Dans ya da Raks, tüm vücudun bir müzik ritmi eşliğinde estetikle birlikte çalıştırılabildiği bir gelenek, sanat, bir tedavi şekli veya sadece bir ifade şekli olabilir. Dans, koreografisine, hareket repertuarına, dans tarihi veya menşe yerine göre kategorize edilebilir ve tanımlanabilir. Dans genellikle müzik eşliğinde ve bazen dansçının kendi ile aynı anda bir müzik enstrümanı kullanılarak gerçekleştirilir.
Pontus Rumcası, 1923 Türkiye-Yunanistan nüfus mübâdelesine değin Kandıra ile Batum arasında yaşayan Rumlar tarafından konuşulmuş, günümüzde Anadolu'da sadece Trabzon'a ve Rize'nin İkizdere ilçesine bağlı bazı köylerin yanı sıra, Yunanistan'a gönderilen Ortodoks Hristiyan mübâdillerin yaşadığı kentlerde konuşulmaya devam edilen Rumcanın bir lehçesidir. Pontus Rumcası, Pontiaka ve Karadeniz Rumcası adlarıyla da bilinmektedir. Osmanlı dönemi ve sonrasında Karadenizli Rumların göç ettiği Gürcistan, Kırım ve Stalin döneminde sürüldükleri Rusya ile Kazakistan'da Hristiyan Pontuslular tarafından hâlen konuşulmaktadır.
Pontus Karadeniz'in güney kıyısında, günümüz Türkiye'sinin Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir bölgedir. Bu ad bölgenin kıyıları ve iç kesimlerinde yer alan dağlar için, Arkaik Dönem itibarıyla burayı kolonileştiren Grekler tarafından Karadeniz'in Grekçe ismi olan: Πόντος Εὔξεινος, Pontos Eukseinos 'dan türetilerek verilmiştir. Daha sonra Eshilos'un Persler eseri ve Herodot'un Herodot Tarihi eseri dönemlerinde sadeleşerek Pontos adı kullanılmıştır.
Dans etmek tarih boyunca Yunan halkı için hep önemli bir etkinlik olmuştur. Antik Yunan'da dans, şarkı ve müzik tiyatronun ayrılmaz parçalarıydı. Öyle ki, Yunanca χorós, χορός sözcüğü topluca dansetmeyi ifade ediyordu. Nitekim “koro” ve “koreografi” sözcükleri de bu Yunanca sözcükten doğmuştur. Öte yandan Antik Yunan edebiyatında birçok yerde dansa göndermeler yapılmıştır. Örneğin Theseus söylencesinde, Theseus ve Atina'lı gençler Yeranos (Turna) dansını yapmaktadır. Homeros’un İlyada adlı eserinde ise gençler, el tutuşları ve adımları bakımından günümüzdeki Sirto dansını çağrıştıran bir kalkan dansı yapıyorken betimlenmiştir. Antik kaynaklardaki bu değinmelerin yanı sıra, dansçıları ve müzisyenleri betimleyen pek çok çizim, resim ve küçük heykel veya büst de günümüze ulaşmıştır. Bu eserlerde dansçılar çoğu zaman, günümüzdeki Yunan halk danslarında olduğu gibi, bir çember veya sıra halinde, müzisyenler de genellikle bu çemberin ortasında betimlenmektedir.
Sirtaki, İstanbullu Ortodoks Arnavut kasaplarının dans türüdür. 1960'lardan sonra popüler bir Yunan dansı hâline gelmiştir. Giorgos Provias tarafından 1964 tarihli Zorba filmi için düzenlenmiştir. Yunan halk dansı değildir. Arnavut dansıdır. Ancak geleneksel hasapiko dansının yavaş ve hızlı sürümlerinin karışımıdır. Míkis Theodorakis'in Zorba Dansı adlı müziğiyle oynanır.
Güneş Dansı, bazı Kuzey Amerika yerli halkları tarafından icra edilen dini bir seremonidir.
Buz dansı, müzik eşliğinde buz zeminde yapılan figüratif buz pateni türü. 1952 yılında Dünya Artistik Patinaj Şampiyonaları kapsamına alınmış; fakat Kış Olimpiyat Oyunları içinde 1976 yılından beri yer almaktadır. Çiftlerde olduğu gibi bir kadın ve bir erkek sporcu ile yapılır. Kaldırışlarda ve dönüşlerde olan kural farklılıkları ve atlayışların olmaması gibi konularda çiftlerden ayrılır. Bu şampiyonalarda sporcular 3 değişik program sunmaktadırlar.
Gürcü halk oyunları Gürcistan'a özgü geleneksel danslardır. Kökleri, Orta Çağ'da askeri törenlere, spor oyunlarına ve kutlamalarda oynanan danslara dayanır.
Kıbrıs Rumcası veya Kıbrıs Yunancası, Kıbrıs'ta ve Kıbrıs Rumlarının yaşadığı diğer bölgelerde yaklaşık 750.000 civarı insan tarafından konuşulan bir Yunanca lehçesi. Kıbrıs Rum toplumunun günlük konuşma dilidir. Kıbrıs Türklerinin bir kısmı da tarihi olarak Kıbrıs Rumcası konuşmuştur.
Kılıç dansları dünya tarihi boyunca kaydedilir. Yunanistan, Orta Doğu, Pakistan, Hindistan, Çin, Kore, İskoçya ve Japonya’dan çeşitli geleneksel solo ve alaycı savaş (Pyrrhic) kılıç dansları vardır.
Komana Pontiki, Pontik Komana veya kısaca Komana, Türkiye'nin Tokat ilinin merkez ilçesine bağlı Gümenek köyündeki Yeşilırmak Nehri kıyısında bulunan antik Pontus şehri.
Pontus veya Pontos kelimesi şu anlamlara gelebilir:
- Pontus, Yunan mitolojisinde bir deniz tanrısı
- Pontus, Türkiye'nin Orta ve Doğu Karadeniz bölgelerine Yunanlarca verilen isim
- Pontus Krallığı, MÖ 281'de Anadolu'da Antik Bitinya ve Pontus bölgelerinde kurulan devlet
- Dioecesis Pontica, geç Roma İmparatorluğu dioecesis'i
- Pontus Cumhuriyeti, Karadeniz Bölgesi'nden Rusya'ya kaçan Rumlarca 1919'da kurulmaya çalışılan devlet
- Pontus Rumcası, Romeika veya Karadeniz Rumcası adıyla da bilinen Yunancanın Karadeniz lehçesi
- Pontus Rumları, köken itibarıyla Türkiye'nin karadeniz bölgesinden göç etmiş veya 1923 mübadelesiyle Yunanistan'a gönderilmiş Ortodoks Hristiyanlar
Pontus Rumları veya Karadeniz Rumları, geleneksel olarak Pontus bölgesinde, Karadeniz'in kıyısında Pontus Alpleri'nde yaşayan etnik Rum grubudur. Daha sonraları 1461'de Osmanlı İmparatorluğu'nun Trabzon İmparatorluğu'nu fethetmesi ve 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonucu pek çok Pontuslu Rum Güney Kafkasya'daki Gürcistan'a ve Rus İmparatorluğu'nun Kars Oblastı'na göç etti. Güney Rusya, Ukrayna ve Kırım'dakiler Kuzey Pontus Rumu olarak adlandırılır. Gürcistan, kuzeydoğu Anadolu ve eski Rus bölgesi Güney Kafkasya'dakiler, çağdaş Yunan akademik çevrelerinde sıklıkla Doğu Pontus Rumu ya da Kafkasyalı Rumlar olarak anılır, ama aynı zamanda bu tabirler Rum asıllı olup Türkçe konuşan Urumları da içerir. Pontus Rumları, Çağdaş Yunancadan farklı bir evrim geçirmiş Pontus Rumcasını konuşurlar. Pontus Rumları, Pontus, Gürcistan ve Doğu Anadolu bölgelerinde en az MÖ 700'den 1922'ye kadar sürekli bir mevcudiyete sahiptiler. 1915'ten 1922'ye kadar Pontus Rumlarının bir kısmı Rum Kırımı'nda öldürülmüşlerdir, geri kalanların da büyük bir kısmı ise 1923'te, Yunanistan ile Türkiye arasında Lozan Antlaşması tarafından tanımlanan nüfus değişimi kapsamında Türkiye'den Yunanistan'a gönderilmişlerdir. Daha sonra Pontus Rumları, Yunanistan'da Nea Trapezounda gibi kasabalar kurmuşlardır. Günümüzde Trabzon'un doğusunda Pontus Rumcasını konuşmaya devam eden Müslüman Rumlar bulunmaktadır.
Sovyetler Birliği'nde Yunanlar, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Yunan kişi veya grupları betimler. Yunanlılar, MÖ 6. yüzyıldan itibaren bugünkü Güney Rusya'da mevcuttu. bu yerleşimciler yerli nüfusa asimile oldu. Modern Rusya'daki Yunan azınlıkların büyük çoğunluğu, Bizans İmparatorluğu, Doğu Trakya ve Trabzon İmparatorluğu'ndan Pontus Rumlarından gelen Orta Çağ Yunan mültecilerinin, tüccarlarının ve göçmenlerinin torunlarıdır. 15. yüzyıl ile 1828-29 İkinci Rus-Türk Savaşı arasında çeşitli dalgalar halinde ağırlıklı olarak Güney Rusya ve Güney Kafkasya'ya yerleşen Doğu Anadolulular. Pontus Rumlarının Soykırımı sırasında olduğu gibi, hayatta kalanlar Yukarı Pontus'a (SSCB'de) kaçtı.
Halk dansı veya folk dansı, belirli bir ülke veya bölge halkının yaşamını yansıtan, insanlar tarafından geliştirilen bir danstır. Halk dansları her bir ülkenin en önemli kültürel servetlerinden biridir. Tüm etnik danslar halk dansı değildir. Örneğin tören dansı veya ritüel kökenli danslar halk oyunları olarak kabul edilmez. Ritüel danslar, amaçları nedeniyle genellikle "dini danslar" olarak da adlandırılır. Çoğu zaman halk sanatı, halk müziği, halk kostümü, art brut, halk etimolojisi, halk inançları ile ilişkilidir.
Ermeni dansı, bulunduğu coğrafyada en eski ve içeriği en zengin olanlardan biri olarak kabul edilir. M.Ö beşinci ile üçüncü bin yıllar arasında, Ermenistan'ın yüksek bölgelerinde, Ağrı bölgesinde, kır danslarının sahnelendiği kaya resimleri bulunmuştur. Bu danslara muhtemelen belirli türden şarkılar veya müzik aletleri eşlik ediyordu. Beşinci yüzyılda Horenli Musa, Aram'ın eski soyundan gelenlerin lir baladlarında, şarkılarında ve danslarında bu destansı masallardan nasıl bahsettiklerini duymuştu.
Çakonikos veya Çakonikos horos Yunanistan'da Mora Yarımadası'nda oynanan bir halk dansıdır. Dans adını Çakonya olarak bilinen Arkadya'da bulunan bölgeden alır. Oradaki birçok kasaba ve köyde çok az değişiklik ile dans edilir.
Yunan halkının ağzından 260 halk şarkısı George D. Pachtikos tarafından derlenen müzik kitabıdır. George D. Pachtikos 1888-1904 arasında o zamanki Yunan krallığı, Epir, Arnavutluk, Makedonya, Trakya, Küçük Asya, Girit, Marmara adaları, Ege ve Kıbrıs'tan kitabı derlemiştir. Müziklerini derlediği kişilerin adlarını ve yaşlarını alfabetik bir listesini yayınlamıştır. George D. Pachtikos, kapsamlı kitabın ön sözünde, Antik Yunan müziğini, Bizans müziğini ve halk danslarıyla uyumunu analiz ediyor. George D. Pachtikos, modern Yunan müziğinin köklerinin antik üyelere kadar izini sürüyor.
Kolo UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'nde yazılı Güney Slav çember dansı, bu adla Bosna-Hersek, Hırvatistan ve Sırbistan'da bulunuyor.
Serra kökeni Pontus bölgesine dayanan bir savaş dansıdır. Adını Akçaabat'taki Sera deresinden almaktadır. Dans 716 ritmiyle başlar ve gittikçe hızlanır.