İçeriğe atla

Atina Akropolisi

Atina Akropolisi
UNESCO Dünya Mirası
Atina Akropolis'nin Philopappou Tepesi'nden manzarası
KonumYunanistan Yunanistan
KriterKültürel: i, ii, iii, iv, vi
Referans404
Tescil1987 (11. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika
Koordinatlar37°58′17″N 23°43′34″E / 37.971421°K 23.726166°D / 37.971421; 23.726166
Parthenon
Akropolisin ve Areios Pagos'un Atina'daki yeniden inşası, Leo von Klenze, 1846

Atina Akropolisi (Yunanca: Ακρόπολη Αθηνών), Atina'ya hakim yüksek bir kayalık üzerinde bulunan ve büyük mimari ve tarihi önemi olan birçok antik yapı kalıntılarını içeren eski bir hisardır. Atina Akropolisi, tüm akropolislerin en bilineni olduğu için genellikle Akropolis denilince tüm dünyada ilk akla gelen yerdir.[1]

Attika ovasında, deniz düzeyinden 152 m yükseklikte 270x150 boyutlarında bir kayalık olan Atina Akropolis'ine ilk olarak Cilalı Taş Devri'nde yerleşildi. Tunç devrinde (MÖ 3000 civarı) evler ve bir kral sarayı yapıldı. Günümüze kalan görkemli yapılar, MÖ 5. yüzyılda devlet adamı Perikles tarafından başlatılan geniş bir yapı programı sonucunda yerleştirildi.[2] Yapılış sıralarına göre Atina Akropolisi'ndeki başlıca yapıtlar şunlardır:

  • Parthenon (Athena Parthenos Tapınağı) : MÖ 437-432
  • Propylon (kapılı giriş) : MÖ 437-432
  • Athena Nike Tapınağı : MÖ 427-424
  • Erekhtheion : MÖ 421-405

Bu yapıların önemli bölümleri hâlâ ayaktadır, ancak hâlâ restorasyon aşamasındadırlar. Ayrıca akropolisin yanında bugün hâlâ kullanılan Herodes Atticus Tiyatrosu ve bugün yıkılmış olan Dionysos Tiyatrosu bulunmaktadır. Sanayinin yarattığı çevre kirlenmesinden korunmaları için hazırlanan kapsamlı bir restorasyon programı, 1980 yıllarından bu yana sürdürülmektedir. Ayrıca Akropolis'in Atina'nın mümkün olduğunca her tarafından görülebilmesi için Atina'da 17,5 metreden yüksek bina inşa etmek yasaklanmıştır.[3]

Kaynakça

  1. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Acropolis, Athens". UNESCO World Heritage Centre. 13 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020. 
  2. ^ Caves, R. W. (2004). Encyclopedia of the City. Routledge. s. 4. 
  3. ^ Greek Authorities Set Height Limit For Buildings Near Acropolis 15 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Greek Reporter (İngilizce)

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Atina Akropolisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Athena</span> Yunan mitolojisinde zeka, sanat, strateji, ilham ve başarı tanrıçası

Athena, Yunan mitolojisinde zekâ, sanat, strateji, ilham ve barış tanrıçasıdır. Roma mitolojisinde Minerva ile eşit kabul edilir. Babası Tanrıların başı Zeus, annesi ise Zeus'un ilk karısı olan hikmet tanrıçası Metis'tir. Sembolleri, kalkan, mızrak, zeytin dalı ve baykuştur. Mızrak savaşı, zeytin dalı barışı, gök gözlü baykuş da bilgeliği temsil eder. Athena, Atina kentinin baş tanrıçası ve koruyucusudur, kent ismini de ondan almıştır. Athena ve sembolize ettiği karakterler birçok kültürde benzer formlarda bulunur. Athena ayrıca Troya savaşında Akhaların yardımına koşup tahta atın yapılmasına yardım etmiştir. Athena özel bir kalkan taşır. Bu kalkan Aegis olarak isimlendirilmiştir. Kalkanın üzerinde, değişik süslemelerle birlikte Medusa'nın başının resmi bulunur. Bu kalkanın önünde en güçlü ordular bile bozguna uğrar. Zeus'un en sevdiği kızı olduğu için Zeus'un yıldırımlarını da bir tek o kullanabilir. Gigantlar arasındaki karşıtı Enceladus'dur.

<span class="mw-page-title-main">Atina</span> Yunanistanın başkenti

Atina, Yunanistan'ın başkenti ve yaklaşık 4 milyon kişilik nüfusuyla en büyük, Avrupa Birliği'nin yedinci büyük şehri. Attika'ya hakim bir konumda olan Atina, aynı zamanda bu idari birimin yönetim merkezidir. 3.400 yıllık yazılı tarihi ve MÖ 7. ile 11. arasındaki binyıllara uzanan insan varlığıyla dünyanın en eski şehirlerinden biridir. Şehir adını Antik Yunan bilgelik tanrıçasından almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Partenon</span>

Partenon, Athena'nın tapınağıdır, MÖ 5. yüzyılda Atina Akropolisi'nde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akropolis</span>

Akropolis Antik Yunan kentlerinde, kentlerin yanıbaşındaki tepelerde inşa edilen hisarlara ve bu yapıların bulunduğu özel alanlara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Bulunduğu ülkelere göre Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

2024 yılı sonu itibarıyla, 195 "Taraf Devlet"te 1.223 Dünya Mirası Alanı bulunmaktadır. 1,223 Dünya Mirası Alanının 952'si kültürel, 231'i doğal, 40'ı karma özelliktedir. Bu Dünya Mirası Alanlarının 49'u sınıraşırı alan olup, birden fazla ülke tarafından paylaşılmaktadır. Sınıraşırı alanları paylaşan toplam 72 ülke bulunmaktadır. Ülkeler Dünya Miras Komitesi tarafından Afrika, Arap Devletleri, Asya ve Pasifik, Avrupa ve Kuzey Amerika ve Latin Amerika ve Karayipler olmak üzere beş coğrafi bölgeye ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zeytin dalı</span>

Zeytin dalı, Antik Yunanistan geleneklerine dayanan ve Batı kültüründe barışı veya zaferi simgeleyen sembol.

Meton veya Atinalı Meton antik Yunan gök bilimci (astronom), mühendis ve antik çağ matematikçisi. Atina'daki Akropolis'in yakınlarındaki Pnyx (Piniks) tepesinde M.Ö. 432 yılında yaptığı ğözlemlerinin sonuçlarından dolayı daha sonra kendi adıyla anılan Meton Döngüsüyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Kallikrates</span>

Kallikrates, M.Ö. 5. yüzyılın ortalarında faal olan eski bir Yunan mimarisi. Atinalı mimar Atina Akropolisi'ndeki Athena Nike Tapınağı'nı, İktinos'la birlikte de gene aynı yerdeki Parthenon'u yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'daki Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Yunanistan'da on sekiz tane UNESCO Dünya Mirası bulunmaktadır. İlk olarak 1986'da Bassae'deki Apollon Epikurios Tapınağı, son olarak da 2016'da Filippi listeye dâhil edildi. Listedeki varlıklardan on altısı kültürel, ikisi karma alandır.

<span class="mw-page-title-main">Rani ki vav</span>

Rani ki vav, Hindistan'ın Gucerat kentindeki Patan kasabasında karmaşık bir şekilde inşa edilmiş bir basamaklı kuyudur. Saraswati Nehri kıyısında bulunmaktadır. Rani ki vav, 11. yüzyılda kral I. Bhimdev'in anısına inşa edildi. 22 Haziran 2014'te UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edildi. Basamaklı kuyular, Hint kıtasındaki yer altı su kaynakları ve depolama sistemlerinin ayırt edici bir formudur ve M.Ö. üçüncü bin yıldan beri inşa edilmiştir. Rani ki vav, karmaşık Maru-Gurjara mimari tarzında ters bir tapınaktır ve yedi basamaklı merdivenle inşa edilmiş ve 500'den fazla ana heykel içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bassae</span>

Bassae, Yunanistan'ın Messinya ilinin kuzeydoğu kesiminde bulunan Oichalia'da bulunan bir arkeolojik alandır. Klasik antik dönemde, Arkadya'nın bir parçasıydı. Bassae, Figaleia'nın kuzeydoğusunda, Andritsaina'nın güneyinde ve Megalopolis'in batısında, Skliros kasabasının yakınında yer alır. M.Ö. 5. yüzyılın sonlarına tarihlenen iyi korunmuş olan Apollon Epikurios Tapınağı ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bahá'í World Centre binaları</span>

Bahá'í World Centre binaları, İsrail'deki Bahá'í Dünya Merkezi'nin bir parçası olan binalardır. Bahâ'î Dünya Merkezi binaları, hac için kullanılan Bahá'í kutsal mekanları ile Bahá'í Faith'in uluslararası idari organlarını içerir; bunlar 20'den fazla idari ofis, hac binaları, kütüphaneler, arşivler, tarihî eserler ve tapınaklardan oluşmaktadır. Bu yapıların tamamı 30'dan fazla sayıda bahçenin veya terasın ortasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Atina Agorası</span>

Atina Agorası ya da bilinen adıyla Klasik Agora, Yunanistan'ın başkenti Atina'da bulunan bir agoradır. Akropolis'in kuzeybatısında, Ares Tepesi'nin güneyinde ve Agoreos Kolonos olarak bilinen tepenin batısında yer almaktadır. Agora'nın ilk kullanımı bir ticari, üretim veya yerleşim yeriydi.

<span class="mw-page-title-main">Roma Agorası</span>

Roma Agorası, Yunanistan'ın başkenti Atina'da bulunan bir agoradır. Roma döneminde inşa edilmiş olup Erides mahallesinde Akropolis'in batısında ve Atina Agorası'nın doğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eumenes Stoası</span>

Eumenes Stoası, Yunanistan'ın başkenti Atina'da bulunan bir stoadır. Akropolis'te yer almakta olup MÖ 2. yüzyılda Kral II. Eumenes adına inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Erehteyon</span>

Erehteyon, Yunanistan'ın başkenti Atina'da bulunan bir Antik Yunan tapınağıdır. Tapınak, MÖ 406 yılında inşa edilmiş olup, Akropolis'in kuzeyinde yer almaktadır. Athena ve Poseidon'a adanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lisikrat Anıtı</span> Atinada MÖ 334de Lisikratın Dionysos Tiyatrosundaki ödülünü kutlamak amacıyla inşa edilmiş anıt

Lisikrat Anıtı, Yunanistan'ın başkenti Atina'da bulunan bir anıttır. Anıt, MÖ 334 yılında Lisikrat'ın Dionysos Tiyatrosu'ndaki ödülünü kutlamak amacıyla inşa edilmiş olup Akropolis'in yakınlarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Plaka, Atina</span>

Plaka, Yunanistan'ın başkenti Atina'nın bir mahallesidir. Mahalle, Atina'nın tarihi mahallesidir ve Akropolis'in kuzey ve doğu yamaçlarında kümelenmiş ve labirent sokakları ile neoklasik mimariye sahiptir. Plaka, antik Atina kentinin yerleşim alanları üzerine inşa edilmiştir. Akropolis'e yakınlığı ve birçok arkeolojik alanı nedeniyle "Tanrılar Mahallesi" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Propilon</span>

Propylon, propylaea veya propylaia, Antik Yunan mimarisinde anıtsal bir geçittir. En tipik örneği Atina'daki Akropolis'e giriş kapısı olarak görev gören propylaea'dır. Grek Uyanışı sırasında yapılan Berlin'deki Brandenburg Kapısı ve Münih'teki Propylaea yapısı Atina Proplylonu'nu anımsatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hekatompedon</span>

Hekatompedon veya Hekatompedos, Ur-Parthenon ve H-Architektur olarak da bilinir, Arkaik dönemde Atina Akropolü içerisinde yer alan, kireç taşından inşa edilmiş ve şu anki konumuna yerleştirilmiş antik bir Yunan tapınağıydı Partenon.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.