Kütüphane anlamına gelen ve genellikle Batı dünyasında yaygın olarak kullanılan ‘bibliothek’ kelimesinin aslı Eski Yunancadır ve biblion kitap, baskılı ürünlerin saklandığı yer demektir. Türkçedeki kütüphane ise, Farsça ve Arapça kökenli kütüb (kitaplar) ile Farsça hane (ev) sözcüklerinden türemiştir ve kitapların evi anlamına gelmektedir. Her iki dilde de kütüphane terimi, kitapların saklandığı yer anlamında kullanılmaktadır.“Kütüphaneler, elde edilen bilginin toplanması, depolanması ve dağıtılması fonksiyonlarını gören hizmet işletmeleridir” Toplumsal gereksinimleri karşılamak için kurulan kütüphaneler, her türlü kayıtlı bilgi kaynağını bilgi gereksinimi olan kullanıcıya etkin biçimde sunar böylece bağlantı işlevini sağlamaktadır.
Millet Kütüphanesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan Feyzullah Efendi Medresesi'nde 1916 yılından beri hizmet veren kütüphanedir.
İBB Atatürk Kitaplığı, İstanbul'un Taksim semtinde Miralay Şefikbey Sokağı üzerinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü'ne bağlı, araştırmacılara hizmet veren bir kitaplıktır.
Köprülü Kütüphanesi, Osmanlı Devleti'nde müstakil bir binaya sahip olarak kurulan ilk vakıf kütüphanesidir. Aslen Köprülü Mehmet Paşa Külliyesi'nin içindeki bir yapı olarak tasarlanmış ancak Köprülü Mehmed Paşa öldüğünde sadece hamam ve medrese kısmı tamamlanabilmiş, yapının geri kalanı Fazıl Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır ve kendi kitaplarıyla babasının kitaplarını birleştirerek kütüphaneyi 1661'de bitirmiştir.
Aşağıdaki liste, İstanbul'daki kütüphanelerin listesidir. İstanbul'daki kütüphanelerin %44.18'ini belediyelere bağlı kütüphaneler, %20.93'ünü ise üniversite kütüphaneleri oluşturur.
İTÜ Mustafa İnan Kütüphanesi, İTÜ Ayazağa yerleşkesinde yer alan kütüphanedir. Tüm İTÜ Kütüphaneleri ve Kütüphane Hizmetleri'nin yönetim ve koordinasyon merkezidir. 1797 yılında Mühendishane-i Bahri Hümayun'da açılan matbaada basılan kitaplar kütüphanenin temelini oluşturmuştur. Kütüphane adını eski İnşaat Fakültesi dekanı ve eski İTÜ rektörü olan Mustafa İnan'dan alır. Kütüphane, 500.000 civarında kitap ve tez içeriği ile Türkiye'nin teknik anlamda en geniş kütüphanelerindendir. 2013 yılı itibarıyla 161 veritabanıyla Türkiye'de en fazla veritabanına sahip akademik kütüphanedir. 7 gün 24 saat açıktır Türkiye'nin ilk 7 gün 24 saat açık olan Akademik Kütüphanesidir.
- Nadir eser sayısı: 6.235
- Abone olunan e-dergi sayısı: 62.221
- Abone olunan veritabanı sayısı: 216
- Yabancı Elektronik tez sayısı: 1.500.000
- Elektronik kitap sayısı: 347.308
- Merkez ve şube kütüphanesi sayısı: 8
- Kütüphanelerdeki toplam çalışan sayısı: 95
Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi, ABD'nin ulusal kütüphanesidir. Dünyanın en büyük ve en önemli kütüphanelerinden olan kongre kütüphanesi Washington'da bulunmaktadır. Ayrıca ABD'de yer alan en eski federal kültür yapısıdır.
Selçuk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Selçuk Üniversitesi'nin Alaaddin Keykubat Yerleşkesi'nde bulunan merkezi, yerleşik, akademik kütüphanesi. Kütüphane 1977'de kurulmuştur.
ODTÜ Kütüphanesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi bünyesinde bulunan merkezi kütüphane. 1956 yılında hizmete başlayan kütüphane, 15 Eylül 1963 tarihinde bugünkü kampüse, 1967 yılında ise bugünkü binasına taşınmıştır. Kütüphanenin ilk bölümü 1967 yılında, ikinci bölümü ise 1975 yılında tamamlanmıştır. 2015 yılı verilerine göre ODTÜ Kütüphanesi; 489.000 basılı kitap, 200.120 elektronik kitap, 183.259 ciltli dergi, 1.127 basılı dergi aboneliği, 53.824 elektronik dergi aboneliği, 19.300 yüksek lisans ve doktora tezi ile büyük bir koleksiyona sahiptir.
Beyazıt Devlet Kütüphanesi, Bayezid Camii ve tarihî Sahaflar Çarşısı yakınında, Beyazıt Meydanı'na bakan iki tarihi binada 1884 yılından beri araştırmacılara hizmet veren kütüphanedir.
Süleymaniye Kütüphanesi, İstanbul'daki Süleymaniye Camii medreselerinde, 1927 yılında kurulmuş olan kütüphane. I. Süleyman'ın oluşturmuş olduğu kütüphane bu kütüphanenin nüvesini oluşturdu.
Murat Molla Kütüphanesi İstanbul Fatih Çarşamba'da bulunan yazma eser kütüphanesidir. 18. yüzyılın son çeyreğinde Damatzade Şeyh Murat Molla tarafından yaptırılmıştır.
Bursa Yazma ve Eski Basma Eserler Kütüphanesi, 14. yüzyıldan kalma Bursa İnebey medresesinde bulunan kütüphanedir. Kütüphane, Süleymaniye ve Millet yazma eser kütüphanelerinden sonra Türkiye'nin üçüncü büyük yazma eser kütüphanesidir ve 8389 adet yazma eser barındırmaktadır.
Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir halk kütüphanesidir. Bugün, tarihi Saraçoğlu Mahallesi projesinde sosyal tesis ihtiyacını karşılamak adına inşa edilmiş olan binada hizmet vermekte olan kütüphane; Kızılay semtindeki Kumrular Sokak'ta yer alır. Ankara'daki halk kütüphaneleri arasında en çok ziyaret edilen ve 500 bini aşkın materyalle en geniş koleksiyona ev sahipliği yapan kütüphanedir.
Polonya Ulusal Kütüphanesi - Varşova'da Polonya Kültür ve Ulusal Miras Bakanlığı'na bağlı merkez kütüphanedir.
Oxford Üniversitesi'nin ana araştırma kütüphanesi olan Bodleian Kütüphanesi, Avrupa'nın en eski kütüphanelerinden biridir. On iki milyonun üzerinde esere sahip olan kütüphane İngiliz Kütüphanesi'nden sonra İngiltere'nin en büyük ikinci kütüphanesidir. 2003 Resmi Derleme Kütüphaneleri Kanunu'na göre İngiltere'de yayınlanan eserlerin derlendiği altı resmi derleme kütüphanesinden biri olduğu gibi İrlanda Kanunu'na göre de İrlanda Cumhuriyeti'nde yayınlanan her kitaptan bir nüsha talep etme hakkı bulunmaktadır. Oxford'a mensup kişiler arasında “Bodley” veya “Bod” olarak bilinen kütüphane öncelikli olarak araştırma kütüphanesi hizmeti verdiğinden belgeler genelde okuma salonlarının dışına çıkartılamaz.
Şehit Ali Paşa Kütüphanesi, 1715 yılında Şehit Ali Paşa tarafından yaptırılan kütüphane.
Konstantiniyye İmparatorluk Kütüphanesi, Bizans İmparatorluğu'nun başkentinde, antik dünyanın büyük kütüphanelerinin sonuncusuydu. Büyük İskenderiye Kütüphanesi'nin ve diğer eski kütüphanelerin yıkılmasından çok sonra, yaklaşık 1000 yıl boyunca antik Yunan ve Roma bilgisini korudu. 1204'teki Dördüncü Haçlı Seferi'nin baskınları da dahil olmak üzere, yıllar boyunca meydana gelen bir dizi yangın ve savaş zamanlarında meydana gelen hasar, binanın kendisini ve içeriğini etkiledi. Kütüphane, 29 Mayıs 1453'te Konstantinopolis'in Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedilmesine kadar büyük ölçüde devam etmiştir, sonra kütüphanenin önemli ölçüde hayatta kalan içeriği yok olmuş veya kaybolmuştur. Kütüphane, bir Scriptorium kurmuş olan II. Constantius tarafından Yunan edebiyatının hayatta kalan eserleri koruma için kopyalanabilmesi için kurulmuştur. İmparator Valens 372'de dört Yunan ve üç Latin hattatı kullanmıştır. Bugün bilinen Yunan klasiklerinin çoğunluğu, Konstantinopolis İmparatorluk Kütüphanesi'nden gelen Bizans kopyaları ile bilinir.
Konya Yazma Eserler Kütüphanesi, Türkiye'nin çeşitli kütüphanelerinde bulunan yazma koleksiyonlarını bir araya toplamak, bakım ve onarımlarını yapmak için 1984 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından oluşturulmuş olan kütüphane. Bünyesinde 101 farklı yazma ve nadir eser koleksiyonunu barındırmaktadır.
Hollanda Kraliyet Kütüphanesi, 1798 yılında kurulan Hollanda'nın Lahey merkezli ulusal kütüphanesidir. KB, Orta Çağ edebiyatından günümüz yayınlarına kadar Hollanda içinde yayımlanan ve hakkında olan her yayını koleksiyonunda toplamaktadır. Deposunda kitaplar, gazeteler ve dergiler dahil olmak üzere yaklaşık 7 milyon yayın saklanmaktadır. KB ayrıca ulusal çevrimiçi kütüphane ve Delpher gibi birçok dijital hizmet sunmaktadır. KB, 2015'ten bu yana halk kütüphanesinin ağının koordinasyonunu üstlenmektedir.
Türkiye