İçeriğe atla

Atis

Atis (Antik Yunanca: Ἄτυς), Herodot'un söz ettiği 2. binyılın efsanevi figürü ve Lidya'nın ilk krallarından biri. Manes'in oğlu ve Lidos'un babasıdır.[1]

Heredot, Atis'in hükümdarlığı döneminde Lidya'nın şiddetli kıtlıkla mücadele ettiğini anlatır. Buna çözüm olarak, iki günde bir yemek yemek ve yemek yemedikleri günlerde çeşitli oyunlar oynayarak açlığı yatıştırmaya çalışmışlardır. Heredot, on sekiz yıl böyle yaşadıklarından bahsediyor. Sonunda Atis, nüfusu yarı yarıya indirmeye karar verir ve kura sonucu yarısını başka kolonilere yollar. Atis'in çektiği kurada kalması gerektiği yazarken oğullarından birine Umbria çıkar.[2]

Lidyalı Yunan tarihçi Ksantos, Atis'in iki oğlu olduğunu ve onun döneminde Lidyalıların ikiye bölündüğünü doğruladı.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lidya</span> Anadoluda Tunç Çağının sonlarından başlayarak MÖ VI. yüzyıla kadar hüküm süren Lidya medeniyetinin merkezini oluşturan tarihî bölge

Lidya, Anadolu'da Tunç Çağı'nın sonlarından başlayarak MÖ 6. yüzyıla kadar hüküm süren Lidya medeniyetinin merkezini oluşturan tarihî bölge. Esas olarak Gediz Nehri ve Küçük Menderes vadilerini kapsayan, günümüzde yaklaşık olarak Manisa ve Uşak illerine denk gelen bölgedir. Lidya medeniyetinin tarih sahnesinden çekilmesinden sonra da Roma İmparatorluğu dönemine kadar bu isimle anılmıştır. Kuzeyinde Misya, güneyinde Karya, doğusunda Frigya, batısında ise İyonya bölgeleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bitinya</span> Günümüzde Kocaeli ilinin İzmit ilçesinin eski adı

Bitinya Krallığı veya Bitinya, M.Ö. 377 ve M.Ö. 64 yılları arasında Nikomedia (İzmit) başkentli, İzmit Körfezi, İstanbul, Sakarya, Düzce ve Bursa arasında kalan bölgede hüküm sürmüş, Trakya kökenli Bitinler tarafından kurulmuş devlet. Aynı zamanda ülke toprakları coğrafî bir tâbir olarak da sıklıkla kullanılmaktadır. Osmanlı Devleti'nin kurulduğu bölge de içerisinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Karyalılar</span>

Karyalılar, MÖ 2. binyılının sonlarından itibaren güneybatı Anadolu'da varlıkları bilinen ve Karya uygarlığını kurmuş kavim. Başkentleri başlangıçta Mylasa'da (Milas) iken, MÖ 4. yüzyılda Mausolus tarafından Halikarnas'a taşınmış, ancak Mylasa önemini korumuştur. Yaklaşık olarak Büyük Menderes Nehri ile Dalaman Çayı arasındaki bölgeye denk gelen yayılma alanlarında çok sayıda köy ve mezra türü yerleşimin bir araya gelerek oluşturduğu federasyonlar etrafında örgütlenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">İyonya</span> Anadoluda bugünkü İzmir ve Aydın illerinin sahil şeridine Antik Çağda verilen ad

İyonya, Anadolu'da bugünkü İzmir ve Aydın illerinin sahil şeridine Antik Çağ'da verilen addır. Dor istilası sonucu Yunanistan'dan kaçan Akalar tarafından Ayvalık, Efes, Foça, İzmir, Kuşadası, Milet ve Milas çevresinde kurulmuşlardır. Dünyanın yedi harikası arasında gösterilen Efes Artemis Tapınağı İyonyalılar döneminde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kroisos</span> Lidya kralı

Kroisos, MÖ 585'ten, Pers kralı Büyük Kiros tarafından mağlup edildiği MÖ 547/546 yılına kadar hüküm sürmüş Lidya kralı. Mermnad Hanedanı'ndan gelmektedir ve Alyattes'in oğludur. Herodotus'un aktardığına göre 14 yıl hüküm sürmüştür. Zenginliğiyle bilinmekte olan Kroisos'un, Delphoi tapınağına gönderdiği armağanlar, Herodotus ve Pausanias tarafından aktarılmıştır. Daha önceki elektron sikke basımını bırakarak, altın ve gümüş olmak üzere, yani iki ayrı metalden sikke bastırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sardis</span> Türkiyede bir antik kent

Sardis, Manisa'nın Salihli ilçesine bağlı Sart kasabası yakınlarında bulunan ve Lidya (Lydia) devletine başkentlik yapmış antik kent. MÖ 1300'de kurulup MS 1200'de yıkılmıştır. Salihli merkezine 9 km, İzmir'e 82 km uzaklıkta olup, İzmir-Ankara karayolunun iki yanına yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lidyalılar</span>

Lidyalılar Anadolu grubunun ayırt edici Hint-Avrupa Lidya dilini konuşan, batı Anadolu bölgesindeki Lidya'da yaşayan Anadolu kökenli bir halktı. Dilleri, Hitit dili ile benzerlik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Pelops</span>

Pelops, "Frigyalı", hatta "Frigya Kralı" olarak anılan, Frigya ülkesinin en batı ucunda, İzmir-Manisa arasındaki Spil Dağı ve Yamanlar Dağı çevresinde, dağ ile aynı adı taşıyan, ancak günümüze pek az izi erişmiş Sipylus kenti merkezli olarak, muhtemelen MÖ 12. yüzyılda hüküm sürmüş yerel bey Tantalus'un ve eşi Dione'nin oğlu, Niobe'nin erkek kardeşidir. Hakkındaki anlatı şeklinde günümüze ulaşan bilgiler eski Yunan mitolojisi yolu ile olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gigis</span>

Gyges Lidya krallığında Mermnad hanedanının kurucusudur. Tahtı ele geçirmek için suikast düzenlediği selefi Candaules'in korumasıydı. Eylemi Delphic Oracle tarafından onaylandı ve bu karar Lydia'da iç savaşı engelledi. Tahta çıktıktan sonra, Gyges kendini krallığını sağlamlaştırmaya ve onu askeri bir güç haline getirmeye adadı. Onu oğlu II. Ardis'in hükümdarlığı takip etmiştir.

Manes, Herodot'a göre Maeonya (Lidya)'nın ilk kralı.

<span class="mw-page-title-main">I. Psamtik</span>

I. Psamtik, 26. Hanedandan aynı isimli üç firavunun ilkidir. Öz ismi olan Vah-İb-Re, "Re('nin) Payidar Kalp(i)" anlamına gelir. I. Psamtik'in yükselişi ve o dönemki Mısır konuları Heredot'un Tarihler isimli eserinin ikinci cildinde geçmektedir. Ayrıca, bulunan çivi yazılarına göre Asurlular Mısır'ı kontrol altında tutabilmek için, Asurbanipal'in onayıyla Mısır topraklarına Esarhaddon tarafından yirmi yerel prenslik atanmıştır. Psamtik'in babası I. Necho, bu prensliklerin şefiydi ancak halkı tam olarak idare edemiyordu. Psamtik'in babası I. Necho, MÖ 664 yılında Kushite kralı Tantamani'nin başarısızlıkla sonuçlanan Aşağı Mısır bölgesini Asurlulardan geri alma hareketi döneminde öldü. Psamtik babasının ölümünden sonraki hükümranlığının ilk 10 yılında, hem Mısır'ı tekrar birleştirdi hem de Asurluların bölgedeki hakimiyetini kırarak Mısır'ı bağımsızlaştırdı.

<span class="mw-page-title-main">Spartalı Leon</span>

Leon MÖ 590 yılından MÖ 560 yılına kadar hüküm süren, Sparta'nın 14. Agiad hanedanı kralı idi.

Lidus, Herodot'un söz ettiği efsane kişi ve Lidya'nın ilk krallarından biri. Muhtemelen Manes'in torunu Atis'in oğluydu. Lidya ve halkının adının da Lidus'tan geldiği sanılmaktadır.

Agron, Herodot'un bahsettiği efsanevi Lidya kralı, aynı zamanda Heraklid soyundan gelen ilk kraldır. Heredot'a göre Heraklid hanedanı 22 nesil ve 505 yıl boyunca sürmüştür. Son temsilcisi yaklaşık MÖ 687'de ölen Kandaules'tir. Bu nedenle Heredot, Agron'un doğum yılı olarak MÖ 1192'yi önermektedir.

Sadyattes, Mermnad hanedanının üçüncü kralı olan Lidya hükümdarı. Ardis'in oğluydu. Heredot'a göre on iki yıl tahtta kalmıştır. Sadyattes, İyonya deniz kenti olan Miletos'la Alyattes tarafından devam ettirilecek bir savaşa girişti.

Ardis veya Ardisos, Mermnad hanedanlığının ikinci kralı olan Lidya hükümdarı. Gigis'in oğludur. Heredot'a göre 49 yıl hüküm sürmüştür. Yerine oğlu Sadyattes geçmiştir.

Meles veya Mirsos, Heredot'a göre, Heraklid hanedanlığının 21. yani sondan bir önceki kralı olan Lidya hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Thymbra Muharebesi</span> Lidya Krallığı ile Ahameniş İmparatorluğu arasında muharebe

Thymbra Muharebesi Lidya Krallığı'ndan Kroisos ile Ahameniş İmparatorluğu'ndan II. Kiros arasındaki savaşta belirleyici olan muharebedir. Kiros, Kroisos'u Pteria Muharebesi'nden sonra Lidya'ya kadar takip ettikten sonra, MÖ 547 Aralık'ta Sardis'in kuzeyindeki ovadaki savaşta Kroisos'un kısmen dağılmış ordusunun kalıntılarıyla karşılaştı. Kroisos'un ordusu yaklaşık iki kat daha büyüktü ve birçok yeni asker ile takviye edilmişti, ancak Kiros yine de onu kesin olarak mağlup etti. Bu belirleyici oldu ve 14 günlük Sardis Kuşatması'ndan sonra şehir düştü ve Lidya, Persler tarafından fethedildi.

<span class="mw-page-title-main">II. Artaserhas</span>

Artaserhas, kraliyet adıyla II. Artaserhas, MÖ 405/4-358 yılları arasında Ahameniş İmparatorluğu'nun Kralların kralıydı. II.Darius'un oğlu ve halefiydi ve annesi Parysatis idi.

Harpagos, ayrıca Harpagus olarak da bilinir, MÖ 6. yüzyılda yaşamış Med generaldir. Herodot tarafından Pasargad Muharebesi sırasında taraf değiştirerek Büyük Kiros'un tahta geçmesini sağlamasıyla tanınır.