Avrupa Altın Ayakkabı, UEFA üyesi ülkelerin birinci seviye ulusal futbol liglerinde sezon içinde attığı golün, lige ait katsayıyla çarpılmasıyla oluşturulan puan sistemine göre en çok puan toplayan futbolculara verilen ödüldür. Ödül, krampon şeklinde bir heykeldir. İlk kez 1967-68 sezonu sonrasında Fransız L'Équipe dergisi tarafından verilmeye başlanan ödüle 1990-91 sezonundan sonra ara verilmiş, 1996-97 sezonundan itibaren ise European Sports Media tarafından dağıtılmaya başlanmıştır.
1968-1991 yılları arasında ödül, UEFA üyesi ülkelerin birinci seviye ulusal liglerinde en çok gol atan futbolcuya verilmekteydi. 1968'deki ilk ödülü, Benfica formasıyla ligde 42 gol atan Eusébio kazandı. 1990-91 sezonu sonrasında Kıbrıs Futbol Federasyonu, liglerinde bir futbolcunun 40 gol attığını iddia ederek (liglerinin gol krallığını 19 golle iki futbolcu paylaşmasına rağmen) 34 golle ödülü kazanan Darko Pançev'in kazanmasına itiraz etti. Bu olayın ardından L'Équipe, ödülü vermemeye karar verdi.[1] 1996-97 sezonundan itibaren European Sports Media, kolay liglerle zor ligleri birbirinden ayıracak bir puanlama sistemiyle ödülü vermeye başladı. Bu puanlamada her ligden en başarılı takımların katıldığı UEFA kupalarındaki geçmiş beş sezona bakılarak oluşturulan UEFA katsayılarına göre belirlenen lig sıralaması esas alınmaktaydı. Bu sıralamada en üstte yer alan beş ligde atılan gol sayısı 2 ile, 6 ila 21. sıra arasında yer alan liglerde atılan gol sayısı 1,5 ile, diğer liglerde atılan gol sayısı ise 1 ile çarpılmaktaydı.[2] Yeni sistem sonrasında günümüze dek iki futbolcu, Scottish Premier League'den Henrik Larsson (2000-01) ve Primeira Liga'dan Mário Jardel (1998-99, 2001-02), en iyi beş ligde yer almayıp bu ödülü kazandı.
1991'e olan kadar süreçte Eusébio (1967-68, 1972-73), Gerd Müller (1969-70, 1971-72), Dudu Georgescu (1974-75, 1976-77) ve Fernando Gomes (1982-83, 1984-85) bu dönemde birden çok kez ödül kazanan isimler olmuştu.[3] 1996-97 sezonuyla başlayan sistemde ise altı kez ile Lionel Messi (2009-10, 2011-12, 2012-13, 2016-17, 2017-18, 2018-19), ödülü en çok kazanan oyuncu konumundadır. Cristiano Ronaldo (2007-08, 2010-11, 2013-14, 2014-15), Mário Jardel (1998-99, 2001-02), Thierry Henry (2003-04, 2004-05), Diego Forlán (2004-05, 2008-09) ve Luis Suárez (2013-14, 2015-16) ise ödülü birden fazla kez kazanan isimlerdi. Messi ayrıca, ödülü üç sezon art arda kazanan tek isim konumundadır. 1989-90'da otuz sekizer gol atan Hristo Stoiçkov ile Hugo Sánchez, 2004-05'te yirmi beşer gol atan Thierry Henry ile Diego Forlán ve 2013-14'te otuz birer gol atan Luis Suárez ve Cristiano Ronaldo o sezonun ödülünü paylaştı.
Kulüpler açısından, üç futbolcusu toplamda sekiz kez ödül kazanan Barcelona, bu alanda en başarılı kulüp konumundadır. Liglere göre ise on beş kez ödül kazanan ismi çıkartan La Liga en başarılı ligdir. 3 farklı oyuncu ile 8 kez ödülü kazanan Portekizli futbolcular, milletlere göre kazanılan ödüller sıralamasında ilk sırada yer almaktadır.
Kazananlar
1968'de ödülü kazanan ilk isim olan Eusébio, 1973'te de ikinci kez ödülü kazanmıştır.
Gerd Müller ödülü birden çok kez kazanan ilk isim. (1970 ve 1972'de).
Lionel Messi altı kezle ödülü en fazla kez kazanan isim. (2010, 2012, 2013, 2017, 2018 ve 2019'da).
Cristiano Ronaldo dört kezle ödülü en fazla kez kazanan ikinci isim. (2008, 2011, 2014 ve 2015'te).
^1986-87 sezonunda kazanan isim 44 golle Rodion Cămătaru olsa da daha sonra diskalifiye edildi ve ödül 1990 yılında Polster'a verildi. Yine de Cămǎtaru'ya verilen ödülün kendisinde kalmasına izin verildi.[4]
^1990-91 sezonunun kazananı Darko Pançev, Kıbrıs'tan bir futbolcunun 40 gol attığına dair itirazlardan dolayı ödülünü ancak 2006 yılında alabildi. (Kıbrıs Ligi'nde resmi olarak o sezon Suad Beširević ve Panayiotis Xiourouppas 19 golle gol krallığını paylaşmıştı.).[5] Bu olaydan sonra L'Équipe tarafından ödül töreni düzenlenmedi.[4]
Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro, Suudi Profesyonel Ligi takımlarından En-Nasr'da forma giyen ve Portekiz millî takımının kaptanlığını yapan Portekizli futbolcudur. Dünyanın en iyi futbolcularından biri olarak kabul edilen Ronaldo, kimin en iyisi olduğuna dair sıkça Lionel Messi'yle karşılaştırılmaktadır. Beş Ballon d'Or ve dört Altın Ayakkabı kazanarak bir Avrupalı olarak bu ödülü en çok kazanan oyuncu, 2020 yılında Ballon d'Or Rüya Takımı'na seçilmiştir. Yedi Lig şampiyonluğu, beş FIFA Kulüpler Dünya Kupası ve beş UEFA Şampiyonlar Ligi de dâhil olmak üzere toplamda 35 kupa kazanmıştır. Şampiyonlar Ligi tarihinde en çok maça (183) çıkan, gol (140) atan ve asist (42) yapan oyuncudur. 1200'den fazla resmî maça çıkan birkaç futbolcudan birisidir ve kariyeri boyunca 900'den fazla gol atmıştır. IFFHS ve diğer medya kuruluşlarına göre futbol tarihinin en golcü oyuncusudur.
DavorŠuker, Hırvat eski millî futbolcudur. 2012-2021 arasında Hırvatistan Futbol Federasyonu başkanlığı görevini üstlendi.
Deyvison Rogério da Silva ya da kısaca Bobô, Santrafor mevkiinde oynamış Brezilyalı eski futbolcudur.
Francesco Totti, İtalyan eski futbolcudur. Serie A takımlarından Roma'nın kaptanıdır. Oyun kurucu ve forvet mevkiinde görev yapabilmektedir. 1992-2017 yılları arasında AS Roma takımının formasını giymiştir. FIFA 100 olarak bilinen Yaşayan En İyi 125 futbolcu listesinde bulunmaktadır. 2 kez Serie A Yılın Futbolcusu, 5 kez Yılın İtalyan Futbolcusu seçilmiştir. 605 Maç 250 Gol ile Serie A tarihinde en çok gol atan 2. futbolcudur. Totti 2006-2007 sezonunda attığı 26 golle İtalya Serie A gol kralı olmuş ve Avrupa Altın Ayakkabı ödülünü kazanmıştır. Şampiyonlar Ligi, UEFA Ve İtalya Kupasıyla birlikte toplamda 775 maçta 307 golü ve 183 asisti vardır.1 kez Serie A Şampiyonu, 2 kez Coppa Italia ve 2 kez de Supercoppa Italiana'yı kazanmıştır.
Lionel Andrés Messi, Major League Soccer takımlarından Inter Miami'de forma giyen ve Arjantin millî takımının kaptanlığını yapan Arjantinli futbolcudur. Dünyanın en iyi futbolcularından biri olarak kabul edilen Messi, kimin en iyisi olduğuna dair sıkça Cristiano Ronaldo'yla karşılaştırılmaktadır. Sekiz Ballon d'Or ve altı Altın Ayakkabı kazanarak iki ödülde de rekor kıran oyuncu, 2020 yılında Ballon d'Or Rüya Takımı'na seçilmiştir. Kulüpten ayrılmadan önce bütün profesyonel kariyerini Barcelona'da geçirmiş; orada on La Liga şampiyonluğu, yedi Copa del Rey ve dört UEFA Şampiyonlar Ligi de dâhil olmak üzere 35 kupa kazanmış, toplamda ise 45 kupa kazanmıştır. La Liga'da en çok gol (474) atan, en çok Hat trick (36) yapan ve en çok asist (192) yapan oyuncu rekorlarını elinde tutmaktadır. Kulüp ve ülke kariyerinde 800'den fazla gol atmış ve bir kulüp için en fazla gol (672) atan oyuncu olmuştur.
Frank James Lampard İngiliz eski futbolcu ve teknik direktör. İngiltere'nin orta saha oyuncusuydu. Dünyanın en iyi oyuncularından biri olarak gösterilen Lampard ofansif orta saha mevkiinde oynamıştır.
David Trézéguet Arjantin asıllı eski Fransız futbolcudur.
Filippo "Pippo" Inzaghi, İtalyan eski futbolcu ve teknik direktördür.
Rangers Football Club, İskoçya'nın en üst seviye futbol ligi İskoçya Premiership'de oynayan Glasgow'da kurulmuş bir futbol kulübüdür. Maçlarını oynadığı Ibrox Stadyumu, şehrin güneybatısında yer almaktadır.
Simão Pedro Fonseca Sabrosa, sol-sağ kanat ile forvet mevkilerinde görev yapmış Portekizli eski futbolcudur. Son olarak ISL takımlarından NorthEast United'da forma giymiştir.
Eusébio da Silva Ferreira, forvet pozisyonunda oynamış Mozambik asıllı Portekizli eski futbolcudur. Portekiz millî futbol takımının 1966 FIFA Dünya Kupası'nda 3. olmasında önemli rol oynamış, bu turnuvada gol kralı olmuştur. 1965 yılında Ballon d'Or unvanını almıştır. 16 sezon boyunca Benfica'da forma giyen Eusébio, bu kulübün tarihinde en çok gol atan futbolcusudur. 1961-1973 yılları arasında 64 kez Portekiz millî formasını giymiş ve bu maçlarda 41 gol atmıştır.
Wesley Sneijder, Hollandalı eski futbolcudur. Ofansif orta saha pozisyonunda görev yapan oyuncu, En son Dûrî Nücûm Katar ekiplerinden El-Ğarafe takımında forma giydikten sonra başka bir takımla anlaşmayıp futbolu 2019 yazında bıraktığını açıklamıştır. UEFA tarafından, 2009-10 sezonunun en iyi orta saha oyuncusu ve 2010'da FIFA tarafından en iyi üç orta saha oyuncusundan biri olarak seçildi. Ajax Akademisi'nde yetişen biri olarak öncelikle Ajax'ta oynadı ve yedi kupa kazandı. 2004 yılında Yılın Hollandalı Futbolcusu ödülüne layık görüldü. 2007'de 40 Milyon € karşılığında Real Madrid'e satılarak ilk yılında kulübü La Liga'da şampiyon oldu ve daha sonra 30 Milyon € karşılığında Inter'e transfer oldu. Inter'de iken Serie A, UEFA Şampiyonlar Ligi ve iki defa Coppa Italia kupasını kazandı. 2009 yılında Yolanthe Sneijder-Cabau ile evlendi. Wesley Sneijder, 20 Ocak 2013 tarihinde Galatasaray ile 4,5 yıllık sözleşme imzalamıştır. 2015-2016 sezonunda sözleşmesi 2 sene daha uzatılmıştır. 2017 yılında Igor Tudor ile tartıştığından dolayı, Galatasaray'dan gönderilmiştir. OGC Nice takımı ile 1.8 € karşılığında 1+1 yıllık bir sözleşme imzalamıştır.
George Weah, Liberyalı eski futbolcu ve siyasetçidir. Weah, 1985 ile 2003 yılları arasında profesyonel olarak futbol oynamış ve forvet mevkiinde forma giymiştir. Futbol kariyerinin ardından siyasete atılan Weah, 22 Ocak 2018 - 22 Ocak 2024 tarihleri arasında Liberya'nın devlet başkanı olmuştur.
Diego Forlán Corazo, Uruguay'ın başkenti olan Montevideo'da doğan eski millî futbolcudur.
Süper Lig gol kralları listesi, Türkiye'nin en üst düzeydeki futbol ligi olan Süper Lig'de bir sezonda en çok gol atan futbolcuların sezonlara göre yapılmış listesidir. 1959'da başlayan ligin ilk gol kralı, 15 maçta 11 gol atan Galatasaraylı Metin Oktay olmuştur. Son gol kralı ise 2023-24 sezonunda çıktığı 34 maçta 25 gol atan Galatasaraylı Mauro Icardi'dir.
Marc Janko, Avusturyalı futbolcudur. Forvet pozisyonunda görev almış olup, kariyerini sonlandırmıştır.
Darko Kovačević, Sırp eski futbolcudur.
Premier Lig Altın Ayakkabı veya Cadbury ile olan sponsorluk anlaşması gereğince Cadbury Altın Ayakkabı, Premier League'de bir sezon sonunda en çok gol atan oyuncuya verilen ödülüdür. 1992-93 sezonunda, Carling ile olan sponsorluk anlaşması gereğince Carling Altın Ayakkabı adıyla verilmeye başlanan ödül, Barclaycard ile olan sponsorluk anlaşması gereğince 2001-2004 yılları arasında Barclaycard Altın Ayakkabı, Barclays ile olan sponsorluk anlaşması gereğince 2013-2016 yılları arasında ise Barclays Altın Ayakkabı adını almıştı.
2006-07 FA Premier League, 1992 yılında kurulan FA Premier League'in 15. sezonu. 19 Ağustos 2006'da başlayan ve 13 Mayıs 2007'de sona eren sezon son kez FA Premier League adıyla düzenlenirken, ertesi sezondan itibaren Premier League adı kullanılmaya başlandı.
Nabil Fekir,, Fransız futbolcudur. El-Cezire ve Fransa millî futbol takımında ofansif orta saha ve forvet mevkiinde oynamaktadır.
Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır. Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir. Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.
Lionel Messi (6 kez)
Cristiano Ronaldo
Gerd Müller
Dudu Georgescu
Mário Jardel
Thierry Henry
Diego Forlán
Robert Lewandowski
Barcelona
Liverpool
PFK CSKA
Ajax
Rangers
Omonia Nicosia
Rapid Wien
Lierse
Galatasaray
Crvena zvezda
Porthmadog
Homenetmen
Zestafoni
Fiorentina
Portekiz
Hollanda
Romanya
Arjantin
Uruguay
Bulgaristan
İtalya
Galler
Yugoslavya
Fransa
Almanya
İskoçya
Polonya
Avusturya
İngiltere
Kıbrıs Cumhuriyeti
Belçika
Meksika
Ermenistan
Gürcistan
Yunanistan
Türkiye
İsveç
Prva Liga
