İçeriğe atla

Atina Dükalığı

Atina Dükalığı, 1205’ten 1458’e kadar 253 yıl süren, dört ayrı hânedanlıktan 27 dük tarafından idare edilmiş bir tarihi devlettir. Bu hanedanların ilk ikisi Fransız, sonrakiler Katalan ve İtalyan'dır. Yıldırım Bâyezid devrinde Osmanlı’ya tâbi oldu ve Fâtih’in Atina’ya girmesiyle büsbütün târihe karıştı.[1]

Atina
Δουκᾶτον Ἀθηνῶν (Yunanca)
Ducat d'Atenes (Katalanca)
Atina Dükalığı
1205-1458
{{{arma_açıklaması}}}
la Roche ailesi yönetiminde Düklüğün arması
Güney Yunanistan'da Atina Lordluğu ile diğer Yunan ve Latin devletleri, y. 1210
Güney Yunanistan'da Atina Lordluğu ile diğer Yunan ve Latin devletleri, y. 1210
TürFeodal lordluk
BaşkentAtina, Thebai
Yaygın dil(ler)Fransızca (1311'e kadar)
Katalanca (1311–88)
Yunanca yaygın ve 1388 sonrası resmi
Resmî din
Rum Ortodoks Kilisesi (yaygın)
HükûmetFeodal monarşi
Atina dükü 
Tarihî dönemOrta Çağ
1204
• Düklük kuruldu
1205
• Catalan conquest
1311
• Acciaioli hükümdarlığı
1388
• Mora Despotluğu kolu
1444
• Osmanlı fethi
1458
Para birimiDenier tournois
Öncüller
Ardıllar
Bizans İmparatorluğu
Osmanlı İmparatorluğu
Günümüzdeki durumu Yunanistan

Tarih

Kuruluş

Atina'nın ilk dükü Dördüncü Haçlı Seferi'nin küçük bir Burgonya şövalyesi olan Otto de la Roche idi . 1205'teki düklüğün kuruluşundan itibaren "Atina Dükü" olarak bilinmesine rağmen, unvan 1260'a kadar resmileşmedi. Bunun yerine, Otto kendisini "Atina Lordu" ilan etti. Yerli Yunanlar, düklere "Megas Kyris" adını verdiler; bu düklerden kısaltılmış şekli olan "Megaskyr" oldu.Franklar tarafından bile Atina Dükü'ne atıfta bulunmak için sıklıkla kullanılır.Atina aslında Selanik Krallığı'nın vasal devleti oldu. Ama sonra Selanik tarafından 1224 yılında ele geçirildi ve Theodore, Epir despotluğy ve Achaea Prensliği'nin Atina üzerindeki itiraziyla hak idaa etti ve Euboeote Savaşı gerçekleşti. Bununla birlikte, Latin Yunanistan'ın geri kalanı gibi, Dükalık da 1267'de Viterbo Antlaşmaları'ndan sonra Sicilya kralı I. Charles'in egemenliğini tanıdı.

Aragon işgali

Aragon Arması

Dükalık, 1308 yılına kadar la Roche ailesi tarafından yönetildi. Walter, Bizans'ın halefi Epirus devletine karşı savaşmak için Roger de Flor tarafından kurulan bir grup paralı asker olan Katalan Şirketi'ni tuttu, ancak 1311'de onları işten atıp maaşlarını düşürmeye çalıştığında, onu ve Frankların büyük bir kısmını katlettiler. Halmyros Savaşı'nda soylular Dükalığı devraldı. Walter'ın oğlu Brienne'li Walter VI, yalnızca Argos ve Nauplia'nın lordluğunu elinde tuttu burada Dükalık üzerindeki hak iddiaları hala tanındı.

1312'de Katalanlar, oğlu Manfred'i Dük olarak atayan Sicilya Kralı 1388'e kadar Aragon'un elinde kaldı, ancak asıl yetki bir dizi papaz-general tarafından uygulandı. 1318/19 Katalanlar Güney Siderokastron ve Teselya yanında kurulan Neopatras Dükalığı Atina'yla birleşti. Teselya'nın bir kısmı 1340'larda Sırplar tarafından Katalanlardan fethedildi.

Yıkılış

1381'den sonra Dükalık, Floransa'nın Acciaioli ailesinin Atina'yı ele geçirmesine kadar 1388'e kadar Sicilya Kralları tarafından yönetildi. Neopatras 1390'da işgal edildi.

1395'ten 1402'ye kadar Venedikliler Dükalığı kısaca kontrol ettiler. 1444'te Atina, Mora despotu ve Bizans tahtının varisi olan Konstantin Paleolog'un bir kolu. Konstantinopolis'in Osmanlı İmparatorluğu'na düşmesinden sonra Turahanoğlu Ömer Bey, Dükalığın kalıntılarını fethetti. Osmanlı fethine rağmen, "Atina Dükü ve Neopatras" unvanı, Aragon kralları ve onlar aracılığıyla İspanya kralları tarafından günümüze kadar kullanılmaya devam etti.

Dükler

De la Roche ailesi

  • Otto (1205–1225)
  • Adam I (1225-1263)
  • John I (1263–1280)
  • I. William (1280-1287)
  • II. Adam (1287-1308)

Briennist davacılar

  • Brienne Walter V (1308-1311)
  • Châtillon'lu Joanna (1311-1354)
  • Brienne'li Walter VI (1311-1356)
  • Brienne'li Isabella (1356-1360)
  • Enghien Sohier (1356-1367)
  • Enghien'li IV. Walter (1367-1381)
  • Enghien'li Louis (1381-1394)

Aragon hakimiyeti

  • Roger Deslaur (1311-1312)
  • Manfred (1312-1317)
  • II. William (1317-1338)
  • John II (1338-1348)
  • I. Friedrich (1348-1355)
  • II. Friedrich (1355-1377)
  • Maria (1377-1379)
  • Peter IV (1379-1387)

Katalan papazlar

  • Berenguer Estañol (1312-1316)
  • Alfonso Fadrique (1317 – yaklaşık 1330)
  • Novelles ait Odo, (-)
  • Nicholas Lancia (yaklaşık 1331-1335)
  • Raymond Bernardi (1354-1356)
  • Arenós'lu Gonsalvo Ximénez (1359)
  • Moncadalı Matta (1359-1361)
  • Peter de Pou (1361–1362)
  • Roger de Llúria (1362-1369/70), fiili ve 1366'ya kadar tanınmayan
  • Arenós'lu Gonsalvo Ximénez (1362-1363), belirsiz
  • Moncada Matthew (1363-1366), sadece de jure
  • Peralta Matta (1370-1374)
  • Louis Fadrique (1375–1382)
  • Philip Dalmau, Rocaberti Vikontu (1379-1386, fiili olarak sadece Yunanistan'da kaldığı süre boyunca 1381-1382)
  • Cornellà'lı Bernard (1386-1387), aslında Yunanistan'a hiç gitmedi
  • Rocaberti Vikontu (1387-1388)
  • Pau'lu Peter (1386-1388), Cornellà'lı Bernard'ın ve ardından Yunanistan'da Philip Dalmau'nun yardımcısı, Atina'nın Nerio Acciaioli'ye düşmesine kadar.

Acciaioli ailesi

  • Nerio I (1388-1394)
  • Antonio I (1394-1395)
  • Venedik kontrolü (1395-1402), podestàs altında:
    • Albano Contarini (1395-1397)
    • Lorenzo Venier (1397-1399)
    • Ermoaldo Contarini (1399–1400)
    • Nicolo Vitturi (1400-1402)
  • Antonio I (1402-1435), restore
  • II. Nerio (1435-1439)
  • II. Antonio (1439-1441)
  • Nerio II (1441-1451), restore
  • Claire (1451-1454)
    • ile Bartolomeo Contarini (1451-1454)
  • Francesco I (1451-1454)
  • Francesco II (1455-1458)

Kaynakça

  1. ^ Türk Ansiklopedisi. 18. Ankara: Millî Eğitim Basımevi. 1970. s. 291. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">VII. İoannis</span> Bizans İmparatoru

VII. İoannis Paleologos, VII. İoannis Paleologos İmparator IV. Andronikos ile Bulgar Çarı İvan Alexander ve Eflaklı Teodora'nin kızı olan Bulgar Keratsa'nın oğludur. 1376 yılında da babası IV. Andronikos bir taht darbesi ile büyükbabası V. İoannis'i tahtan indirip imparatorluğunu ilan ettikten sonra 18 Ekim 1377'de taç giyme töreninde küçük oğlu olan VII. İoannis Paleologos'u ortak imparator ilan etmiştir. VII. İoannis 1390'da bir darbe ile beş ay Bizans imparatoru olarak hüküm sürmüştür. Fakat uzun bir dönem ortak imparator olarak çoğunluğu Konstantinopolis dışında yaşayarak hüküm sürmüştür. Ayrıca İmparator II. Manuil'in Avrupa'da bulunduğu dönemde Konstantinopolis'te taht naipliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Ludwig (Kutsal Roma imparatoru)</span> Bavyera dükü ve Kutsal Roma imparatoru (1282-1347)

İngilizce: Louis IV, Bavyeralı olarak anılır, Wittelsbach hanedanından, 1294/1301 den beri kardeşi I. Rudolf ile birlikte Bavyera Dükü, Kont Palatine (Ren) 1329 yılına kadar, Almanya Kralı 1314 yılından beri ve 1328 yılından beri Kutsal Roma İmparatoru. Ludwig, bir ayı avı sırasında Puch'ta Fürstenfeldbruck yakınlarında geçirdiği inmeden öldü. Münih'te Frauenkirche Kilisesi'nde gömüldü.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1367</span>

NGC 1367, Ocak takımyıldızı'nda yaklaşık olarak 60,01 MIy (18,4 Mpc) uzaklıkta bulunan büyük bir ara sarmal gökadadır. 17 Kasım 1784 tarihinde William Herschel tarafından keşfedilmiş, fakat bu gözlem NGC kataloğunda NGC 1371 adı altında yer almıştır. 1886 yılında Amerikalı gök bilimci Ormond Stone tarafından da gözlemlendi ve bu gözlem, NGC kataloğunda NGC 1367 adıyla kayıtlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nice Kuşatması</span>

Nice Kuşatması, 1543 yılında gerçekleştirilen ve 1542-1546 İtalya Savaşı'nın bir parçası olan; Fransa-Osmanlı ittifakı çerçevesinde Osmanlı İmparatorluğu ve Fransa Krallığı gemilerinden oluşan donanmanın, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı olan ve Savoie Dükalığı tarafından yönetilen Nice şehrine yaptığı kuşatma. Kuşatma sonucunda Osmanlı ve Fransa kuvvetleri şehri ele geçirdi.

Katalan Bölüğü 14. yüzyılda etkin olan Roger de Flor komutasındaki paralı asker birliğidir. 1302 yılındaki Caltabellotta Antlaşması sonucunda Aragon Krallığı ile Anjou Hanedanı arasındaki Sicilya'daki savaş sona erince işsiz kalan paralı askerler Roger de Flor tarafından birliğe dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Konya Muharebesi (1190)</span>

Konya Muharebesi Üçüncü Haçlı Seferi sırasında Kutsal Topraklara doğru giden Frederick Barbarossa'nın kuvvetleriyle Türk ordusu arasında 18 Mayıs 1190'da gerçekleşti. Sonuç olarak Anadolu Selçuklu Devleti'nin başkenti imparatorluk güçleri tarafından ele geçirildi.

<span class="mw-page-title-main">Frankokrasi</span>

FrankokrasiLatinokrasi olarak da bilinir ve Venedik'teki etki alanı için Venetokrasi denir, Yunanistan tarihindeki Dördüncü Haçlı Seferi'nden (1204) sonraki dönemdir. Bir dizi Fransız ve İtalyan Haçlı devletleri dağılmış Bizans İmparatorluğu topraklarında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Haçlı Seferi</span>

İzmir Haçlı Seferi 1343–1351 yılları arası Papa VI. Clemens tarafından İzmir şehrini elinde bulunduran Aydınoğulları beyliğine karşı düzenlenen iki büyük Haçlı seferidir. Bizans imparatoru III. Andronikos’un ölümünden (1341) sonraki devirde Umur Bey idaresindeki Aydınoğulları, Türk beyliklerinin en güçlülerinden biri olmuştu. Eğriboz, Mora, Girit, Rodos ve bütün Trakya sahilleri Umur Bey’den çekinmekteydi. Umur Bey'in Bizans'a yardım için Rumeliye geçtiği sırada Latinler Papaya başvurarak bir Haçlı seferi düzenlenmesini istediler. Bu seferin nedeni ticariydi. Umur Bey ticari anlaşmaları bozarak gümrük vergisini yükseltmiş, hububat ihracını azaltmıştı. Seferin diğer sebebi de Bizans imparatoriçesi Anna'nın Katolik ve Ortodoks kiliselerinin birleşeceğini vadetmesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Asya Katalan Seferi</span>

Küçük Asya Katalan Seferi Katalan paralı askerleri ile Bizans İmparatorluğu arasında yaşanmış bir çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, 1919'da cumhuriyet kurulana kadar Finlandiya hükümdarlarının listesidir. Bu listede ayrıca İsveç kralları, Kalmar Birliği hükümdarları ve Finlandiya Büyük Dükleri de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Milano Dükalığı</span>

Milano Dükalığı İtalya'nın kuzeyinde yer alan Kutsal Roma İmparatorluğu'na bağlı devlet. Başkenti Milano olan devlet Gian Galeazzo Visconti tarafından 1395 yılında kurulmuştu. Dükalığın komşuları doğuda Venedik Cumhuriyeti, batıda Savoy Dükalığı, güneyde Ceneviz Cumhuriyeti ve kuzeyde ise İsviçre Kantonlarıydı. Resmi olarak kullanılan diller Lombardca ve İtalyancaydı.

<span class="mw-page-title-main">Mora Seferi (1446)</span>

Mora Seferi, II. Murad komutasındaki Osmanlı ordusunun 1446 yılında Mora Despotluğu'na karşı askerî harekâtı.

<span class="mw-page-title-main">Mora Seferi (1458)</span>

Mora Seferi, 1458 yılında II. Mehmed'in Mora Yarımadası'nı Osmanlı Devleti topraklarına katmak için düzenlediği iki askerî harekâtın birincisidir.

Gelibolu Antlaşması, Ocak 1403'te veya Şubat başında akdetilmiştir, Balkanlar'daki Osmanlı topraklarının hükümdarı Süleyman Çelebi ile başlıca Hristiyan bölgesel güçleri Bizans İmparatorluğu, Ceneviz Cumhuriyeti, Venedik Cumhuriyeti, Hospitalier Şövalyeleri ve Nakşa Dükalığı arasında bir barış antlaşmasıdır. Ankara Muharebesi sonrasında akdetilen bu antlaşma ile Süleyman, kardeşleriyle veraset mücadelesinde kendi konumunu güçlendirmeye çalışırken, Hristiyan devletlere büyük tavizler getirdi, özellikle kaybettiği toprakları geri alan Bizanslılar Osmanlı hükümdarı üzerinde nominal bir üstünlük elde etti. Hükümleri Süleyman'ın yanı sıra Osmanlı veraset mücadelesinin galibi olan I. Mehmed tarafından onurlandırıldı, ancak Mehmed'in 1421'deki ölümünden sonra çöktü.

<span class="mw-page-title-main">I. Theodoros Paleologos</span> Mora despotu

I. Theodoros Paleologos 1383'ten 24 Haziran 1407'deki ölümüne kadar Mora Despotu (despotēs) idi. İmparator V. İoannis'in oğlu olan Theodoros, Bizans İmparatorluğu'nun yönetimini gasp etmeye teşebbüs eden rakip Kantakuzinos ailesinin nihai yenilgisinden sonra Paleologos Hanedanı'ndan Mora'ya Despot olarak atanan ilk üyedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Antonio Acciaioli</span>

I. Antonio Acciaioli, I. Anthony Acciaioli ya da I. Antonio Acciajuoli, 1402 ile 1435 yılları arasında Atina Dükü olarak görev yapan İtalyan soylusudur.

<span class="mw-page-title-main">Ahaya Prensliği</span> Eski ülke

Mora ya da Achaea Prensliği, Dördüncü Haçlı Seferi'nde Konstantinopolis'in ele geçirilmesi ile Bizans İmparatorluğu'nun yerini alan Latin İmparatorluğu'nun üç vasal devletinden biridir. Epir Despotu Theodoros 1224 yılında Selanik'i ele geçirene kadar Atina Dükalığı ile beraber Selanik Krallığı'nın vasalı oldu. Bundan sonra, Achaea, Yunanistan'ın baskın gücü oldu.

<span class="mw-page-title-main">III. Otto (Bavyera dükü)</span> Aşağı Bavyera dükü (1261-1312; hd. 1290-1312). Macaristan kralı (hd. 1305-1308).

III. Otto, Wittelsbach Hanedanı'nın bir üyesidir. 1290'dan 1312'ye kadar Aşağı Bavyera Dükü ve 1305 ile 1307 arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralıdır. Macaristan'daki hükümdarlığına Anjou hanedanından Charles Robert itiraz etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Brienne Kontluğu</span>

Brienne Kontluğu, Fransa Krallığı'nın Champagne bölgesine bağlı eski feodal kontluktur.

<span class="mw-page-title-main">I. Louis (Bourbon dükü)</span> Fransız soylu (1279-1341)

I. Louis, Bourbon dükü, Clermont ve La Marche kontuydu. 1320'den 1321'e kadar kısa bir süreliğine Selanik kralı ünvanını taşıdı. Clermont kontu Robert ve Burgonyalı Béatrice'in oğluydu. Babası IX. Louis'in oğludur. Altın Mahmuzlar Savaşı ve Mons-en-Pévèle Muharebesi'nde savaştı. 1327'de Louis, Clermont Kontluğunu La Marche kontluğu ile değiştirdi. 1331'de Clermont'u geri aldı.