Atahualpa

Atahualpa ya da Atawallpa (Keçuvaca: ata-wallpa «horoz»^[1] < wallpa «tavuk», Ekvador Keçuvacası atallpa, atillpa «tavuk/horoz») (d. Cuzco – ö. 29 Ağustos 1533, Cajamarca), İnka İmparatorluğu'nun onüçüncü ve son imparatoru. Bir iç savaş sonucunda ölen babası Huayna Capac ve onun büyük üvey kardeşi Huascar'ın öldürmesi üzerine imparator olmuştur. İspanyolların İnka ülkesine gelmesiyle, yakalanıp hapsedilmiş, fidye olarak bir oda dolusu altın vermeyi vadetmiş ve bu vaadi kabul edilmiş gibi yapılarak altınlar alınmış, kendisi infaz edilmiştir. Kendisini yakalayan ve 80 bin adamını infaz edenFrancisco Pizarro tarafından canlı canlı yakılarak^[2] idam edilme cezasına çarptırılmıştır. Şahitlerin hatıralarına göre bu ceza onu dini inançlarından ötürü dehşete düşürmüş, orada bulunan biri eğer hristiyan olmayı kabul ederse yakılmaktan kurtulacağını söylemiş ve kabul ettirmiştir. Daha sonra önce vaftiz edilip sonra kendi isteği olduğu üzere boğularak öldürülmüştür.