İçeriğe atla

Atsız Mecmua

Atsız Mecmua
KategorilerPolitika ve kültür
SıklıkAylık
İlk sayı15 Mayıs 1931
Son sayı25 Eylül 1932
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe

Atsız Mecmua, adını Nihal Atsız'dan alan ve 1931 yılında yayın hayatına başlayan dergi. Aralıksız olarak 17 sayı çıkmıştır. Dergide edebiyat, tarih, milliyetçilik, Türk halk edebiyatı, sosyal konular ve çeşitli fikirler üzerine yazılar yayınlanmıştır. Derginin ana ekseni Komünizm karşıtı yazılar ile Türkçülük ve Turancılık düşüncesidir. Yazı kadrosunda Mehmet Fuad Köprülü ve Zeki Velidi Togan gibi isimlerinde de olduğu bu dergi, 25 Eylül 1932 tarihinde kapatılmıştır.

Hakkında

Derginin ilk sayısı 15 Mayıs 1931 tarihinde çıkarken amacı ise ilk sayıdaki "Bir Kuş Bakışı" başlıklı yazıda açıklanmıştır. Bu yazıda I. Dünya Savaşı ve Milli Mücadele sonrasındaki toplum hayatı üzerine durulmuş ve derginin halkın içine gireceğini, halktan yana eserler vereceğini, köylüyü ve köyleri kurtarmaya ve yükseltemeye çalışacak gençlerin dergisi olduğu vurgulanmıştır. Bu yazı derginin 17 sayılık yaşamının fikri konusu olmuştur. Dergide en fazla Sabahattin Ali ve Nihal Atsız'ın şiirleri yayınlanmıştır. Şiirleri yayınlanan diğer isimler ise Fevziye Abdullah Tansel ve Nihad Sâmi Banarlı'dır.

Hikâye alanında ise sadece Sabahattin Ali ve Nihal Atsız'ın eserleri yayınlanmıştır. Öğrencilik yıllarında arkadaş olan bu iki ismin araları sonradan açılmış ve mahkemelik olmuşlardır. Sabahattin Ali'nin İçimizdeki Şeytan adlı romanının: Zeki Velidi Togan, Nihal Atsız ve diğer Türk milliyetçilerine yönelik olduğu iddia edilmektedir.

Derginin edebi yönünde öne çıkan diğer isimler ise Zeki Velidi Togan, Abdulkadir İnan, Kösemihalzade Mahmut Ragıp, Nihad Sâmi Banarlı ve Mehmet Şakir Ülkütaşır'dır. Bu isimlerden bazıları halk ve bektaşi şiirleri üzerine yaptıkları incelemeleri dergide yayımlamıştır. Mahmut Ragıp'ın incelemeleri ise Türk musikisi üzerine olmuştur.[1][2][3]

Kaynakça

  1. ^ Yiğit, Mehmet Fatih. "Erken Dönem Cumhuriyet Türkiye'sinde ulus inşa süreci ve Atsız Mecmua örneği". (2014 tarihli ve 361808 nolu tez.). 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016. 
  2. ^ Ercilasun, Ahmet B. "Atsız Mecmua ve "Neslimizin Âmentüsü"". Yeniçağ. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016. 
  3. ^ Yılmaz, Murat. "Nihal Atsız'ın tarih algısı ve Türk Tarihi Hakkındaki Görüşleri" (PDF). 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sabahattin Ali</span> Türk yazar, şair, gazeteci ve öğretmen (1907–1948)

Sabahattin Ali, Türk yazar ve şair. Edebî kişiliğini toplumcu gerçekçi bir düzleme oturtarak yaşamındaki deneyimlerini okuyucusuna yansıttı ve kendisinden sonraki Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatını etkileyen bir figür hâline geldi. Daha çok öykü türünde eserler verse de romanlarıyla ön plana çıktı; romanlarında uzun tasvirlerle ele aldığı sevgi ve aşk temasını, zaman zaman siyasi tartışmalarına gönderme yapan anlatılarla zaman zaman da toplumsal aksaklıklara yönelttiği eleştirilerle destekledi. Kuyucaklı Yusuf (1937), İçimizdeki Şeytan (1940) ve Kürk Mantolu Madonna (1943) romanları Türkiye'deki edebiyat çevrelerinin takdirini toplayarak hem 20. yüzyılda hem 21. yüzyılda etkisini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Nihal Atsız</span> Türk yazar

Hüseyin Nihâl Atsız, Türk yazar, Türkolog, şair, düşünür ve öğretmendir. Türklerin tarihini konu edindiği edebî eserleri ve tarih araştırmaları olan Atsız, Türkçü-Turancı ve ırkçı dünya görüşüne sahiptir. Yaşamının son yıllarında İslam dinini "Araplar tarafından Araplar için kurulmuş bir din" olarak nitelendirerek eleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Turancılık</span> Ural-Altay kökenli halkları birleştirmeyi hedefleyen pan-milliyetçi

Turancılık veya Pan-Turanizm, tüm Ural-Altay kavimlerinin birliğini savunan siyasi görüş. İlk olarak Macarlar, Finler, Estonlar ve Rusya içindeki Fin-Ugor kavimleri ile beraber Tunguzlar, Moğollar ve Türklerin bir araya getirilmesi olarak ortaya çıkmıştır. Türkçü ve Turancı olan Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları isimli eserinde Turancılığın; Macarları, Moğolları, Tunguzları, Finuvaları içine alan bir kavimler karması olmadığı görüşünü belirterek Turancılığı Türk halkları ile sınırlandırmış ve Türkçülük ile aynı anlamda kullanmıştır. Turancılık bugünkü Türkî devletlerde bu şekilde benimsense de esas olarak Fin tarihçi Matthias Alexander Castrén tarafından Ural-Altay kavimlerinin birliğini sağlamak amaçlı ortaya atılmış bir görüştür.

<span class="mw-page-title-main">Türkçülük Günü</span> Türkçüler tarafından kutlanan gün

Türkçülük Günü veya Türkçüler Günü, Nihal Atsız'ın yazdığı bir yazıda Sovyet casusu ve vatan haini olarak nitelendirdiği Sabahattin Ali'ye hakaretten 3 Mayıs 1944'te yargılanmasını anan bir gündür.

<span class="mw-page-title-main">Türkçülük</span> Türk ulusunun kültürel-politik birliğini ve yükselmesini amaçlayan düşünce

Türkçülük, Türkizm veya Pan-Türkizm, tüm Türk halkının kültürel ve politik birliğini ve yükselmesini amaçlayan; 1880'lerde Osmanlı İmparatorluğu'nda ve o zamanlar Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olan Azerbaycan'da yaşayan Türk aydınlarının başlattığı harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Nejdet Sançar</span> Türk yazar

Ahmet Nejdet Sançar (Çiftçioğlu), Türk eğitimci, yazar, düşünür, fikir adamıdır. Nihâl Atsız'ın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Osman Yüksel Serdengeçti</span> Türk siyasetçi

Osman Zeki Yüksel, Türk siyasetçi, gazeteci ve şairdir.

Nihad Sâmi Banarlı,, Türk edebiyat tarihçisi, yazar, şair ve edebiyat öğretmenidir.

Cihat Fethi Tevet, Türk doktor, yazar, ansiklopedist ve siyasetçidir.

Çığır, Hıfzı Oğuz Bekata tarafından 1 Ocak 1933-1948 yılı sonu arasında toplam 193 sayı halinde çıkarılmış aylık fikir, edebiyat ve sanat mecmuasıydı.

Cemal Oğuz Öcal, Türk şairdir.

Kür Şad, Türk edebiyat tarihinin bir figürüdür. Sabahattin Ali'nin kaleme aldığı Esirler adlı piyesin ve Nihal Atsız'ın kaleme aldığı Bozkurtların Ölümü adlı romanın karakterlerinden biridir. Karakter gerçek bir kişi olan Chieh-she-shuai'dan esinlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Irkçılık-Turancılık Davası</span> Dava

Irkçılık-Turancılık Davası, 7 Eylül 1944'te başlayan ve 29 Mart 1945'e kadar süren, Türk siyasetinde önde gelen 23 ismin Irkçılık-Turancılık suçlamasıyla yargılandığı sürecin adıdır. Toplam 65 oturum sürmüştür. Yargılama sonucunda Zeki Velidi Togan, Hüseyin Nihal Atsız, Alparslan Türkeş, Reha Oğuz Türkkan, Cihat Savaş Fer, Nurullah Barıman, Fethi Tevetoğlu, Nejdet Sançar, Cebbar Şenel ve Cemal Oğuz Öcal çeşitli cezalara çarptırıldılar.

100 Türk Edebiyatçısı, 59. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti döneminde Millî Eğitim Bakanlığının (MEB) ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilere hem Türk Dili ve Edebiyatı dersi müfredatı ile ilişkilendirilerek yazarların kitaplarının okutulması hem de boş zamanlarını değerlendirmek üzere öncelikle başvurabilecekleri yazarların kaynak eserleri olarak tavsiye edilmesi için derlenmiş Türk yazarlar listesidir.

Çınaraltı, 1941-1948 yılları arasında yayımlanmış haftalık Türkçü fikir ve sanat dergisi.

Hıfzı Tevfik Gönensay, Eğitimci ve edebiyat tarihçisi.

Mahmut Ragıp Gazimihal ya da eski soyadıyla Kösemihal, Türk müzikolog, araştırmacı, tarihçi ve yazar. Eğitimine babasının yanında başladı. Rüştiyedeki eğitimi sonrasında liseyi farklı okullarda tamamlayabildi. Müzik eğitimini ise Almanya ve Fransa gibi ülkelerde yaptı ve önemli müzikçilerle tanıştı. Türkiye'ye geri dönünce çeşitli okul ve üniversitelerde müzik tarihi üzerine dersler verip Kültür Haftası gibi dergilerde yazılarını yayımladı. 1961 yılında hayatını kaybeden Gazimihal aynı zamanda piyanist İdil Biret'in de dayısıydı.

Çağlayan, Orhan Şaik Gökyay'ın Ekim 1925-Mayıs 1926 tarihleri arasında Balıkesir'de çıkardığı dergi. Dil Devrimi öncesine ait harflerle on beş günde bir sayı olmak üzere toplamda on beş sayı çıkmıştır. Dergi kapağında "Edebî, İlmî Mecmua" tabiri vardır. Saman kağıdına Balıkesir Karesi Matbaası tarafından basılmıştır ve arka ve ön kapak dahil edilmeden on altı sayfalık bir içeriğe sahiptir. Çeşitli kütüphanelerde dergi sayıları mevcuttur.

Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı ya da Kubbealtı Cemiyeti, 1970 yılında Fatih'te kurulan kültür ve sanat vakfıdır. Çemberlitaş'ta bulunan Köprülü Külliyesi'ni merkez olarak kullanan vakfın kurucuları arasında Samiha Ayverdi, Ekrem Hakkı Ayverdi, İlhan Ayverdi, Nihad Sâmi Banarlı, Fevziye Abdullah Tansel, Ergun Göze gibi yazar ve mütefekkirler bulunmaktadır.

Orkun, 1950-1952 tarihleri arasında yayınlanan ve 68 sayı olarak çıkan dergi. Dergi 1950 tarihinde yayın hayatına başlamış olsa da kökeni olarak 1933'te neşredilen Orhun dergisi gösterilmiştir. 1950'de Orhun ismi yerine, yayın ekibinin doğru adlandırma olarak kabul ettikleri Orkun ismi ile yayınlanmış ve ilk derginin devamı olarak lanse edilerek on yedinci sayı ile başlatılmamıştır. Eski sayılarına ithafta bulunmayarak birinci sayı olarak devam etti. Türkçüler Yardımlaşma Derneği'nin bir yayın organı olarak çıkmış ve künyesinde sahibi olarak İsmet Tümtürk'e yer verilmiştir. Derginin başyazarlığını Hüseyin Nihal Atsız yaptı. Derginin çıkarılmasında, yayın hayatına başlamadan iki gün önce kurulan derneğin ve Türkçü çevrelerin kendi matbaalarını kurmaları etkili olmuştu.