Ateas - Turkipedia

Ateas (yaklaşık MÖ 429 – MÖ 339), Yunan ve Roma kaynaklarında MÖ 339'da Makedon Kralı II. Philip ile girdiği çatışmada ölen İskitler'in en güçlü kralı olarak tanımlandı. Adı Atheas, Ateia, Ataias ve Ateus(Ates) olarak da geçer.

İskitler'in birleşmesi

Ateas'ın İskit kral hanedanına bağlı olup olmadığı kesin değildir; çoğu tarihçi onu diğer İskit krallarını iktidardan deviren ve İskit toplumunun geleneksel üçlü bölünmesini ortadan kaldıran bir gaspçı olarak görüyor. MÖ 340'lara gelindiğinde, Tuna ve Maeot bataklıkları arasında geniş bir bölgede yaşayan İskit kabilelerini birleştirmişti. Başkenti, Dinyeper'deki Kamianka kasabası yakınlarında Sovyet arkeologlar tarafından kazıldı.

Plutarhos, Ateas'ın karakteri ve Yunan kültürüne karşı tutumu hakkında birkaç anekdot anlatır: "Ateas, mükemmel bir kavalcı olan Ismenias'ı esir aldı ve ona çalmasını emretti ve diğerleri ona hayran kaldığında, bir atın kişnemesini duymanın daha hoş olduğuna yemin etti. . . Ateas, Philippus'a şöyle yazdı: Makedonlara hükmediyorsun, dövüşmeyi öğrenmiş adamlar; ve ben, açlık ve susuzlukla savaşabilen İskitlere hükmediyorum".

Makedonya ile Çatışma

Ateas, yaşamının sonlarına doğru Balkanlar'daki Yunan-Makedon etki alanına giderek daha fazla hücum etti. Yunan kaynakları, onun Trakya'daki Histria kabilesine karşı yürüttüğü seferi kaydeder. İlk başta Ateas, Makedonya'nın yardımını almayı mantıklı buldu. Philip'in birlikleri İskitya'ya vardıklarında, alayla görevden alındılar: Histriani kralı ölmüştü ve artık askerî harekât gündemde değildi. Philip ve Ateas arasındaki bir başka çatışma, eski Bizans kuşatması sırasında, İskitler topraklarının çoraklığını bahane ederek Makedon birliklerine erzak sağlamayı reddettiklerinde ortaya çıktı.

Ateas ile olan bu küçük çatışmalar, Philip'e egemenliğini işgal etmesi için bir zemin verdi. Son nokta, İskitlerin Philip'in Tuna Nehri ağzında bir Herakles heykelini adamasına izin verme konusundaki isteksizliğiydi. MÖ 339'da, iki ordu günümüz Dobruca ovalarında çarpıştı. Ateas operasyon sırasında öldürüldü ve ordusu bozguna uğradı. Philip de yaralandı ve atı, çatışmanın ortasında öldürüldü.

Barış, 20.000 İskit kadınının ve bir o kadar bozkır kısrağının Makedonlara vermesi pahasına satın alındı. Bu yenilginin ardından Ateas imparatorluğu paramparça oldu. İskitlerin, MÖ 2. yüzyılda Scilurus'un saltanatına kadar iki yüzyıl boyunca Pontus bozkırlarındaki hakim konumlarını kaybettikleri tahmin edilmektedir.

Kaynakça

James R. Ashley. Makedonya İmparatorluğu: Philip II ve Büyük İskender altında savaş dönemi . McFarland & Şirketi, 2004.

İlgili Araştırma Makaleleri

İskender, asıl adıyla III. Aleksandros veya yaygın adıyla Büyük İskender, Yunan Antik Makedonya Krallığı'nın M.Ö. 336–323 yılları arasındaki kralıdır. M.Ö. 356 yılında Pella'da doğdu ve 20 yaşında babası II. Filip'in yerine tahta geçti. İktidarının uzun yıllarını Güneybatı Asya ve Kuzeydoğu Afrika'da eşi benzeri görülmemiş büyük askerî seferlerle geçirdi ve 30 yaşına geldiğinde Yunanistan'dan Kuzeybatı Hindistan'a kadar uzanan antik dünyanın en büyük imparatorluklarından birini oluşturdu. Hükümdarlığı süresince girdiği hiçbir muharebede yenilmeyen Büyük İskender, pek çok uzman kişi tarafından tarihin en başarılı askerî komutanlarından birisi olarak kabul edilir.

Makedonya,, aynı zamanda Ege Makedonyası, Yunanistan'ın kuzeyinde, tarihî Makedonya'nın günümüzde Yunanistan sınırlarında kalan kısmını kapsayan coğrafî bir bölgedir.

Antik çağlarda savaş yazılı tarihin başlangıcından antik dönemin sonuna kadar geçen dönemdeki savaş tarzıdır. Avrupa'da Eski Çağ'ın sonu genellikle Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasıyla (476) eş tutulur. Çin'de de aynı şekilde beşinci yüzyılın sonu sayılabilir.

MÖ 7. yüzyıl, MÖ 700'ün ilk günü başlamış ve MÖ 601'in son günü bitmiştir.

II. Filip, antik Yunan Makedonya Kralı. Rahip Isokrates tarafından Helen birliğini sağlayacak kişi olarak görülüyordu. MÖ 359-336 arasında Makedon krallığını üstlendi. Tahta geçer geçmez ilk iş olarak ülkesini askeri, siyasi ve ekonomik anlamda güçlü bir konuma getirdi, profesyonel ordu kurdu, mancınıklar geliştirdi. Sonraları Bisalt topraklarının madenlerini ele geçirdi. Pydina ve Potidai'yi ele geçirdi. Olympias ile evlenerek nüfuzunu güçlendirdi.

Helenistik Dönem, Büyük İskender'in istilalarıyla başlayan, Antik Dünya'da Grek etkisinin doruğa ulaştığı dönemdir. Dönem, Klasik Grek Dönemini izlemiştir ve Helenistik Dönem'in ardından, Klasik Grek egemenliğindeki bölge Roma Cumhuriyeti hakimiyetine geçmiştir. Bu dönemde dahi Klasik Grek kültürü hâlen Roma hakimiyetine sızmıştır. Öyle ki Latincenin yanı sıra Grekçe konuşulmaya ve yazılmaya devam edildi. Helenistik Dönem bazen, Klasik Grek Uygarlığı'nın gerileme ve çöküş dönemi olarak görülmektedir. Bir başka açıdan da Klasik Grek Uygarlığı ile Roma Uygarlığı arasında bir geçiş dönemi olarak görülür. Dönemin başlangıcı çoğu kez Büyük İskender'in ölüm tarihi olan MÖ 323 olarak alınır. Dönemin sonu ise Yunanistan Yarımadası'nın Roma Cumhuriyeti tarafından işgal edildiği MÖ 146 olarak kabul edilir. Bazı tarihçiler ise Büyük İskender'in imparatorluğu'ndan kalan son devlet olan Ptolemaios Hanedanlığı'nın Aktium Savaşı'nda yenilgiye uğrayıp yıkıldığı tarih olan MÖ 31-30 tarihini Dönem'in sonu olarak kabul ederler.

Klasik antik çağ, MÖ 8. yüzyıl ile MS 5. yüzyıl arasındaki Greko-Romen dünyası denen, Antik Yunanistan ve Antik Roma'nın iç içe geçmiş uygarlıklarını kapsayan, Akdeniz merkezli kültürel tarih dönemidir. Bu çağ, hem Yunan hem de Roma toplumlarının geliştiği ve Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya'nın büyük bölümünü etkileyen bir dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (antik krallık)</span> Krallık

Makedonya Krallığı veya Makedonya İmparatorluğu, Eski Yunan ve Klasik Yunan zamanlarında bulunan bir krallıktır.Ayrıca Helenistik Dönem Yunanistan'ının baskın devletiydi. Krallık başlangıçta Argead hanedanı tarafından yönetilmekteydi. Ardından Antipatrid ve Antigonif hanedanları tarafından yönetildiler. Antik Makedonlar'ın evi olarak Yunan yarımadasının kuzeydoğusunda ön krallıklardandı. Batıda Epir,kuzeyde Paenoia (devlet) ile, doğuda Trakya ile güneyde ise Teselya ile sınırlarını paylaşıyordu.

Kuzey Makedonya'nın hükmettiği topraklar önceleri Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin en güney kısımlarıydı. Günümüzdeki sınırları II. Dünya Savaşı'ndan sonra çizildi.

Pirus, antik çağda yaşamış Epir kralı. Deyim olarak kullanılan Pirus zaferi ve yaptığı seferlerle tanınır.

Trakya, M.S.46 yılında oluşturulmuş Roma eyaleti.

İssos Muharebesi, İssos Savaşı veya İssus Savaşı; MÖ 333 yılında, Ahameniş hükümdarı III. Darius ile Makedonya kralı Büyük İskender arasında, bugünkü Hatay'ın Erzin ilçesinin yaklaşık 7 km batısında bulunan İssos Ovası'nda, antik İssos şehrinin yakınlarında meydana gelen bir muharebedir. Muharebe, Büyük İskender komutasındaki Makedon ordusunun zaferiyle sonuçlanmıştır.

Stobi Paeonia'da bulunan eski bir yerleşim, arkeolojik kazı alanı. Makedonlar tarafından fethedilip, bunu izleyen dönemde Roma'nın Makedonya Eyaleti'nin başkentliğini üstlenmiş şehirdir. Stobi gerek Roma'nın, gerekse hristiyan Bizans'ın askeri, idari ve kentsel merkezlerinden biri olmuştur.

Antik Makedon ordusu, antik dünyanın en büyük askeri güçleri arasında yer alan, Makedon Kralı II. Filip tarafından yaratılmış ve Büyük İskender ile yükseliş dönemini yaşamış, Antik Makedonya Krallığı'na bağlı ordu.

Bosporos Krallığı, ayrıca Kimmer Bosporos olarak da bilinir, bugünkü Ukrayna'nın güneyindeki Kerç Boğazı üzerinde kurulmuş Antik Yunan-İskit devleti. İlk kez Yunan yazarı Diodorus'un sözünü ettiği krallık MÖ 438'e doğru kuruldu. Gücünün doruğuna MÖ 4. yüzyılda ulaştı. En önemli kenti Pantikapaion İÖ 480-438 arasında Arkhainaks, İÖ 438-110 arasında da Spartokos hanedanları tarafından yönetildi. Bu iki hanedan, Pantikapaion'a Nymphaion'u ve bölgede İÖ 7-6. yüzyıllarda kurulmuş öteki Yunan kolonileri de kattılar. İÖ 5. yüzyılın ikinci yarısından sonra Bosporos kentlerinde Atina etkisi güçlendi. Atinalılar İÖ 404'e değin yerel ticareti denetim altında tutuyorlardı, İÖ 4. yüzyıl boyunca da Bosporos'un baş müşterisi oldular. Karadeniz'de korsanlığı önleyen Spartokosların hububat, balık ve köle ticaretini başarıyla yönetmesi sayesinde Bosporos zenginleşti. Bosporos Krallığı'nda yönetim ve maliye alanında çöküş İÖ 3. yüzyıl ortalarında başladı. İÖ 115'e doğru İskitler'e karşı koyamayan hükümdar Parisades, Pontus Kralı VI. Mithridatis'i yardıma çağırdı ve ülkesini ona bıraktı. İÖ 110'dan sonra Pontus kralları bölgenin denetimini ele geçirdiler. Mithridatis'in öldürülmesinden sonra, Pompeius onun oğlu olan Pharkanes'i Bosporos Kralı ilan etti. Böylece MS 1. yüzyılda kurulan bu yeni hanedan Roma İmparatorluğu'nun koruması altında 300 yıl hüküm sürdü. MS 342'den sonra ülke, Got ve Hun akınlarında toprakların bir bölümü elden gitti. I. Justinianos döneminde krallığın geri kalan bölümü Bizans'ın denetimine girdi.

Makedon milliyetçiliği, ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında Makedonya bölgesinin özerkliğini Osmanlı İmparatorluğu'ndan almaya çalışan ayrılıkçılar arasında oluşan etnik Makedonlar arasındaki milliyetçi fikir ve kavramların genel bir adıdır. Fikir, 20. yüzyılın başlarında, Makedonya Slavları arasında etnik milliyetçiliğin ilk ifadeleriyle birlikte gelişti. Ayrı Makedon milleti, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Yugoslavya'nın bir parçası olarak "Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti"nin kurulmasıyla tanındı. Daha sonra Makedon tarih yazımı, Orta Çağ'dan 20. yy'a kadar süregelen olayları anlatırken etnik Makedonlar ile Bulgar figürleri arasında tarihi bağlar kurdu.

Argeadai veya Argead hanedanı, Dor Yunan kökenli eski bir Makedon kraliyet hanedanıydı. Onlar, MÖ 700 ila 310 yılları arasında Makedonya krallığının kurucuları ve yönetici hanedanıydılar.

IV. Aleksander Büyük İskender'in Roksane'den olan oğlu. İskender ardıllarının hakimiyet mücadelesi sırasında annesi ile birlikte Makedonya'da öldürülmüştür.

Kleitos, Kral Bardylis'in oğlu ve Bardylis II'nin babası olan bir İlirya hükümdarıdır.

Büyük İskender'in savaşları, Makedonyalı III. İskender'in MÖ 336'dan MÖ 323'e kadar gerçekleştirdiği bir dizi fetihti. Bunlar, Pers Kralı III. Darius'un yönetimi altındaki Ahameniş Pers İmparatorluğu'na karşı yapılan savaşlarla başladı. İskender'in Ahameniş Perslerine karşı kazandığı zafer zincirinin ardından, yerel reislere ve savaş ağalarına karşı Yunanistan'dan Güney Asya'daki Pencap bölgesine kadar uzanan bir sefer başlattı. Öldüğü sırada, Yunanistan'ın çoğu bölgesine ve fethedilen Ahameniş İmparatorluğu'na hükmediyordu. Ancak ilk planı olan Hindistan yarımadasını bütünüyle fethetmeyi başaramadı. Askeri başarılarına rağmen İskender, Ahameniş İmparatorluğu'nun yönetimine istikrarlı bir alternatif sunamadı ve zamansız ölümü, fethettiği geniş toprakları genellikle Diadochi Savaşları olarak bilinen bir dizi iç savaşa sürükledi.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.