İçeriğe atla

Ateşböceklerinin Mezarı

Ateş Böceklerinin Mezarı
火垂るの墓
Film afişi.
YönetmenIsao Takahata
YapımcıToru Hara
SenaristIsao Takahata
UyarlamaAteş Böceklerinin Mezarı (kısa öykü)
– Akiyuki Nosaka
Oyuncular
  • Tsutomu Tatsumi [ja]
  • Ayano Shiraishi [ja]
  • Yoshiko Shinohara [ja]
  • Akemi Yamaguchi [ja]
MüzikMichio Mamiya
Görüntü yönetmeniNobuo Koyama
KurguTakeshi Seyama
Yapım şirketiStudio Ghibli
Şinçoşa
DağıtıcıToho
CinsiSinema filmi
TürüAnimasyon
RenkRenkli
Çıkış tarih(ler)i16 Nisan 1988 (1988-04-16)
Süre89 dakika[1]
ÜlkeJaponya
DilJaponca
Hasılat¥1,7 milyar (Japonya)[2]
$516,962 (ABD)[3]
Sakuma şekerleri.

Ateş Böceklerinin Mezarı (Japonca: 火垂るの墓, Hepburn: Hotaru no Haka), Isao Takahata tarafından yazılıp yönetilen ve Studio Ghibli tarafından üretilen bir animasyon savaş-drama filmidir. Akiyuki Nosaka'nın 1967 çıkış tarihli aynı adlı yarı öz yaşam öyküsel kısa hikâyesinden uyarlanmıştır.

Filmin başrollerinde Tsutomu Tatsumi [ja], Ayano Shiraishi [ja], Yoshiko Shinohara [ja] ve Akemi Yamaguchi [ja] yer alıyor. Haziran 1945'te Japonya'nın Kobe şehrinde geçen film, iki kardeş ve savaş yetimi olan Seita ve Setsuko'nun II. Dünya Savaşı'nın son aylarında hayatta kalmak için verdikleri umutsuz mücadeleyi anlatıyor. Tüm dünyada büyük beğeni toplayan Ateş Böceklerinin Mezarı, tüm zamanların en iyi savaş filmlerinden biri olarak gösteriliyor ve Japon animasyonunun en önemli eserlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Konu

Ateşböceklerinin Mezarı II. Dünya Savaşı'nın sonuna yakın bir dönemde Japonya'da geçer. Filmde, bombalanan Kobe şehrinde hayatta kalmış 14 yaşındaki Seita (清太) ve onun dört yaşındaki kızkardeşi Setsuko'nun (節子) umutsuz çabaları anlatılır.

Filmin başlangıcında, nasıl sonlanacağı sezinlenmektedir. Seita Sannomiya İstasyonu'nun karanlık bir köşesinde terkedilmiş ve bir deri bir kemik halde ölür. Ardından ruhu kızkardeşinin ruhuyla bir araya gelir ve kardeşler trenle çeşitli istasyonlara giderken geriye dönüşlerle ve fondaki sesle geçmiş anlatılır.

Liman şehri Kobe'ye bombalı saldırı yapıldıktan sonra anneleri ölen Seita ve Setsuko teyzelerinin yanına giderler. Başlangıçta iyi görünen teyzeleri zamanla çocuklara daha az yemek verip daha kötü davranmaya başlar. Bunun üzerine kardeşler şehrin dışında yer alan eski bir sığınağa taşınmaya ve kendi kendilerine bakmaya karar verirler.

Seita, kendisi ve kardeşi için tarlalardan sebze çalmaya ve bombalama esnasında evleri yağmalamaya başlasa da yiyecek bulmak giderek zor bir hale gelir. Sonunda küçük kız yetersiz beslenmeden ölür. Seita kardeşi için insanlardan uzakta yalnız bir cenaze töreni düzenler. Ardından kız kardeşine ait küllerin birazını şeker kutusuna ekler ve kutuyu ve babasının fotoğrafını birlikte ölene kadar taşır.

Filmin sonunda Seita ve Setsuko'nun ruhları görülür. Artık sağlıklı ve iyi giyimli görünmekte ve yan yana oturarak günümüz Kobe'sine bakmaktadırlar.

Hikâyenin kökeni

Hikâye, 1945'te Japonya'daki savaş esnasında kız kardeşini yetersiz beslenme sebebiyle kaybeden Nosuka'nın yazdığı aynı adlı yarı otobiyografik romanı temel alır. Kız kardeşinin ölümünden kendisini sorumlu tutan yazar bu romanı olayı telafi etmek ve trajediyi kabullenmesine yardım etmesi için yazdı. Bombardıman esnasında Nosuka'nın kız kardeşi on altı aylıktır ve kardeşinin bakımı altındayken malnütrisyon sonucu ölmüştür. Eleştirmen Igarashi Yoshikuni'ye göre Nosuka kendisini temsil eden Seita'yı öldürerek, kız kardeşinin ölümündeki suçluluğunu bastırmaya çalışmaktadır.[4]

Takahata İsao sadece romanın büyük başarı elde etmesi sebebiyle (ya da Miyazaki'nin sevki ile) değil kendisinin de başından buna benzer bir olay geçtiği için projeyi almıştı. Yönetmenin kardeşlerinden biri bir bombardımanda iki gün boyunca ailesinden ayrı kalmıştı. İsao bu olayı hayatının en kötü tecrübesi olarak tanımlar.[5]

Savaşın insan toplumu ve toplumun içinde yer alan bireyler üzerindeki negatif sonuçlarını duygusal bir şekilde betimlemesi sebebiyle bazı eleştirmenler Ateşböceklerinin Mezarı'nı savaş karşıtı film kategorisinde değerlendirir. Film, karşıt görüşler arasında kahramanca bir uğraşı abartılı bir şekilde anlatmak yerine tamamen savaşın sebep olduğu kişisel trajedilere odaklanır.

Filmin adı

Japoncada isimler çoğul durumda değişikliğe uğramazlar yani hotaru tek veya birden fazla ateş böceğini ifade ediyor olabilir. Filmde Seita ve Setsuko ateş böceklerini yakalayıp, yaşadıkları bomba sığınağını aydınlatmak için kullanırlar. Ertesi gün Setsuko ölmüş böcekler için bir mezar kazar ve "Neden ateş böcekleri bu kadar çabuk ölüyor" diye sorar. Yani isim, olayın sembolik ve tematik önemini artırmak için kullanılmış olabilir.

Alternatif olarak Setsuko, isimdeki "ateş böceği" olabilir. Setsuko erken ölüyor ve ailenin uygun bir cenazesi olan tek üyesi. Eğer öyle ise filmin adı Bir Ateş Böceğinin Mezarı şeklinde yorumlanabilir.

Filmin Japonca adında hotaru (ateş böceği) sözcüğü genellikle kullanılan tek kanji 蛍 ile değil de iki kanji ile 火 (hi, ateş) ve 垂 (tareru, su damlasının yapraktan neredeyse düşecek durumda olması gibi asılmak, sarkmak anlamında) yazılmıştır. Bu ateş böceği görüntülerinin ateş damlalarını andırması gibi yorumlanabilir.

Eleştirel görüşler

Ateşböceklerinin Mezarı film eleştirmenlerinden ve izleyenlerden övgü dolu yorumlar aldı. 34 incelemenin değerlendirildiği eleştiri topluluğu sitesi Rotten Tomatoes'ta %97'lik bir yüzde yakaladı ve 10 üzerinden 9.1 puan aldı. Eleştirilerin ortak kanısı kısmında "Acı çekerek üzen bir anti savaş filmi, Ateşböceklerinin Mezarı Studio Ghibli'nin en derinden güzel, en unutulmaz eserlerinden biridir." yazmaktadır.[6] IMDb'de ise 300.000'e yakın kullanıcının oyunda ortalama 8.5 puan elde ederek En iyi 250 film sıralamasında 60. sırada yer almaktadır.

Notlar

  1. ^ "GRAVE OF THE FIREFLIES (12A)" [ATEŞ BÖCEKLERİNİN MEZARI (12A)]. British Board of Film Classification. 17 Mayıs 2013. 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013. 
  2. ^ 超意外な結果!?ジブリ映画の興行収入ランキング [Çok Şaşırtıcı Bir Sonuç! Ghibli Filmlerinin Gişe Hasılatı Sıralaması]. シネマズ PLUS (Cinemas PLUS) (Japonca). 25 Haziran 2016. 9 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2019. 
  3. ^ "Grave of the Fireflies – Studio Ghibli Fest 2018 (2018)" [Ateş Böceklerinin Mezarı-Studio Ghibli Festivali 2018 (2018)]. Box Office Mojo. 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2019. 
  4. ^ Goldberg, Wendy (2009). "Transcending the Victim's History: Takahata Isao's Grave of the Fireflies". Mechademia. Cilt 4. ss. 39-52. doi:10.1353/mec.0.0030. 
  5. ^ Takahata Isao, "Isao Takahata on Grave of the Firefies" Ateşböceklerinin Mezarı için hazırlanmış DVD'de yer alan altyazılı söyleşisi (Central Park Media, 2002).
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hayao Miyazaki</span> Japon Film Yönetmeni

Hayao Miyazaki , Japon manga ve anime sanatçısıdır. Elli yılı aşkın bir süredir animasyon dünyasının içindedir ve en yakın çalışma arkadaşı Isao Takahata ile birlikte Studio Ghibli adlı animasyon stüdyosunun kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Vampir</span> insanların kanını emdiğine inanılan yaratık

Vampir, günbatımı ile şafak arasında dirilerek mezarından çıktığına, insanlara saldırıp kanlarını emdiğine inanılan mitolojik bir varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Tokyo Bombardımanı</span>

Tokyo Bombardımanı, 10 Mart 1945'te, ABD'nin Tokyo'yu Napalm bombalarıyla yüklü 275 tane B-29 uçağıyla bombalaması. Bu, tarihteki en çok insanın öldüğü hava saldırısıdır. Kayıplar 185.000'e kadar çıkmaktadır. Tokyo'nun %7'sine tekabül eden 41 kilometrekaresi yok oldu.

<i>Ay Savaşçısı</i> Naoko Takeuchi tarafından yazılmış bir manga serisi

Ay Savaşçısı, özgün ismiyle Bishoujo Senshi Sailor Moon, manga yaratıcısı Naoko Takeuchi'nin ilk olarak manga sonra ise anime şeklinde yapılan eseridir.

<i>Yürüyen Şato</i> film

Yürüyen Şato, Hayao Miyazaki tarafından yönetilen, 2004 çıkışlı Japon animasyon (anime) filmi. İngiliz yazar Diana Wynne Jones'un 1986'da yayımlanan aynı adlı kitabından uyarlanmıştır. Yapımcılığını Toshio Suzuki'nin üstlendiği filmin animasyonlarını Studio Ghibli yapmıştır.

Sen Hiç Ateşböceği Gördün mü?, Yılmaz Erdoğan'ın yazıp yönettiği oyun.

<span class="mw-page-title-main">Mark Ruffalo</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Mark Alan Ruffalo, Amerikalı oyuncu, film yönetmeni, yapımcı ve senaryo yazarı. 2004 yapımı Tetikçinin Gecesi isimli filmde Tom Cruise'a karşı canlandırdığı Fanning karakteri ve 2007 yapımı Zodiac'taki dedektif Dave Toschi rolleriyle ile tanınır.

Studio Ghibli, Inc., Japonya merkezli bir animasyon stüdyosudur. Şirket, 15 Haziran 1985 tarihinde Hayao Miyazaki, Isao Takahata ve Toshio Suzuki tarafından kurulmuştur. Şirketin merkezi Tokyo'nun Koganei kentinde yer almaktadır.

<i>Küçük Cadı Kiki</i>

Küçük Cadı Kiki , yapım, senaryo ve yönetmenliğini Hayao Miyazaki'nin yaptığı 1989 tarihli fantastik kurgu türü Japon animasyon (anime) filmidir. Studio Ghibli tarafından yayınlanan dördüncü filmdir. Film, Eiko Kadano'nun aynı adlı romanından 1985 tarihli romanından uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Isao Takahata</span> Japon anime yönetmeni (1935 - 2018)

Isao Takahata Japon anime yönetmenidir. Ünlü anime yönetmeni Hayao Miyazaki'nin uzun süreli çalışma arkadaşı ve Studio Ghibli'nin kurucularındandır. Studio Ghibli kurulduktan sonra farklı türlerdeki dört filme imza atmıştır: savaş filmi Ateşböceklerinin Mezarı, romantik drama Dün Gibi, komedi filmi Komşum Yamadalar, doğa bilinçlendirme temalı Pom Poko. Bu filmlerden Ateşböceklerinin Mezarı, film eleştirmeni Roger Ebert tarafından en iyi savaş filmlerinden biri olarak nitelendirilmektedir.

<i>Rüzgârlı Vadi</i> Japon anime filmi

Rüzgarlı Vadi, japon yönetmen Hayao Miyazaki tarafından yapılmış 1984 yapımı kıyamet sonrası bilimkurgusu tarzı anime filmidir. Film Miyazaki'nin aynı adlı mangasından uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Toshio Suzuki</span>

Toshio Suzuki , japon animasyon şirketi Studio Ghibli'nin baş yapımcısı ve kurucu ortaklarındandır. Ayrıca 2005-2008 yılları arasında şirketin yöneticiliğini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Japonya sineması</span> Japon ulusuna ait sinema kültürü

Japon sineması, Japon ulusunda veya Japon film yapımcıları tarafından yurt dışında yapılan film ve yaratıcı film sanatını da içermektedir. Uzak Doğu'nun en gelişmiş sinemasına sahip olan Japonya, aynı zamanda Batı tarafından bilinen de bir sinemadır.

<i>Dün Gibi</i> Japon anime filmi

Dün Gibi , Isao Takahata'nın yönetmenliğini üstlendiği 1991 yılı dram türündeki Japon animasyon (anime) filmidir. Hotaru Okamoto ve Yuko Tone tarafından yazılan aynı adlı mangadan uyarlanan filmin yapımcılığını Toshio Suzuki ve Studio Ghibli şirketi üstlendi. 20 Temmuz 1991 tarihinde Japonya'da yayınlandı. Filmin kapanış teması şarkısı "Ai wa Hana, Kimi wa sono Tane" , Amanda McBroom tarafından sözleri yazılan "The Rose" adlı şarkının Japoncaya çevrilmiş halidir.

<span class="mw-page-title-main">Stan Laurel</span> İngiliz oyuncu (1890–1965)

Stan Laurel, İngiliz komedi ikilisi Laurel ve Hardy'nin bir parçası olan aktör, yazar ve yönetmen. Partneri olan Oliver Hardy ile 107 kısa ve uzun metrajlı filmde yer aldı.

<i>En Sevdiğim Komşularım</i> Isao Takahatanın yönettiği 1991 yapımı Japon animasyon filmi

En Sevdiğim Komşularım 1999 yapımı, Isao Takahata'nın yazıp yönettiği, Studio Ghibli'nin Tokuma Shoten, Nippon Television Network, Hakuhodo ve Buena Vista Home Entertainment için ürettiği ve Shochiku'nın dağıtımını yaptığı Japon komedi animasyon filmdir. Hisaichi Ishii'nin yazdığı yonkomo manga Nono-chan'dan uyarlanmıştır. Studio Ghibli'nin diğer filmlerinin aksine, diğer filmlerin geleneksel anime tarzından farklı olarak çizgi roman tarzında çizilmiştir.

Prenses Kaguya Masalı, 10. Yüzyılda geçen bir Japon halk masalından uyarlanan fantastik temalı 2013 yapımı anime filmi. Animenin önemli üstatları Hayao Miyazaki ve Isao Takahata kurduğu Studio Ghibli tarafından üretilen filmin yönetmenliği de Isao Takahata tarafından yapılmıştır. Filmin geçtiği 10. Yüzyıla uygun bir şekilde filmde kullanılan sulu boya tekniği ve renk geçişleri oldukça dikkat çekmiştir. Film 2015 Akademi Ödülleri En İyi Animasyon Kategorisinde aday gösterilmiştir.

<i>Aşırıcılar</i> (film, 2010) 2010 yapımı Japon animasyon filmi

Aşırıcılar, Japonya'da Aşırıcı Arriety ve Kuzey Amerika'da Arrietty'nin Gizli Dünyası ismiyle yayınlanan 2010 yapımı Japon animasyon filmidir. Hiromasa Yonebayashi'nin yönettiği ilk uzun metraj film olan Aşırıcılar, Nippon Televizyon Ağı, Dentsu, Hakuhodo DY Medya Ortakları, Walt Disney Japonya, Mitsubishi, Toho, Wild Bunch şirketleri adına Studio Ghibli animasyon film stüdyosu tarafından üretilmiştir ve filmin dağıtımını Toho şirketi yapmıştır. İngiliz çocuk kitapları yazarı Mary Norton'ın yazdığı, sıradan bir evin duvarlarında ve zeminlerinde gizlice yaşayan ve hayatta kalabilmek için insanlardan eşyalar aşıran küçük boyutlarda bir ailenin anlatıldığı 1952 basımı Aşırıcılar romanı filme Hayao Miyazaki ve Keiko Niwa tarafından uyarlanmıştır. Film, Arrietty adlı genç bir aşırıcının, diğer insanlara görünmemeye çalışırken Sho isimli bir insanla arkadaş olmasını anlatıyor.

<i>Marnie Oradayken</i> 2014 yapımı Japon animasyon filmi

Marnie Oradayken, 2014 tarihli Japonya yapımı animedir. Hiromasa Yonebayashi'nin yazıp yönettiği film Joan G. Robinson'nın 1967 tarihli Marnie Oradayken adlı romanından uyarlanmıştır. Filmi Studio Ghibli yapmıştır.

<i>Büyük Rakun Savaşı</i>

Büyük Rakun Savaşı, yönetmenliğini Isao Takahata'nın yaptığı ve senaryosunu yazdığı 1994 yapımı bir Japon fantastik anime filmidir. Film, Studio Ghibli tarafından hazırlanmıştır ve 16 Temmuz 1994 tarihinde gösterime girdi.