Avangart, Fransızca askeri bir terim olan öncü birlik sözcüğünden gelir. Gerek Fransızcada gerek diğer dillerde kültür, sanat ve politika ile bağlantılı olarak, "yenilikçi" kişiler veya "deneysel" işler anlamına gelir.
Teknik death metal, ileri düzeyde teknik müzisyenliğin kullanıldığı, normal düzeyde melodik öğeler barındıran death metal alt türlerinden biridir. Tech Death olarak da bilinir ve progresif death metal ile yakın ilişki içindedir. Kompleks ritm ve rifler ile ölçünün sürekli değiştiği şarkı yapıları içerir. Caz, progresif rock ve klasik müzik yapılarını death metal ile etikleşime sokar ve ortaya beklenmedik, çalması zor ve teknik anlamda bilgi gerektiren yapıyı ortaya çıkartır. Şarkılar sert bir vokal ve onu tamamlayan sert gitar tonlarından oluşur.
Senfonik metal, metal müzikteki yoğun davul ve gitar kullanımı ile klasik batı müziğindeki senfonik çalgılar, koro ve bazı durumlarda tam bir senfoni orkestrası gibi öğeleri harmanlayan bir metal müzik alt dalıdır. Power metali anımsatan klavye kullanımı da senfonik metalde yaygındır. Senfonik metal gruplarında çoğunlukla konservatuvar eğitimi almış kadın vokaller öne çıkar. Bu nedenle bu türe opera metal veya operatik metal dendiği de olur. Zaman zaman, gotik metalin karakteristik bir özelliği olan brutal vokal de senfonik metalde ikinci vokal olarak kullanılır.
Progresif rock 1960'ların sonlarında ve 1970'lerin başlarında "ağırlıklı olarak Britanyalı grupların rock müziğini yeni sanatsal seviyelere çekme girişiminin" sonunda ortaya çıkmıştır.
Progresif metal, metal ve progresif rock tarzlarını birleştiren bir melez müzik tarzıdır. Metal müziğin agresif ve yüksek sesiyle progresif rockın daha deneysel ve teknik seslerinin birleşimiyle oluşmuştur. Progresif metal genellikle aşırı teknik parçalara sahiptir ve çoğunlukla kullanılmayan armoniler ve senkoplu karmaşık ritimler kullanılır ayrıca tempo ile ölçü değişimlerine de çokça yer verilir.
Human, death metal grubu Death'in dördüncü stüdyo albümüdür. Death bu albümle büyük bir müzikal değişikliğe girmiştir. Bu albümde önceki albümlere oranlar daha teknik ve progresif şarkılar vardır. Şarkı sözleri önceki albümlere göre daha içgözlemsel ve anlamlı yazılmıştır. Bu yeni tarz sonraki Death albümlerinde daha da açığa çıkacaktır.
Symphony X, Amerikalı bir progresif metal grubudur. 1994 yılında Michael Romeo tarafından New Jersey'de kurulmuştur. Michael Romeo Symphony X'ten önce, The Dark Chapter adında yine kendi kurduğu deneysel bir stüdyo topluluğu ile işler yapmıştır.
Alternatif metal, 1980'li yılların başlarında metal müziğe bir alternatif gibi ortaya çıkmıştır. En önemlisi de alternatif metal gruplarının ağır müziği ağır gitar riffleri ve deneysel yaklaşımlar ile karakterize etmesidir. Faith No More, Three Days Grace, Linkin Park, Deftones, Evanescence ve Flyleaf bazı alternatif metal yapan gruplardır.
Spinefarm Records, heavy metal grupları üzerine yoğunlaşmış Finlandiya merkezli bir plak şirketidir. 1999 yılında, Thy Serpent grubundan Sami Tenetz Spikefarm Records adlı bir alt plak şirketini başlattı. 2002'den beri Universal Music Group'a bağlı olan şirket, bağımsız bir birim olarak çalışmaktadır.
Endüstriyel rock, kökeni 1970'lerdeki post-punk gruplarına dayanan, endüstriyel müzik ve alt türlerinin karışımıyla ortaya çıkmış olan bir müzik türüdür. Klavye kullanımı yaygındır ve çalgılara çoğunlukla distortion uygulanır. Rock müziğe deneysel ve sert bir bakış açısıyla yaklaşan bu tür, noise rock'tan ses patlamaları, endüstriyel müzikten de avangart bir altyapı ile kışkırtıcı temalarını almıştır.
Endüstriyel müzik, transgresif ve kışkırtıcı temalar üzerinden yola çıkan deneysel bir müzik türüdür. İlk endüstriyel sanatçıları avangart'dan etkilenmiş, eserlerinde ses ve gürültü üzerinde deneyler yapmış ve faşizmle okültizm gibi tartışmalı konuları ele almıştır. Bu müzik türü en başta türe ismini veren Industrial Records'a bağlı performans sanatçıları ve müzisyenleri tanımlamak için kullanırken, türün yeraltı kültüründe yayılması ile çeşitli sanatçıları etkilemiştir.
Deneysel rock ya da avangart rock, rock'ın tipik elemanları üzerinde deneyselliğe gidilen bir müzik türüdür. Deneysel rock, aynı zamanda genel kompozisyon ve performans tekniklerinin sınırlarını zorlayan bir özelliğe sahiptir.
Krautrock, Batı Almanya'da 1960'ların sonu 1970'lerin başında psikedelik rock, elektronik müzik ve çeşitli Avangart esinlenmeleri harmanlayan sanatçılar tarafından oluşturulmuş geniş bir deneysel rock türüdür. Bu sanatçılar kendilerini geleneksel Anglo-Amerikan rock müziğinin blues etkilerinden ve şarkı yapısından uzak tuttular, bunun yerine hipnotik ritimler, elektro-akustik müzik teknikleri ve erken synthesizer'lar kullandı. Krautrock etiketi ile ilişkili önemli gruplar arasında Neu!, Can, Faust, Kraftwerk, Cluster, Ash Ra Tempel, Popol Vuh, Amon Düül II, Tangerine Dream, and Harmonia. vardı.
Meshuggah, İsveçli bir ekstrem metal grubu. 1987 yılında Umeå'da kurulan grup, müziklerinde deneysel ve yenilikçi bir yol izlemesi ile tanınmaktadır. Grup, ilk olarak ikinci albümleri Destroy Erase Improve ile dikkatleri üstüne çekmiş ve bu albümde hızlı tempolu death metal, thrash metal ve caz füzyon alt yapılı progresif metali birleştirmiştir. Birçok ekstrem metal tarzını kapsayan grup, 2002 yılından beri sekiz telli gitarlar kullanmıştır. Meshuggah'ın müziği ayrıca çoklu ritimler ve alışılmamış ölçüler içermektedir. Grup, Rolling Stone tarafından en önemli 10 hard rock ve heavy metal grubu arasında gösterilmiş ve Alternative Press tarafından en önemli metal grubu ilan edilmiştir. Grup gereken ticari başarıyı sağlayamasa da ekstrem müzik sahnesinin önemli bir figürü konumuna gelmiştir.
Aspera Hiems Symfonia, Norveçli avant-garde metal grubu Arcturus'un ilk stüdyo albümüdür. Bir sonraki albümlerinde avant-garde ve progresif metal tarzlarına dair görülen deneysel etkileşimleri içermesine rağmen, grubun çıkardığı tek black metal albümüdür. Albüm, Constellation EP'sinde bulunan dört şarkının yeni kayıtlarını ve dört tane de yeni şarkı içerir. Albümün ismi Latince Sert/Kara Kış Senfonisi anlamına gelir. Şarkı sözü temalarına doğa, kış, astronomi ve Viking mitolojisi gibi konular hakimdir. Albüm 2002 yılında, Constellation EP ve My Angel demosuyla birlikte Aspera Hiems Symfonia/Constellation/My Angel olarak tekrar yayınlanmıştır.
Art rock, rock müziğin bir alt türüdür. Deneysel ve kavramsal bir müzikal duruş takınarak, rock müziği bir ergen eğlencesinden sanatsal ifade boyutuna taşımayı amaçlar. Klasik müzik, deneysel rock, avangart ve daha sonraları caz müzikten kaynağını alır. En temel duruşlarından biri, dans etmek yerine dinlenilip düşünülmesi için besteleniyor olmasıdır. Sıklıkla elektronik efektler ve eski dönem rock müziğinin tahrik edici ritminden uzaklaşmış easy listening dokuların varlığıyla kendini belli eder.
Nevermore; bir Amerikan progresif-thrash metal müzik grubudur. 1991 yılında, Seattle'da kurulmuştur. Progresif metalden groove metal'e, teknik thrash metalden power metal'e kadar çeşitli metal müzik türlerini dinleyiciye aktarabilen bir yapısı vardır. Kuruculardan Warrel Dane, 2011 yılında grubun faaliyetlerini durdurduklarını bildirdiler. Ancak 2015 yılında tekrar yaptığı bir açıklamada; grubu dağıtmadıklarını, birkaç yıl içerisinde yeni bir albümle dönüş yapabileceklerini bildirdiler. Ancak bu durum gerçekleşmeden 13.12.2017'de, Brezilya'da kalp krizi geçirerek ölmüştür. Warrel Dane, Jeff Loomis ve Jim Sheppard grup kurulduğundan bugüne değişmeyen elemanlarıydı. Grup, toplamda 7 adet stüdyo albümü yayınladı.
Deneysel pop, geleneksel müzik sınırlarıyla kategorilendirilemeyen veya var olan popüler biçimleri yeni yönlere çekme gayreti gösteren bir pop müzik türüdür. Musique concrète, aleatorik müzik veya eklektizm gibi deneysel tekniklerini pop dokularıyla birleştirebilir. Sıklıkla, sesleri ve aranjmanları manipüle etmek için elektronik efektleri kullanılır ve her zaman aynı anda olmasa da kurgusunda ses-tabanlı ve nota-tabanlı çalışmaları bir araya getirebilir.
Riverside, Polonya'nın Varşova şehrinde kurulmuş progresif rock grubu. 2001 yılında Mariusz Duda, Piotr Grudziński, Piotr Kozieradzki ve Jacek Melnicki tarafından kuruldu. Aynı zamanda arkadaş olan grup üyeleri progresif rock ve heavy metal müziğe ilgi duyuyordu. Ancak grubun ana söz yazarı ve bestecisi Duda, gençlik yıllarında elektronik, ambient ve deneysel müzik de dinliyordu. Riverside, atmosferik rock ve metal öğelerini harmanlayarak Porcupine Tree, The Mars Volta, Opeth ve Dream Theater benzeri bir sound'a ulaşan bir grup olarak tanımlanabilir.
Diablo Swing Orchestra, 2003 yılında kurulmuş İsveçli avangart metal grubu. Beş albümleri bulunmaktadır: The Butcher's Ballroom (2006), Sing Together Songs for the Damned & Delirious (2009), Pandora's Piñata (2012), Pacifisticuffs (2017) ve Swagger & Stroll Down the Rabbit Hole (2021).