İçeriğe atla

Avaricum Muharebesi

Avaricum Muharebesi
Galya Savaşları

Avaricum kuşatması için maket.
TarihMÖ 52
Bölge
Galya, Avaricum (modern Bourges(Fransa))
Sonuç Roma zaferi
Taraflar
Roma Cumhuriyeti Biturig'lar, Galya koalisyonu
Komutanlar ve liderler
Jül SezarVercingetorix
Güçler
8 Roma lejyonu,
80,000 lejyon askeri
4/5,000 Auxilialar
yak. 10.000 savaşçı
Şehir sakinleri
Kayıplar
Bilinmiyor yak. 40.000 ölü


Avaricum Muharebesi

Avaricum Muharebesi, antik Galya'da, günümüzde Bourges olarak bilinen kent yakınlarında yer alan bir tepe-kalesi, oppidumu savunmakta olan Vercingetorix komutasında Bitruglar ve Arveniler Galyalı kabilelerine karşı MÖ 52'de Romalı Galya Valisi Jül Sezar'ın yaptığı, şehir kuşatması ve şehrin Romalılar tarafından fethi. Bu şehir Romalılar eline geçirilince şehirde Romalılara karşı direnen hemen herkes ceza olarak Romalı askerler tarafından öldürülmüştür.

Kuşatma

Avaricum, bölgenin en geniş ve en iyi tahkim edilmiş şehri olarak oldukça verimli bir yer olan Biturges topraklarında yer alıyordu. Topraklar, bir nehir ve bataklıklar tarafından çevrildiği için oldukça dar bir girişe sahipti ve bu yüzden oppidum olarak seçilmişti.

Jül Sezar, Vellaunodunum, Genabum ve Noviodunum'da elde ettiği bir seri zaferin ardından şehrin tahılları ele geçirmek ve isyancı Galyalılara karşı savunmasını güçlendirmek niyetiyle MÖ 52 yılı kışında Avaricum'a geldi. Sezar'a karşı üç kez yenilmiş olan Vercingetorix taktik değiştirmeye karar vermişti. Roma'ya karşı ayaklanmış olan kabilelerden bir konsey topladı ve onları Fabian stratejisini kabul etmeye ikna etti. Bu stratejiye göre Sezar'ın birlikleriyle savaş yapılmayacak ancak birliklerin ikmal kanalları kesilecekti. Tüm şehirlerde Sezar'ın ordusunun zorla ele geçirip kullanabileceği hayvan yemleri ve insanlar için yiyecekler stokları imha edildi, tarlalar ürünlerden temizlendi ve tohumluklar dahil tüm hububatlar yakıldı ya da yok edildi. Ancak fethedilmesi neredeyse imkânsız olarak görülen Avaricum bu özelliğinden dolayı Fabian stratejisinden muaf tutuldu.[1]

Ancak Sezar'ın Avaricum kapılarında görünmesi üzerine, Vercingetorix ordusuyla şehrin on beş mil uzağında bir bölgeye yerleşti. Artık Sezar ne savaş yapmadan ayrılabilir ne de istediği erzağı ele geçirebilirdi. Tüm bu olumsuzluklara ilave olarak Sezar'ın müttefikleri olan Aedui'ler ve Boi'ler de yardımına gelemezdi çünkü artık hiç erzakları kalmayan bu kabileler son anda Vercingetorix'in isyancı birliklerine katılmıştı. Zahire kıtlığı o kadar akut bir hal almıştı ki askerler hiç hoşlanmadıkları halde at eti ve diğer vahşi hayvanlar etleri yemek zorunda kalmışlardı. Sezar askerlerin arasında dolaşıyor ve eğer erzak kıtlığı artarsa kuşatmayı kaldırıp gideceğini söylüyordu. Galyalılar tarafından öldürülen masum Romalıların intikamını almadan kuşatmayı kaldırmanın onursuzluk olduğu söyleyen askerler Sezar'ı protesto ettiler.[1]

Bunun üzerine harekete geçen Sezar oldukça etkileyici kuşatma makinaleri dizayn etti ve ardından bunları inşa ettirdi. Yüksek zeminden başlayarak, çeşitli kuşatma terasları inşa ettirdi. İki kulenin yan taraflarına ise iki adet yancı duvar inşa edildi. Yan duvarlar arasına inşa edilen bir duvarla diğer duvarlar birbirine bağlandı ve böylece savaşa bir cephe açılmış oldu.[1]

Sezar'ın duvar inşaatı devam ederken Vercingetorix süvarilerini Sezar'ın erzak tedariki ile uğraşan birliklerine pusu kurmak amacıyla onun kampına yaklaştırdı. Bu planı anlayan Sezar gece karanlığından yararlanarak Vercingetorix'in ana kampına saldırdı. Vercingetorix'in hemen ana kampına dönmesi üzerine Sezar geri çekildi. .[1]

Yirmi beş zor inşaat günü ve terasları yakmak isteyen pek çok Galya teşebbüsünün ardından Sezar'ın kuşatma aparatı tamamlanmıştı. Sezar kulelerin ilerletilmesi emrini verdi ve tam bu sırada şansınında yardımı ile başlayan şiddetli bir fırtına Galyalıların olup biteni izlemek yerine fırtınadan saklanmayı tercih etmesine neden oldu. Bu disiplin zafiyetinden yararlanan Sezar askerlerini kulelerden surların arkasına geçirmeyi başardı ve kanlı bir çarpışma başladı. Duvarlar çabucak düştü ve hayatta kalan Galyalılar savaşma yerine şehrin merkezine doğru kaçmaya başladılar. Ancak henüz hiçbir Roma askeri duvardan inmemiş ve bulundukları yerden panik halde kaçışan Galyalıları izliyorlardı. Panik Galya savunmasını çökertmişti ve herkes kaçmak için bir olasılık olduğunu düşündüğü her yöne doğru koşmaya başlamıştı.[1]

Sonuç

Ama Sezar'ın askerlerinin az erzak ve çok hüsranla geçen yirmi beş kötü günün ardından Sezar'in hic merhamet hisleri kalmamıştı. Avaricum'da bulunan 40,000 kişiye acıyacak bir ruh hali yoktu. Bu durumu izleyen Avaricum kalesinde direnen her kişi, erkek, kadın ve çocuk ayırt etmeden, Romali askerler tarafından öldürüldü. Bu korkunç katliamdan şehir savunucularından sadece 800 kişi kurtulabildi.[1]

Lejyonlarını Hazirana kadar Avaricum'da dinlendiren Sezar, Vercingetorix'i bir savaş çekebilmek için Gergovia'ya gitti. Bu fırsatı Alesia savaşı ile elde edecekti.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Jül Sezar (Tür. Çev. Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri)
  • Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Avaricum" maddesi kaynaklıdır: [1]17 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Dış kaynaklar

  • Jül Sezar (Türkçeye Çev. Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri) Kitap VII.
  • Jül Sezar, Commentarii de Bello Gallico Kitap VII "The Latin Library" websitesinde orijinal Latince [2]25 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Latince)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vercingetorix</span>

Vercingetorix, Kelt kavimlerinin biri olan Arvernilerin lideridir. MÖ 52 yılında Galya'da Keltleri Roma Cumhuriyeti'ne karşı son bir genel direniş ve kurtuluş savaşı için birleştirdi. Julius Caesar, Roma'nın Gallia Narbonensis valisi olarak Roma emperyalizminin yayılma politikasını uygulamak için Keltlerin ülkesi Galya'yı fethetmek hedefiyle çıktığı seferde Vercingetorix ile karşı karşıya geldi.

<i>Gallia Savaşı</i>

Gallia Savaşı, Jül Sezar'ın Galya'da savaşlarla geçen dokuz yılını üçüncü şahıs ağzından anlatım tekniği ile aktardığı eseridir. İlk Türkçe çevirisi Gallia Savaşı adıyla yapılmış olup zaman zaman Galya Savaşı Hakkında, Galya Savaşı Üzerine ya da Galya'nın Fethi başlığıyla da çevrilir.

Belgalar (Pelasglar), Antik Galya'nın Kuzeybatısında, Sequan ve Matrona arasında kalan bölgede yaşamış olan Kelt ve Germen kökenli halk grubu. Asıl yaşam alanları Sen Nehri ve Ren Nehri arasıydı.

Tencteriler ve Usipeteler, MÖ 1. yüzyılda Ren Nehrinin doğu kıyılarında yerleşik olan Cermen kabileleridir. Bu kabileler hakkında en kapsamlı bilgi Jül Sezar'ın onlara karşı düzenlediği seferden bahseden Commentarii de Bello Gallico adlı eseridir.

<span class="mw-page-title-main">Venetler</span>

Venetler, Romalılar döneminde Aremorica olarak bilinen, günümüz Fransası'nın Bretonya yarımadasında yaşamış olan Kelt kökenli, denizci kabile. Günümüzdeki Vannes şehri, ismini bu kabileden alır.

<span class="mw-page-title-main">Menapiler</span>

Menapiler, Roma öncesi dönemde ve Romalılar döneminde Kuzey Galyada yaşamış bir Belgic kabilesi. Strabon ve Ptolemy'ye göre yaşadıkları yer Ren nehrinin ağzından Scheldenin güneyine kadar uzanan topraklardı.

<span class="mw-page-title-main">Eburonlar</span>

Eburonlar, Galyanın kuzeyinde, çoğunlukla Ren ve Maas nehirleri arasında ve Menapilerin doğusunda yaşamış olan Germen ya da Kelt kökenli antik kabile.

<span class="mw-page-title-main">Gergovia Muharebesi</span>

Gergovia Muharebesi, MÖ 52 yılında Galya'da, Arvernilerin en önemli kenti olan Gergovia çevresinde, prokonsül Jül Sezar komutasındaki Roma Cumhuriyeti ordusu ile Vercingetorix komutasındaki Galyalı güçler arasında yapılan savaş. Muharebeyi Galyalılar kazanmıştır. Asteriks çizgi romanında Gergovia'ya ve bu savaşa sık sık değinilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alesia Muharebesi</span>

Alesia Muharebesi veya Alesia Kuşatması, MÖ 52 yılının Eylül ayında Mandubi kabilesinin en önemli kenti ve kalesi Alesia çevresinde yapılan savaş. Jül Sezar ve süvari komutanları Marcus Antonius, Titus Labienus ve Gaius Trebonius tarafından komuta edilen Roma Cumhuriyeti ordusu ile Avernilerin lideri Vercingetorix etrafında toplanmış olan Galyalı kabileler arasında yapılmıştır. Galyalılar ve Romalılar arasında meydana gelen son büyük çarpışmadır ve Galya Savaşlarında inisiyatifin Romalılara geçmesinin önünü açmıştır. Alesia Kuşatması, Sezar'ın en büyük askeri başarılarından biri olarak görülmektedir ve günümüzde bile Kuşatma savaşı ve Ablukanın klasik örneklerinden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Galyalılar</span> Kelt kökenli antik bir halk

Galyalılar, günümüzde genel olarak Fransa, Belçika, İsviçre ve İtalya’nın kuzey bölgelerini içeren Galya olarak tanımlanan bölgede Demir Çağından Roma Cumhuriyeti dönemine kadar yaşayan Kelt kökenli bir halktır.

<span class="mw-page-title-main">Bibracte Muharebesi</span>

Bibracte Muharebesi, MÖ 58 yılında Helvetler ile Jül Sezar komutasındaki altı Roma lejyonu arasında yapılan bir muharebe. Muharebe Galya Savaşları'nın başladığı yıl gerçekleşmiş ve savaşlar serisinin ikinci büyük muharebesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Galya Savaşları</span> MÖ 58-50, Roma ile Galya kabileleri arasındaki savaşlar

Galya Savaşları çeşitli Galyalı kavimlere karşı Roma valisi Jül Sezar tarafından yürütülen bir seri askerî kampanyalar dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Uxellodunum Muharebesi</span>

Uxellodunum Muharebesi veya Uxellodunum Kuşatması, Galya Savaşları'nin son büyük muharebelesidir. MÖ 51 yılında Uxellodunum kalesinde Lucterius komutasında Cadurclar ve Drappes komutasındaki Senonlar Galyalı kabilelerin, Galya'yı fethih edip Romalılar Galya'y yönetiminde bir bölgeye çevirmek isteyen Jül Sezar'a karşı son direniş muharebesidir. Bu muharebe karar verici olarak bir Romalar galibiyeti ile son buldu.

<span class="mw-page-title-main">Arrar Nehri Muharebesi</span>

Arar Nehri Muharebesi, MÖ 58 Haziran başında antik Galya'da, günümüzde Saöne Nehri olarak bilinen nehir kenarından Atlas Okyanus'una büyük bir göç yapmakta olan Helvetler kabilesinin bir kısmı ile Romalı Galya valisi Jül Sezar komutası altında olan VII., VIII., IX. ve X. Roma Lejyonu askerleri ile yapılan bir muharebedir. Galya Savaşları adı ile bilinen savaş içindeki muharebelerden ilk önemli olanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vosges Muharebesi</span>

Vosges Muharebesi, MÖ 58 Ekim'de antik Galya'da, Sekuanlar kabile devletinin başkenti olan Vesontio yakınlarında Vosges'lar bölgesinde Mulhouse yakınında bulunan küçük "Ochensfeld" yerleşkesi kenarında yapılan bir muharebedir. Bu muharebe Romalı Galya valisi Jül Sezar komutası altında Romalılar ile birkaç yıl önce Ren Nehri'ni geçerek Galya'ya Sekuanlar ve Aedular arasında savaşa Sekuanlara destek amacıyla giren ve onlardan toprak bağışı aldıktan sonra Sekuanlara arazilerinin (2/3)ini göç eden 120,000 Germenle birlikte yöneten Germanyalı Suebler kabilesi komutanı Ariovistus arasında yapılmıştır. Galya Savaşları adı ile bilinen savaş içindeki muharebelerden üçüncü önemli olanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Axona Muharebesi</span>

Axona Muharebesi, Mayıs MÖ 57 Roma Galya valisi olan Jül Sezar'ın Belçika Galyası'nda, Suesssion'lar kabilesi kralı Galba komutasında bir Galliler-Germenler savaşçılar ordusu ile yaptığı ve Romalıların galip geldiği bir muharebedir. 19. yüzyılda bu muharebe meydanın mevkinin modern Fransa'da Barry-au-Bac adlı bir kasabada bulunduğu ve Sezar'ın kampının da günümüzde bu kasabada bulunan "Mauchamp" adlı bir yerde bulunduğu tespit edilmiştir. Bu muharebede galip gelen Romalılar Suession'ların başkenti Noviodunum'u ellerine geçirmişler ve Haziran'da bu muharebede Belge'ler kabilelerin başkomutanı olan Suession'lar kabilesi kralı Galba'yı esir almışlardır. Jul Sezar hazırladığı "Galliya Savaşı" hakkında eserinde bu muharebesi Kitap II.7, II.8 ve II.10 bölümlerinde ele almaktadır.

Oktodurus Muharebesi, MÖ 57 - MÖ 56 kışında bir Galyalılar kenti olan Oktadurus mevkiinde ortaya çıkan bir muharebedir. Bu muharebenin ortaya çıkma nedeni Romalıların Alpler üzerinde bulunan Grand St Bernard Geçidi'ni kendilerine açmak istemelerindendir. Bu muharebe Romalıların galibiyet sağlaması ile sonuçlanmıştır. Fakat bu muharebeye yapan Romalı lejyonu için bu muharebe o kadar çetin olmuştur ki Romalı komutan bu lejyona geçitten ve Alplerden geri çekilme emrini vermek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sabis Muharebesi</span>

Sabis Muharebesi, MÖ 57'de modern Kuzey Fransa'da bulunan modern "Saulzoir" mevkiinde Jul Sezar'ın komutası altında bulunan Roma Cumhuriyeti lejyonları ile başlarında Nerviler kabilesi bulunan bir birleşik Belgea kabileler grubu arasında yapılan muharebe. Bu muharebede Jul Sezar'in komutasındaki lejyonlar bir baskın saldırısına uğramışlar ve yenilmelerine ramak kalmış iken muharebeyi kendilerinin lehine çevirip galip gelmişlerdi. Jul Sezar kendinin yazdığı unlu De Bello Gallico kitabinin II. Kitabı'nın hemen hepsini bu muharebeye hasretmiştir. Sezar'in bu kitabında belirtildiği gibi Romalılar, gayet sebatli savunma, tecrübeli komutanlık ve takviye güçlerinin tam zamanında ulaşması nedenleri ile yüksek olasılıklı stratejik bir mağlubiyeti, bir taktik galibiyete çevirmeyi başarmışlardır.

Roma Galyası, MÖ 1. yüzyıldan MS 5. yüzyıla kadar Roma yönetimi altında bulunan Galya'yı ifade eder.