İçeriğe atla

Avis Hanedanı

Avis Hanedanı
Ülke Portekiz Krallığı
Ana hanedanPortekiz Burgonya Hanedanı
Kuruluş1385
KurucuI. João
Yıkılış1580
Son hükümdarI. Henrique
António (tartışmalı)
Unvan(lar)Portekiz kralı
Aragon kralı
Algarve kralı
Antakya prensi
Portekiz prensi
Viseu dükü
Coimbra dükü
Beja dükü
Guimarães dükü
Alt kollarıBragança Hanedanı


Avis Hanedanı (Portekizce : Casa de Avis ), aynı zamanda Joanine Hanedanlığı (Dinastia Joanina ) olarak da bilinir, Portekiz'in gücünü genişlettiği Rönesans ve keşifleri döneminde başında olan Portekiz kökenli bir hanedandı.

Hanedan, Kral I. Pedro'nun gayri meşru oğlu Portekiz Kralı I. João tarafından kuruldu. Hanedan 1385'te fetret dönemi sonrası João'nun tahta geçmesiyle kurulup I. Henrique'nin öldüğü 1580 yılına kadar varlığını sürdürdü. Avis hükümdarları Portekiz'i Coğrafi keşifler boyunca yönetecek ve Portekiz İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Portekiz'i küresel bir güç haline getirecekti. 1494 yılında Papa VI.Alexander Tordesillas Antlaşması ile yeni dünyayı Portekiz ve İspanya'nın egemenliğine böldü.

Tarihi

Kökeni

Hanedanın adı Avis tarikatı'ndan gelir. I. Pedro ve Teresa Lourenço'nun oğlu olarak doğan João 7 yaşındayken Avis tarikatının büyük üstadı yapıldı.

Kuruluş ve Portekiz tahtına geçiş

1383'te I. Fernando erkek çocuğu olmadan öldü. Fernando'nun karısı ile hayatta kalan tek çocuğu Beatriz idi.[1] 6 Nisan 1385'te Cortes I. João'yu portekiz kralı ilan etti. 14 Ağustos 1385'te I. João ve Nuno Álvares Pereira Aljubarrota Muharebesi'nde Kastilya ordusunu yendi.[1] Bu muharebe ile Portekiz fetret devrinden çıktı ve Avis hanedanı kesin bir şekilde portekizi yönetmeye başladı.

Hanedanın son bulması

III. João 1557'de öldüğünde yerine torunu I. Sebastião geçti. Sebastião 1578'de Vadisseyl Muharebesi çocuksuz olarak öldü. Yerine büyük amcası ve III. João'nun kardeşi I. Henrique geçti. Henrique kardinaldi ve çocuğu yoktu. 1580'de Henrique'de öldü. Henrique'nin ölümü sonrası II. Felipe ve Crato başrahibi António arasında bir veraset krizi ortaya çıktı.[2] 1580'de António çeşitli şehirlerde kral ilan edildi. Alcântara Muharebesi'nde Felipe António'nun taraftarlarını yendi. António 1583'e kadar Azorlar'da meşru kral olarak tanındı.[3] 1640'ta IV. João kral oldu ve İber Birliği sonlandı.

Hükümdarlar

Portekiz kralları

Ad Hüküm sürdüğü yıllar Notlar
I. João1385 - 1433 Avis Hanedanının kurucusu
Duarte1433 - 1438 I. João'nun oğlu
V. Afonso1438 - 1481 Duarte'nin oğlu
II. João1481 - 1495 V. Afonso'nun oğlu
I. Manuel1495 - 1521 II. João'nun kuzeni ve Duarte'nin torunu
III. João1521 - 1557 I. Manuel'in oğlu
I. Sebastião1557 - 1578 III. João'nun torunu
I. Henrique1578 - 1580 I. Manuel'in oğlu ve III. João'nun kardeşi
António1580 III. João ve I. Henrique'nin yeğeni, I. Manuel'in torunu

II. Felipe'ye karşı taht mücadelesine girişti

Aragon kralları

Ad Hüküm sürdüğü yıllar Notlar
Coimbralı Pedro 1463 - 1466 Katalan İç Savaşı'nda II. Juan'a karşı V. Pedro olarak aragon kralı ilan edildi.

Antakya prensleri

Ad Hüküm sürdüğü yıllar Notlar
João1456 - 1457 III. Jean adıyla Antakya prensi oldu.

Armalar

Arma Ünvan
Portekiz kralı
Algarve kralı
Avis haçı
Aragon Kralı
Antakya prensi
Viseu dükü
Beja dükü

Kaynakça

  1. ^ a b "Çağlar Boyunca Kadın Yöneticiler". Erişim tarihi: 5 Eylül 2024. 
  2. ^ "Habsburg yönetimi altındaki İspanya:İmparatorluk ve mutlakiyetçilik, 1516-1598". 7 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 
  3. ^ "Archivo dos Açores". Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tordesillas Antlaşması</span> Yeni dünyayı İspanyol ve Portekiz egemenliği arasında bölen 1494 antlaşması

7 Haziran 1494 tarihli Tordesillas Antlaşması dönemin deniz güçleri Portekiz ve İspanya arasında gerçekleşti. Cabo Verde Adaları’nı başlangıç noktası alarak, bu noktanın 370 fersah batısında Kuzey-Güney meridyeni çizildi. Çizgi, Avrupa’nın haricindeki dünyayı Portekiz ve İspanya’ya ait iki imtiyazlı yarıya ayıran sınır kabul edildi. Sınırın batısında kalan keşfedilmiş ve keşfedilecek bütün bölgeler İspanya’ya aitti. Sınırın doğusunda kalan keşfedilmiş ve keşfedilecek bütün bölgeler ise Portekiz’e aitti. İspanya antlaşmayı 2 Temmuz 1494'te, Portekiz 5 Eylül 1494'te onayladı. Ancak iki ülke için de birer istisna vardır. Filipinler, İspanya'nın; Brezilya, Portekiz'indir.

<span class="mw-page-title-main">I. Sebastião</span>

I. Sebastião, Fas'ta Müslümanlara karşı giriştiği Haçlı seferi sırasında ölen Portekiz kralı.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıdaki liste Portekiz'in León Krallığı'ndan bağımsızlığını kazandığı 1128 yılından 5 Ekim 1910 yılında ilan edilen cumhuriyete kadar geçen süre içinde hüküm sürmüş olan Portekiz hükümdarlarını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz tarihi</span>

Portekiz tarihi, bugünkü Portekiz Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">II. João</span> Portekiz kralı (1455-1495; hd. 1481-1495)

II. João, Príncipe Perfeito olarak da bilinir, Portekiz'in onüçüncü kralıdır. Portekiz tahtını konsolide etmiş, ekonomisini güçlendirmiş, coğrafi keşifleri sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Braganza Hanedanı Kraliyet Panteonu</span>

Braganza Hânedanı Krâlıyet Panteonu, Lizbon, Portekiz'de bulunan São Vicente de Fora Manastırında, Portekiz'in çoğu kralları ve ailelerinin yattığı yer.

<span class="mw-page-title-main">Bragança Hanedanı</span>

Bragança Hanedanı, Portekiz Kralı I. João'nun gayrimeşru çocuğu Bragança Dükü Afonso tarafından kurulan ve Aviz Hanedanının alt kolu niteliğindeki hanedan.

<span class="mw-page-title-main">II. Afonso</span> Portekiz kralı (1185-1223; hd. 1211-1223)

II. Afonso,, Şişman veya Cüzzam lakapları ile de bilinir. Portekiz'in üçüncü kralıdır. Kral I. Sancho ile Aragonlu Dulce'nin çocuğudur. 27 Mart 1211'de babasının ölümü üzerine tahta çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İber Birliği</span>

İber Birliği, 1580-1640 yılları arasında var olan ve tüm İber Yarımadası'nı ve Portekiz'in denizaşırı mülklerini İspanyol Habsburg Kralları II. Felipe'nin yönetimine getiren Kastilya Krallığı ve Aragon Krallığı ile Portekiz Krallığı'nın Kastilya Tacı altındaki hanedan birliğiydi, III. Felipe ve IV. Felipe. Birlik, Portekiz'in veraset krizinden ve ardından gelen Portekiz Veraset Savaşı'ndan sonra başladı ve Bragançalı Hanedanı'nın Portekiz'in yeni yönetici hanedanı olarak kurulduğu Portekiz Restorasyon Savaşı'na kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">IV. João (Portekiz kralı)</span>

IV. João, 1640'tan ölümüne kadar Portekiz kralıydı. Bragança Hanedanından olan ilk Portekiz kralıydı. Lakabı Tekrar kurucu dur. Portekiz Restorasyon Savaşı'nı başlatıp 60 yıllık İber Birliği'ne son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. João</span>

I. João, aynı zamanda Avizli João olarak da bilinir, 1385'ten 1433'teki ölümüne kadar Portekiz Kralıydı. Esas olarak Portekiz'in Kastilya ile ardı ardına savaşta kazandığı zaferdeki rolü, ülkesinin bağımsızlığını koruması ve Portekiz tahtında Aviz hanedanını kurmasıyla tanınır. Tüm Portekiz hükümdarlarının en kapsamlısı olan 48 yıllık uzun hükümdarlığı, Portekiz'in denizaşırı genişlemesinin başlangıcını gördü. João'nun ülkesinde iyi hatırlanan saltanatı, ona Güzel Anı lakabını kazandırdı; o aynı zamanda "İyi", bazen "Büyük" ve daha nadiren, özellikle İspanya'da "Piç" (Piç) olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Aljubarrota Muharebesi</span>

Aljubarrota Muharebesi, 14 Ağustos 1385 tarihinde Portekiz Krallığı ve Kastilya Tacı arasında meydana gelen bir muharebeydi. Muharebe, 1383'te ölen Portekiz kralının kızıyla evli olan Kastilya kralı I. Juan'ın Portekiz tahtı üzerinde hak iddia etmesi üzerine çıkmıştır. Portekiz kralı I. João ve Nuno Álvares Pereira tarafından komuta edilen kuvvetler, İngiliz müttefiklerinin desteğiyle, Aragonlu ve Fransız müttefikleriyle birlikte Kastilya kralı I. Juan'ın ordusuna ve São Jorge'de Leiria ve Alcobaça arasındaki Cenevizli paralı askerlerle savaştı. Sonuç, Portekizliler için kesin bir zaferdi, Kastilya'nın Portekiz tahtına çıkma hırslarını ortadan kaldırdı, 1383-85 krizini sona erdirdi ve João'un Portekiz kralı olmasını garantiledi.

<span class="mw-page-title-main">Duarte (Portekiz kralı)</span> Portekiz kralı (1391-1438; hd. 1433-1438)

Duarte, aynı zamanda Filozof Kral Duarte veya Eloquent olarak da anılır, 1433'ten ölümüne kadar Portekiz Kralıydı. Portekiz Kralı I. João ve eşi Lancaster'lı Philippa'nın oğlu olarak Viseu'da doğmuştur. Duarte, 15. yüzyılda Portekiz medeniyetinin gelişimine katkıda bulunan "Şanlı Nesil" olarak adlandırılan başarılı kraliyet çocuklarının ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">IV. Afonso</span>

IV. Afonso, Cesur olarak da anılır, 1325'ten 1357'deki ölümüne kadar Portekiz Kralıydı. Portekiz Kralı Diniz ve Aragonlu Elizabeth'in tek meşru oğludur.

<span class="mw-page-title-main">I. Fernando (Portekiz kralı)</span> Portekiz kralı (1345-1383; hd. 1367-1383)

I. Fernando, 1367'den 1383'e kadar Portekiz kralıydı. Lakabı Yakışıklı Fernando idi. Erkek çocuğu olmadan ölümü 1383'ten 1385'e kadar sürecek fetret devri'ne yol açtı. I. Pedro ve Constanza Manuel'in oğluydu. Kastilya kralı I. Pedro'nun ölümü üzerine Kastilya tahtında hak iddia etti. 1372'de Leonor Teles ile evlendi. 1385'te öldü ve yaşayan bir erkek çocuğu olmadığından Portekiz iki yıllık fetret devrine girdi ve I. João yeni kral oldu.

<span class="mw-page-title-main">V. Afonso</span> Portekiz ve Algarves kralı (1432-1481; hd. 1438-1481)

V. Afonso, 1438'den 11 Kasım 1477'ye kadar ve 15 Kasım 1477'den 1481'e kadar Portekiz kralı'ydı.

<span class="mw-page-title-main">I. Henrique</span> Portekiz kralı (1512-1580; hd. 1578-1580)

I. Henrique, 1578 ile 1580 yılları arasında Portekiz kralıydı. Hiç evlenmedi ve çocuğu olmadı. Bu yüzden Avis Hanedanı son buldu. Ölümü Portekiz ile İspanya'nın aynı hükümdarı paylaştığı İber Birliği'ne yol açtı. 60 yıl sonra 1640'ta IV. João portekiz kralı olmasıyla iber birliği son buldu.

<span class="mw-page-title-main">João Manuel (Portekiz prensi)</span>

João Manuel, III. João ve Avusturyalı Catherine'nin oğluydu. 1539'dan öldüğü 1554 yılına kadar Portekiz veliaht prensiydi.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz Burgonya Hanedanı</span>

Portekiz Burgonya Hanedanı veya Afonsine Hanedanı, Portekiz Krallığı'nın kuruluşundan 1383-1385'teki fetret devrine kadar Portekizi yöneten hanedandır. Hanedan Portekiz kontu Henrique tarafından kuruldu. Oğlu I. Afonso ilk Portekiz kralı olmuştur.