İçeriğe atla

Atatürk Yılı

Mustafa Kemal Atatürk

UNESCO'nun 27 Kasım 1978'de Paris'te düzenlediği 20. Genel Kurul toplantısında 1981 yılının Atatürk Yılı olarak kutlanmasına karar verildi. 12 Eylül Darbesi ile yönetime gelen Millî Güvenlik Konseyi de bir kanun çıkararak 1981 yılını Atatürk Yılı kabul ve ilan etti.[1]

Mustafa Kemal Atatürk'ün doğumunun yüzüncü yılı dolayısıyla UNESCO'nun da girişimleriyle; Atatürk'ün kişiliğini, icraatlarını ve görüşlerini dünyaya tanıtmak için çeşitli etkinlikler düzenlendi. Devlet sanatçıları çeşitli konserler verdi. UNESCO Genel Merkezinde ise sergiler açıldı. Kıbrıs Türk Federe Devleti'nde de kutlamalar yapıldı. Türkiye'de ise Atatürk Yılı 5 Ocak 1981 tarihinde Kenan Evren'in TBMM'de yaptığı konuşmayla başladı. Ülkedeki kutlama programları "Millî Komite" tarafından düzenlendi. Ayrıca kutlamaların gerçekleşebilmesi için de "Kutlama Koordinasyon Kurulu" oluşturuldu. Koordinasyonun amaç ve hedefleri Kenan Evren tarafından yazılı olarak belirlendi. Ülkede 1981 yılı içerisinde Atatürk adına gerçekleştirilen çeşitli spor temasları, basın-yayın etkinlikleri ve kültürel programlar ile 100. yılın kalıcılığını sağlamak maksadı güdüldü.

Yapılan çalışmalar

Atatürk Yılı nedeniyle ülkenin farklı yörelerine kültür merkezleri açıldı. Ankara'da Atatürk Kültür Merkezi'nin temelleri atıldı, birinci ve ikinci meclis binaları ise müze olarak faaliyet göstermeye başladı. Atatürk'ün adının verildiği tatbikatlar yapıldı. Atatürk ile ilgili kitap ve belgeler Millî Kütüphane'de toplanırken il ve ilçelere de Atatürk kitaplıkları kuruldu. Farklı bölgelere toplamda 24 Atatürk anıtı yapıldı. Atatürk'ün kaldığı evler restore edilerek müze hâline getirildi. "Atatürk 100 Yaşında" sloganı ile 73 adet ilkokul yapıldı. Bu dönemde imam hatip açılmadı.[2] Atatürk'ün çeşitli illere yaptığı ilk ziyaretlerin yıl dönümlerinde kutlamalar gerçekleşti. Ülkenin tanınmış sanatçılarına 100. yılı simgeleyen plaketler verildi. Ünlü ressamlardan ısmarlanan Atatürk ve Atatürk Devrimleri konulu resimler, düzenlenen sergilerde ziyarete açıldı. Tanınmış müzisyenlere Atatürk hakkında marşlar besteletildi. TRT, Atatürk'ün görüşlerini yansıtan programlara yer verdi. Okur yazar oranının artırılması için seferberlik başlatıldı. Ağaçlandırma çalışmaları yapıldı.[3] Açılan birçok kurum ve kuruluş "Yüzüncü Yıl" adını aldı. 23 Nisan'daki bayramın adı "Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı" olarak değiştirildi. 19 Mayıs'taki Gençlik ve Spor Bayramı'nın adı "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirildi ve 19 Mayıs 1981 günü stadyumlarda coşkulu şekilde kutlandı.[4] 30 Ağustos Zafer Bayramı ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı günlerinde törenler düzenlendi. Atatürk'ün başöğretmen olduğu 24 Kasım günü "Öğretmenler Günü" olarak kutlandı. Üniversitelere zorunlu "Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi" dersi getirildi.[5] Kara Harp Okulu ve diğer askerî okullar için üç ciltlik "Atatürkçülük - Atatürk'ün Görüş ve Direktifleri" adlı kitap bastırıldı ve öğrencilere dağıtıldı.

Bu etkinliklerin yanı sıra Sovyetler ile çalışmalar yapıldı. Nitekim Sovyetler ile yapılan etkinliklerde, Sovyet bilimciler, Atatürk'e "emperyalizme karşı savaşım vermiş bir Türk" olarak olumlu bakış açıları sunmuştur.[6] Bunun yanı sıra UNESCO, Atatürk'ün ilkelerini, devrimlerini, Atatürkçü politikaları inceleyip tanıtan "Atatürk: Founder Of A Modern State" adlı bir yapıt yayınlamıştır.[7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Atatürk'ün Doğumunun 100 üncü Yılının Kutlanması ve 'Atatürk Kültür Merkezi Kurulması' Hakkında Kanun" (PDF). 27 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ "Dünden Bugüne İmam Hatip Liseleri". 27 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Atatürk yılı (1986 bas.). Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi - 2. Cilt. s. 963. 
  4. ^ "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı - 19 Mayıs 1981". 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ ""Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi" Dersi". 1 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Potskhveriya, Boris (20 Ocak 1983). "Mustafa Kemal Atatürk'ün 100. Doğum Yıldönümü Dolayısıyla 1981 Yılında SSC Birliğinde Yapılan Bilimsel Faaliyetler". BELLETEN. 47 (185): 281-294. ISSN 0041-4255. 7 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2023. 
  7. ^ Fakültesi, Bursa Üniversitesi/İktisadi ve Sosyal Bilimler; Sarıbay, Ali Yaşar (1981). "Kitap tanıtımı: Atatürk: Founder of a modern state". 7 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk</span> Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı

Mustafa Kemal Atatürk, Türk mareşal, devlet adamı, yazar, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başkomutanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. Türkiye'yi laik, sanayileşen bir ulusa dönüştüren kapsamlı ilerici reformlar üstlenmiştir. İdeolojik olarak sekülarist ve milliyetçi politikaları ve sosyo-politik teorileri Kemalizm olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı</span> TBMMnin açılışının kutlandığı Türk ulusal bayramı

Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılış yıldönümü olan 23 Nisan'da Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kutlanan ulusal ve resmî bir bayramdır.

Onuncu Yıl Marşı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 10. yılı kutlamaları için 1933 yılında yazılmış bir marştır.

<span class="mw-page-title-main">Onuncu Yıl Nutku</span> Mustafa Kemal Atatürkün söylevi

Onuncu Yıl Nutku, Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. yılı kutlamalarında 29 Ekim 1933 tarihinde Ankara Hipodromu'nda verilen nutuktur.

Bursa Nutku, Bursa'da Türkçe ezan okunmasına karşı bir protesto gerçekleşmesi üzerine şehre giden Mustafa Kemal Atatürk'ün, kendisi ve heyeti için 6 Şubat 1933 akşamı verilen yemek sırasında yaptığı iddia edilen konuşmadır.

<span class="mw-page-title-main">19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, her yıl 19 Mayıs tarihinde kutlanan, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin resmî bayramıdır. 19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Atatürk Bandırma Vapuru ile Samsun'a çıkmıştır ve bu gün, İtilaf Devletleri'nin işgaline karşı Türk Kurtuluş Savaşı'nın başladığı gün kabul edilir. Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan etmiştir. Uzun yıllar "Gençlik ve Spor Bayramı" adıyla kutlanan bayram, Atatürk Yılı kabul ve ilan edilen 1981'de dönemin Devlet Başkanı Kenan Evren tarafından yapılan değişiklikle "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">30 Ağustos Zafer Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Zafer Bayramı, 30 Ağustos 1922'de Dumlupınar'da Atatürk'ün başkumandanlığında zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz'u anmak için Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde her yıl 30 Ağustos günü kutlanan resmî ve ulusal bir bayram.

<span class="mw-page-title-main">Öğretmenler Günü</span> Kutlama Günü

Öğretmenler Günü, öğretmenlik mesleğini icra eden kimseleri onurlandırmak için çeşitli etkinliklerin düzenlendiği bir kutlama günüdür.

<span class="mw-page-title-main">Japonya-Türkiye ilişkileri</span> Japonya ve Türkiye arasındaki karşılıklı ilişkiler

Japonya-Türkiye ilişkileri, Japonya Devleti ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkilerdir. İlk olarak 13. yüzyılda Moğol İmparatorluğu döneminde münasebetlere başlamış, 1870'lerde Sultan II. Abdülhamid döneminde de diplomatik bağlantıya geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk İlkeleri</span> Atatürkün politikalarını belirleyen altı ilke

Atatürk İlkeleri, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün yürürlüğe koyduğu, döneminin pragmatik politikalarını belirlemiş altı ilkedir. "Altı Ok" denilen altı ilkeye ilk olarak 1931'de "Kemalizm" adı verildi ve Atatürk'ün Dil Devrimi sürecinde, 1935'te Arapça Kemal adını 1937'ye dek kullanacağı Eski Türkçe Kamâl adıyla değiştirmesini takiben 13 Mayıs 1935'te "Kamâlizm" adıyla ülkenin kurucu ve tek partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi'nin program ilkeleri olarak benimsendi. Daha sonra, 1937'de çıkarılan bir kanunla 1924 Anayasası'na eklenen ilkeler, anayasal olarak Türkiye'nin ulusal ideolojisi hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki resmî tatiller</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'deki resmî tatiller ana hatlarıyla ulusal bayramlar ve genel tatiller olmak üzere iki grupta toplanır. Ülkedeki tek ulusal bayram Cumhuriyet Bayramı'dır. Genel tatil günlerinin içinde resmî ve dini bayramlar bulunmaktadır. Resmî bayramlar; Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ve Zafer Bayramı'dır. Dini bayramlar ise Kurban ve Ramazan Bayramlarıdır. Bunlar dışındaki genel tatil günleri ise yılbaşı ile Emek ve Dayanışma Günü ve Demokrasi ve Millî Birlik Günü'dür.

<span class="mw-page-title-main">Gündoğdu Meydanı</span> İzmir, Türkiyede bir meydan

Gündoğdu Meydanı, İzmir'in Konak ilçesinin Alsancak semtinde yer alan bir meydandır. Şehirdeki birçok organizasyon, konser, miting ve kutlama burada gerçekleşir.

Şeyh Edebalı'yı Anma ve Ahilik Haftası, Bilecik'te eylül ayının ilk haftası gerçekleştirilen kültürel etkinlik.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Müzesi (İstanbul)</span>

Atatürk Müzesi veya diğer adıyla İnkılâp Müzesi, İstanbul'un Şişli ilçesinde, Halâskârgazi Caddesi üzerinde yer alan ve 1942'de İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nce müzeye dönüştürülmüş Mustafa Kemal Atatürk'ün oturduğu ev. Atatürk'ün kişisel eşyaları, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı ile ilgili çeşitli materyaller ve farklı ressamlara ait tablolar sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">29 Ekim Cumhuriyet Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet yönetimi ilan etmesi anısına her yıl 29 Ekim günü Türkiye'de ve Kuzey Kıbrıs'ta kutlanan bir millî bayramdır. 1925 yılında çıkarılan bir yasa ile ulusal (millî) bayram olarak kutlanmaya başlanmıştır.

1981'deki Türkiye olayları.

<span class="mw-page-title-main">Adana Atatürk Evi Müzesi</span> Atatürkün Adanada Konakladığı Ev

Adana Atatürk Evi Müzesi, 15 Mart 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk ve eşi Adana'yı ziyareti sırasında konakladığı, 1981'de müzeye çevrilmiş müze-ev.

Atatürk Evi Müzesi, Atatürk Caddesi üzerinde 1912 yılında inşa edilen iki katlı tarihi bina; kesme, moloz taş ve tuğladan yapılmıştır. 1923 yılında hazine adına tescil edilen ev Vali Konağı olarak kullanılmış, Atatürk'ün Konya'ya gelişlerinde de kendisine tahsis edilmiştir. 1927 yılında hazineden Konya Belediyesi'nce satın alınan ev 19.7.1928 tarihinde Konyalıların Atatürk'e şükranlarının bir ifadesi olarak Atatürk adına tescil edilmiş ve tapusuna "Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa'ya Konyalıların hediyesidir." kaydı konulmuştur. 1940 yılında Konya Özel İdaresi'nce sembolik bir bedel karşılığında satın alınan ev, tekrar Vali Konağı haline getirilmiş ve 1963 yılına kadar Vali Konağı olarak kullanılmıştır.

Kastamonu Arkeoloji Müzesi, Kastamonu ve Çankırı çevresinden toplanan arkeolojik eserlerin sergilendiği müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti'nin Yüzüncü Yılı</span> Türkiyede cumhuriyetin 100. yıl dönümü kutlama etkinlikleri

Türkiye Cumhuriyeti'nin Yüzüncü Yılı, Türkiye'de cumhuriyetin ilanının 100. yılı şerefine 2023'te düzenlenen etkinliklerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.