İçeriğe atla

Atlı Atatürk Anıtı

Atlı Atatürk Anıtı
Harita
Sanatçı Pietro Canonica
Yıl 29 Ekim 1927
Tür Anıt
Boyutlar 8 metre  (??)
Konum Etnografya Müzesi, Ankara

Atlı Atatürk Anıtı, Ankara Etnografya Müzesi önünde bulunan, Atatürk'ü at üzerinde mareşal üniformalı ve pelerinli olarak tasvir eden bronz anıt.

Cumhuriyet Ankara'sında yapılan ilk Atatürk anıtıdır. İtalyan heykeltraş Pietro Canonica'nın eseri heykel, 29 Ekim 1927'de kaideye konulmuş aynı yılın 4 Kasım günü anıtın açılışı yapılmıştır. Cumhuriyet dönemi yapılan başka heykellere öncülük etmiş bir eserdir.[1]

Tarihçe

Maarif Vekaleti'nin açtığı yarışma sonucunda Canonica'nın projesi birinci gelmiş ve anıt, bu projenin hayata geçirilmesi ile meydana gelmiştir. Bu süreçte heykel İtalya'da özel bir döküm süreciyle üretilirken, kaideyi süsleyen kabartmalar ise Venedik'te hazırlandı. Ancak kabartmalar 4 Kasım 1927'deki resmî açılış törenine yetiştirilemedi ve sonraki bir tarihte yerleştirildi.

Atlı heykel, 29 Ekim 1927'de kaide üzerine yerleştirildi. Açılış töreni ise 4 Kasım 1927'de Başbakan İsmet Paşa, Meclis Başkanı Kâzım Paşa, Belediye Başkanı Asaf Bey'in katılımı ile yapıldı. Belediye Başkanı Asaf Bey'in yaptığı konuşmanın ardından İsmet Paşa kurdele keserek anıtın açılışını gerçekleştirdi.[2] Aynı gün Zafer Meydanı'nda yer alan ve yine Pietro Canonica'nın eseri olan Mareşal Atatürk Anıtı'nın açılışı yapıldı.

Anıt

Heykel

Anıtta Mustafa Kemal Atatürk figürü sol ayağı ileri hamle yapmış ağır adımlarla ilerleyen bir at üzerinde mareşal üniforması ve peleriniyle, betimlenmiştir. Atın dizginlerini tutar konumdaki Mustafa Kemal figürü, Batı'ya bakmaktadır.

Aynı heykel kalıbı 1933'te Irak'ta Kral Faysal için, 1934'te Simon Bolivar için Canonica tarafından dikilen atlı heykellerde çok küçük değişikliklerle kullanılmıştır.[3]

Kaide

Heykel, kırmızı bir mermer ile çevrelenmiş, ortasında Kurtuluş Savaşı izleri taşıyan kabartmaları bulunan dört kademeli bir heykel kaidesi üzerindedir.

Kabartmalar

Heykelin kaidesinin iki yanında birer küçük alçak rölyef vardır Rölyefin birinde, yeni başkent yıkıntılar halinde ve üzerine güneş doğmakta iken gösterilir. Diğer rölyefte, meydan savaşı sonrası savaş alanı betimlenmiştir.[3]

Kaidenin diğer taraflarında ise küçük, yuvarlak ve alçak rölyefler yer alır. Bu rölyeflerde savaş sahneleri ve ülkeyi terk eden devrik Padişah gösterilir.

Galeri

Kaynakça

Özel
  1. ^ "Atatürk'ün Ankara'da yapılan ilk heykeli: İtalya'da özel üretildi". Gazete İlk Sayfa. 19 Eylül 2023. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2023. 
  2. ^ "Atlı Atatürk Heykeli ve Tarihi". Ticari Hayat. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  3. ^ a b Gür, Faik (2014-2015). "Erken Cumhuriyette Siyaset, Propaganda, Sanat ve Ulusun İnşası". Sosyoloji Dergisi. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2023. 
Genel
  1. Tekiner, Aylin, Atatürk Heykelleri (s.79 )

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zühtü Müridoğlu</span> Türk heykeltıraş

Zühtü Müridoğlu, Türk heykeltıraş.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Gezer</span> Türk yontucu

Hüseyin Gezer, Türk heykeltıraş.

<span class="mw-page-title-main">Pietro Canonica</span> İtalyan heykeltıraş (1869-1959)

Pietro Canonica, İtalyan heykeltıraş, ressam ve besteci.

<span class="mw-page-title-main">Haluk Tezonar</span> Türk heykeltıraş

Haluk Tezonar, Türk heykeltıraş. En çok Atatürk anıtı yapan heykeltıraşlar arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Meydanı (İzmir)</span> İzmir, Türkiyede bir meydan

Cumhuriyet Meydanı, İzmir'in Konak ilçesinde yer alan bir meydandır. Şehrin Konak Meydanı ve Gündoğdu Meydanı'yla birlikte en önemli meydanlarından biridir. Kültür, İsmet Kaptan ve Akdeniz mahallelerinin kesişim noktasını oluşturur.

Heinrich Krippel, Türkiye'de gerçekleştirdiği anıt heykeller ile tanınan Avusturyalı heykeltıraş, ressam, bakır oymacısı ve illüstratördür.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Anıtı (Ankara)</span> Ankarada bulunan bir anıt

Zafer Anıtı, Ankara'nın Altındağ ilçesindeki Ulus Meydanı'nda bulunan, Anadolu’daki Millî Mücadele’nin hatırasını yaşatmak üzere 1927'de yapılmış anıttır.

<span class="mw-page-title-main">Güvenlik Anıtı</span> Ankarada bulunan bir anıt

Güvenpark Anıtı, Ankara Kızılay Meydanı'nda Güvenpark içerisinde bulunan ve Türk ulusunun polis ve jandarmaya olan güvenini, Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı'nda ve inkılap hareketlerinde beraber bulunduğu arkadaşlarını temsil eden heykeller ve insan zekasını, çiftçinin tarım çalışmalarını betimleyen kabartmaların yer aldığı anıttır.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Cumhuriyet Anıtı</span>

Taksim Cumhuriyet Anıtı, İstanbul, Taksim Meydanı'nda bulunan anıt. İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica'ya yaptırılan, iki genç Türk; Hadi (Bara) Bey ve Sabiha (Bengütaş) Hanım'in yardımlarıyla, anıt 1928'de tamamlanmıştır. 8 Ağustos 1928'de açılan anıtın, kaide ve çevre düzeni mimar Giulio Mongeri tarafından yapılmıştır.

Cumhuriyet dönemi Ankara'sında açılan ilk anıt namazgah tepedeki Etnografya Müzesi önüne yerleştirilen Atlı Atatürk Anıtıdır, anıt 29 Ekim 1927 yılında açılmış, bu anıtı Zafer Meydanındaki Mareşal Atatürk Anıtı ve Ulus Zafer Anıtı izlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Utku Anıtı</span> Afyonda bir anıt

Büyük Utku Anıtı, Afyonkarahisar'da, kentin Yunan işgalinden kurtarılışı ve Büyük Taarruz anısına dikilen zafer anıtıdır. Ünlü heykelci Heinrich Krippel tarafından 1934-1936 yılları arasında yapılmış ve 24 Mart 1936 günü dönemin başbakanı İsmet İnönü tarafından açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Onur Anıtı</span> Samsunun İlkadım ilçesindeki atlı Atatürk heykeli

Onur Anıtı, Samsun'un İlkadım ilçesindeki Atatürk Parkı'nda yer alan ve şehrin simgesi hâline gelen anıttır. Mustafa Kemal'in Samsun'a çıktığı noktaya dikilen anıt Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı sayılan bu anı simgelemektedir.

Sabiha Ziya Hanım, Türk ressam ve heykeltıraş. Sanayi-i Nefise Mektebi'nin heykel bölümünden mezun olan ilk kadın sanatçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Seğmenler Parkı</span>

Seğmenler Parkı, Ankara'da 1983'te açılan bir park.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Atatürk Anıtı</span> İzmir, Türkiyede bir anıt

İzmir Atatürk Anıtı, İzmir Cumhuriyet Meydanı'na Millî Mücadele'yi temsil etmek üzere 1932'de dikilmiş anıttır.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Mustafa Kemal Anıtı</span> Silifkede bir anıt

Gazi Mustafa Kemal Anıtı, Mersin'in Silifke ilçesindeki Cumhuriyet Meydanı'nda yer alan ve Mustafa Kemal Atatürk'e adanan anıt.

<span class="mw-page-title-main">Sarayburnu Atatürk Anıtı</span> Türkiye nin ilk heykel anıtı

Sarayburnu Atatürk Anıtı, İstanbul Belediyesi tarafından Avusturyalı heykeltıraş Heinrich Krippel'e yaptırılmış anıt heykeldir.

<span class="mw-page-title-main">Mareşal Atatürk Anıtı</span>

Mareşal Atatürk Anıtı, İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica tarafından 1927'de yapılan Mustafa Kemal Atatürk'ü mareşal üniforması içinde ayakta, iki eli ile kılıcının kabzasını kavramış biçimde gösteren anıt.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Meydanı (Ankara)</span> Ankarada bir meydan

Zafer Meydanı; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir meydandır. Atatürk Bulvarı üzerinde yer alan beş önemli meydandan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Atatürk Anıtı</span>

Edirne Atatürk Anıtı, Edirne'de Talat Paşa Caddesi üzerinde o zaman "Darülfünun Bahçesi" adıyla anılan parka 1931 yılında dikilen bronz döküm anıtsal heykel.