İçeriğe atla

Atını Seven Kovboy

Atını Seven Kovboy
(Red Kit Daltonlara Karşı)
"Atını Seven Kovboy" filminin özgün sinema afişi. "Red Kit" afişte Ret Kit olarak yazılmıştır
YönetmenAram Gülyüz
YapımcıÖzdemir Birsel
Cahit Uçuk
SenaristÖzdemir Birsel
Hikâye (eser)Morris'in Red Kit çizgi romanı
OyuncularSadri Alışık
Figen Han
Aydın Babaoğlu
Sami Hazinses
Ali Şen
Cevat Kurtuluş
Görüntü yönetmeniMuzaffer Turan
Sanat yönetmeniHasan Nurdan
KurguÖzdemir Arıtan
StüdyoAcar Film
DağıtıcıElvan Film (sinema dağıtım)
Özgür Video (VHS dağıtım)
CinsiSinema filmi
TürüWestern komedi, parodi.
RenkRenkli
Yapım yılı1974
Çıkış tarih(ler)i1974, Türkiye
Süre87 dakika.
ÜlkeTürkiye Türkiye
DilTürkçe
Diğer adlarıRed Kit Daltonlara Karşı (Türkiye)

Atını Seven Kovboy, 1974 yapımı renkli Türk Western-komedi filmdir. Filmin bir diğer adı da Red Kit Daltonlara Karşı'dır.

Aram Gülyüz'ün yönettiği ve Sadri Alışık'ın "Red Kit" rolünü oynadığı film, Belçikalı karikatürist Morris'in ilk kez 1946'da çizdiği, 1958'de de René Goscinny'nin senaryolarıyla katkıda bulunmaya başladığı çizgi roman serisi "Red Kit" (Lucky Luke)'e ve bu çizgi romanın aynı adlı baş karakterine dayandırılmıştır. "Atını Seven Kovboy"un senaryosu, aynı zamanda filmin yapımcısı da olan Özdemir Birsel'e aittir.

Filmin diğer önemli rollerinde Figen Han, Sami Hazinses, Ali Şen, Cevat Kurtuluş ve Kamer Sadık'nın yanı sıra Keloğlan filmlerinin ünlü cücesi Aydın Babaoğlu da oynamıştır.

Aram Gülyüz bu filmden dört yıl kadar önce de bir Türk "Red Kit" filmi çekmişti. Yine komedi tarzında olan o siyah-beyaz filmde "Red Kit" rolünü İzzet Günay oynamıştı. Her iki film de Yeşilçam'ın Spagetti Western'leri sayılabilecek Yeşilçam Westernleri alt kategorisinde değerlendirilmektedir. Bilindiği gibi 1960-1975 yılları arasında İtalyanlar, Amerikan Westernlerine öykünerek 600 kadar kovboy filmi çekmişlerdi ve Western filmlerinin bir alt türünü oluşturacak bu filmlere "Spagetti Western" (veya Euro Western) adı verilmişti. Aynı yıllarda Türkiye'de de modaya uyularak 50 kadar kovboy filmi çekildi. Bunlar da "Yeşilçam'ın Spagetti Westernleri" veya gayriresmî olarak "Yeşilçam Westernleri" olarak anıldılar.

Filmde Red Kit'in efsanevi haydut çetesi Dalton Kardeşlerle mücadelesinin komik ve absürt hikâyesi anlatılır. Mekânlarıyla, dekor ve kostümleriyle benzeri İtalyan Spagetti Western filmlerinden pek de aşağı kalmayan "Atını Seven Kovboy", adının çağrıştırdığının aksine o dönemde çok miktarda çekilmiş seks-avantür filmlerinden biri değildir.

Konusu

Filmin konusu da, uyarlandığı çizgi roman gibi 19. yüzyılda Vahşi Batı'da geçmektedir. Filmin hemen başında Teksas'ta Ünübol adlı hayali kasabanın varlıklı bir iş adamı olan Mr. Davis, avukatı Karasakal (Ekrem Gökkaya)'a Oklahoma'da yaşayan kızı Mersedes (Figen Han)'e iletilmek üzere bir vasiyetname yazdırır ve imzalar. Oysa bilmeden altını imzaladığı belgede tüm mal varlığını Karasakal'a devrettiği yazmaktadır. Aldatıldığını anlayan iş adamı oracıkta kalp krizi geçirip ölür. Bu esnada Avarel (Sami Hazinses), Joe (Aydın Babaoğlu), William (Mehmet Aşık) ve Jack (Harun Atalay) Dalton'dan oluşan Dalton kardeşler çetesi bir bankayı soyarlar. Gölgesinden bile hızlı silah çektiği söylenen efsanevi kovboy Red Kit ise bu sırada Oklahoma'daki Wells Fargo şirketinin müdürü (Ali Demir) tarafından bir iş teklifi için davet edilmiştir. Posta arabalarına yapılan saldırıların artmış olması şirketin itibarını zedelemektedir. Red Kit Oklahoma'dan Texas'a gidecek posta arabasını koruma görevini kabul eder. Koruyacağı arabanın sürücüsü ise kamçı kullanmadaki ustalığıyla ünlü Ayıboğan Hank (Ahmet Sert)'tir.

Avukat Karasakal'ın el koyduğu arazilerin tam ortasında kalmış bir çiftliğin sahibi Moruk (Ali Şen) lakaplı bir ihtiyardır ve arazisini Karasakal'a satmayı reddeder. İnatçı ihtiyarı bertaraf edebilmek için de avukat da Pistov Kardeşleri (Süheyl Eğriboz ve Kudret Karadağ) kiralar.

Babasının öldürüldüğü kasabaya şüphe çekmemek için bir varyete şarkıcısı kimliğine bürünerek gitmeye karar veren Mersedes de posta arabasının yolcularından biridir. Red Kit ve Konuşan atı Düldül refakatinde posta arabası yola çıkar ama yolda Daltonlar tarafından durdurulur.

Filmin adı

Türkiye'de 1960'lı yılların sonunda başlayan televizyon yayınlarının 1970'li yılların ortasında yurt çapında yaygınlaşmasıyla seyirci kaybına uğrayarak krize giren Türk sineması, kaybettiği seyirciyi tekrar sinema salonlarına çekebilmek için seks-avantür ve seks-komedi türünden filmler üretmeye başladı. Bu filmlerin adları da filmin içeriğiyle fazlaca ilgili olmasa bile merak uyandırıcı imalar içeren, muzip cinsel çağrışımlar yapan çok çarpıcı adlardı. Duvar edebiyatının ürünü gibi duran bu adlardan bazıları şunlardır: "Civciv Çıkacak Kuş Çıkacak", "5 Atış 25", "Ayıp Yatakta Olur", "Hayret 17", "Kıvrıl Fakat Kırılma, "Ayıkla Beni Hüsnü", "Vur Davula Tokmağı", "Tornavida Yaşar", "Tokmak Nuri", "Tak Fişi Bitir İşi", "Şipşak Basarım", "Seveceksen Sev Artık", vb.[1]

"Atını Seven Kovboy" adı, filmin ilk bakışta yukarıdaki gruba ait olduğu izlenimini verse de, bu film ne bir seks-avantür ne de seks-komedi filmidir. Sadece bir çizgi roman parodisi, bir Western-komedi filmidir. Söz konusu filmler gibi 1970'li yılların ortasında çevrilmiş olduğu için muhtemelen onlarla rekabet şansını koruyabilmek için bu imalı ad seçilmiş olabilir. Filmin adının biraz farklı söylenen ve küfür içeren bir versiyonu, kovboyların atlarıyla cinsel ilişkiye girdiklerini ima eden, Türkiye'nin alt kültürüne ait pejoratif (aşağılayıcı), alaycı ve kaba bir argo cümledir. Bu argo cümle, başka bir Türk Western-komedi filmi olan Cem Yılmaz'ın oynadığı Yahşi Batı'da kelimesi kelimesine kullanılabilmişti (filmde 24. dakikadan itibaren).

Türkiye'de filmler yasaklanırken içerikleri ve verdikleri mesajlar kadar, afiş adları da sansür kurullarınca dikkate alınmaktaydı ve böyle imalı isimler taşıyan filmler rahatlıkla yasaklanabiliyordu. Sinema yazarı Agah Özgüç "Sansür Raporu" adlı kitabında, çok daha sudan nedenlerle filmler sansürlenirken, "Atını Seven Kovboy" filminin yukarıda adı geçen bazı filmlerle birlikte sansür kurulu tarafından yasaklanmaktan nasıl kurtulduğuna şaşırdığını belirmişti.[2]

Oyuncular ve seslendirme

1974 tarihli "Atını Seven Kovboy" filminde Red Kit'i Sadri Alışık oynuyor.

Yeşilçam'da son yıllara gelinceye kadar filmler platolarda sessiz çekilir, takip eden "yapım sonrası" aşamasında, seslendirme stüdyosunda sesleri daha uygun olan, genellikle de tiyatro sanatçıları tarafından seslendirilirdi, bir başka deyişle dublajı yapılırdı. "Atını Seven Kovboy" filminde de, kendisi de bir tiyatro sanatçısı olan Sadri Alışık dışındaki oyuncular başka dublaj sanatçıları tarafından seslendirilmişlerdi. Filmin dublajı Acar Film stüdyosunda gerçekleştirilmiştir.

Oyuncu Rolü Seslendiren
Sadri AlışıkRed Kit
Figen HanMersedes (Ann)Gülen Kıpçak
Sami HazinsesAverel DaltonGazanfer Özcan
Aydın BabaoğluJoe DaltonErol Günaydın
Mehmet AşıkWilliam DaltonMustafa Alabora
Harun AtalayJack (jenerikte Bill yazılmış) DaltonSelim Naşit
Ali ŞenMorukRıza Tüzün
Ekrem GökkayaAvukat KarasakalTimuçin Caymaz
Cevat KurtuluşKikirik ŞerifZafer Önen
Seyhan GümüşAliye Uzunatağan
Süheyl EğribozKarasakal'ın AdamıCemil Can Bıçakçı
Kudret KaradağKarasakal'ın Adamı
Zeki AlpanSenatör
Reşit ÇildamBarmen Slim
Kamer SadıkBankacı Oswald
Ahmet SertAyıboğan HankHaldun Ergüvenç
Ali DemirWells Fargo Kumpanyası Müdürü

[3]

Kaynakça

  1. ^ "1975: Erotiklerin İşgali". Ötekisinema.com. 6 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2012. 
  2. ^ Özgüç, Agah (1978). Sansür Dosyası. Remzi Kitabevi. ss. sayfa 72. 
  3. ^ "Atını Seven Kovboy (1974)". sinematurk.com. 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Red Kit</span> Morris yapımı çizgi roman serisi

Red Kit, Belçikalı karikatürist Morris (1923-2001) tarafından çizilen çizgi romandır. Çizgi romanın maceralarından bazıları Fransız René Goscinny (1926-1977) tarafından yazılmıştır. Morris'in ölümünden sonra bazı maceralar Fransız Achdé tarafından çizilmiştir.

Film türleri, bir sinema filmindeki anlatı unsurları, estetik yaklaşım veya filme verilen duygusal tepkideki benzerliklere dayanan stilistik veya tematik bir kategoridir.

Western, ABD'nin Atlantik kıyısından içerilere, batıya doğru göç sırasındaki olaylarla başlayan yaşam tarzı ve kültürü. Western kavramı Vahşi Batı kavramının oluşumunda yer sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Sevda Ferdağ</span> Türk oyuncu ve şarkıcı

Sevda Ferdağ, gerçek adıyla Lütfiye Dumrul, Türk oyuncu, tiyatro sanatçısı ve şarkıcı.

<i>Yalnız ve Cesur</i> ABD yapımı dramatik western film

Yalnız ve Cesur 1962 ABD yapımı dramatik western filmdir. Özgün adı Lonely Are the Brave dir. Edward Abbey'in 1956 yılında yayımladığı "Brave Cowboy" adlı romanından senaryosunu Dalton Trumbo'nun uyarlayıp yazdığı filmi David Miller yönetmiş, önemli rollerinde Kirk Douglas, Gena Rowlands, Walter Matthau ve George Kennedy oynamışlardır. Filmin müziği Jerry Goldsmith'e aittir.

<i>Cehennemden Dönüş</i>

Cehennemden Dönüş 1939 ABD yapımı bir Western filmidir. Özgün adı Stagecoach tur. Filmin özgün adının anlamı Posta Arabası dır.

<i>İstiklal Kahramanları</i>

İstiklal Kahramanları 1954 ABD yapımı western macera türünden bir filmidir. Özgün adı Vera Cruz dur. Amerikalı yazar Borden Chase'in bir hikâyesinden yola çıkarak senaryosunu Roland Kibbee ve James R. Webb'in yazdıkları filmi Robert Aldrich yönetmiştir. Başlıca rollerde Gary Cooper, Burt Lancaster, Ernest Borgnine, Cesar Romero, Denise Darcel, George Macready, Charles Bronson, Sara Montiel, Morris Ankrum ve Henry Brandon oynamışlardır. James Hill ve Harold Hecht'le birlikte filmin ortak yapımcılarından biri de aktör Burt Lancaster'dır. Amerikan İç Savaşı sonrasında başlayan 1866 Meksika devrimi sırasında İmparator Maximillian tarafından paralı asker olarak kiralanan iki silahşorun ve beraberlerindeki adamlarının Meksika topraklarındaki maceraları anlatılmaktadır. Filmin şiddete eğilimli ahlak yoksunu karakterleri, toplumsal değerleri küçümseyen bakış açısı ve alışıldık westernlerden farklı olarak başka bir ülkede (Meksika) geçiyor olması zamanında oldukça sarsıcı ve şaşırtıcı bulunmuştu. Bu sıra dışı western sonraki yıllarda Sam Peckinpah'ın ve Sergio Leone'nin başlatacakları kendilerine has western türünü de de bir şekilde etkilemiştir. Bazıları bu filmi "İlk Spagetti Western" olarak da adlandırırlar. Filmin adı Meksika'da hem bir eyalet hem de bir şehrin adı olan Veracruz'dan gelmektedir. Filmin çekimleri tamamen Meksika'da yapılmıştır. Bu film SuperScope adı verilen teknikle çekilmiş olan ilk filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Köksal Engür</span> Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı (1946–2023)

İsmail Köksal Engür, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı. Engür, Leyla ile Mecnun dizisinde oynadığı "Ak Sakallı Dede" ve Zerda dizisindeki "Sıddık" rolleri ile tanındı. Ayrıca, aralarında Hollywood yıldızları Robert de Niro, Al Pacino, Dustin Hoffman ve Robin Williams'ın yanı sıra Susam Sokağı'ndaki "Büdü" karakteri ve Red Kit çizgi filminde kovboy Red Kit'i seslendirdi.

Acid Western western filmlerinin bir alt türü olarak 1960'lı ve 1970'li yıllarda ortaya çıkmıştı. Acid western, Vadiler Aslanı ve Çöl Aslanı gibi seçkin klasik western filmlerinin gustosunu Spaghetti Westernlerin aşırılıkları ile harmanlayarak karşı kültürün bakış açısından vermekteydi. Acid western için anti-western, revizyonist western veya post-western gibi tanımlamalar da yapılmıştır. Geleneksel westernlerde 'uzak batı'ya gitmek özgürlük ve gelişme ile özdeşleşmiş bir kavramdır. Oysa acid westernlerde bunun tam tersidir, bu gidiş toplum için adeta bir kâbus gibidir ve ölüme doğru gidiş ve yıkım demektir.

<span class="mw-page-title-main">Spagetti Western</span>

Spagetti Western, 1960 - 1975 yılları arasında Avrupa'da çoğunlukla İtalyan yapımcı ve yönetmenler tarafından çevrilmiş Western filmlerine verilen addır. Bu nedenle bazen Italo-Western olarak da adlandırılırlar. Bu türü tanımlamak için kullanılan diğer isimler ise sırasıyla Euro-Western, Macaroni Western ve Western All'Italiana'dır.

<i>Kanunsuzlar</i> (çizgi roman)

Kanunsuzlar, Belçikalı çizgi romancı Morris 'in senaryosunu yazıp resimlediği ve 1954'te yayımlanan Red Kit albümüdür. Özgün adı Hors-la-loi olan ve Belçika'da Dupuis yayınevi tarafından özgün dili olan Fransızca olarak basılan albüm, Türkiye'de 1970'li ve 1980'li yıllarda Milliyet Yayınları'ndan çıkmıştı. Albüm özgün serinin altıncı kitabıdır. Türkiye'de birçok kereler farklı formatlarda basılan albüm son olarak 2009 yılında Yapı Kredi Yayınları'ndan çıktı. Kalite olarak özgün haline en yakın baskı bu son baskıdır. Albüm İngilizce konuşulan ülkelerde Outlaw adıyla bilinmektedir.

Kanunsuz(lar), Yasası olmayan, yasasız, yasaya aykırı eylemlerde bulunan anlamına gelir. Kanunsuzlar şu anlamlara da gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Kamer Sadık</span> Ermeni asıllı Türk oyuncu

Kamer Sadık, doğum adıyla Kamer Sadıkyan,, Ermeni asıllı Türk sinema oyuncusu. Bazı kaynaklarda doğum yeri İstanbul yazılıdır. Nüfusa kayıtlı adı Kamer Sadıkyan'dır. Yeşilçam'da daha çok Kamer Baba namıyla tanınır.

Diğer Red Kit uyarlaması Türk filmleri

<i>İyi, Kötü ve Tuhaf</i>

İyi, Kötü ve Tuhaf, 2008 Güney Kore yapımı western filmidir. Özgün adı olan filmin İngilizce uluslararası adı The Good, the Bad, the Weird dir ve Sergio Leone'nin yönettiği ünlü Spagetti Western baş yapıtı "İyi, Kötü ve Çirkin"den esinlenilmiştir.

Yeşilçam Westernleri, 1960'ların başından 1970'lerin ortasına kadar Türkiye'de üretilmiş Western filmlerine verilen gayriresmî addır. "Türk kovboy filmleri" olarak da adlandırılabilirler.

Aram Gülyüz, Ermeni asıllı Türk yönetmen, yapımcı ve senarist. 1958 yılında Metro Film'i kurarak yapımcı olarak sinemaya adım atan sanatçı, 1960 yılında Metin Serezli ve Nurhan Nur’un baş­rolünü oynadığı ilk filmi Sensiz Yıllar'ı çekti.

<i>The Hateful Eight</i>

The Hateful Eight, Quentin Tarantino'nun yazıp yönettiği ve Samuel L. Jackson, Kurt Russell, Jennifer Jason Leigh, Walton Goggins, Demián Bichir, Tim Roth, Michael Madsen ve Bruce Dern'in yer aldığı Amerikan western filmi.

<i>Lucky Luke: Western Fever</i> Kalisto Entertainment tarafından yapılmış 3 Boyutlu video oyunu

Lucky Luck: Western Fever Kalisto Entertainment tarafından geliştirilmiş, Infogrames tarafından 2001 tarihinde PlayStation ve PC için çıkarılmış 3 Boyutlu çizgi filmsi aksiyon oyunudur. Ünlü çizgi roman serisi "İyi Kovboy Lucky Luke"tan temellenmiştir.

<i>Bir Zamanlar... Hollywoodda</i> Quentin Tarantino filmi (2019)

Bir Zamanlar Hollywood'da, yönetmenliği ve senaristliği Quentin Tarantino tarafından gerçekleştirilen, 26 Temmuz 2019'da vizyona giren Amerika Birleşik Devletleri yapımı sinema filmidir. 1969 yılında Los Angeles'ta geçmekte ve hızla değişen film endüstrisine uyum sağlamaya çalışan bir aktör ve dublörünün Sharon Tate cinayeti tehdidiyle karşılaşmasını konu almaktadır. Film, Quentin Tarantino'nun Hollywood'un altın çağının son anlarına yaptığı bir övgü olarak nitelendirilmektedir. Başrollerde Leonardo DiCaprio, Brad Pitt ve Margot Robbie oynamıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.