İçeriğe atla

Atipik trigeminal nevralji

Atipik trigeminal nevralji
Diğer adlarTip II trigeminal nevralji
UzmanlıkNöroloji Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Atipik trigeminal nevralji (ATN) veya tip 2 trigeminal nevralji, beşinci kraniyal sinirdin bozukluğundan kaynaklanan trigeminal nevraljinin bir türüdür. ATN'ye bağlı baş ve yüz ağrısının hem nadir görülmesi hem de diğer bazı baş ağrısı bozukluklarıyla örtüşen semptomlara sahip olması nedeniyle tehşisi genel olarak zordur.[1] ATN birden çeşitli semptomlara sebep olabilir, kimi zaman hafif bir baş ağrısı şeklindeyken kimi zaman tipik trigeminal nevraljideki (tip 1 TN) gibi şiddetli ağrılar görülebilir, bunun yanı sıra yanma, batma hissiyatı gibi duyusal semptomlar görülebilir.[2]

Semptomlar

ATN ağrısı süreklidir. etkilenen bölgelerde bası, yanma, batma şeklinde. Bazı hastalarda sürekli migren benzeri baş ağrıları görülebilir. Bazı dğier hastalar ise üç trigeminal sinir dalının birinde veya tamamında, dişleri, kulakları, sinüsleri, yanakları, alnı, üst ve alt çeneyi, gözlerin arkasını ve kafa derisini etkileyen yoğun ağrılar yaşayabilir. Ayrıca ATN hastası kişiler tip 1 TN'de görülen şok veya batma durumlarını da yaşayabilirler.

Birçok TN ve ATN hastasının değişen tetik bölgelerine hafif dokunuşla "tetiklenen" ağrısı vardır. ATN ağrısı konuşma, gülümseme, çiğneme veya serin bir esinti gibi eylemlere bağlı olarak kötüleşebilir. ATN'den kaynaklanan ağrı genellikle süreklidir, remisyon periyodları kısa ve nadirdir. Hem TN hem de ATN iki taraflı olabilir, ancak ağrının karakteri genellikle her iki tarafta herhangi bir zamanda farklıdır.[3][4]

Nedenleri

ATN genellikle sinir demiyelinizasyonuna veya inflamasyona bağlı olarak gelişir. Bu olayların enfeksiyon, demiyelinizan hastalıklar veya trigeminal sinirin sıkışmasından kaynaklandğı düşünülmektedir. Dental problemler sonucu sinire verilen hasar da bu durumda etkili olabilir.[5][6]

Tehşisi

ATN'nin tehşisi, tipik TN'den daha zor ve karmaşıktır. ATN tehşisi, nöropatik ağrı tanılarına benzer şekilde düşük dozda trisiklik antidepresan ilaçlara (amitriptilin veya nortriptilin gibi) verilen pozitif yanıtla desteklenebilir.[7]

Tedavisi

Farmakolojik

ATN şüphesi olan kişilerde tedavi genellikle ilaç ile başlanır. Yüz nevraljisi için tercih edilen ilk ilaç karbamazepindir. Aancak bu ilacın bazı yan etkileri ve tehlikeleri nedeniyle, son zamanlarda alternatif olarak okskarbazepin, lamotrijin ve gabapentin gibi ilaçlar da ilk basamak tedavide kullanılmaktadır. Bu ilaçlara verilen pozitif hasta yanıtı, hali hazırda konulmuş olan tehşisi güçlendirir.[5] ATN ve TN için standarize bir test bulunmamaktadır.[6]

Eğer hasta bu ilaçlara yanıt vermez ise, trisiklik antidepresanlar tedavide kullanılabilir. Tek başına veya anti epileptik bir ilaç ile kombinasyon halinde denenebilecek diğer ilaçlar arasında baklofen, pregabalin ve oksikodon gibi ilaçlar yer alır.[]

Ameliyat

İlaç tedavisinin etkisiz olduğu veya tolare edilemeyen yan etkilere neden olduğu durumlarda, çeşitli beyin cerrahisi prosedürlerinden birine başvurulabilir. Mevcut prosedürlerin ATN'de TN'ye kıyasla daha az etkili olduğu bilinmektedir. Mevcut prosedürler arasında en etkili ve en uzun ömürlü olanı mikrovasküler dekompresyon (MVD)'dur. Bu ameliyat, sinire bası yapan bir damar var ise o damarı sinirden uzaklaştırır.[8]

Kaynakça

  1. ^ Quail, Geoffrey (Ağustos 2005). "Atypical facial pain--a diagnostic challenge". Australian Family Physician. 34 (8): 641-645. ISSN 0300-8495. PMID 16113700. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  2. ^ Team, Neurosurgeons of New Jersey-Facial Wellness (25 Temmuz 2019). "Atypical Trigeminal Neuralgia Symptoms". Neurosurgeons of New Jersey (İngilizce). 10 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  3. ^ "Classification and Treatment of Chronic Face Pain". www.lawhern.org. 20 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  4. ^ Koh, Wenjun; Lim, Huili; Chen, Xuanxuan (1 Ocak 2021). "Atypical triggers in trigeminal neuralgia: the role of A-delta sensory afferents in food and weather triggers". The Korean Journal of Pain. 34 (1): 66-71. doi:10.3344/kjp.2021.34.1.66. ISSN 2005-9159. PMC 7783845 $2. PMID 33380569. 10 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  5. ^ a b "Trigeminal Neuralgia – Causes, Symptoms and Treatments". www.aans.org (İngilizce). 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  6. ^ a b "Trigeminal Neuralgia". www.hopkinsmedicine.org (İngilizce). 14 Şubat 2023. 10 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  7. ^ "Trigeminal Neuralgia | National Institute of Neurological Disorders and Stroke". www.ninds.nih.gov (İngilizce). 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2024. 
  8. ^ Sindou, Marc; Leston, José; Decullier, Evelyne; Chapuis, François (1 Aralık 2007). "Microvascular decompression for primary trigeminal neuralgia: long-term effectiveness and prognostic factors in a series of 362 consecutive patients with clear-cut neurovascular conflicts who underwent pure decompression". Journal of Neurosurgery (İngilizce). 107 (6): 1144-1153. doi:10.3171/JNS-07/12/1144. ISSN 1933-0693. 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nöroloji</span> beyin, beyin sapı, omurilik ve çevresel sinir sistemiyle kasların hastalıklarını inceleyen tıp dalı

Nöroloji ya da sinir bilimi, genel olarak beyin, beyin sapı, omurilik ve çevresel sinir sistemiyle kasların hastalıklarını inceleyen, cerrahi dışındaki tedavi uygulamalarını içeren tıp bilimi dalıdır. Nöroloji zamanla içine kapalı ve sınırlı bir dal olmaktan çıkmış, epilepsi, hareket bozuklukları, beyin damar hastalıkları, bunamalar, uyku bozuklukları gibi ayrıca özelleşmişlik gerektiren alt disiplinlere bölünmüştür, bunun yanı sıra 19. yüzyılda ruh hastalıklarıyla birlikte ele alınırken, 20. yüzyıldan itibaren psikiyatri ayrı bir dal olarak ayrılmıştır. Tüm bu alanlardaki ciddi laboratuvar arka planının yanı sıra günümüze nöroloji pek çok başka tıp alanı ile multidisipliner bir ilişki içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Migren</span> Tekrarlayan orta-şiddetli baş ağrılarına neden olan bozukluk

Migren, nörolojik, sindirim sistemi ve otonom sinir sistemindeki değişikler ile beraber meydana gelen, aralıklı bir baş ağrısı bozukluğudur. Çoğunlukla otonom sinir sisteminde görülen orta şiddette ve şiddetli baş ağrısı ile karakterize kronik bir rahatsızlıktır. Kelimenin kendisi Yunanca ἡμικρανία (hemikrania), "başın bir tarafındaki ağrı" (ἡμι-, "yarım" ve κρανίον, "kafatası" ifadesinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı kesici</span> insanın herhangi bir uzvunda ağrıya yol açan herhangi bir yere karşı oluşturulan yüksek baskı

Analjezik ya da ağrı kesici ağrıyı dindirmek ve analjeziye yol açmak için kullanılan her türlü ilaca verilen isimdir.

Nöropatik ağrı sinir sistemindeki sinirlerin doğrudan hasar görmesinde ortaya çıkan ağrıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gabapentin</span>

Gabapentin [1-(aminometil), siklohekzanasetik asit; patent adı: Neurontin®], epilepsi tedavisinde GABA molekülünün taklidi olarak kullanılan bileşiktir.

<span class="mw-page-title-main">Morfin</span> narkotik analjezik

Morfin, çok etkili bir opiat ağrı kesici ilaç etken maddesidir, opioidlerin tipik aktif maddesidir ve bu grubun prototipidir. Ham afyonda %10-12 oranında mevcuttur. Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zona</span>

Herpes zoster, genel adıyla zona, varisella zoster virüsünün sebep olduğu ve daha önce su çiçeği geçirmiş kişilerde görülen, vücudun tek tarafında deride su toplamış ağrılı kabartılarla seyreden bir hastalıktır. Halk arasında kuşak hastalığı veya gece yanığı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Baş ağrısı</span> rahatsızlık

Baş ağrısı, başta ve bazen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrı. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen hemen tüm insanlar değişik nedenlerle baş ağrısından muzdarip olurlar.

Fibromiyalji (FM) kronik yaygın ağrı ve basınca karşı artan ağrı tepkisi ile nitelenen tıbbi bir durumdur. Diğer belirtiler arasında yorgunluk, normal aktivitelerin etkilendiği bir dereceye kadar uyku problemleri ve hafıza ile ilgili sorunlar vardır. Bazı insanlar ayrıca huzursuz bacak sendromu, bağırsak veya mesane problemleri, uyuşma ve karıncalanma ve gürültüye, ışığa veya sıcaklığa duyarlılıktan şikayet eder. Fibromiyalji sıklıkla depresyon, kaygı ve travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkilidir. Diğer kronik ağrı türleri de sıklıkla vardır.

<span class="mw-page-title-main">Dismenore</span>

Ağrılı adet veya adet krampları olarak da bilinen dismenore, günlük aktiviteleri engelleyecek düzeyde ağrılı âdet görme olarak tanımlanan jinekolojik bir hastalıktır. Adetin başladığı zaman civarında ortaya çıkar. Ağrı; aralıklı, kramp tarzı, suprapubik bölgede yoğunlaşmış, zaman zaman bulantı, kusma ve ishalle birlikte görülür. Belirtiler tipik olarak üç günden az sürer.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı (tıp)</span> sıkıntılı ve hoş olmayan duygu türü

Ağrı genellikle yoğun veya zarar verici uyaranların neden olduğu üzücü bir duygudur. Uluslararası Ağrı Çalışmaları Derneği ağrıyı "gerçek veya olası doku hasarıyla ilişkili veya ilişkili olana benzeyen hoş olmayan duyusal ve duygusal deneyim" olarak tanımlar."

Diyabetik nöropati, diyabetes mellitus ile ilişkili sinir hasarı bozukluklarıdır. Bu durumların, diyabetik nöropatide birikebilen makrovasküler koşullara ek olarak sinirler sağlayan küçük kan damarlarını içeren diyabetik bir mikrovasküler hasara yol açtığı düşünülmektedir. Diyabetik nöropati ile ilişkili olabilen nispeten yaygın durumlar arasında şunlar yer alır: üçüncü, dördüncü veya altıncı kranyal sinir felci, mononöropati, mononöropati multipleks, diyabetik amiyotrofi, ağrılı bir polinöropati, otonom nöropati ve torakoabdominal nöropati.

<span class="mw-page-title-main">Karın ağrısı</span> mide ağrıları

Karın ağrısı, ciddi ve ciddi olmayan tıbbi durumlarla ilişkili olabilen bir semptomdur.

Duloksetin; majör depresif bozukluk, yaygın anksiyete bozukluğu, fibromiyalji ve nöropatik ağrıyı tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağız yoluyla alınır. Yaygın yan etkiler arasında ağız kuruluğu, mide bulantısı, yorgunluk hissi, baş dönmesi, ajitasyon, cinsel sorunlar ve terlemede artış bulunur. Şiddetli yan etkiler arasında intihar riski, serotonin sendromu, mani ve karaciğer sorunları sayılabilir. Kullanımı durdurulursa antidepresan yoksunluk sendromu ortaya çıkabilir. Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde kullanımın bebeğe zarar verebileceğine dair endişeler vardır. Bir serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörüdür.Nasıl çalıştığı tam olarak net değildir. Duloksetin, 2004 yılında Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği'nde tıbbi kullanım için onaylanmıştır. Jenerik bir ilaç olarak mevcuttur. 2017'de, on altı milyondan fazla reçeteyle Amerika Birleşik Devletleri'nde en sık reçete edilen 46. ilaç olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Göğüs ağrısı</span> semptom

Göğüs ağrısı, göğüste, tipik olarak göğsün ön tarafında ağrı veya rahatsızlıktır. Keskin, künt, baskı, ağırlık veya sıkma olarak tanımlanabilir. İlişkili semptomlar, mide bulantısı, terleme veya nefes darlığı ile birlikte omuz, kol, üst karın veya çenede ağrı olabilir. Kalple ilgili ve kalple ilgili olmayan ağrı olarak ikiye ayrılabilir. Kalbe yetersiz kan akışı nedeniyle oluşan ağrı, anjina pektoris olarak da adlandırılır. Diyabet hastaları veya yaşlılar daha az belirgin semptomlara sahip olabilir.

Kanser ağrısı tümörün yakındaki vücut kısımlarına baskı yapması veya sızmasından, tedavi ve teşhis yöntemlerinden veya hormon dengesizliği veya bağışıklık tepkisinin neden olduğu deri, sinir ve diğer değişikliklerden kaynaklanabilir. Çoğu kronik ağrı hastalıktan, akut ağrıların çoğu ise tedavi veya teşhis yöntemlerinden kaynaklanır. Ancak radyoterapi, cerrahi ve kemoterapi tedavi bittikten sonra uzun süre devam eden ağrılı durumlar oluşturabilir. Ağrının varlığı esasen kanserin yerine ve hastalığın evre'sine bağlıdır. Herhangi bir zamanda kötü huylu kanser teşhisi konan tüm insanların yaklaşık yarısı ağrı duyar ve ilerlemiş kanseri olanların üçte ikisi uykularını, ruh hallerini, sosyal ilişkilerini ve günlük yaşam aktiviteleri olumsuz yönde etkileyecek kadar şiddetli ağrı hisseder.

<span class="mw-page-title-main">Etenzamid</span>

Etenzamid (2-etoksibenzamid), ateş, baş ağrısı ve diğer hafif ağrı ve sızıların giderilmesinde kullanılan yaygın bir analjezik ve anti-enflamatuar ilaçtır. Aynı zamanda çok sayıda soğuk algınlığı ilacı ve birçok reçeteli analjezikte olan bir bileşendir. Japonya'da genellikle kafein ve asetaminofen ile kombinasyon halinde reçetesiz satılan bir ilaç olarak kullanılır ve diş ağrısı, adet krampları, baş ağrısı ve ateş gibi kullanımlar için pazarlanır.

<span class="mw-page-title-main">Sırt ağrısı</span>

Sırt ağrısı, sırtta hissedilen ağrıdır. Sırt ağrısı, etkilenen segmente göre boyun ağrısı (servikal), orta sırt ağrısı (torasik), bel ağrısı (lomber) veya koksidinia olarak ayrılır. Bel bölgesi en çok etkilenen bölgedir. Sırt ağrısı atağı, süreye bağlı olarak akut, subakut veya kronik olabilir. Ağrı, donuk, delici veya yanma hissi olarak nitelenebilir. Rahatsızlık, bacaklar veya ayakların yanı sıra kollara ve ellere de yayılabilir ve bacaklarda ve kollarda uyuşma veya güçsüzlük olabilir. Sırt ağrısının çoğunluğu belirli değildir ve idiyopatiktir.

Asemetasin, osteoartrit, romatoid artrit, bel ağrısı tedavisinde ve ameliyat sonrası ağrının hafifletilmesinde kullanılan, steroidal olmayan bir antiinflamatuar ilaçtır (NSAID). Merck KGaA tarafından Emflex ticari adı altında üretilmektedir ve Birleşik Krallık'ta ve diğer ülkelerde yalnızca reçeteyle satılan bir ilaç olarak mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Çocuklarda ağrı yönetimi</span>

Çocuklarda ağrı yönetimi, bebek ve çocuk ağrısının değerlendirilmesi ve tedavisidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.