İçeriğe atla

Avlonyalı Süreyya Bey

Avlonyalı Süreyya Bey
Doğum1860
Avlonya, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm1940
İsviçre
MeslekSiyasetçi
Tanınma nedeniArnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi

Avlonyalı Süreyya Bey[1] (Arnavutça: Syrja bej Vlora) Osmanlı Arnavut siyasetçisi, 1912 Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin aktif bir figürü[2] ve Avlonya Meclisi delegelerinden birisi.[3]

Süreyya Bey, 1860 yılında Avlonya'da, o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nda doğdu. Yaklaşık 4 asırdır Osmanlı idaresi ve ordusu sayesinde tarihsel olarak başarılı olan seçkin zengin toprak sahibi Valora ailesinin bir üyesiydi. Sadrazam Avlonyalı Ferid Paşa'nın (1851-1914) erkek kardeşidir ve ikisi de Mutasarrıf Mustafa Nuri Paşa'nın oğullarıdır. Süreyya Bey aynı zamanda siyasi rakibi olan İsmail Kemali ile de ilişki içindeydi. Esad Paşa Toptani'nin kız kardeşi ile evlendi.[4] Osmanlı'nın son dönemlerinde Süreyya Bey, Sultan II. Abdülhamid'e ekonomi danışmanı olarak hizmet etti.

Yeni Arnavut devletinin kurulmasından önce, aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu Gümrük Genel Müdürlüğü görevlerinde bulundu ve Meclis-i Mebûsan'da Berat mebusluğu yaptı. Süreyya Bey, Arnavutların bağımsızlığa hazır olmadıklarını düşünüyordu ve Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünün gelişinde Avusturya-Macaristan altında bir hamiliği altında özerk Arnavutluk'tan yanaydı.[5] 1911'de Süreyya Bey, Derviş Hima'nın Osmanlı Türkçesi, Musaver Arnavud adlı editörlüğünü yaptığı kitapta, Arnavutluk tarihi üzerine Osmanlı dönemine ve İskender Bey ve Tepedelenli Ali Paşa gibi konulara odaklanan bir bölüm yazdı.[6]

1912 Arnavut İsyanı sırasında ve Osmanlı parlamento seçimlerinin ardından, Berat milletvekili Süreyya Bey ve Dıraç milletvekili Esad Toptani, Jön Türklerle yapılan bir parlamento görüşmesinde Arnavut tarafını temsil etti.[7] Her ikisi de Arnavutluk topraklarındaki durumu hafifletmek için hükûmet gücünün durdurulması ve iyi yönetimin uygulanması çağrısında bulundu.[7] Kasım 1912'de Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nden sonra, esas olarak 1914'te Viyana'da Arnavut Büyükelçiliği gibi küçük siyasi görevlerde bulundu.[4]

Arnavut siyasetçi ve bilgin Avlonyalı Ekrem Bey'in babasıydı. İsmail Kemali'nin bağımsızlık öncesi Avrupa turu sırasında Avusturya'da Arnavutların bağımsızlığı için birlikte müzakerelerde bulundular.[8]

Kaynakça

  1. ^ Gawrych 2006, s. 23.
  2. ^ "History of Albanian People" Albanian Academy of Science.99927-1-623-1
  3. ^ Michael Schmidt-Neke (16 Kasım 1987), Entstehung und Ausbau der Königsdiktatur in Albanien (1912-1939): Regierungsbildungen, Herrschaftsweise und Machteliten in einem jungen Balkanstaat, Oldenbourg Wissenschaftsverlag, s. 320, ISBN 978-3486543216, 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 20 Nisan 2021 
  4. ^ a b Syrja bej Vlora, rrëfehen kujtimet [Syrja Bey Vlora, the memories get narrated] (Arnavutça), Gazeta Metropol, 2013, 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Ocak 2014 
  5. ^ Skendi, Stavro (1967). The Albanian national awakening. Princeton: Princeton University Press. s. 279. ISBN 9781400847761. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021. 
  6. ^ Gawrych 2006, s. 184.
  7. ^ a b Gawrych, George (2006). The Crescent and the Eagle: Ottoman rule, Islam and the Albanians, 1874–1913. Londra: IB Tauris. s. 193. ISBN 9781845112875. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021. 
  8. ^ Veli Bej Këlcyra, firmëtari i panjohur i pavarësisë (Arnavutça), Gazeta Tema, 19 Mayıs 2012, 14 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Ocak 2014 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avlonyalı İsmail Kemal Bey</span>

Avlonyalı İsmail Kemal Bey Arnavut bir diplomat, Osmanlı Meclis-i Mebusanı I. dönem Berat milletvekili, rilindas ve modern Arnavutluk'un kurucu babasıdır. Bağımsızlık bildirgesi'nin baş yazarı, daha sonra 1912'den 1914'e kadar olan dönemde Arnavutluk'un ilk başbakanı ve dışişleri bakanı olarak görev yaptı.

Arnavut alfabesi ,Arnavutçanın yazımında kullanılan alfabedir. Latin alfabesinden uyarlanmış olup 36 harften oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Esad Toptanî Paşa</span>

Esad Toptani Paşa veya Toptani Esad Paşa, Osmanlı Arnavut asker ve siyasetçidir. Balkan Savaşları'ndan sonra Balkan Birliği'ne destek vererek, özellikle Sırbistan yardımıyla orta Arnavutluk'ta Dıraç merkezli Merkezi Arnavutluk Cumhuriyeti adı verilen bir devlet kurdu.

<span class="mw-page-title-main">İlyas Viryoni</span> Fransız siyasetçi (1882-1932)

İlyas Bey Viryoni, Osmanlı daha sonraları Arnavut siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi</span>

Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi, 28 Kasım 1912 tarihinde Arnavutluk'un Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Geçici Hükûmeti</span>

Arnavutluk Geçici Hükûmeti veya Bağımsız Arnavutluk, Arnavutluk'un 28 Kasım 1912 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etmesinin ardından 4 Aralık 1912'de kurulan ve 1914 yılında kadar varlığını sürdüren bir geçici hükûmettir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavut Arap alfabesi</span>

Elifba veya alındığı yazı sistemine göre Arnavut Arap Alfabesi, 14 yy.'dan 1914'lere kadar kullanılan, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Arnavut dili yazımının ana sistemiydi. Arafbaja Arnavut adlı son versiyon Arnavut Ulusal Rönesans önderi, bilgin lideri Recep Voka tarafından icat edildi (1847-1917).

<span class="mw-page-title-main">Marigo Posio</span>

Marigo Posio (1882-1932) en seçkin Arnavut kadınlardan biriydi. Arnavut Ulusal Uyanış ve Bağımsızlık Hareketi'nin aktivisti, ve Arnavut kadınların tarihinden önemli bir figürlerdir. 28 Kasım 1912'de Vlorë'deki Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nde İsmail Qemali tarafından kaldırılılan bayrağın dikilmesi ve işlenmesi ) ile hatırlanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Viryoni Paşa</span> Arnavut siyasetçi

Aziz Viryoni Paşa (1859–1919), 20. yüzyılın başlarında Osmanlı-Arnavut siyasetçidir. Meclis-i Mebûsan Berat mebusu, Arnavutluk Maliye Bakanı ve Tarım ve Maden Bakanı idi.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı</span>

Arnavutluk Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı Arnavutluk hükûmetinin diplomasi, dış politika ve Arnavutluk'un Avrupa Birliği'ne kabul sürecinden sorumlu bakanlık. Bakanlık, yurtdışında ikamet eden Arnavut vatandaşlarına da destek sağlıyor. Eylül 2017'de bakanlık yeniden yapılandırıldı ve Avrupa Entegrasyon Bakanlığı ile birleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Avlonyalı Ekrem Bey</span>

Avlonyalı Ekrem Bey Arnavut politikacı, yazar ve 28 Kasım 1912'de Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'ni ilan eden Avlonya Meclisi delegelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Toptanî ailesi</span>

Toptaniler, 20. yüzyılın başlarında Osmanlı'ya bağlı Arnavutluğun orta kesimlerinde yer alan ve Osmanlı Devleti'nin önde gelen Arnavut kökenli soylu bir ailesiydi. Toptani ailesi Osmanlı Devleti tarafından, Arnavutluk'un daha kolay yönetilebilmesi için atanan az sayıdaki soylu aileden biriydi. 20. yüzyılın başlarında klanın başı olan Esad Paşa Toptani, kendi ailesinin kökeninin Thopia ailesinden geldiğini iddia etti. Bazı kaynaklara göre ailenin ismi, topçuluğun nadir olduğu zamanlarda, ailesinin sahip olduğu düşünülen, top kelimesinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sami Bey Viryoni</span>

Sami Viryoni Bey (1876–1947); Arnavut politikacı, diplomat ve Arnavut Bağımsızlık Bildirgesi'ni ilan eden Avlonya Meclisi'nin bir üyesidir. Arnavutluk'un Fier bölgesinde saygın ve güçlü bir toprak sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Libhovalı Müfid Bey</span> Arnavut siyasetçi, diplomat ve maliyeci (1876-1927)

Müfid bey Libohova Arnavut ekonomist, diplomat ve siyasetçi ve Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin yapıldığı Avlonya Meclisi'nde delegelerden biridir. Arnavutluk Geçici Hükûmeti döneminde Arnavutluk'un ilk İçişleri Bakanı olarak görev yaptı ve o zamandan itibaren 1913-1927 yılları arasında dokuz kez farklı hükûmet görevlerinde bulundu, Adalet Bakanı, İçişleri Bakanı, Maliye Bakanı ve Kültür Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Nikoll Kaçorri</span>

Dom Nikoll Kaçorri, Arnavut millî uyanışının önde gelen isimlerinden biriydi. Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'ni imzalayan Dom Kaçorri, bağımsızlıktan sonra Arnavutluk Geçici Hükümeti'nin Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ali Viryoni Paşa</span> Arnavut asıllı Osmanlı siyasetçi (1842-1895)

Beratlı Mehemed Ali Bey, Arnavut asıllı Osmanlı siyasetçi.

Avlonyalı Mustafa Nuri Paşa (1830/31-1885/86), Arnavut asıllı Osmanlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Gani Toptani</span>

Gani Toptani, Osmanlı Arnavut subayı ve Sultan II. Abdülhamid'in emir subayıydı. Yanya'daki kısa bir askerî kariyerinin ardından Harput'a sürgüne gönderildi, ancak kısa süre sonra kişisel koruması olarak Sultan II. Abdülhamid'in emrinde hizmet etmesi için İstanbul'a çağrıldı. Daha sonra hem Osmanlı İmparatorluğu'nda hem de daha sonra bağımsız Arnavutluk'ta siyasî ve askerî bir figür olarak yükselecek olan Esad Toptani Paşa'nın ağabeyiydi. Gani Toptani, 1898'de İstanbul'un Beyoğlu (Pera) semtinde siyasi gerilime yol açacak bir çatışma sonrasında öldürüldü. 1 yıl sonra kardeşi Esad da, Gani'nin öldürülmesi emrini verdiği sanılan Divan-ı Hümayun üyesi ve aynı zamanda Sadrazam Halil Rıfat Paşa'nın oğlu Cavid Bey'e intikam olarak Arnavutluk'tan getirdiği tetikçilerle suikast girişiminde bulunacak ve onu öldürtecekti.

Taksim toplantısı, Ocak 1912'de Osmanlı Meclis-i Umûmî'nin Arnavut milliyetçi milletvekilleri ve diğer önde gelen Arnavut siyasi figürleri tarafından düzenlenen gizli bir toplantıydı. Toplantı, düzenlendiği evin konumu nedeniyle adını Taksim Meydanı'ndan almaktadır. Toplantı, Arnavut kökenli milletvekillerinin çoğunu davet eden ve Arnavutluk topraklarında İttihat ve Terakki Cemiyeti iktidarındaki merkezî hükûmete karşı silahlı bir genel ayaklanma başlatmayı amaçlayan Arnavut politikacılar Priştineli Hasan Bey ve Avlonyalı İsmail Kemal Bey'in girişimiyle düzenlendi. Toplantı, 1910'da Kosova Vilayeti'nde ve 1911'de Yukarı İşkodra dağlarında yaşanan diğer iki Arnavut ayaklanmasının ardından gerçekleşti. Taksim toplantısı aynı yıl İşkodra, Leş, Merdita, Akçahisar ve Arnavutların yaşadığı diğer yerlerde organizatörlerin beklentilerini aşan silahlı ayaklanmalarla sonuçlanan bir ayaklanmayla sonuçlandı. En büyük ayaklanma, isyancıların daha organize olduğu ve Prizren, İpek, Yakova, Mitroviça ve diğerleri gibi önemli şehirleri ele geçirmeyi başardığı Kosova'da yaşandı.

Yakovalı Rıza Bey, Arnavut aktivist ve çeteci. Yakova bölgesinde etkili bir beydi ve 20. yüzyılın başlarındaki Arnavut ulusal hareketlerinin aktivistlerinden biriydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.