İçeriğe atla

Aulus Cornelius Celsus

Aulus Cornelius Celsus

Aulus Cornelius Celsus (y. MÖ 25 - y. MS 50), Romalı bilgin, geniş tıbbi çalışmaları ile bilinmektedir. Latince'nin Altın Çağı olarak kabul edilen dönemde, Augustus ve Tiberius'un hükümdarlığı sırasında yaşadığı kabul edilmektedir. En önemli eseri De Medicina'dır (Tıp Üzerine) ve günümüze sadece parçalar halinde ulaşabilmiştir. De Medicina'nın, Celsus tarafından yazılan büyük hacimli bir ansiklopedinin bölümlerinden biri olduğu düşünülmektedir. Hayatı hakkında kesin olarak bilinen herhangi bir bilgi mevcut değildir. De Medicina, Celsus'un yazdığı genişçe bir ansiklopedinin günümüze ulaşan tek kısmı olarak düşünülmektedir. De Medicina Roma dünyasında diyet, eczacılık, cerrahi ve bağlantılı bilgiler açısından, medikal bilgilerin bilinen en iyi ana kaynaklarından birisidir. Ansiklopedisinin kayıp parçalarını içeren ciltleri tarım, hukuk, söz bilimi ve askeri sanatlar alanında olduğu düşünülmektedir. İnsan cildi bozukluklarını sınıflandırmıştır.[1]

Eseri

De Medicina, ansiklopedik bir düzende tasnif edilmiştir ve sekiz kitaptan oluşmaktadır. Bu kitaplarda eczacılığın tarihi, hastalık bilimi, anatomi, farmakoloji, çeşitli ameliyatlar ve ortopedi hakkında bilgiler yer almaktadır.

De Medicina'ya, Celsus'tan sonra gelen yazarlar tarafından defalarca atıfta bulunulmuştur. Bunların arasında Lucius Junius Moderatus Columella'nın De Re Rustica (Tarım Üzerine) adlı eserinin birçok yerinde Celsus'un bilgilerinden faydalanıldığı görülmektedir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Rosenthal T (1961). "Aulus Cornelius Celsus - his contributions to Dermatology". Arch Dermatol. 84 (4). ss. 613-618. doi:10.1001/archderm.1961.01580160077013. 
  2. ^ Greive, James (1814). Aulus Cornelius Celsus Of Medicine. Edinburgh: Dickinson and Company. s. viii.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Coğrafya</span> karasal yüzeyi, bu yüzeyler içerisinde yaşayan toplulukları ve birbirleriyle etkileşim halinde olan bölgeleri, yerleri ve konumları inceleyen bilim

Coğrafya; beşerî (insanî) sistemleri ve yeryüzünü araştıran, bunlar arasındaki ilişkiyi neden-sonuç ve dağılış ilkesine bağlı olarak inceleyen ve sorgulayan bir bilim dalıdır. Yer ve insanlar arasındaki ilişkiler coğrafyanın konusunu oluşturur. Coğrafya sözcüğü Yunanca “γεωγραφία” gaia (yer) ve gráphein sözcüklerinden türemiştir. Türkçesi yerçizim sözcüğüdür. Zamanımızdan 2200 yıl önce coğrafya terimini ilk kullanan kişi Eratosthenes olmuştur. Gregg ve Leinhardt (1994), coğrafyayı 4 özellikle karakterize edilen bir disiplin olarak tanımlamaktadırlar:

<span class="mw-page-title-main">Batlamyus</span> Yunan matematikçi, astronom ve coğrafyacı (100–170)

Klaudyos Batlamyus, İskenderiyeli Yunan matematikçi, coğrafyacı, astronom ve müzik teorisyeniydi ve üçü daha sonra Bizans, İslam ve Batı Avrupa bilimi için önemli olan yaklaşık bir düzine bilimsel tez yazmıştır. MS 100–170 yılları arasında yaşadığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Öklid</span> Yunan matematikçi, aksiyomatik geometrinin mucidi

Öklid (Grekçe: Εὐκλείδης Eukleídēs; MÖ 330 - 275 yılları arasında yaşamış, İskenderiyeli bir matematikçidir. Megaralı Öklid'den ayırmak için bazen İskenderiyeli Öklid olarak anılır, genellikle "geometrinin kurucusu" veya "geometrinin babası" olarak anılan bir Yunan matematikçiydi. Ptolemy I döneminde İskenderiye'de aktifti. Elemanlar, yayınlandığı zamandan 19. yüzyılın sonlarına veya 20. yüzyılın başlarına kadar matematik öğretimi için ana ders kitabı olarak hizmet veren, matematik tarihindeki en etkili çalışmalardan biridir. Elemanlar’da, Öklid, küçük bir aksiyom setinden, şimdi Öklid geometrisi olarak adlandırılan şeyin teoremlerini çıkardı. Öklid ayrıca perspektif, konik kesitler, küresel geometri, sayı teorisi ve matematiksel kesinlik üzerine eserler yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Hesiodos</span> Antik Yunanistanda yaşamış ozan

Hesiodos Yunan didaktik şiirinin babası olarak bilinen, bilim insanlarınca MÖ 750-650'li yıllarda aktif olduğu düşünülen ünlü ozan. İşler ve günler adlı eserinde verdiği bilgiler sebebiyle birçok bilim insanı tarafından ilk ekonomi ve iktisat tarihçisi olarak da kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">İskenderiye Kütüphanesi</span> Mısır İskenderiyede antik dünyanın en büyük kütüphanelerinden biri

İskenderiye Kütüphanesi, MÖ 3. yüzyılın başlarında Mısır'ın İskenderiye kentinde Yunan Hellenistik Kralı I. Ptolemaios Soter tarafından kurulmuş olan antik kütüphanedir. İskenderiye Müzesi olarak bilinen araştırma enstitüsünün bir bölümü olarak inşa edildi. İnsanlık tarihinde meydana getirilmiş önemli eserlerden biridir. Eski kaynaklar, burada 150 bin cilt el yazması eserin toplandığını kaydeder.

<span class="mw-page-title-main">Herodot</span> Antik Yunan tarihçi ve yazar (MÖ 484–425)

Herodot veya Herodotos, Ahameniş İmparatorluğu'nun bir parçası olan Karya bölgesinden, Yunan şehri Halikarnassos'ta doğmuş bir Yunan tarihçi, coğrafyacı ve yazardır. Sonradan Magna Graecia 'daki Thurii vatandaşlığına geçmiştir. Yunan-Pers Savaşları'nın ayrıntılı bir anlatımı olan Tarihler'i yazmasıyla tanınır. Herodot, tarihi olayların sistematik araştırmasını yapan ilk tarihçiydi. Antik Roma'da, ünlü Romalı hatip Cicero'nun ona verdiği Tarihin Babası unvanıyla anılmış ve tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bîrûnî</span> Müslüman Fars astronom ve polimat (973–1048)

Bîrûnî, İslam'ın Altın Çağı'ndaki çalışmaları ile bilinen hezârfen. Tam adı Ebu Reyhan Muhammed bin Ahmed el-Birûnî'dir.

<span class="mw-page-title-main">Eczacılık</span>

Eczacılık; hastalık teşhisi, önlenmesi, tedavi edilmesi ve semptomların azaltılmasında kullanılan her türlü madde ve ilacın; keşfi, üretimi, geliştirilmesi, imha edilmesi, güvenli ve etkin kullanımı ve kontrolü ile ilgilenen, tıp bilimini kimya ile ilişkilendiren klinik sağlık bilimidir. Eczacılığın uygulanması; ilaçlar ve ilaçların etki mekanizmaları, yan etkileri, etkileşimleri, vücuttaki hareketleri ve toksisitesi konularında üst düzey bilgi sahibi olmayı gerektirir. Aynı zamanda tedavi süreçlerinin ve patolojik süreçlerin anlaşılması konularında da yetkinlik gerektirir. Klinik eczacılık gibi eczacılığın bazı uzmanlık dalları da, tıbbi verilerin ve laboratuvar verilerinin değerlendirilmesi hakkında bilgi sahibi olmak gibi başka nitelikler gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Tacitus</span>

Gaius Cornelius Tacitus, MS 56-120 yılları arasında Roma'da yaşamış hatip, avukat, senatör ve tarihçidir. Roma senatosundaki görevleri, Roma tarihi ve imparatorluğun kuzeyindeki Cermenler üzerine yazdığı eserleriyle tanınır. Tacitus, modern akademisyenler tarafından en büyük Roma tarihçilerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Irk Bitig</span> 9. Yüzyılda Göktürk abecesiyle yazılmış fal kitabı

Irk Bitig, 9. veya 10. yüzyıla ait çift dilli bir el yazmasıdır. Yazmanın büyük çoğunluğu Orhun alfabesi ile Eski Türkçe yazılmış olup kehanet ve falcılık hakkındadır, ancak girişinde ve sonunda Çince Budist metinler ihtiva etmektedir. Macar-İngiliz arkeolog Aurel Stein tarafından 1907'de günümüzde Çin'in Dunhuang şehri civarında yer alan Bin Buda Mağaraları'nda keşfedilmiştir. Aurel Stein tarafından Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Thomsen'ı yollanarak Thomsen tarafından incelenmiştir. Günümüzde British Library'nin kataloğunda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Appianus</span> Tarihçi

Appianus veya İskenderiyeli Appian, Yunan tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Bekir er-Râzî</span> Fars filozof, simyacı, kimyager ve hekim (865–925)

Ebû Bekir er-Râzî ya da tam adıyla Ebû Bekir Muhammed bin Zekeriyyâ er-Râzî, Fars simyacı, hekim ve filozof. Gençlik yıllarında edebiyat ve musikî ile ilgilenmiştir ve geçimini kuyumculuk yaparak sağlamıştır. Râzî doğduğu şehir olan Rey'de felsefe, matematik, doğa bilimleri ve astronomi eğitimi aldıktan sonra Bağdat ve başka İslam şehirlerinde öğrenimini tamamladı. Daha sonrasında da tıp öğrenimi gördü. Rey ve Bağdat hastanelerinde başhekim olarak çalışan Râzî'nin eserlerinin hemen hemen hepsi Latinceye çevrilmiştir. Tıp alanında yazdığı Hâvî adlı ansiklopedi 17. yüzyıla kadar alanında en önemli başvuru kaynağı olmuştur. Râzî'nin tıp bilimine yaptığı en önemli katkılardan biri de ilk defa kimyayı tıbbın hizmetine sunmuş olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Origenes</span>

Origenes veya Origen, İskenderiye'de Hristiyan bir ailede doğmuş ve kendini hadım etmesine bile neden olacak düzeyde münzevi (sofu) bir kişiliğe sahip olmasıyla tanınan ve Patristik felsefenin en önemli temsilcilerinden sayılan bir Kilise Babası'dır.

<span class="mw-page-title-main">Polibios</span>

Polybius, , Helenistik dönemi ayrıntılarla ele alan antik Yunan tarihçisi. Yunanca (Tarihler) adını taşıyan 40 ciltten oluşan ama günümüze ancak ilk 4 cildi kalmış olan tarih eserinde MÖ 264 - MÖ 146 dönemindeki Akdeniz havzasındaki tarihsel gelişmeleri antik Grekler ve Romalılar görüş açısından ve evrensel tarih anlayışı ile ayrıntılı olarak incelemiştir. Bu dönemde Polibios, Antik Roma Cumhuriyeti'nin antik dönemde Akdeniz havzası dünyasında hakim devlet olmasına doğru gelişmeleri anlatmaktadır. Bu Romalılar üstünlüğünün en zirveye eriştiği Üçüncü Pön Savaşı'nı ve şahsen katıldığı MÖ 146'da Kartaca Muharebesi ve Kartaca'nın Romalılara tarafından alınıp talan edilip harap edilişini anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu'l-Vefâ el-Bûzcânî</span> İranlı matematikçi ve astronom (940–998)

Ebu'l Vefa el-Buzcani, İranlı matematikçi ve astronom.

<span class="mw-page-title-main">Pedanios Dioskurides</span>

Dioscorides Pedanius (40-90), Roma İmparatorluğu zamanında yaşamış, Anadolu'da Kilikia Bölgesi'nde bugün Adana'ya yakın olan, Anazarboslu'dur (Anazarva). Hekim ve farmakoloji bilgini. Osmanlı dönemi kitaplarında adı Skoridos olarak geçmiştir.

Antik Mısır Edebiyatı, Antik Mısır'da milattan önce 2800 yılından milattan sonra 300 yılına kadar icra edilen, Eski, Orta ve Yeni Mısır dili ile demotik metinlerle günümüze aktarılan, bilge öğretiler ve otobiyografik metinler içeren bir edebiyattır.

<span class="mw-page-title-main">Cornelius (papa)</span>

Cornelius 6 ya da 13 Mart 251'den 253'teki ölümüne kadar papalık görevinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cornelius Nepos</span> Romalı biyografi yazarı

Cornelius Nepos, M.Ö. 110-25 yılları arasında yaşamış biyografi yazarıdır. Günümüze tam olarak ulaşan eseri yoktur, sadece diğer yazarlar tarafından alıntılanan parçaları bilinmektedir. Özellikle Cato’nun hayatını yazdığı biyografisi önemlidir. İmparator Augustus döneminde yaşayan Nepos; Cicero, Atticus ve Catullus’un çağdaşıdır. Hayatı hakkında başka bilgi bulunmamaktadır. Günümüze tamamı ulaşan eseri yoktur. Plinius, Naturalis Historia’da Nepos’un kısa bir biyografisini verir ve zaman zaman Nepos’un bitki isimlendirmelerinden faydalanır.

Marcus Cornelius Fronto, yaygın olarak Fronto, Roma'da bir grammaticus, hatip ve avukattı. Berberi kökenli olan Fronto, Numidia'daki Cirta'da doğmuştur. 142 yılında Gaius Laberius Priscus ile birlikte nundinium döneminin suffect konsülü olarak görev yapmıştır. İmparator Antoninus Pius, Fronto'yu evlatlık oğulları olan geleceğin imparatoru olacak Marcus Aurelius ve Lucius Verus'un eğitmeni olarak görevlendirmiştir.