İçeriğe atla

Atatürk Yurdu

Yurdun bulunduğu alanın genel görünümü (1965)

Atatürk Yurdu (Felemenkçe: Woonoord Atatürk), Amsterdam'ın kuzeyinde bulunan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün adını taşıyan, Hollanda'daki Türk işçiler için inşa edilen bir kompleksti. 1965 yılında açılan yurt, inşaat işçilerini ve Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij çalışanlarını barındırıyordu. İşçilerin çoğu ailelerini Hollanda'ya getirmişti. 1972'de bir Türk aşçının kovulması ve kalan aşçıların yalnızca Hollanda yemekleri yapması üzerine yurt sakinleri ile çalışanlar arasında bir gerginlik yaşandı. Bu kriz yeni bir Türk aşçının işe alınmasıyla sona erdi. Yurt, ekonomik sorunlar nedeniyle 1978 yılında kapatıldı ve binaları yıkıldı. Yurdun kapatılmasıyla birlikte işçiler, aileleriyle birlikte başka yerlere taşındı. Bulunduğu yere Atatürk'ün anısına bir anıt dikildi.

Tarihçe

Yurdun ortak kafeteryası

9 Ağustos 1964'te Hollanda hükümeti, ülke genelindeki işçi sorununu çözmek için Türk hükümeti ile Türk işçilerinin Hollanda'ya getirilmesine ilişkin bir anlaşma imzaladı. 1965 yılında Klaprozenweg, Kuzey Amsterdam'da misafir işçiler için bir yurt inşa edildi. Yurda Türkiye'nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün adı verildi. Yurdun Hollandalılar arasında Türkendorp (Türk Köyü) olarak bilindiği belirtilir.[1][2]

Site, her biri 8 kişilik 34 adet beyaz renkli kışlanın yanı sıra ortak bir kafeteryadan oluşuyordu.[3] Amsterdam'daki bir tasarruf bankası her iki haftada bir göçmen işçilerle konuşmak için yurdu ziyaret ediyordu. Görüşmeler tercüman vasıtasıyla yapılıyordu.[4] Yurt, Amsterdam Belediyesi tarafından işletiliyordu.[5]

1967'de yurtta, inşaat şirketlerinde çalışan 120 işçi bulunuyordu, ancak bunların 50'si Ağustos ayında inşaat projelerinin yetersizliği nedeniyle işten çıkarıldı. Bu nedenle odaların bazıları boşaldığı için Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij şirketinin Türk işçileri de bu yurda yerleşti. Her iki ülkenin hükümetleri de göçmen işçilerin bir noktada geri dönmelerini beklediği, bu nedenle onları Hollanda toplumuna alıştırmak için herhangi bir çaba gösterilmediği söylenir. Burada yaşayan işçilerin, yurdu nadiren terk ettikleri belirtilir. 1968'de yurtta yaşayanlar tarafından Ataspor adında bir futbol takımı kuruldu ve kompleksin avlusunda futbol maçları yaptı.[6] 1972'de kompleksin içinde yaklaşık 260 Türk göçmen yaşıyordu.[7]

1972–73 yemek krizi ve kapatılışı

23 Aralık 1972'de, Kasım ayında mutfakta yangına sebep olduğu söylenen bir Türk aşçının işten çıkarılması nedeniyle yurtta oturan işçiler akşam yemeklerini boykot etmeye başladı. İşten çıkarılan aşçının yerine başka bir aşçı alınmadı, bu da mutfakta sadece Hollanda yemekleri pişirilmesine sebep oldu. Belediye, işçilerin fikrini değiştirmesi umuduyla yemek pişirilmeye devam edilmesi talimatını verdi, ancak Türk işçilerin yemediği yemekler her gün çöpe atıldı.[5] Boykota öncülük eden bazı işçiler kompleksten atılmakla tehdit edildi, ancak belediye daha sonrasında 10 Ocak 1973'te mutfağa en az bir Türk aşçı alınacağını duyurdu. Bunun üzerine işçilerin iki hafta süren açlık grevi de erdi.[3][8]

Olayın ardından birçok işçi kompleksi terk etti. Bazıları Türkiye'ye dönerken bazıları da başka bir yere taşınıp daimi ikametgahlarına yerleşti ve ailelerini de yanlarına getirdi.[3] 1975 yılında, Atatürk Yurdu ve Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij binalarının ofis ve işyerlerini barındırması planlanan NDSM Mahallesi için yeni imar planları yayınlandı.[9] İki yıl sonra belediyenin kompleksin bütçe açığıyla çalıştığını duyurduğu ve kompleksi kapatmayı düşündüğü belirtildi.[10] Ekim 1977'de kompleksin en az Temmuz 1978'e kadar açık kalmasına izin verildiği ve bunu daha da uzatmak için seçenekler araştırıldığı söylendi.[11] Kompleks 1978 yılında kapatılırken binaları ise daha sonra yıkıldı.[3]

Anıt

1978'de anıtın açılışı (solda) ve 2011'deki görünümü (sağda)

Eski sitedeki bir sokağa, yurda atıfta bulunarak Atatürk adı verildi. Sokakta ev yoktu.[2] 1978 yılında caddeye Atatürk'ün anısına bir anıt dikildi. Önünde bir beton yükselti ile birlikte yazılı bir bakır levhadan oluşur. Yazıda Atatürk'ün "Yurtta sulh, cihanda sulh" sözü Felemenkçe ve Türkçe olarak yer alır.[12] Ayrıca yine Türkçe ve Felemenkçe olarak "Burada Atatürk yurdu vardı, bu yurtta Türkler yaşardı, birlik ve beraberlik mutluluk verdi, hatırlanmaları için bu anıt dikildi" ifadeleri bulunur.[13] Caddenin adını taşıyan otobüs durağına GVB'nin 35 ve 36 numaralı otobüs hatları hizmet vermektedir.[14]

Anıtın üzerindeki "Yurtta sulh, cihanda sulh" yazısının 2011 yılında kimliği belirsiz kişilerce çalındığı kaydedildi.[15] Sonradan yazının temizlik işlemleri için yerinden söküldüğü ortaya çıktı.[16] 2023 yılında ise anıtın Amsterdam Belediyesi tarafından yenileneceği belirtildi.[17]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Fransje Kuyvenhoven (1 Mart 2023). "Turkse Kinderen". Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (Felemenkçe). 25 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  2. ^ a b ""Ik zal de barakken nooit vergeten, nooit": De Straten bezoekt Atatürk". AT5 (Felemenkçe). 28 Mart 2023. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  3. ^ a b c d "1972-1973 Bewoners Atatürk komen in opstand". Amsterdam Belediyesi (Felemenkçe). 15 Eylül 2020. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  4. ^ "Spaarbank neemt tolken in dienst". Algemeen Dagblad (Felemenkçe). 11 Ağustos 1966. s. 5. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023 – Delpher vasıtasıyla. 
  5. ^ a b "Turken weigeren voedsel uit keuken van 'Atatürk'". Het Parool (Felemenkçe). 4 Ocak 1973. s. 13. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023 – Delpher vasıtasıyla. 
  6. ^ Ayda Hasanoglu (17 Nisan 2012). "Woonoord Atatürk". Amsterdam Tarih Müzesi (Felemenkçe). 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  7. ^ "Mr. Porrenga 40 jaar in gemeente dienst". NRC Handelsblad (Felemenkçe). 19 Şubat 1972. s. 16. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023 – Delpher vasıtasıyla. 
  8. ^ "Gemeente komt terug op besluit: geen Turken uit Woonoord Atatürk". Het Parool (Felemenkçe). 10 Ocak 1973. s. 7. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023 – Delpher vasıtasıyla. 
  9. ^ "Veel plannen voor nieuwbouw". De Waarheid (Felemenkçe). 19 Kasım 1977. s. 5. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023 – Delpher vasıtasıyla. 
  10. ^ "Woonoorden Amsterdam moeten dicht". De Volkskrant (Felemenkçe). 5 Mayıs 1977. s. 7. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023 – Delpher vasıtasıyla. 
  11. ^ "Kans op behoud Atatürk". Het Parool (Felemenkçe). 20 Ekim 1977. s. 5. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023 – Delpher vasıtasıyla. 
  12. ^ "Gedenkteken Atatürk". Amsterdam Belediyesi (Felemenkçe). 5 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  13. ^ "Atatürk'ün aziz hatırasının bulunduğu dünya şehirleri". Hürriyet Seyahat. Hürriyet. 10 Kasım 2017. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  14. ^ "Atatürk, Amsterdam". GVB (Felemenkçe). 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  15. ^ "Hollanda'daki Atatürk Anıtı'nın yazısı çalındı". CNN Türk. 18 Ocak 2011. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  16. ^ "Atatürk anıtından sökülen yazı bulundu". Cumhuriyet. 20 Ocak 2011. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  17. ^ Okan, Tarık (6 Nisan 2023). "Amsterdam'daki Atatürk Anıtı yenilenecek". Platform Dergisi. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Surinam</span> Güney Amerika ülkesi

Surinam veya resmî adıyla Surinam Cumhuriyeti, Güney Amerika kıtasının Atlantik kıyısında yer alan egemen bir devlettir. Güneyde Brezilya, batıda Guyana ve doğuda Fransız Guyanası ile sınırı vardır. 165.000 km²'lik yüzölçümü ile Güney Amerika'nın en küçük ülkesidir. Surinam'ın nüfusu yaklaşık 575.990'dır ve çoğunluğu ülkenin kuzey kıyısında yaşamaktadır. Paramaribo ülkenin başkenti olup, en yüksek nüfusa sahip kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda</span> Karayiplerde toprakları bulunan Kuzeybatı Avrupada bir ülke

Hollanda, Batı Avrupa'da ve kısmen Karayipler'de bulunan bir ülkedir. Hollanda Krallığı'nı meydana getiren dört ülkeden en büyüğüdür. Hollanda, Avrupa'da doğuda Almanya'ya, güneyde Belçika'ya ve kuzeybatıda Kuzey Denizi'ne komşu olan on iki vilayetten ve Karayipler'de Bonaire, Sint Eustatius ve Saba adaları olmak üzere üç özel belediyeden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Amsterdam</span> Hollandanın başkenti ve en büyük şehri

Amsterdam, Hollanda'nın başkenti ve ülkenin en yüksek nüfuslu şehridir. Ancak Hollanda, hükûmetin ve meclisin bulunduğu Lahey'den yönetilir. Şehir, ülkenin batısında, Kuzey Hollanda eyaletinde yer almaktadır. 12. yüzyılda Amstel ırmağının kıyısında bir balıkçı köyü olarak kurulan Amsterdam, Hollanda'nın kişi sayısı bakımından en büyük, kültürel ve parasal yönden de en önemli kentidir. Şehir merkezinde 2018 sayımına göre 872.680 kişi yaşasa da, şehir sınırları içinde bu sayı 1.558.755 ve metropoliten bölgede 2.480.394'tür.

<span class="mw-page-title-main">Apeldoorn</span> Hollandada belediye

Apeldoorn, Hollanda'nın orta kesimindeki Gelderland ilinin bir şehridir. Nüfusu 162.445 kişi (2019) olan Apeldoorn, bölgesel bir merkez olarak kabul edilir. Başkent Amsterdam'ın 96 km kadar doğusunda yer alır.

Avrupa'daki Türkler, Avrupalı Türkler ya da Avrupa Türkleri, Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları veya Türkiye kökenli insanlar.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda Hollanda</span>

Hollanda, Eurovision Şarkı Yarışması'na ilk kez katıldığı 1956 yılından günümüze 60 defa katılmıştır. Hollanda yarışmaya ilk katılan yedi ülkeden birisi olmuştur. Ülke sadece dört kez yarışmadan uzak kalmıştır. 1985 ve 1991 yıllarında yarışmanın tarihlerinin Anma Günü'ne denk gelmesi nedeniyle, 1995 ve 2002 yıllarında ise önceki yıllarında aldığı kötü sonuçlar yüzünden yarışmaya katılmamıştır. Hollanda yarışmaya Hilversum (1958), Amsterdam (1970), iki kez Lahey ve Rotterdam (2020) olmak üzere beş kez ev sahipliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Krallığı</span> Avrupa ve Karayiplerde bağımsız bir devlet

Hollanda Krallığı, yaygın olarak bilinen adıyla Hollanda, Batı Avrupa ve Karayipler'de toprağı bulunan bir egemen devlet ve anayasal monarşi. Aruba, Curaçao, Hollanda ve Sint Maarten olmak üzere dört ülkeden oluşmaktadır. Ancak uygulamada, krallığın işlerinin çoğunu nüfusunun ve yüz ölçümünün %98'ini oluşturan Hollanda yönetmektedir. Bu nedenle diğer üç ülke, bir dereceye kadar kendi parlamentoları aracılığıyla özerk olsa da dış siyaset ve savunma konularında Hollanda'ya bağımlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk kişi kültü</span> Mustafa Kemal Atatürk üzerine kurulu kişi kültü

Atatürk kişi kültü, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün kişiliği, fikirleri ve siyaseti etrafında, yaşadığı dönemde oluşmaya başlamış ve daha çok ölümünden sonra takipçileri tarafından oluşturulmuş bir kişi kültüdür.

<span class="mw-page-title-main">Dilan Yeşilgöz-Zegerius</span> Hollandalı politikacı

Dilan Yeşilgöz-Zegerius, Ağustos 2023'ten bu yana Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) lideri olarak görev yapan Hollandalı bir politikacıdır. Ayrıca 10 Ocak 2022'den itibaren Dördüncü Rutte kabinesinde Adalet ve Güvenlik Bakanı olarak görev yapmıştır.

Ton van den Heuvel, Hollandalı makyaj sanatçısı.

Aşağıda En İyi Hollandalı Sanatçı MTV Avrupa Müzik Ödülü'nü kazananların ve adaylarının bir listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ed van Thijn</span> Hollandalı siyasetçi

Eduard "Ed" van Thijn, Yahudi kökenli Hollandalı siyasetçi ve tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Hein van Nievelt</span>

Hein van Nievelt, Hollandalı televizyon sunucusu, haber editörü ve genel yayın yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Theo Kleindijk</span>

Theo Kleindijk Hollandalı profesyonel futbolcudur. Kleindijk çoğunlukla sol bek mevkisinde ADO Den Haag ile daha sonra Holland Sport ve SV SVV futbol takımlarında oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Will van Sambeek</span>

Petrus Wilhelmus Maria "Will" van Sambeek, Hollandalı grafik tasarımcı.

<span class="mw-page-title-main">Hans Bassant</span> Hollandalı futbolcu

Hans Bassant, forvet mevkiinde oynayan Hollandalı profesyonel futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Ton Sprangers</span>

Ton Sprangers, forvet pozisyonunda oynayan Hollandalı profesyonel futbolcu.

Manfred Krikke, Hollandalı bisiklet takımı yöneticisi. Krikke beş yıl boyunca PDM bisiklet takımının yöneticiliğini yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Piet van Heusden</span>

Piet van Heusden, Hollandalı profesyonel bisiklet yarışçısı. Bireysel yarışlarda Dünya şampiyonu ve dört kez ulusal şampiyon oldu. Medyada "Amsterdam fenomeni" olarak nam saldı.

<span class="mw-page-title-main">Adrian Duivestein</span> Hollandalı siyasetçi

Adrianus Theodorus (Adri) Duivestein, Hollandalı siyasetçi ve eğitimci.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.