İçeriğe atla

Atinalı Aristides

Atinalı Aristides
Apologist
DoğumAtina, Roma İmparatorluğu
KutsayanlarKatolik Kilisesi
Doğu Ortodoks Kilisesi
Yortu31 Ağustos (Katolik Kilisesi) 13 Eylül (Doğu Ortodoks Kilisesi)

Atinalı Aristides ya da Marcianus Aristeides, Kilise Babası - 2. yüzyılda yaşamış ilk Hristiyan apolojistlerindendir. Aristides patristik felsefenin de ilk temsilcilerinden biridir.

2. yüzyılın diğer Hristiyan imanı savunucuları şunlardı: Iustinus, Atinalı Quadratus, Pellalı Aristo, Tatianus, Hierapolisli Apollinaris, Atinalı Athenagoras, Hermias, Antakyalı Teofilos ve Sardisli Melito.[1][2]

Eseri

"Hristiyan İmanı için Savunma" Çağdaş Çağ'a kadar korunan en eski Hristiyan iman savunması çalışmasıdır. Bu eser Roma İmparatoru Hadrianus'a ithaf etmiştir.[3] Bu eserinde, Yunan ve Mısırlıların tanrılarını, Yunan ahlak anlayışını eleştirmiştir.[4] Sadece Hristiyanların doğru Tanrı inancına sahip olduğunu iddia eden Aristides, Hristiyanların tek tanrı inancını temellendirmeye çalışmıştır.

Aristides'in teolojisi ve felsefesi temelleri

Aristides'e göre Tanrı, evreni yaratıp kontrolü altında tutmaya devam eder.

Aristides'e göre, Tanrı sonsuz, yetkin, ölümsüz, bilge, iyi, kendine yeten, fakat akıl yoluyla kavranamayan bir varlıktır. İmanın akıl yoluyla güçlendirilebileceğine ve onun entelektüel bir kavrayışta temellendirilebileceğine ve hatta akıl yürütme yoluyla inançsızın dahi imana davet edilebileceğine inanan Aristides, bir de Tanrının varoluşu için birtakım argümanlar geliştirmiş, düzen ve amaç kanıtından başka kozmolojik delilin belli bir versiyonunu öne sürmüştür. Buna göre, dünyadaki düzene bakan, dünyadaki düzen ve amaçlılığın gücü her şeye yeten bir düzen vericiyi gerektirdiğini ancak "hareket ettirenin hareket ettirilenden daha kudretli olduğu" inancıyla dünyanın hareket ettiricisi ve düzen vericisinin, her şeyi insan için yaratmış olan Tanrı olduğu sonucuna varmıştır.[5]

Kaynakça

  1. ^ Kurian, George Thomas; Lamport, Mark A. (7 Mayıs 2015). Encyclopedia of Christian Education. 3. Rowman & Littlefield. s. 578. ISBN 9780810884939. OCLC 1073758657. 
  2. ^ Hıristiyanlık Tarihi. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 80. ISBN 975 8318 86 1. 
  3. ^ Hıristiyan Terimler Sözlüğü. Xavier Jacob. OHAN Matbaacılık Ltd. Şti. 2004. s. 55. ISBN 975-9212-3-7 |isbn= değerini kontrol edin: length (yardım). 
  4. ^ Ferguson, Everett (1999). Encyclopedia of early Christianity. Second edition. Everett Ferguson, Michael P. McHugh, Frederick W. Norris. New York. s. 112. ISBN 978-1-136-61158-2. OCLC 890137175. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022. 
  5. ^ Ahmet Cevizci, Ortaçağ Felsefesi Tarihi, 2000, s. 35.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İrinaios</span> Özellikle dönemin "sapkın inançları" hakkında yazdıklarıyla tanınan İzmir doğumlu Lyon piskoposu (130-202)

İrinaios, Smyrna’da 126 yılında doğup, Lyon’da 202 yılında Tours’lu Gregorius’a göre din şehitliği mertebesine yükselmiştir. Hristiyan apolojistiydi. Yortusu 28 hazirandadır, Ortodoks Kilisesi'ne göre ise 23 auğustostadır. 21 Ocak 2022'de Papa Franciscus onu "Birliğin Doktoru" unvanıyla Kilise Doktoru ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">İskenderiyeli Klement</span> Düşünür ve Felsefeci

İskenderiyeli Klement, gerçek adı Titus Flavius Klemens olan Hristiyan düşünür.

<span class="mw-page-title-main">Anselmus</span> Filozof, ilahiyatçı

Canterbury'li Anselmus, Tanrı'nın varlığına ilişkin ontolojik kanıtıyla tanınan Benedikten keşişi, filozof ve ilahiyatçı. Felsefe tarihçilerine göre Anselmus Skolastiğin babasıdır ve "İkinci Augustinus". Öldükten sonra hemen Katolik Kilisesi tarafından Aziz olarak ilan edilmiştir. 1720'de Papa XI. Clemens tarafından Kilise Doktoru ilan edilmiştir. Yortusu 21 Nisandır.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Aquinas</span> İtalyan filozof ve teolog (1225–1274)

Thomas Aquinas veya diğer adıyla Aquinolu Thomas, bilgi felsefesi, metafizik, siyaset ve ruhun ölümsüzlüğü konularındaki yorumlarıyla skolastik düşünceye önemli katkılar sağlamış Dominikan rahip. 1322'de Aziz ilân edilmiştir.

Atinalı Athenagoras, MS 2. yüzyılda yaşamış ve Hristiyanları ahlaksızlık ve devlete itaatsizlikle suçlayan putperestlerin iddialarına karşı çıkmak ve Hristiyan inancıyla ibadet ilkelerini Yunan ve Roma dünyasına yaymak için, 177 yılında bir apoloji kaleme almış olan Hristiyan düşünürdür.

<span class="mw-page-title-main">Sözde Dionisius</span> Bizanslı ilahiyatçı

Sözde Dionisius ya da Areopagiteli Dionisius, İ.S 5. yüzyılın sonlarıyla 6. yüzyılın başlarında yazılar yazmış Yeni-Platoncu bir Hristiyan teologu ve düşünürr.

<span class="mw-page-title-main">Lactantius</span>

Lucius Caelius Firmianus Lactantius, erken dönem Hristiyanlık savunucusu ve hatip. Rönesans döneminde kendisi için Hristiyan Cicero denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Origenes</span>

Origenes veya Origen, İskenderiye'de Hristiyan bir ailede doğmuş ve kendini hadım etmesine bile neden olacak düzeyde münzevi (sofu) bir kişiliğe sahip olmasıyla tanınan ve Patristik felsefenin en önemli temsilcilerinden sayılan bir Kilise Babası'dır.

<span class="mw-page-title-main">Markion</span> 2. Yüzyıl Hristiyan Teolog

Sinoplu Markion, erken dönem Hristiyan teoloğu. Roma Kilisesi'nin öğretilerine alternatif farklı görüşler öne süren ve MS 2. yüzyıl sonlarında etkili olan Markion Roma'daki kilisesi tarafından Sapkın (Heretik) kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hierapolisli Papias</span>

Papias, antik döneminde Hristiyan bir piskopos.

<span class="mw-page-title-main">Eusebios</span> IV. yüzyıl Kilise tarihçisi

Caesarealı Eusebius

<span class="mw-page-title-main">Benedikten Tarikatı</span> Katolik Hıristiyanlığa bağlı bir tarikat.

Benedikten Tarikatı (Latince: Ordo Sancti Benedicti) Aziz Benediktus'un Düzeni'ni takip eden Hristiyanlığın Katolik mezhebine bağlı bir manastır tarikatıdır. Tarikat içindeki her bir manastır bağımsızdır ancak Benedikten Konfederasyonu altında amaçları doğrultusunda ortak hareket ederler.

<span class="mw-page-title-main">İoannis (aziz)</span> Hristiyan teolog

Şamlı İoannis veya Şamlı Yuhanna, Doğu dünyasında tanınan adıyla Yuhannâ ed-Dımaşkî, Suriyeli Hristiyan aziz, teolog, Kilise Babası ve Kilise Doktoru.

Doketizm İsa'nın yeryüzündeki yaşamı boyunca gerçek ya da doğal bir bedeni olmadığını, bedeninin yalnızca bir görüntüden ibaret olduğunu öne süren öğretidir.

<span class="mw-page-title-main">Antakyalı Teofilos</span>

Antakya’lı Teofilos,, II yüzyıl, Antakya Episkoposu, Yunan Apolojet ve Kilise Babası. Yortusu 13 ekimdir.

<span class="mw-page-title-main">Romalı Hipolit</span>

Romalı Hipolit,, Hristiyan apolojet ve iman şehidi. Yortusu 13 Ağustos, 30 ocak.

<span class="mw-page-title-main">Gregorios Thaumaturgus</span>

Gregorios Thaumaturgus (214-270) veya 'Harikalar Yaratan' gregorios, bir episkopos ve Kilise Babasıdır. Beş efsanevi hayat hikâyesi kendisine thaumaturgus unvanını kazandırmıştır. Katolikler ve Ortodokslar tarafından Kasım 17’de anılır.

<span class="mw-page-title-main">Pontuslu Evagrius</span>

Pontuslu Evagrius, Hristiyan bir keşiş ve mistik teolog idi. İkinci Konstantinopolis Konsili tarafından Origenist olduğu gerekçesiyle heretik ilan edilmesine rağmen birçokları tarafından Kilise Babası hatta aziz olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kirroslu Theodoretus</span>

Cyrrhuslu Theodoretus ihtilaflı bir Kilise Babası, episkopos, Antakya Kateşistik Okulu'na ilham veren bir teolog ve İncil yorumcusu. Geç antik dönemin Kayserili Eusebius, Sozomenos, Sokrates Skolastikos ve Evagrius Skolastikos ile birlikte ana kilise tarihçilerindendir. Süryani Kilisesi’nce aziz kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Nineveli İshak</span>

Nineveli İshak veya Süryani İsaak 7. yüzyılda yaşamış Süryani episkopos, teolog ve keşiş. En çok Hristiyan çileciliği üzerine yazılı eserleriyle anılırdı. Doğu Kilisesi, Doğu Katolik, Ortodoks ve Süryani geleneklerinde aziz ve kilise babası olarak kabul edilir.