İçeriğe atla

Avi Shlaim

Britanyalı tarihçi Avi Shlaim (d. 31 Ekim 1945) Oxford Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nde profesördür. Shlaim aynı zamanda Britanya Akademisi'nin üyesidir.

Özellikle Arap-İsrail Çatışması konusundaki çalışmalarıyla tanınan bir tarihçi olan Shlaim, Siyonizm ve İsrail'in tarihi üzerine önemli değerlendirmelerde bulunan bir grup İsrailli tarihçinin oluşturduğu Yeni Tarihçiler[1] grubunun önde gelen üyelerindendir.[2]

Yaşamı ve eğitimi

Shlaim Irak'ın başkenti Bağdat'ta Yahudi anne ve babanın çocuğu olarak doğdu. Ailesiyle beraber İsrail'e göç etmesine rağmen, 16 yaşında, Birleşik Krallık'ta bulunan bir Yahudi okulunda eğitim almak için İsrail'den ayrıldı.[3][4] Shlaim 1960'ların ortalarında, İsrail Savunma Kuvvetleri'nde görev almak için İsrail'e geri döndü. 1966 yılında, Cambridge Üniversitesi'nde bulunan Jesus College'da tarih eğitimi almak için tekrar Britanya'ya gitti. Burada yüksek lisans derecesini aldı ve Balfour Deklerasyonu sırasında Britanya Başbakanı olan David Lloyd George'un çocuğunun torunu ile evlendi. Shlaim halen Britanya'da yaşamaktadır ve hem Birleşik Krallık hem de İsrail pasaportu taşımaktadır.[5]

Shlaim 1970 yılında Londra Ekonomi Okulu Uluslararası İlişkiler Bölümü'nde yüksek lisans derecesi Reading Üniversitesi'nden ise doktora derecesi aldı.[6] Shlaim, Reading Üniversitesi Siyaset Bilimi bölümünde 1970-87 döneminde önce öğretim görevlisi daha sonra ise doçent olarak görev aldı.[7]

Kariyeri

Shlaim, Reading Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde Avrupa alanında uzmanlaşmıştır. İsrail tarihine yönelik akademik ilgisi ise, 1982 yılında İsrail hükûmetinin 1948 Arap-İsrail Savaşı'na ilişkin arşiv belgelerini açmasıyla başlamıştır. Bu ilgi, 1987 yılında Oxford Üniversitesi bünyesinde bulunan St. Antony's College'de akademi üyesi olmasıyla daha da artmıştır.[4] Shlaim, 1987'den 1996 yılına kadar Oxford Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde Alastair Buchan Reader olarak, 1993-1995 ve 1998-2001 dönemlerinde ise Lisanüstü Çalışmalar Müdürü olarak görev yaptı. 1995-97 yılları arasında Britanya Akademisi Araştırma Üyeliği,2003-6 yılları arasında ise Araştırma Profesörü olarak görev yaptı. 2006 yılında Britanya Akademisi üyeliğine seçildi.[7]

Shlaim, bir diğer önemli Yeni Tarihçiler grubu üyesi olan Ilan Pappe'nin doktora tezini dışarıdan denetleme görevini de yürütmüştür. Shlaim'in tarih çalışmasına yaklaşımını şu sözleri ile özetlenebilir; "tarihçinin işi yargılamaktır."[4]

Shlaim'in The Guardian gazetesinde düzenli olarak makaleleri yayınlanmaktadır ve kendisi, Aralık 2009 tarihinde İsrail'in Gazze Savaşı'nı kınayan bir açık mektuba imza atmıştır.[8]

Eleştiri

Josef Heller ve Yehoshua Porath, Shlaim'in "Araplar kesin bir barış arayışı içinde iken İsrail'in barış fırsatını kaçırdığı argümanıyla okuyucuları yanlış bilgilendirdiği" iddiasında bulunmaktadır.[9]

Kitapları

  • Collusion across the Jordan: King Abdullah, the Zionist Movement and the Partition of Palestine (winner of the 1988 Political Studies Association's W. J. M. Mackenzie Prize)
  • The Politics of Partition (1990 and 1998)
  • War and Peace in the Middle East: A Concise History (1995)
  • The Cold War and the Middle East (co-editor, 1997)
  • The Iron Wall: Israel and the Arab World (2001)
  • Lion of Jordan: The Life of King Hussein in War and Peace (2007)
  • Israel and Palestine (2009)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Jerome Slater, Political Science Quarterly, Spring 2001.[1]
  2. ^ Morris, Benny. The New Historiography 12 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Morris, Benny. (ed) Making Israel. 1987, pp. 11-28.
  3. ^ Shlaim, Avi. How Israel brought Gaza to the brink of humanitarian catastrophe 12 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian, January 7, 2009.
  4. ^ a b c Miron Rapaport (11 Ağustos 2005). "No Peaceful Solution" (PDF). Ha'aretz Friday Supplement. 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  5. ^ Avi Shlaim: "And for the last forty years, I have lived in Britain, and I teach at Oxford." Shlaim's interview 15 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., democracynow.org - May 09, 2007.
  6. ^ "Governing Body Fellows". 15 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2010. 
  7. ^ a b Professor Avi Shlaim 27 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., University of Oxford.
  8. ^ Growing outrage at the killings in Gaza 2 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian, January 16, 2009.
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2010. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İntifada</span> başkaldırma hareketleri

Birinci İntifada (ayaklanma) veya Birinci Filistinli İntifada, İsrail’in, aralık 1987’den 1993 Oslo Anlaşmasının imzalanmasına kadar süren, Filistin topraklarını ele geçirmesine karşı, Filistinlilerin ayaklanmasıdır. Ayaklanma 9 Aralık'ta Cebaliye mülteci kampında başladı. Gittikçe yükselen tansiyon, ölen Filistinli ve İsrailliler ve son olarak İsrail ordusuna ait bir aracın dört Filistinli’ye çarpıp öldürmesi, ayaklanmayı ateşledi. Aracın dört Filistinliye kasıtlı çarptığı söylentisi hızlı bir şekilde Gazze’de, Batı Şeria’da ve Doğu Kudüs’te yayıldı. Genel grev, Gazze ve Batı Şeria’daki İsrailli kurumları boykot, ordu emirlerine karşı sivil itaatsizlik, İsrail yerleşkelerinde çalışmamak, İsrail ürünlerini satın almamak, vergi vermemek, Filistinli araçları İsrail ehliyetleriyle kullanmayı reddetmek, grafitiler yapmak, barikatlar kurmak ve Filistin sınırları içindeki İsrail’e ait askeri binalara taş ve molotofkokteyli atmak, ayaklanma sürecinde gerçekleşen eylemlerdi. Buna cevaben, İsrail, ayaklanmaları durdurmak için 80.000 askeri mobilize etti. Çocuk haklarını dünya çapında savunan “Save the Children” raporuna göre ilk iki yıl boyunca, 18 yaş altı bütün Filistinlilerin 7% si ateşlenen silahlardan, dayaklardan veya göz yaşartıcı gazdan dolayı yaralandı. Filistinlilerin kendi arasında, İsraille iş birliği yapma suçlamarından dolayı gerçekleşen şiddet eylemleri de ayaklanmaların daimi özelliklerinden biriydi. İsrail güvenlik güçleri 1087 Filistinliyi öldürürken, Filistinliler, 100 İsrailli sivili ve 60 İsrail güvenlik personelini öldürdü, 1400 den fazla sivili ve 1700 askeri yaraladı. Filistinliler 822 Filistinliyi, İsraille iş birliği yapma suçlamalarıyla öldürdü, yarısından fazlasının sonralarda İsraille hiçbir alakalarının olmadığı kanıtlandı.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs</span> Orta Doğuda yer alan bir şehir

Kudüs veya Yeruşalim, Orta Doğu'nun Kenan bölgesinde, Akdeniz ile Lut Gölü arasındaki Yehuda Dağları'ndaki bir plato üzerine kurulmuş eski bir şehirdir. Üç büyük İbrahimî din olan Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için kutsal sayılan bir şehirdir. İsrail, başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Birleşmiş Milletler, bu kararı tanımadığını açıklamıştır. Aynı şekilde Filistin de tıpkı İsrail gibi kendi başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Günümüzde İsrail ve Filistin Kudüs'ü başkent olarak kabul eder fakat Uluslararası alanda bu kararlar tanınmamaktadır. Çoğu ülke İsrail'deki diplomatik misyonlarını ve Büyükelçiliklerini Tel Aviv'de bulundururken, Filistin'deki diplomatik misyonlar ve Büyükelçilikler ise Ramallah, Gazze Şehri, Kahire ve Şam gibi çeşitli yerlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Siyonizm</span> Yahudilerin ana vatanına dönüş projesi

Siyonizm, tarihî İsrail Toprakları olarak tanımlanan topraklarda bir Yahudi devletinin asırlar sonra yeniden kurulmasını destekleyen, savunan ve Yahudi milliyetçiliğini temel alan ideolojik fikir hareketidir. Modern Siyonizm, 19. yüzyılın sonlarında Orta ve Doğu Avrupa'da ulusal bir canlanma hareketi olarak hem şiddetlenen antisemitizm dalgalarına tepki olarak hem de "Yahudi Aydınlanması" olarak da bilinen Haskala'ya bir cevap olarak ortaya çıktı. Kuruluşundan çok kısa bir süre sonra varlıklı Yahudi soyluların ilgisini çeken hareket, Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrol ettiği Filistin'de sürdürülebilir bir Yahudi devletini, 1900 yıl sonra tekrar yaratmayı amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Arap-İsrail savaşları</span> Arap ülkeleri ve İsrail Devleti arasındaki savaşlar

Arap-İsrail savaşları, Arap Birliği ülkeleri ve İsrail arasındaki politik gerilim ve askeri savaşlar dizisidir. Modern Arap-İsrail savaşlarının kökenleri, 19. yüzyıl sonlarına doğru ortaya çıkan Siyonizm ve Arap milliyetçiliğine dayanır. Yahudiler tarafından tarihi anavatan olarak adlandırılan toprakları, Pan-Arap hareketi, Filistinli Araplara ait olarak görür ve Pan-İslamist bağlamda ise, bu toprakların, Müslümanlara ait olduğuna inanılır. Filistinli Yahudiler ve Araplar arasındaki savaş; 20. yüzyılın başlarındaki Nebi Musa ayaklanması (1920), Jaffa ayaklanması, 1929 yılında Filistin ayaklanması ve 1947 yılında büyük bir sivil savaşa dönüşen ve 1948 yılında İsrail Devleti'nin kurulmasıyla bütün Arap Ligi ülkelerine sıçrayan Arap başkaldırışıyla ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">İsrailoğulları</span> Demir Çağında Kenanda yaşamış Semitik halk

İsrailoğulları, İshak'ın oğlu İsrail'in 12 oğlunun yarattığı, kabile ve monarşik olarak bir dönem Kenan'ın bir bölümünde hâkimiyet kurmuş bir İbrani konfederasyonuydu. Arkeolojik delillere göre İsrailoğulları, antik Transürdün ve Filistin'in yerlileri olan Kenanlılardan farklı bir topluluktu. Sümer kökenli İbranilerin, Sümerin dağılışından sonra kabileler halinde Verimli Hilal'e dağıldığı, önce Haran'a sonra ise Güney Kenan'a göç ettiği ve bölgeyi zorla ele geçirmediği arkeolojik açıdan doğrulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">El-Halil</span>

El-Halil (Arapça: الخليل, romanize:

<span class="mw-page-title-main">İsrail</span> Batı Asyada bulunan bir ülke

İsrail, resmî adıyla İsrail Devleti (İbranice: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל‎,

<span class="mw-page-title-main">İzak Rabin</span> 5. İsrail başbakanı

İzak Rabin, İsrailli asker ve politikacı. İsrail’in 5. Başbakanı olan Rabin, 1974-77 yılları arasında ve 1992 ile 1995 yılındaki suikastına kadar olan süre olmak üzere iki dönem başbakanlık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">1991 Madrid Konferansı</span> İsrail-Filistin barış konferansı

İspanya hükûmetinin ev sahipliğini üstlendiği, ABD ve SSCB tarafından desteklenen Madrid Konferansı 30 Ekim 1991 tarihinde başlamış ve üç gün sürmüştür. Konferansın amacı İsrail ile Filistin ve Suriye, Lübnan ve Ürdün'ün de içinde bulunduğu Arap ülkeleriyle bir barış süreci başlatabilmekti. Körfez Savaşı'nın hemen ardından bir araya gelen ABD Başkanı George H.W. Bush ve Dışişleri Bakanı James Baker Sovyetler Birliği'ni de yanlarına alarak İsrail, Suriye, Lübnan, Ürdün ve Filistin'i Madrid Konferansı'na çağırmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Mavera-i Ürdün Emirliği</span> Mavera-i Ürdün, Transürdün veya Şarkül Ürdün Emirliği, Birleşik Krallık Filistin Mandasını oluşturan iki devletten biri ve eski bir Osmanlı toprağıdır

Mavera-i Ürdün, Transürdün veya Şark'ül Ürdün Emirliği, Birleşik Krallık Filistin Mandası'nı oluşturan iki devletten biri ve eski bir Osmanlı toprağıdır. Varlığı boyunca es-Seyyid Abdullah bin el-Hüseyin tarafından yönetilmiştir. Ülkenin sınırları Ürdün Krallığı'nın 1942–1965 yılları arası olan sınırları ile aynı olup bugünkü Ürdün sınırlarından biraz farklıdır. Bağımsızlığına kadar Milletler Cemiyeti ve Birleşik Krallık'ın koruması altında kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Türkiye ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Türkiye-İsrail ilişkileri, Türkiye ile İsrail’in, Türkiye’nin İsrail’i tanıdığı Mart 1949 tarihinden sonra kurdukları ikili ilişkilerdir.

Yeni Tarihçiler, İsrail tarihi hakkındaki geleneksel varsayımlara meydan okuyan, İsrailli bir tarihçi grubudur. Yeni Tarihçiler ismi ilk olarak 1988 yılında grubun önde gelen ismi Benny Morris tarafından kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Tom Segev</span> İsrailli tarihçi, yazar ve gazeteci

Tom Segev İsrail tarihçi, yazar ve gazeteci. Segev, İsrail'in geleneksel anlatıllarına meydan okuyan ve Yeni Tarihçiler olarak adlandırılan bir grupla ilişkilendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Kudüs</span> Kudüsün doğusu

Doğu Kudüs veya Doğu Yeruşalim ,1948 Arap-İsrail Savaşı'nda Ürdün'ün ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in eline geçen Kudüs'ün doğusudur. İçinde, Eski Şehri ve Yahudilik, İslam ve Hristiyanlıkta kutsal yerler olan Tapınak Dağı, Ağlama Duvarı, Mescid-i Aksa, Kutsal Kabir Kilisesi gibi yerleri barındırır. "Doğu Kudüs" terimi, bazen 1949'dan 1967'ye kadar Ürdün'ün hakimiyeti altında olan fakat 1967'den sonra İsrail hakimiyeti altında Batı Kudüs ile birlikte tek bir belediye altında birleştirilen 70 km²'lik alanı bazen de 1967 öncesi bir Ürdün belediyesi olan 6.4 km²'lik alanı tasvir eder. Filistin Devleti, Doğu Kudüs'ü başkent yapmak istemektedir fakat Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için şu andaki fiili başkenti Ramallah'tır. İsrail ise 30 Temmuz 1980'de Kudüs Yasası ile Batı Kudüs ve Doğu Kudüs olmak üzere Kudüs'ün tamamını ebedi başkent ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Arapları</span> İsrailde çoğunlukla İslama bağlı olan Arap halkı

İsrail nüfusunun aşağı yukarı yüzde 24’ünü oluşturan, yaklaşık 1.8 milyon kişi Yahudi değildir. Toplu olarak, İsrail’in Arap vatandaşları, İsrail vatandaşı Filistinliler, İsrailli Araplar veya İsrail Arapları olarak adlandırılırlar, fakat içlerinde farklı, Arapça konuşan ve farklı karakteristik özelliklere sahip gruplar da vardır. Arap vatandaşların, dine bakılmaksızın, konuştukları yerel dil Arapça’dır ya da daha spesifik olarak, Arapça’nın Filistin diyalektidir. İsrail Arap vatandaşlarının birçoğu çift dillidir ve ikinci dilleri Modern İbranice’dir. Din olarak, çoğu Sünni Müslüman’dır. Dürziler ve birçok mezheplerden gelen Arap Hristiyanlar da önemli azınlık gruplarını oluşturur. İsrail’deki Mizrahi Yahudiler, bu kesimden sayılmazlar.

1949 Arap-İsrail ateşkes antlaşmaları, 1949'da İsrail ile komşu Mısır, Lübnan, Ürdün ve Suriye arasında 1948 Arap-İsrail Savaşı'nın resmi düşmanlıklarını resmen sona erdirmek ve İsrail güçleri ile Ürdün-Irak arasında Yeşil Hat olarak da bilinen ateşkes hatları kurmak için imzalanan bir ateşkes antlaşmalarıdır.

İsrail'de sansür yasaları, 1945'ten itibaren İsrail'den veya İsrail üzerinden yerel medya, yabancı gazeteler ve tel servisi aktarımları için geçerli olan yayınlarına uygulanan İngiliz düzenlemelerine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Diyarı</span>

İsrail Diyarı, Kenan bölgesinde bulunan ve sınırları kesin olarak belli olmayan coğrafî bölgeye Yahudiler tarafından verilen bir isimdir. Tanah metinleri dini ve tarihi terimleri, Kenan Diyarı, Vaadedilmiş Topraklar, Kutsal Topraklar ve Filistin'i içeriyor. Bu bölgenin sınırlarının tanımları, İbrani Kutsal Kitabı'ndaki pasajlar arasında değişiklik gösterir ve Yaratılış 15, Çıkış 23, Sayı 34 ve Hezekiel 47'de özel olarak bahseder. Kutsal Kitap'ın başka yerlerinde dokuz kez, yerleşik topraklar "Dan'dan Beerşeba'ya" ve üç kez "Hamat'ın girişinden Mısır çayına kadar" olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Hartum Kararı</span> Altı Gün Savaşının ardından 1967 Arap Birliği Zirvesinde alınan karar

1 Eylül 1967 tarihli Hartum Kararı, Altı Gün Savaşı'nın ardından Sudan'ın başkenti Hartum'da toplanan 1967 Arap Birliği Zirvesi'nin sonunda yayınlandı. Karar, "Üç Hayır" olarak bilinen sloganı içermesiyle ünlüdür: "İsrail'le barışa hayır, İsrail'i tanımaya hayır, İsrail'le müzakereye hayır!"


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.