İçeriğe atla

Atinalı Meton

Atinalı Meton
DoğumAtina
MilliyetYunan
Kariyeri
DalıMatematik, Astronomi

Meton veya Atinalı Meton (Yunanca: Μέτων ὁ Ἀθηναῖος; söylenişi Meton o Atineos) antik Yunan gök bilimci (astronom), mühendis ve antik çağ matematikçisi. Atina'daki Akropolis'in yakınlarındaki Pnyx (Piniks) tepesinde M.Ö. 432 yılında yaptığı ğözlemlerinin sonuçlarından dolayı daha sonra kendi adıyla anılan Meton Döngüsüyle tanınır.[1][2]

Yaşamı

Millattan önce 5. yüzyılda Atina'da yaşamıştır.[3] Hayatı hakkında çok fazla bilgi bulunmamakla birlikte kaynaklarda adı Pausanias (Pavsaniyas) oğlu Meton olarak geçmektedir.[4] Ayrıca Astrolog olarak da döneminde tanınmıştır. Öyle ki M.Ö. 415 yılında Atina'lıların Sicilya seferinin yıldızların yerleşim şeklinden yola çıkarak bir felaket olacağı kehanetinde bulunmuştur ve bunun üzerine sahte bir delilikle Stoa Poikile yakınlarındaki kendi evini yakmış ve felaket olacağına inandığı Sicilya seferine katılmaktan kendini kurtarmıştır.[5] Gerçekten de Sicilya seferi Atinalılar için bir felaket olmuş ve bir süreliğine Atina demokrasisi çökmüş ve oligarşiye dönüp Sparta'la müttefik olmuştur.[6]

Bilimsel Katkıları

Meton M.Ö. 432 yılında 19 yılda bir tekrar eden takvim geliştirmiştir. Bir diğer astronom Euktemon'la birlikte Gündönümümlerini gözlemlemiştir. Bu gözlemler neticesinde bir güneş yılının uzunluğunu hesaplamıştır. Meton ve Euctemon ayrıca hareketli parçalardan oluşan taştan yapılmış ve yıldızların yükseliş zamanını yaklaşık olarak gösteren bir parapegma Almanak geliştirmiştir.[7]

Meton Döngüsü

Meton yaklaşık olarak 254 ay döngüsünün (iki ardışık dolunay arasındaki süre) 19 güneş yılına denk geldiğini hesaplamıştır. Bu hesap sayesinde ay takviminin başlangıcının güneş yılına göre sabitlenmesi sağlanmış ve farklı mevsimlere sapması önlenmiştir. Bu takvim 19 güneş yılından oluşuyordu; 12 yıl 12 lunar aydan, 7 yılda 13 lunar aydan oluşuyordu. Metonic döngü yılların başlangıcını ve ayların adlandırılmasını düzenliyordu.[8]

Kaynakça

  1. ^ "The Phynx(İngilizce)". UNESCO Astronomical Heritage. 16 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 
  2. ^ "Meton (İngilizce)". Wolfram Research. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 
  3. ^ "Μέτων ο Αθηναίος (Yunanca)". 23 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 
  4. ^ ALEXANDER, JONES (2000). "CALENDRICA I: NEW CALLIPPIC DATES" (PDF). Papyrologie und Epigraphik. Cilt 129. ss. 141-158. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 
  5. ^ Freely, John (2004). Strolling through Athens : fourteen unforgettable walks through Europe's oldest city (İngilizce) ([New edition]. bas.). New York: Tauris Park Paperbacks. ss. 171-173. ISBN 1850435952. []
  6. ^ "Sicilya Seferi (İngilizce)". 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 
  7. ^ "Greek astronomy(İngilizce)". 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 
  8. ^ ALEXANDER, JONES (2000). "CALENDRICA I: NEW CALLIPPIC DATES" (PDF). Papyrologie und Epigraphik. Cilt 129. ss. 141-142. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ay</span> Dünyanın doğal uydusu

Ay, Dünya'nın tek doğal uydusu ve Güneş Sistemi içindeki beşinci büyük doğal uydudur. Dünya ile Ay arasında ortalama merkezden merkeze uzaklık 384.403 km, yani Dünya'nın çapının yaklaşık otuz katı kadardır. Jeofiziksel açıdan Ay, gezegen kütleli gök cismi veya uydu gezegendir. Kütlesi, Dünya'nın kütlesinin %1,2'si ve çapı 3.474 km (2.159 mi) ile Dünya'nın yaklaşık dörtte biri kadardır. Yüzeyinde kütleçekim etkisi yerçekiminin yaklaşık %17'sidir. Ay, Dünya'nın yörüngesinde bir turunu 27 gün 7 saatte tamamlar. Dünya, Ay ve Güneş geometrisinde görülen periyodik değişimler sonucunda her 29,5 günde tekrar eden Ay'ın evreleri oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Midilli (ada)</span> Ege Denizinin kuzeydoğusunda bulunan dağlık bir Yunan adası

Midilli, Ege Denizi'nin kuzeydoğusunda bulunan, dağlık bir Yunan adasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunanistan</span> İlk Çağdaki Yunan medeniyeti

Antik Yunanistan, bugünkü Yunanistan toprakları ile Küçük Asya'da (Anadolu) yaşayan toplumların kurduğu devlet ve uygarlıkların, MÖ 756 ile MÖ 146 tarihleri arasında hüküm sürdükleri bölgenin adı.

<span class="mw-page-title-main">Hipparkos</span> 2. yüzyıl Yunan astronom, coğrafyacı ve matematikçi

İznikli Hipparkos veya Nikaialı Hipparhus bir Yunan astronom, coğrafyacı ve matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Apsis (astronomi)</span> Bir cismin yörüngesindeki en uzak ve en yakın nokta

Apsis, gök mekaniğinde, eliptik yörüngedeki bir cismin genelde sistemin kütle merkezi durumunda da olan çekim merkezine yörünge boyunca en yakın ve en uzak olduğu noktalara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Atina Akropolisi</span> Atinada yüksek bir kayalık üzerindeki birçok antik yapı kalıntılarını içeren eski bir hisar

Atina Akropolisi, Atina'ya hakim yüksek bir kayalık üzerinde bulunan ve büyük mimari ve tarihi önemi olan birçok antik yapı kalıntılarını içeren eski bir hisardır. Atina Akropolisi, tüm akropolislerin en bilineni olduğu için genellikle Akropolis denilince tüm dünyada ilk akla gelen yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Meton döngüsü</span>

Meton döngüsü adını Atinalı Meton'dan alan 19 güneş yılının 235 Ay döngüsüne veya 254 sidereal Ay döngüsüne eşit olduğu döngüdür. Meton döngüsü güneş yılıyla lunar ay arasındaki ilişkiyi tanımlar. Yunan gök bilimci Meton Atina'daki Akropolis'in yakınlarında bulunan Pnyx (Pıniks) tepesinde M.Ö. 432 yılında yaptığı gözlemlerinin sonuçlarından yola çıkarak daha sonra Meton döngüsü olarak adlandırılan hesaplamaları yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans takvimi</span>

Bizans takvimi, "'Konstantinopolis'in Yaratılış Dönemi'" ya da "'Dünya Dönemi'" olarak da bilinir takvimi Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından 691'dan 1728'e kadar Rum Ortodoks Patrikhanesi olarak kullanıldı. Ayrıca bu takvim 988 ile 1453 yılları arasında Doğu Roma İmparatorluğu'nun ve aynı zamanda 988 ile 1700 yılları arasında Rusya'nın resmî takvimi olmuştur.

Babil takvimi, 12 kameri aydan oluşan ve yıllık bir ay-güneş takvimidir. Babil'de kullanılan takvim, hem kamerî ve hem de Güneş esaslı olarak düzenlenmiştir. Babil takviminde de gün, günbatımında başlar ve bir sonraki günbatımında sona erer. Sümerde M.Ö. IV binyılın sonu ile III binyılın başlangıcında her bir şehrin kendi takvimi vardı. Rahipler yıldızlı gökyüzünü gözlem yapmakla birçok astronomik sonucu elde etmişlerdir. M.Ö. III binyılda gökyüzü cisimlerinin hareketinin gözlemlemek için yüksekliği 20 m'ye ulaşan çok katlı kuleler inşa ediliyordu. Bu kuleler genellikle tapınakların yanına dikilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunan astronomisi</span>

Yunan astronomisi klasik antik dönemde Yunan dilinde yazılmıştır ve antik Yunan, Helenistik, Greko-Romen ve geç dönem antik çağlarını kapsar. Yunanca, Helenistik dönemden Büyük İskender'in fethini takip eden süreçte bilimin dili haline geldiği için antik Yunan astronomisi coğrafi sınırları aşmıştır. Bu yüzden Helenistik astronomi olarak da adlandırılır. Helenistik ve Roma dönemleri boyunca Yunan olan veya olmayan birçok astronom, çalışmalarını Yunan geleneklerini kullanarak Ptolemaios krallığındaki İskenderiye kütüphanesini de içeren büyük bir enstitüde yürütüyordu.

<span class="mw-page-title-main">Roma konsülleri listesi</span> Wikimedia liste maddesi

Bu liste, Roma Cumhuriyeti'nin başlangıcından, unvanın İmparatorluk dönemindeki en son kullanımına kadar, konsüllerin yerine atanan Cumhuriyet magistrates ile birlikte görev yaptığı ya da sınırlı bir süre için konsolosluk yetkisini devretti bilinen konsüllerin bir listesidir.

Çandarlılı Autolycus bir Yunan astronomu, matematikçi ve coğrafyacı.

Callippus, mevsimlerin uzunluklarını kesin olarak belirleyen ve sonraki tüm gök bilimciler tarafından kullanılan bir takvim oluşturan Yunan astronom ve matematikçi.

Samoslu Conon bir Yunan astronom ve matematikçiydi. Öncelikle bir takımyıldız olan Coma Berenices'i adlandırmasıyla hatırlanır.

Rodoslu Geminus, MÖ 1. yüzyılda yıldızı parlayan bir Yunan astronom ve matematikçi. Onun bir astronomi çalışması olan ve öğrenciler için astronomi kitabı olarak tasarlanan Olaylara Giriş hala hayattadır. Ayrıca matematik üzerine bir çalışması da yazdı ama bu eserin sadece sonraki yazarlar tarafından alıntılanan kısımları hayatta kaldı ve günümüze ulaştı.

Sakız Adalı Oenopides, MÖ 450 civarında yaşamış eski bir Yunan geometrici ve astronom.

Lamachus Peloponez Savaşı'nda Atinalı bir stratigos idi. MÖ 435 gibi erken bir tarihte orduya kumanda etmeye başladı ve MÖ 420'lerin ortalarında ünü iyice arttı. Aristofanes onu "Acharnians" adlı eserinde karikatürize etmiş, "Kurbağalar" adlı eserinde de generalin hatırasını yaşatmıştır. Sicilya Seferi'nin komutasına getirilen üç generalden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Papirüs 64</span>

Papirüs 64 ve Papirüs 67 Yunanca Kutsal Yazıların Grekçede yazılan eski bir kopyasıdır. Bu papirüs el yazması Magdalen Papirüsü de adlandırılır ve Matta İncili'nin birçok ayeti içermektedir. Papirüs bugün Montserrat Manastırı'nda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tenedoslu Kleostratus</span>

Kleostratos, Antik Yunanistan'ın astronom'uydu. Antik Tenedos'un yerlisiydi. Antik tarihçiler tarafından zodyak ile başlayan] burçlarını ve güneş takvimi tanıttığına inanılır. J. Webb'e göre Kleostratus, fikirlerini Babillilerden almıştır.

İskenderiyeli Timocharis, Yunan astronom ve filozof. Muhtemelen İskenderiye'de doğdu. Öklid'le aynı çağda yaşadı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.