Atum - Turkipedia

Atum

Ennead üyesi

hiyeroglif yazısıyla adı

Hayvanları

Yılan

Kişisel bilgileri

Eşi

Iusaaset^[1] or Nebethetepet^[2]

Çocukları

Şu (mitoloji) ve Tefnut

Atum veya Atum-Ra, Mısır mitolojisinde diğer her şeyin kendisinden türediği ilksel Tanrı'dır.

İsmi hakkında

Atum'un adının "tamamlama" veya "bitirme" anlamına gelen fiil tm'den türetildiği düşünülmektedir. Böylece yaratma döngüsünün sonunda sulu kaosa geri dönen "tam olan" dünyanın sonlandırıcısı olarak yorumlandı. Dünyanın temel maddesi, tanrılar ve her şey onun doğasından veya alternatif olarak onun ka'sından yapılmış olarak görülüyordu.^[3]

Kökeni

Atum, kralın hem yaratıcısı hem de babası olarak tasvir edildiği Piramit Metinleri'ndeki önemiyle kanıtlandığı gibi, en eski ve en sık bahsedilen tanrılardan biridir.^[3]

Görevi ve önemi

Heliopolis yaratılış mitinde, Atum, ilkel su Nun üzerinden kendini yaratan ilk tanrı olarak kabul edildi.^[4] İlk efsaneler, Atum'un tanrı Şu ve tanrıça Tefnut'u ağzından tükürerek yarattığını söyler.^[5] Atum bunu mastürbasyonla gerçekleştirdi, bu eylemde kullandığı el onun içinde bulunan kadın prensibini temsil ediyordu.^[6] Diğer yorumlar gölgesiyle birleştiğini belirtir.^[7]

Eski Krallık'ta Mısırlılar, Atum'un ölü kralın ruhunu piramidinden yıldızlı göklere kaldırdığına inanıyorlardı.^[5] Ayrıca güneş tanrısı Ra ile ilişkili bir güneş tanrısıydı. Atum özellikle akşam güneşi ile bağlantılıdır, Ra veya yakından bağlantılı tanrı Khepri sabah ve öğle saatlerindeki güneşe bağlanmıştır.^[8]

Greko-Romen döneminde hâlâ mevcut olan Ölüler Kitabı'nda, güneş tanrısı Atum'un, her sabah kendini yenileyen bir yılan görünümü ile kaos sularından yükseldiği söyleniyor.^[9]

Kaynakça

^ Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. p. 150
^ Richard Wilkinson: The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. London, Thames and Hudson, 2003. 978-0-500-05120-7, p.156
^ ^a ^b Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. ss. 99-101. ISBN 0-500-05120-8.
^ "Picture List" (PDF). The British Museum. 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
^ ^a ^b "The Egyptian Gods: Atum". 20 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2006.
^ Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. s. 18, 99. ISBN 0-500-05120-8.
^ "The Egyptian Creation Myth — How the World Was Born". Experience Ancient Egypt. 9 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
^ Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. s. 205. ISBN 0-500-05120-8.
^ Karel van der Toorn; Pieter Willem van der Horst; Bob Becking (1999). Dictionary of Deities and Demons in the Bible. Wm. B. Eerdmans Publishing. s. 121. ISBN 0802824919.

Antik Mısır Mısır Mitolojisi
Heliopolisli Sekiz tanrı/Ogdoad
Amon/Amunet \| Huh/Hauhet \| Kuk/Kauket \| Nu/Naunet
Heliopolisli Dokuz tanrı/Ennead
Atum \| Şu/Shu \| Tefnut \| Geb \| Nuit/Nut \| Ausare/Osiris \| İsis/Aset \| Set \| Nebet Het/Neftis
Diğer Büyük Tanrı ve Tanrıçalar
Anubis \| Apis \| Aton \| Bast \| Djehuty \| Hathor \| Horus \| Khepri \| Khons \| Ma'at \| Min \| Neith \| Ptah \| Ra \| Sekhmet \| Sobek \| Wepwawet \| Heryşaf

İlgili Araştırma Makaleleri

Hapi, Antik Mısır dininde Nil taşkınlarının tanrısıydı. Seller, nehir kıyılarında zengin silt alanları biriktirerek Mısırlıların ekin yetiştirmesine olanak sağladı. Hapi'nin bazı diğer unvanları "Bataklık Balıklarının ve Kuşlarının Efendisi" ve "Bitkileri Getiren Nehrin Efendisi" idi. Hapi tipik olarak, büyük bir göbek ve büyük sarkık göğüsler ile bir peştamal ve takma sakal giyen çift cinsiyetli bir figür olarak tasvir edilir.

<span class="mw-page-title-main">Tefnut</span> Mısır mitolojisinde nem, çiğ ve yağmur tanrıçası

Tefnut, Antik Mısır mitolojisinde nem, çiğ ve yağmur tanrısıdır. Hava tanrısı Şu'nun hem eşi hem kız kardeşidir. Geb ve Nut'un annesidir.

Bat, Mısır mitolojisinde inek kulakları ve boynuzları olan bir insan yüzü veya bir kadın olarak tasvir edilen bir inek tanrıçasıdır. Bat'a yapılan ibadetlerin kanıtları, eski Mısır'daki dini uygulamaların en eski kayıtlarından alınmıştır. Orta Krallık zamanına gelindiğinde, Aşağı Mısır ve Yukarı Mısır'ın birleşmesinden sonra, kimliği ve nitelikleri, benzer bir tanrıça olan tanrıça Hathor'un içinde yer aldı. Bat'ın imgeleri, eski Mısır tarihi boyunca, dini uygulamalarla ilişkili kalan kutsal bir enstrüman olan sistrum üzerinde devam etti.

Mafdet eski Mısır dininde bir tanrıçaydı. Sık sık bir çitanın derisiyle tasvir edilmiş, Canlıları yılanların ve akreplerin ısırmasına karşı korumuştu. Mısır'ın İlk Hanedanlığı döneminde eski Mısır tanrılarının bir parçasıdır. Mezarından çıkan taş kap parçalarında görüntüsü bulunan ve Palermo Taşı'ndaki bir ithafta adı geçen firavun Den'in hükümdarlığı sırasında öne çıktı. Mafdet, yasal adaletin veya muhtemelen idam cezasının tanrılaştırılmasıydı. Zehirli hayvan karşıtı olarak görülmüştür. Mısır'ın Eski Krallığı'nın Piramit Metinlerinde, güneş tanrısı Ra'yı zehirli yılanlardan koruduğundan bahsedilir.

Mısır mitolojisinde, ' sarmalanmış ' anlamına gelen Mehen adı, mitolojik bir yılan-tanrı ve bir tahta oyununa atıfta bulunur.

Menhit eski Mısır mitolojisinde Nübye savaş tanrıçasıdır. İsmi katliam anlamına gelir. Dolayısıyla kısmen savaş tanrıçası sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Wadj-wer</span>

Wadj-wer, adı " büyük yeşil" anlamına gelen Mısır'ın bereket tanrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Seker</span> Mısır tanrısı

Seker Mısır mitolojisinde şahin benzeri bir tanrıdır. Sefkhet-Abwy ismi de kullanılabilir.

Hesat, inek benzeri yapıda eski bir Mısır tanrıçasıdır. İnsanlığa süt sağladığı ve özellikle firavunu ve birkaç eski Mısır boğa tanrısını emzirdiği söylenirdi. Piramit metinlerinde Anubis'in ve ölen kralın annesi olduğu da söylenir. Özellikle Heliopolis'te ibadet edilen yaşayan boğa tanrısı Mnevis ile bağlantılıydı ve Mnevis boğalarının anneleri Hesat'a adanmış bir mezarlığa gömüldü. Ptolemaik zamanlarda tanrıça İsis ile yakından bağlantılıydı.

Iusaaset, Iusaas veya Saosis, bir ilkel tanrıçadır Eski Mısır dininde yaratıcı tanrı Atum'un kadınsı halidir. Iusaaset, başında bok böceği olan bir kadın olarak tasvir edilmiştir. Yunan Heliopolis'inde Iwwnw ya da Iunu şehrinde Atum gibi ona tapılırdı. Iusaaset, akasya ağacıyla ilişkilendirildi ve akasalar, Heliopolis'teki Iusaaset'e adanmış kutsal alanda duruyordu.

Iah eski Mısır dininde bir ay tanrısıdır. Jˁḥ kelimesi basitçe "Ay" anlamına gelir. Ayrıca Yah, Yah (w), Jah veya Aah olarak da yazılmıştır.

Mnevis, ibadet merkezi Heliopolis'te bulunan ve eski Mısırlılar tarafından Mer-wer veya Nem-wer olarak bilinen eski bir Mısırlı boğa tanrısının Helenleşmiş adıdır.

Sah, Eski Mısır dininde bir tanrıdır. Orion, Lepus ve bazı komşu takımyıldızlarda bulunan yıldızları kapsayan bir yıldız grubunu temsil ediyordu. Onun eşi, eski Yunan adıyla Sirius yıldızının tanrıçası olarak bilinen Sopdet'ti. Sah, daha önemli bir tanrı olan Osiris ile Sopdet ise Osiris'in eşi Isis ile ilişkilendirildi.

Shed, Eski Mısır dininden bir tanrıdır. Halk arasında "Kurtarıcı" olarak adlandırılan bu tanrı, ilk olarak Amarna Dönemi'nden sonra kaydedilmiştir. Kurtuluş kavramını temsil eden Shed, çoğunlukla Horus, özellikle de Harpocrates ile özdeşleşmiştir. Bir tapınağı, ibadeti, kült merkezi veya ibadet merkezi yoktur. Çoğunlukla sıradan Mısırlıları hastalıktan, talihsizlikten ya da tehlikeden kurtarmaya çalışan bir tanrı olarak bilinirdi. Amarna döneminde kişisel dindarlıkta "Kurtarıcı" isimlerinin yükselişi, Akhenaten'in eski Mısır dinini yasaklama girişimlerine sıradan insanların tepkisi olarak yorumlandı. Shed ayrıca Kenan tanrısı Resheph'in bir formu olarak görülmüştür.

Khenti-Amentiu, adı Osiris ve Anubis için de kullanılan eski bir Mısır tanrısıdır. Adı "Batılılar Başkanı" ya da "Batılılar" anlamına gelir. Bu isimler ölüme referans yapar.

Hededet veya Hedjedjet (ḥdd.t), eski Mısır dininde bir akrep tanrıçasıdır. Birçok yönden Serket'e benzemektedir, ancak daha sonraki dönemlerde İsis ile özleşmiştir. Bir bebeği emziren bir akrep başı ile tasvir edilirdi. Ölüler Kitabı'nda kendisinden bahsedilmiştir.

Nebethetepet (nb.t-ḥtp.t) eski bir Mısır tanrıçasıdır. Adı, "Adakların Leydisi" veya "Memnun Kadın" anlamına gelir. Heliopolis'te Atum'un kadın muadili olarak ibadet edildi. Kadın'ın yaratma yeteneğini temsilen Atum'un elini kişileştirdi, ancak bunun dışında çok az önemi vardı.

<span class="mw-page-title-main">Renpet</span>

Renpet, Mısır dilinde "yıl" kelimesiydi. Hiyeroglifi, başının üzerinde palmiye giyen bir kadın olarak tasvir edildi. Sık sık Sonsuzluğun Metresi olarak anılır ve aynı zamanda doğurganlığı, gençliği ve baharı kişileştirmiştir. İsmi firavunun kraliyet yılını kaydeden cümlenin başlangıcı olarak Mısır tarihi boyunca anıtlarda ve belgelerde düzenli olarak görünür.

Hapi, bazen Hapy olarak tercüme edilir, Antik Mısır dininde Horus'un dört oğlundan biridir ve Yeraltı Dünyasında Osiris'in tahtını korur. Hapi, Horus ile Isis veya Serqet'in oğludur. Aynı adı taşıyan başka bir tanrı ile karıştırılmamalıdır. Genellikle bir babun başı ile tasvir edilir ve ölülerin iç organlarını korumakla görevlendirilir. Hapi tanrıça Nephthys tarafından korunur. Görüntüsü bir tabutun yanında göründüğünde, genellikle kuzeye bakan tarafa hizalanır. Üçüncü Ara Dönemde mumyalama uygulamaları değiştiğinde ve mumyalanmış organlar tekrar vücuda yerleştirildiğinde, vücut boşluğuna bir Hapi muskası eklenirdi.

Eski bir Mısır tanrısı olan Sia veya Saa, Heliopolitan Ennead kozmogonisindeki algının tanrılaştırılmasıydı ve muhtemelen Memphite kozmojenisindeki Ptah'ın kalbinin entelektüel enerjilerine eşdeğerdir. Ayrıca yazıyla da bir bağlantısı vardı ve genellikle elinde bir papirüs parşömeni tutarken insansı biçimde gösterilirdi Bu papirüsün entelektüel başarıları somutlaştırdığı düşünülüyordu.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.