İçeriğe atla

Ateş Mehmet Paşa

Ateş Mehmet Paşa veya Ateş Mehmet Salih Paşa (ö. 31 Aralık 1866) Osmanlı denizcisi. 1863-1865 döneminde kaptan-ı derya görevi yapmıştır.

Hayatı

Trabzon doğumludur.[1] Çekirdekten kalyoncu denizci olarak Tersane-i Amire'de yetişmiştir. Cesareti dolayısıyla "Ateş" lakabı verilmiştir.[2] Kırım Savaşı sırasında Osmanlı donanmasının en büyük kalyonu olan Mahmudiye'nin süvari kaptanı olarak görev yapmıştır. Bu savașta bu gemi büyük yararlıklar göstermiştir ve gemi "Gazi" unvanı ile şereflendirilmiştir. Sonra Ateş Mehmet Paşa Osmanlı donanmasında çeşitli amiralliklere karşıt gelen rütbelerinden olan riyale, patrona ve kapudâne-i humâyûn rütbelerine terfi etmiştir. İngiltere'den Osmanlı donanması zırhlı istimli harp gemileri sipariş edildiğinde, bu gemilerin yapılmasında ve teslim alınmasında hazır bulunmak üzere Londra'ya gönderilmiştir.[1]

İngiltere'de iken 19 Ocak 1863'te davetle İstanbul'a çağrılmış ve kaptan-ı derya görevine tayin edilmiş ve vezirlik rütbesi ile de şereflendirilmiştir. Aynı yıl Sultan Abdülaziz'in Mısır seyahatine katılmıştır. Bu görevde iken tersanede haylice ıslahat yapmıştır. yakından ilgilenmesi ile Osmanlı donanmasını dünyadaki en büyük donanmalar arasında olmasına çaba vermiştir.[1] Hacı Vesim Paşa'nın 1865'te kaptan-ı deryalığa getirilmesi ile görevinden ayrılmıştır.[3]

Ateş Mehmet Paşa 31 Aralık 1866'da hastalanmış ve birkaç gün sonra da ölmüştür. Kılıç Ali Paşa türbesinin bahçesine defnedilmiştir.[1] Ateş Mehmet Paşa'nın kırılmış kalyon direği ve parçalanmış yelken tasvirli mezarı Osmanlı dönemi mezar taşı tipolojisi bakımından nadir örneklerdendir.

Değerlendirme

Sicill-i Osmani onu şöyle değerlendirmiştir[1]

Yiğit, cömert, sert, tedbirli, tersanede hizmete kadirdi.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.IV s.297 [1]
  2. ^ Yayın Heyeti, "Ateş Mehmet Salih Paşa", (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.187 ISBN 975-08-0072-9
  3. ^ Ne yazık ki kendinden sonra gelen kaptan-ı derya ve bahriye nazırları ve Sultan I. Abdülhamit'in vesveseli tutumu yüzünden donanmanın geliştirilmesi durdurulmuş ve mevcut gemiler de Haliç'te çürümeye bırakılmıştır.
Askerî görevi
Önce gelen:
İngiliz Mustafa Paşa		Kaptan-ı Derya
19 Ocak 1863 - 1865 		Sonra gelen:
Hacı Vesim Paşa

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kara Musa Paşa</span> 75. Osmanlı sadrazamı

Kara Musa Paşa, İbrahim saltanatında 16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647 tarihleri arasında beş gün sadrazam unvanını taşımış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Bozoklu (Bıyıklı) Mustafa Paşa, II. Ahmed saltanatında, 27 Mart 1693 - 14 Mart 1694 tarihleri arasında on bir ay on sekiz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Damad Mehmed Ali Paşa</span> 183. Osmanlı sadrazamı

Damad Mehmed Ali Paşa (1813-1868), Abdülmecid saltanatında 3 Ekim 1852 - 14 Mayıs 1853 tarihleri arasında yedi ay on iki gün sadrazam olmuş; 6 kez kaptan-ı derya görevi ve diğer yüksek devlet görevleri yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Abdi Paşa, Osmanlı denizcisi.. III. Ahmed ve I. Mahmud saltanatlarında 28 Eylül 1730 - Mayıs 1731 ile Ağustos 1731 - 19 Aralık 1731 dönemlerinde iki kez kaptan-ı derya görevi yapmıştır.

Çengeloğlu Tahir Mehmed Paşa II. Mahmud ve Abdülmecid dönemlerinde görev yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 2 kez Kaptan-ı Deryalık yapmıştır. İstanbul'un Çengelköy semtine adını vermiştir.

Canım Hoca Mehmed Paşa Osmanlı denizcisi. III. Ahmed saltanatında 18 Aralık 1714 - 14 Şubat 1717 döneminde; I. Mahmud saltanatında Haziran 1731 - Kasim 1731 ve 7 Mayıs 1733 - 14 Kasım 1736 dönemlerinde kaptan-ı derya görevi yapmıştır. Diğer kale muhafızlığı görevlerinde de bulunmuştur.

Has Yunus Bey Osmanlı denizcisi ve kara gücü komutanı. 1453 - 1456 döneminde Osmanlı kaptan-ı deryası görevi ile nispeten yeni kurulan Osmanlı donanması komutanlığı yapmıştır.

İzmirli Süleyman Paşa Osmanlı denizcisi. III. Ahmed saltanatında Ocak 1714 - 18 Aralık 1714 ile 5 Nisan 1718 - Eylül 1721 dönemlerinde iki kez kaptan-ı derya görevi yapmıştır. Diğer valilik görevi de verilmiştir.

Aşçı Mehmed Paşa Osmanlı denizcisi. III. Mustafa saltanatında 1702 - 1703 ile III. Ahmet saltanatında Ekim 1713 - Ocak 1714 tarihleri arasında iki kez kaptan-ı derya olarak görev yapmıştır. Sancak beyliği ve valilik görevleri de verilmiştir.

Koca Musa Paşa Osmanlı devlet adamı ve denizcisidir. Sultan İbrahim saltanatında kaptan-ı derya görevi yapmıştır. Silahtarlık, kubbealtı vezirliği, sedaret kaymakamlığı ve eyalet valiliği görevleri de verilmiştir.

Kara Nişancı Davud Paşa Osmanlı devlet adamı ve denizcisidir. II. Bayezid saltanatında 1492 - 1503 arası kaptan-ı deryalık yapmıştır. Bunun yanında başka devlet görevleri de yapmıştır.

Saruca Paşa Osmanlı devlet adamı ve ilk Kaptan-ı Derya sıdır.

İngiliz Mustafa Paşa Osmanlı denizcisi. Uzun yıllar bahriye reisliği ve 1863 yılında 20 gün kadar kaptan-ı derya görevi yapmıştır.

Kara Mehmet Paşa, idareci ve 1811'de kaptan-ı derya görevi yapmış bir devlet adamıdır.

Çavuşzade Mehmed Paşa, (1622-1682), vezirlik, eyalet valiliği ve kaptan-ı deryalık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

Nişli Mehmet Paşa. 1763-1764 döneminde kaptan-ı derya ve birçok askeri görev ve eyalet valiliği yapmış olan Osmanlı devlet adamı.

Hakkı İsmail Paşa katip, yüksek devlet memuru, bahriye nazırı.

Uzun Piyale Paşa Tersane'de yetişmiş bir denizci idi. 1631'de Tersane kethüdası ve 1643'te Kaptan-ı Derya ve vezir oldu. 1644'te azledildi. Doğumu ve ölümü hakkından bilgiler bulunmamaktadır.

Ahmed Fevzi Paşa

Fındıklılı Süleyman Paşa ya da Gazi Süleyman Paşa, Osmanlı denizcisi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.