İçeriğe atla

Atiye Abdurrahman

Cemal İbrahim Eştiyuvi el-Mısrati veya bilinen adıyla Atiye Abdurrahman (Arapçaعطية عبد الرحمن‎‎; 1968/1969 - 22 Ağustos 2011), Libyalı üst düzey el-Kaide yöneticisi. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı tarafından paylaşılan bilgilere göre Libya İslami Savaş Grubu'nun üst düzey yöneticilerinden ve Ensar el-Sünnet'in üyelerindendi.

Hayatı

Asıl adı Cemal İbrahim Eştiyuvi el-Mısrati olan Atiye Abdurrahman,[1] 1968[2] veya 1969[3] yılında Libya'da doğdu. Amerikalı terörle mücadele yetkililerinin ifadelerine göre 1980'lerde Afganistan'a hareket ederek ülkeye askerî müdahalede bulunan Sovyet güçlerine karşı mücadele eden Usame bin Ladin'e katıldığı düşünülmektedir.[3] El-Kaide'ye katılımı sonrasında örgütte yükselmeye başladı.[3] 1993'te Cezayir'e hareket ederek, Cezayir İç Savaşı sırasında hükûmet karşıtı mücadele eden muhalif gruplarla el-Kaide arasında bağlantı kurmaya çalıştı.[2] Ancak sürgündeki Libyalı siyasetçi Noman Benotman'ın ifadesine göre Silahlı İslami Grup tarafından, diğer birkaç Libyalıyla birlikte bilinmeyen bir sebepten ötürü esir alınmış, beş ay kadar süren esaret dönemi sonrasında ülkeden kaçmıştı.[2] Yine Benotman'ın ifadesine göre bu tarihten sonra silahlı İslami örgütlerle olan faaliyetlerine ara veren Atiye Abdurrahman, birkaç yıl boyunca bu örgütlerin mücadelelerini eleştiren yazılar yazmıştı.[2] Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığına göre kendisi Libya İslami Savaş Grubu'nun üst düzey yöneticilerinden ve Ensar el-Sünnet'in üyelerindendi.[4]

2001'de Afganistan'a dönerek el-Kaide'de üst düzeyde faaliyetlerde bulunmaya başladı.[2] Irak ve İran'daki örgüt bağlantılarını sağlayan kişi olmasının yanı sıra Cezayirli terörizm analizcilerine göre Cezayir'e giderek buradaki el-Kaide varlığını yükseltmeye çalıştı.[2] 2005 sonbaharında Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı'nın yürüttüğü Adalet için Ödül programı kapsamında kendisinin yakalanması veya öldürülmesiyle sonuçlanacak bilgi paylaşımı yapan kişiye $1 milyon vadedildi.[2] 9 Ekim 2010'da Deutsche Presse-Agentur'a konuşan Pakistanlı bir istihbarat yetkilisi, 7 Ekim günü Pakistan'ın Kuzey Veziristan bölgesinde insansız hava araçlarıyla gerçekleştirilen hava saldırısında Atiye Abdurrahman'ın öldürüldüğünü belirtse de bu ifade Amerikalı yetkililerce doğrulanmadı.[5][6] Usame bin Ladin'in 2 Mayıs 2011'de öldürülmesi sonrasında Eymen ez-Zevahiri'nin el-Kaide lideri olmasıyla birlikte örgütün ikinci adamı olarak tanımlanan Atiye Abdurrahman, Pakistanlı ve Amerikalı yetkililerin 27 Ağustos 2011'de yaptığı açıklamaya göre, 22 Ağustos 2011 günü Kuzey Veziristan'daki Maçi Hel köyüne insansız hava araçlarıyla gerçekleştirilen hava saldırısında öldürüldü.[7][8] 1 Aralık 2011'de yayınlanan ve ez-Zevahiri'nin konuşmasını içeren videoda kendisinin ölümü doğrulandı.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b Roggio, Bill (1 Aralık 2011). "Al Qaeda announces death of Atiyah Abd al Rahman" (İngilizce). The Long War Journal. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  2. ^ a b c d e f g Whitlock, Craig; Ladaa, Munir (2006). "Atiyah Abd al-Rahman, Liaison to Iraq and Algeria Nationality: Libyan" (İngilizce). The Washington Post. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  3. ^ a b c DeYoung, Karen (2 Ekim 2006). "Letter Gives Glimpse of Al-Qaeda's Leadership" (İngilizce). The Washington Post. 13 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2022. 
  4. ^ "Atiyah Abd al-Rahman" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı. 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  5. ^ "US drone strike kills key Al Qaeda leader in Pakistan" (İngilizce). İslamabad: Sify. 9 Ekim 2010. 1 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  6. ^ Roggio, Bill; Joscelyn, Thomas (9 Ekim 2010). "Al Qaeda leader linked to Iran may have been killed in recent Predator strike" (İngilizce). The Long War Journal. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  7. ^ Apuzzo, Matt (27 Ağustos 2011). "US official: Al-Qaida's No. 2 killed in Pakistan" (İngilizce). Journal Star. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  8. ^ Mazzetti, Mark (27 Ağustos 2011). "C.I.A. Drone Is Said to Kill Al Qaeda's No. 2" (İngilizce). Washington, DC: The New York Times. 9 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">El-Kaide</span> 1988de kurulmuş radikal İslamcı ve Selefî cihatçı terör örgütü

El-Kaide, dünya çapında faaliyet gösteren radikal İslamcı ve Selefî silahlı örgüt. Kökenleri Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalede bulunduğu döneme dayanan örgüt, 1988 yılında kuruldu. BMGK, NATO, Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşlar ile birçok ülke tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır. Aralarında 11 Eylül ve 2002 Bali saldırılarının da bulunduğu, bir kısmı sivilleri hedef alan çeşitli saldırıların sorumluluğunu üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Eymen ez-Zevahiri</span> El-Kaide lideri (1951–2022)

Eymen ez-Zevahiri, Mısırlı bir ilahiyatçı, genel cerrahi uzmanı ve tıp doktoru. 2011-2022 yılları arasında el-Kaide'nin lideriydi. Daha önceden Mısır İslami Cihadı'nın emiriydi. Eşi ve altı çocuğundan üçü Afganistan'da 11 Eylül saldırılarının ardından, 2001 sonlarında gerçekleşen bir hava saldırısında öldürüldüğü iddia edildi. Ancak öldü haberinden sonra birçok kez konuşmaları ve video kayıtları yayınlandı. 2 Mayıs 2011'de Usame bin Ladin'in ölümüyle birlikte El-Kaide'nin yeni lideri olduğu öne sürülmüş, bu, 16 Haziran günü El-Kaide'den yapılan bir basın bildirisiyle doğrulanmıştı. 11 Eylül saldırılarından sonra ABD Dışişleri Bakanlığı ez-Zevahiri'nin yakalanmasını sağlayacak bilgiyi verene 25 milyon dolar ödül vadetmişti.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Bekir el-Bağdadi</span> IŞİDin lideri

Ebu Bekir el-Bağdadi veya doğum ismiyle İbrahim Avvad İbrahim Ali el-Bedri el-Samarai, kendini İslam halifesi ilan etmiş, silahlı örgüt IŞİD'in kurucusu ve 2014'ten 2019'a kadar lideriydi.

Nezih Abdülhamid Nebih el-Rukay veya bilinen adıyla Ebu Enes el-Libi, Libya kökenli olup radikal İslamcı örgüt el-Kaide'nin üst düzey sorumlularındandı. Uzun yıllar boyu aranan el-Libi, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kenya ve Tanzanya'daki temsilciliklerine yapılan bombalı saldırılarla ilgili olarak suçlanıyordu. 1998'de yapılan saldırılarda aralarında Amerikalıların da bulunduğu 224 kişi yaşamını yitirmişti. 50 yaşındaki Hepatit C hastası El Libi, 2013 yılında Libya'da yapılan operasyonla yakalandıktan sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne götürülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Veziristan Savaşı</span>

Veziristan Savaşı ya da Kuzeybatı Pakistan Ayaklanması, Pakistan Ordusunun, radikal örgütler Pakistan Talibanı, Cundullah, Laşkari İslam, İslam Hukukunun Uygulanması Hareketi, El-Kaide ve DEAŞ'a karşı yürüttüğü savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Ferec el-Libi</span>

Mustafa Ferec Muhammed Muhammed Mesud el-Cedid el-Uzeybi veya tanınan adıyla Ebu Ferec el-Libi, Guantanamo Kampı'nda tutuklu bulunan Libyalı üst düzey el-Kaide yöneticisi. Pakistan'ın ulusal istihbarat teşkilatı Servislerarası İstihbarat (ISI) tarafından 2 Mayıs 2005'te, Merdan'da yakalandı. Haziran 2005'te Amerikalı yetkililere teslim edildi. Önce CIA gizli hapishanelerinde tutuldu, Eylül 2006'da Küba'daki Guantanamo Kampı'na nakledildi. Yetkililerin ifadesine göre el-Libi, Halid Şeyh Muhammed'in 2003'te tutuklanmasıyla kendisinin 2005'te tutuklanması arasında el-Kaide'nin üçüncü kademedeki sorumlusu olarak faaliyet göstermekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Hamza bin Ladin</span>

Hamza bin Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, Suudi Arabistanlı el-Kaide üyesi. Usame bin Ladin'in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">El-Kaide Kürt Taburları</span>

El-Kaide Kürt Taburları, Irak'taki Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde, el-Kaide'ye bağlı bir şekilde faaliyet gösteren silahlı Kürt-cihatçı Selefi örgüt. Mart 2007'de kurulmuş olup, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı ve Kanada hükûmeti tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır.

Mücahit Şura Meclisi, Irak Direnişi sırasında ortaya çıkan, en az altı Sünni cihatçı Selefi ayaklanmacı grubun oluşturduğu yasa dışı silahlı çatı örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Mağrip el-Kaidesi</span> İslamcı terör örgütü

Mağrip el-Kaidesi, ‎el-Kaide'ye bağlı olarak Mağrip'te faaliyet gösteren yasa dışı silahlı cihatçı Selefi grup.

<span class="mw-page-title-main">Sina Yarımadası el-Kaidesi</span> İslamcı terör örgütü

Sina Yarımadası el-Kaidesi, el-Kaide'ye bağlı olarak Mısır'daki Sina Yarımadası'nda faaliyet gösteren yasa dışı silahlı cihatçı Selefi örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Arap Yarımadası el-Kaidesi</span> Terör örgütü

Arap Yarımadası el-Kaidesi, el-Kaide'ye bağlı olarak, başlıca Suudi Arabistan ve Yemen olmak üzere Arap Yarımadası'nda faaliyet gösteren yasa dışı silahlı cihatçı Selefi örgüt.

İslam Cemaati, Mısır'da faaliyet gösteren silahlı Sünni İslamcı örgüt ve harekettir. Bazı ülkeler tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irak İslam Devleti</span> silahlı cihatçı Selefi örgüt (2006-2013)

Irak İslam Devleti, el-Kaide'ye bağlı olarak Irak'ta faaliyet gösteren silahlı cihatçı Selefi örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Nasır el-Vuheyşi</span>

Nasır Abdulkerim Abdullah el-Vuheyşi, diğer bilinen adlarıyla Ebu Beşir veya Ebu Beşir el-Yemeni, silahlı İslamcı örgüt Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin kurucusu ve ilk lideri olan Yemenli İslamcı.

Kasım Muhammed Mehdi er-Rimi, tanınan diğer adlarıyla Ebu Hüreyre veya Ebu Hüreyre el-Sanai, silahlı İslamcı örgüt Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin lideri olan Yemenli İslamcı.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Muhammed el-Cevlani</span> Örgüt lideri

Ahmed Hüseyin el-Şara veya tanınan adıyla Ebu Muhammed el-Cevlani, silahlı İslamcı grup Şam Fethi Cephesi'nin kurucusu ve lideri olan, daha sonra Şam Fethi Cephesi'ni bir araya getirdiği muhalif gruplarla genişleterek kurduğu Tahrir el-Şam örgütünün kurucusu ve lideri olan Suriyeli, İslamcı. Grubun öncülü olan el-Nusra Cephesi'nin de kurucusu ve lideriydi.

Hint Altkıtası el-Kaidesi Arapça: جماعة قاعدة الجهاد في شبه القارة الهندية - Cemaat Kaide el-Cihad fi Şib el-Karra el-Hindiye), el-Kaide'ye bağlı olarak Hint altkıtasında faaliyet gösteren silahlı cihatçı Selefi örgüt. Eylül 2014'te kurulmuş olup, liderliğini Asım Ömer yapmaktadır.

Halid Mustafa Halife el-Aruri, bilinen diğer adlarıyla Ebu el-Kassam, Ebu Eşref ya da Ebu Cebel, Filistin kökenli Ürdünlü el-Kaide üyesidir.

Seyfül Adil, gerçek adıyla Muhammed İbrahim Mekkevi ya da bilinen diğer adıyla İbrahim el-Medeni, çeşitli İslamcı örgütler çatısı altında faaliyet göstermiş Mısırlı İslamcıdır. Mısır Kara Kuvvetlerine bağlı eski subaylardan olup önce Mısır İslam Cihadı mensubu olmuş ve 1980'lerin sonunda el-Kaide'ye katılmıştır. Günümüzde ise el-Kaide'nin askerî başkomutanıdır. Bir zamanlar, bizzat Usame bin Ladin'in kişisel korumalarının lideri olan Adl; 1998 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Nairobi, Kenya ve Darüsselam, Tanzanya'daki büyükelçiliklerine gerçekleştirilen bombalı saldırılarının faillerinden biri olduğu gerekçesiyle Amerika Birleşik Devletleri tarafından aranmaktadır. Eymen ez-Zevahiri'nin ölümünden sonra el-Kaide'nin başına geçmiştir.