İtalya | |||||
ITC | Kuzey Batı | Aosta Vadisi, Ligurya, Lombardiya, Piyemont | ||||
ITD | Kuzey Doğu | Emilya-Romanya, Friuli-Venezya Giulya, Trentino-Alto Adige/Südtirol, Veneto | ||||
ITE | Orta İtalya | Lazio, Marche, Toskanya, Umbriya | ||||
ITF | Güney İtalya | Abruzzo, Basilicata, Kalabriya, Kampanya, Molise, Pugliya | ||||
ITG | İtalya Adaları | Sardinya, Sicilya | ||||
LT | Litvanya | |||||
LT0 | Litvanya | Litvanya | ||||
LU | Lüksemburg | |||||
LU0 | Lüksemburg | Lüksemburg | ||||
LV | Letonya | |||||
LV0 | Letonya | Letonya | ||||
MT | Malta | |||||
MT0 | Malta | Malta | ||||
NL | Hollanda | |||||
NL1 | Kuzey Hollanda | Groningen, Friesland, Drenthe | ||||
NL2 | Doğu Hollanda | Overijssel, Gelderland, Flevoland | ||||
NL3 | Batı Hollanda | Utrecht, Kuzey Hollanda, Güney Hollanda, Zelanda | ||||
NL4 | Güney Hollanda | Kuzey Brabant, Limburg | ||||
PL | Polonya | |||||
PL1 | Orta Polonya | Łódź, Mazovya | ||||
PL2 | Güney Polonya | Aşağı Polonya, Silezya | ||||
PL3 | Doğu Polonya | Lublin, Alt Karpatya, Świętokrzyskie, Podlaskie | ||||
PL4 | Kuzey Batı Polonya | Büyük Polonya, Batı Pomeranya, Lubusz | ||||
PL5 | Güney Batı Polonya | Aşağı Silezya, Opole | ||||
PL6 | Kuzey Polonya | Kuyavya-Pomeranya, Varmiya-Masurya, Pomeranya | ||||
PT | Portekiz | |||||
PT1 | Karasal Portekiz | Norte, Algarve, Centro, Lizbon, Alentejo | ||||
PT2 | Azor Adaları | Azor Adaları | ||||
PT3 | Madeira Adaları | Madeira Adaları | ||||
RO | Romanya | |||||
RO1 | Makrobölge 1 | Kuzey-Batı, Merkez | ||||
RO2 | Makrobölge 2 | Kuzey-Doğu, Güney-Doğu | ||||
RO3 | Makrobölge 3 | Güney, Bükreş-Ilfov | ||||
RO4 | Makrobölge 4 | Güney-Batı, Batı | ||||
SE | İsveç | |||||
SE1 | Doğu İsveç | Stokholm ili, Orta Doğu İsveç | ||||
SE2 | Güney İsveç | Småland ve Adalar, Güney İsveç, Batı İsveç | ||||
SE3 | Kuzey İsveç | Orta Kuzey İsveç, Orta Norrland, Yukarı Norrland | ||||
SI | Slovenya | |||||
SI0 | Slovenya | Doğu Slovenya, Batı Slovenya | ||||
SK | Slovakya | |||||
SK0 | Slovakya | Bratislava Bölgesi, Batı Slovakya, Orta Slovakya, Doğu Slovakya | ||||
UK | Birleşik Krallık | |||||
UKC | Kuzey Doğu İngiltere | Tees Valley ve Durham, Northumberland ve Tyne and Wear | ||||
UKD | Kuzey-Batı İngiltere | Cumbria, Cheshire, Büyük Manchester, Lancashire, Merseyside | ||||
UKE | Yorkshire ve Humber | Doğu Yorkshire ve Kuzey Lincolnshire (Humberside), Kuzey Yorkshire, Güney Yorkshire, Batı Yorkshire | ||||
UKF | Doğu Midlands | Derbyshire ve Nottinghamshire, Leicestershire, Rutland ve Northamptonshire, Lincolnshire | ||||
UKG | Batı Midlands | Herefordshire, Worcestershire ve Warwickshire, Shropshire ve Staffordshire, Batı Midlands | ||||
UKH | Doğu İngiltere | Doğu Anglia, Bedfordshire ve Hertfordshire, Essex | ||||
UKI | Büyük Londra | İç Londra, Dış Londra | ||||
UKJ | Güney-Doğu İngiltere | Berkshire, Buckinghamshire, Oxfordshire, Surrey, Doğu Sussex, Batı Sussex, Hampshire, Isle of Wight, Kent | ||||
UKK | Güney-Batı İngiltere | Gloucestershire, Wiltshire ve Bristol/Bath bölgesi, Dorset ve Somerset, Cornwall ve Scilly Adaları, Devon | ||||
UKL | Galler | Batı Galler, Doğu Galler | ||||
UKM | İskoçya | Doğu İskoçya, Güney-Batı İskoçya, Kuzey-Doğu İskoçya, Kuzey İskoçya ve Adalar | ||||
UKN | Kuzey İrlanda | Kuzey İrlanda |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "İBBS'nin kısa özgeçmişi". 12 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2011.
- ^ "İBBS sisteminin bütün AB içindeki standardizasyon tablosu". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2011.
- ^ "AB Müktesebatı fasıl başlıkları". 6 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2011.
Dış bağlantılar
- Avrupa - Eurostat - Bölgeler25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İBBS’nin Genel bakış haritaları ve Avrupa’nın istatistiki bölgeleri – AB ülkeleri haritasına genel bakış - 1. derece İBBS31 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.