İçeriğe atla

Averostra

Averostranlar
Yaşadığı dönem aralığı: 201-0 myö
Jura dönemi-Günümüz 
Ceratosaurus'un montelenmiş iskeleti. Dinozor Keşif Müzesi, Wisconsin, ABD
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Klad:Dinosauria
Klad:Saurischia
Klad:Theropoda
Klad:Neotheropoda
Klad:Averostra
Paul, 2002
Altgruplar

Averostra (Latince: "kuş burunları"), çoğu theropod dinozorun içinde bulunduğu, Ceratosauria ve Tetanurae'yi içeren bir teropod dinozor kladıdır. Her iki klad'da Kretase dönemine kadar hayatta kaldı. Kretase-Paleojen neslinin tükenmesi olayı meydana geldiğinde, ceratosaurianlar ve Tetanurae grubundan, tyrannosauroidler ve Maniraptoriformlar hala mevcuttu. Ancak yok oluştan sadece bir Maniraptoran alt grubu olan Aves, sağ çıktı ve özellikle Kretase Paleojen yok oluşu sonrası türleşerek günümüzedeki kuşları oluşturdu.

Averostra'nın önemli bir tanısal özelliği, ellerinde metakarpal V'in olmamasıdır. Diğer saurischianlar, önemli ölçüde indirgenmiş bir biçimde de olsa da bu kemiği korumuştur.[1]

Tanım

Averostra, ilk olarak Gregory S. Paul tarafından bir apomorfi bazlı bir klad olarak 2002 yılında tanımlandı.[2] Daha sonra 2007 yılında Martin Ezcurra ve Gilles Cuny tarafından Ceratosaurus ve Allosaurus'un son ortak ataları ve tüm soyundan gelenleri içeren düğüm tabanlı bir klad olarak yeniden tanımlandı.[3] Michael Mortimer, Paul'un orijinal apomorfiye dayalı tanımının Averostra'yı Ceratosaurus ve Allosaurus düğümünden çok daha geniş bir grup olabileceğini, potansiyel olarak tüm Avepoda'yı veya daha çok grupu içerebileceğini söyledi.[4]

Coelophysoidea'nın dahil olmadığı, sadece Ceratosauria ve Tetanurae'yi içeren klad ilk olarak Bakker (1986) tarafından Neotheropoda olarak[5] tanımlandı. Ancak bu ad daha sonra çoğu yazar tarafından Coelophysoidea'yı da içeren bir klad olarak kullanıldı.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b Sasso (19 Aralık 2018). "The oldest ceratosaurian (Dinosauria: Theropoda), from the Lower Jurassic of Italy, sheds light on the evolution of the three-fingered hand of birds". PeerJ (İngilizce). 6: e5976. doi:10.7717/peerj.5976. ISSN 2167-8359. 26 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  2. ^ Paul, 2002. Dinosaurs of the Air 14 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Johns Hopkins University Press, Baltimore and London. 460 pp.
  3. ^ Ezcurra M.D. and Cuny, G., 2007. The coelophysoid Lophostropheus airelensis, gen. nov.: A review of the systematics of "Liliensternus" airelensis from the Triassic-Jurassic outcrops of Normandy (France) 26 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Journal of Vertebrate Paleontology. 27(1), 73-86
  4. ^ "The Theropod Database Blog: Averostra and Avepoda". The Theropod Database Blog. 15 Kasım 2010. 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  5. ^ The dinosaur heresies : new theories unlocking the mystery of the dinosaurs and their extinction. 1st. New York: Morrow. 1986. ISBN 0-688-04287-2. OCLC 13699558. 6 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Allosaurus</i> teropod dinozor cinsi

Allosaurus, Geç Jura döneminde yaşamış Carnosauria kladından bir teropod dinozor cinsi. Yaşadığı dönemde Avrupa ve Kuzey Amerika'nın bilinen en büyük etobur dinozorlarından biriydi.

<i>Ceratosaurus</i> etçil teropod dinozor cinsi

Ceratosaurus, Üst Jura döneminde yaklaşık 160-145 milyon önce Kuzey Amerika, Avrupa ve Afrika’da yaşamış ceratosaurian teropod dinozor cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Teropod</span> genel olarak etçil dinozorları içeren bir alt takım veya klad

Teropod veya Theropoda, kertenkele kalçalı dinozorlar (Saurischia) takımına bağlı, boş kemikleri ve üç parmaklı uzuvları ile karakterize edilen bir dinozor kladı. Karga boyutundaki Microraptor cinsi ile devasa Tyrannosaurus rex gibi boyutsal açıdan çeşitliliğe sahiptirler. Modern kuşlar da Theropoda kladına bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ceratosauria</span> teropod dinozor kladı

Ceratosauria, Ceratosaurus'a kuşlardan daha yakın akraba olan tüm teropodları içeren bir kladdır. Seratozorların, Erken Jura'da diğer teropodlardan ayrıldığı düşünülür. Bilinen en eski seratozor, 199 milyon yıl öncesine tarihlenen Saltriovenator'dur. Ceratosauria, esas olarak Güney yarımkürede bulunan bu üç ana grubu içerir: Ceratosauridae, Noasauridae ve Abelisauridae. Bununla birlikte, en son çalışmalar, coelophysoidlerin ve dilophosauridlerin diğer seratozorlar ile birlikte klad oluşturmadığını ve dilophosauridlerin bu grubun dışında bırakılması gerektiğini göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tetanurae</span> ana teropod kladı

Tetanurae, günümüz kuşlarına Ceratosaurus'tan daha yakın akraba olan tüm teropod dinozorları içeren, geniş bir dinozor grubudur. Tetanurae, Triyas'ın sonlarında muhtemelen kardeş grubu Ceratosauria'dan ayrıldı. Tetanuranlar fosil kayıtlarında ilk olarak Erken Jura devri'nde, yaklaşık 190 myö, ortaya çıktı ve Orta Jura döneminde küresel olarak dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Neotheropoda</span> teropod kladı

Neotherapoda, Coelophysoidleri ve diğer gelişmiş teropod dinozorları içeren bir kladdır. Aynı zamanda Triyas-Jura yok oluşundan sağ kurtulan tek teropod kladıdır. Averostranlar dışında tüm neoteropodların soyu erken Jura döneminde tükendi.

<span class="mw-page-title-main">Coelurosauria</span> dinozor kladı

Coelurosauria, Carnosauria'dan kuşlarla daha yakın akraba olan tüm teropod dinozorları içeren bir kladdır.

<span class="mw-page-title-main">Tyrannoraptora</span> teropod kladı

Tyrannoraptora, "Tyrannosaurus rex ve Passer domesticus'un son ortak atasının tüm torunları" olarak tanımlanan bir teropod dinozor kladıdır. Klad, ilk kez 1999 yılında Amerikalı paleontolog Paul Sereno tarafından tanımlandı; ancak ilk başta Tyrannoraptora, sadece Tyrannosauroidea ve Pennaraptora'yı içeriyordu. Filogenetik analizlerle birklikte; Compsognathidae, Ornithomimosauria, Alvarezsauroidea ve Therizinosauria kladları da bu klada dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Orionides</span> dinozor kladı

Orionides, Orta Jura'dan günümüze kadar gelmiş tetanuran teropod dinozorlarının bir kladıdır. Grup, kuşlar dahil olmak üzere çoğu teropod dinozoru içerir.

<span class="mw-page-title-main">Avetheropoda</span> Coelurosaurları ve carnosaurları içeren dinozor kladı

Avetheropoda veya "kuş teropodlar", Carnosauria ve Coelurosauria kladlarını içeren bir teropod dinozor kladıdır.

<span class="mw-page-title-main">Proceratosauridae</span> teropod dinozor familyası

Proceratosauridae, Orta Jura'dan Erken Kretase'ye kadar varlığını sürdürmüş bir tiranozor familyasıdır.

<i>Liliensternus</i> bazal teropod

Liliensternus, yaklaşık 210 milyon yıl önce Triyas Dönemi'nin sonunda, şimdiki Almanya'da yaşayan, soyu tükenmiş bir bazal neoteropod dinozor cinsidir. Liliensternus, orta büyüklükte, iki ayaklı, yerde yaşayan bir etoburdu ve 5.15 metre uzunluğa kadar büyüyebiliyordu. Avrupa'dan en iyi temsil edilen Triyas theropodu ve bilinen en büyüklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Megalosauroidea</span>

Megalosauroidea, Orta Jura'dan Geç Kretase dönemine kadar yaşayan tetanuran theropod dinozorlarının bir üst ailesidir. Gruptaki tüm taksonlar, tip tür Megalosaurus bucklandii ile Allosaurus fragilis veya Passer domesticus'tan daha yakın bir ortak ataya sahiptir. Grubun üyeleri arasında Spinosaurus, Megalosaurus ve Torvosaurus bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Maniraptoromorpha</span> dinozor kladı

Maniraptoromorpha, Ornitholestes, Compsognathidae ve Maniraptoriformes gibi taksonları içeren coelurosaurian theropod dinozorlarının bir dalıdır. En azından yukarıda bahsedilen Ornitholestes ile Maniraptoriformes gruplandırmasında destek gösteren birkaç filogenetik analiz yapılmıştır. Bu grup, onu "Vultur gryphus 'u içeren ve Tyrannosaurus rex 'i hariç tutan en kapsayıcı klad" olarak tanımlayan Andrea Cau tarafından seçildi.

<i>Zupaysaurus</i> bazal teropod

Zupaysaurus, şimdiki Arjantin'de Geç Triyas'ın Noriyen evresinde yaşamış, erken dönem theropod dinozorların soyu tükenmiş bir cinsidir. Zupaysaurus fosilleri, kuzeybatı Arjantin'deki Ischigualasto-Villa Unión Havzası'ndaki Los Colorados Formasyonu'nda bulundu. Henüz tam bir iskelet keşfedilmemiş olsa da, Zupaysaurus 4 metreye (13 ft) kadar uzunluğa sahip iki ayaklı bir yırtıcı olarak kabul edilebilir. Burnu boyunca uzanan iki paralel tepesi olabilir.

<i>Saurophaganax</i> Jura devrinde yaşamış teropod dinozor cinsi

Saurophaganax, Amerika Birleşik Devletleri'nde Oklahoma eyaletinde Geç Jura yaşlı Morrison Formasyonundan büyük bir allosaurid dinozor cinsidir. Bazı paleontologlar, onun daha genç bir Allosaurus türü olduğunu düşünmektedir. Saurophaganax, sırt omuru dikenlerinin tabanındaki yanal tabakalanma ve kuyruk omurlarının ön yüzündeki kemiksi yay ile karakterize edilmiş çok büyük bir Morrison Allosaurid'idir. S. maximus'un uzunluğunun 10,5 m ila 13 m kadar geldiği, ve ağırlığının 3 ton ila 4,5 ton geldiği tahmin edilmektedir. 2020 yılında yapılan bir çalışmada, minimum ortalama ağırlığı 2,6 ton ve maksimum ortalama ağırlığı 4,7 ton olmak üzere genel ortalama olarak 3,5-3,8 ton ağırlık değerleri ortaya konmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Coelophysidae</span> bazal teropod familyası

Coelophysidae, ilkel etçil theropod dinozorlarının bir familyasıdır. Çoğu türün boyutu nispeten küçüktü. Familya Geç Triyas ve Erken Jura dönemlerinde gelişti ve çok sayıda kıtada bulundu. Coelophysidae'nin birçok üyesi, hız için inşa edilmiş uzun, ince kafatasları ve hafif iskeletlerle karakterize edilir. Bir üye, Coelophysis, bir dinozorda bilinen en eski kürkü gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Allosauroidea</span> Dinozor kladı

Allosauroidea [tip cinsi Allosaurus'tan; allos (farklı) sauros (kertenkele)], Metriacanthosauridae, Allosauridae, Carcharodontosauridae ve Neovenatoridae familyalarını içeren bir teropod dinozor kladıdır. Allosauroidler, megalosauroidler ile birlikte Orta Jura ve Geç Kretase dönemlerinde süper yırtıcılardı. En tanınmış allosauroid, kalıntıları Kuzey Amerika'nın üst Jura tortullarında bulunan Allosaurus cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Carnosauria</span> çeşitli etçil dinozorları içeren teropod kladı

Carnosauria Jura ve Kretase dönemlerinde yaşamış, soyu tükenmiş dev yırtıcı teropod dinozor kladıdır. Geçmişte pek çok etçil teropod bu klada atanırken, günümüzde bunlar farklı gruplarda sınıflandırılırlar.

<i>Megalosauridae</i>

Megalosauridae, Megalosauroidea grubu içindeki etobur theropod dinozorların monofiletik bir ailesidir. Orta Jura'da ortaya çıkan megalosauridler, büyük theropod dinozorlarının ilk büyük radyasyonu arasındaydı. Bunlar, Megalosaurinae ve Afrovenatorinae olmak üzere iki ana alt aileyi ve her iki alt aileden farklı olan çözülmemiş bir takson olan Eustreptospondylus bazal cinsini içeren nispeten ilkel bir bazal tetanuran grubuydu.