İçeriğe atla

Avanak Avni

Avanak Avni
Kadıköy'de Avanak Avni heykeli
Yayım bilgileri
YayımcıGırgır
İlk görünüm1970'ler
YaratanOğuz Aral
Hikâyedeki bilgileri
UyruğuTürkiye
PartnerleriDeve Dilaver, Leyla

Avanak Avni, karikatürist Oğuz Aral'ın Gırgır sayfalarında yarattığı ünlü bir çizgi-kahramandır.

Oğuz Aral, ofis-boy olarak çalışan Rıza Külegeç adlı çocuktan esinlenerek bu karikatürü yarattı.[1] İlk kez Gırgır'ın Gün gazetesinin yanında günlük ilave olarak verildiği dönemde 23 Mayıs 1973 tarihli 42. sayısında yayımlanmıştır.[2]

Avni tipik bir gecekondu mahallesi çocuğudur. Hep ezilir ama hiç boyun eğmez. Bazen hileyle, bazen kurnazlıkla, bazen boyun eğer görünerek hakkını korumaya çalışır. Mahallesindeki iri kıyım Deve Dilaver'den dayak yer, mahalle arkadaşı Leyla'ya ise âşıktır ama derdini anlatamaz, çünkü konuşmayı sökmemiştir henüz.[2]

Avanak Avni, 70'li yıllarda Gırgır dergisinin büyük satış rakamlarına ulaşması ile popüler oldu.

Avni'nin ünü, Türkiye sınırlarını aşmış; Güney Afrika'daki ırkçı olaylara karşı, Meksika'da ise ABD emperyalizmi karşıtı grupların sembolü olmuştur.[3] Fransa'da AB anayasasına karşı çıkan gruplar da Avanak Avni tipini kullandılar.[3][4] Avni ODTÜ'de Troçkist gruplar tarafından da siyasal bir eylemde kullanıldı.

Oğuz Aral efsane dergi Gırgır'ın zorla el değiştirmesi olayından sonra 1990 yılında Avni mizah dergisini çıkarmaya başladı. Avni dergisi 1996'ya kadar yayınını sürdürdü.

Temmuz 2006'dan itibaren Penguen dergisi çizerleri Oğuz Aral'ın anısına Avni'nin karikatürlerinin aynısını kendi kalemlerinden çizmişlerdir.

Heykel, 13 Aralık 2018 günü Kurbağalıdere caddesi üzerinde, Kadıköy Belediyesi Karikatür Evi karşısındaki yerinden çalındı. Polisler 16 gün sonra heykeli Şişli'nin Kuştepe mahallesinde buldu. Heykeli çalan Gökmen Turunç verdiği ifadede ''Kadıköy'de yürürken heykelin ona gülümsediğini bu yüzden ona koşup sarıldığını ve hiç arkadaşı olmadığı için çaldığını'' söyledi.[5]

Kaynakça

  1. ^ "'Avanak Avni'nin esin kaynağı". arsiv.sabah.com.tr/. Sabah gazetesi 29 Temmuz 2004. 29 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016. 
  2. ^ a b ""Şıftan bada gıbıdı,matasına gıbıdı"; Avanak Avni-1". www.egetelgraf.com/. Egetelgraf.com haber sitesi, 24 Temmuz 2016. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016. 
  3. ^ a b "Bu, Avni'nin ilk eylemi değil!". www.milliyet.com.tr/. Milliyet gazetesi, 1 Haziran 2005. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016. 
  4. ^ "Avanak Avni Avrupa'ya işte böyle çıktı". www.hurriyet.com.tr/. Hürriyet gazetesi, 5 Haziran 2005. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Oğuz Aral</span>

Oğuz Aral, Türk karikatürist. Gırgır dergisinin kurucusudur.

<i>Gırgır</i> (dergi) mizah dergisi

Gırgır Dergisi, 1972'de yayına başlayan, Türkiye'nin en çok satmış kült mizah dergisidir.

Rıza Külegeç, kaligraf ve Avanak Avni karakteri için Oğuz Aral'a, Bezgin Bekir karakteri için Tuncay Akgün'e esin kaynağı olmuş karikatür-adam.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Kaçan</span>

Hasan Kaçan, Türk karikatürist, senarist, film yönetmeni, televizyon sunucusu ve oyuncu.

İrfan Sayar Porof. Zihni Sinir karakterinin yaratıcısı, karikatürist ve tasarımcı.

Tarık Tolunay, Türk çizer. 1989 Oğuz Aral Gırgır'ının son kuşağından bir çizerdir.

<i>Pişmiş Kelle</i> mizah dergisi

Pişmiş Kelle, 1990 ile 2001 yılları arasında Türkiye'de Milliyet gazetesi bünyesinde yayınlanmış mizah dergisi.

Gani Müjde, Türk yazar, karikatürist, senarist, yönetmen ve sunucudur. Güngören İzzet Ünver Lisesi ve Mimar Sinan Üniversitesi Sinema-Televizyon Bölümü mezunudur.

Cihan Demirci, Türk karikatürist, mizah yazarı, gazeteci, şair ve senarist.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Selçuk</span> Türk karikatürist

Turhan Selçuk, Türk karikatürist.

İlban Ertem, çizer ve karikatürist. Gırgır, Fırt dergilerinde 1973 yılında resimli roman, kısa hikâyeler çizmeye başladı. Bir süre Milliyet gazetesi'nde çalıştı. Daha sonra sırasıyla Avni, HBR Maymun, Joker resimli roman dergilerinde çalıştı. 2010 yılında "Çiçeği Burnunda Karikatürcüler Onur Ödülü"nün sahibi oldu. Evli ve bir çocuk babasıdır.

Mehmet Çağçağ, Türk karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Tekin Aral</span>

Tekin Aral, Türk çizer ve karikatüristtir.

<span class="mw-page-title-main">Ramiz Gökçe</span>

Ramiz Gökçe, Türk karikatüristtir.

Kemal Aratan Türk karikatürist, çizgiromancı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri</span>

Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri

Tuncay Akgün, Türk karikatürist ve dergi yöneticisi.

Dıgıl, Oğuz Aral'ın sahipliğinde ve Galip Tekin'in yönetmenliğinde 4 Mayıs 1989 tarihinden itibaren yayınlanmaya başlayan haftalık mizah ve çizgi roman dergisidir.

Nuh Köklü, Bianet'in eski editörlerinden Türk gazeteci yazar ve televizyoncu.

Mustafa Kutlukhan Perker, Türk çizgi roman, karikatür ve illüstrasyon sanatçısıdır.