İçeriğe atla

Asturias komünü

1934 Asturias maden işçileri grevi
Asturias bölgesinin haritadaki yeri
Tarih 4-19 Ekim 1934
Yer Asturias, İspanya
Sebep Maden işçilerinin grevi
Yöntem Grev ve ayaklanma
Sonuç Ayaklanmaya dönüşen grev hareketi bastırıldı.
Taraflar
Asturiaslı madenciler İspanyol Ordusu
İspanyol Donanması
Öne çıkan kişiler
Belarmino Tomás
Ramón González Peña
Alejandro Lerroux y García
Eduardo López Ochoa
General Francisco Franco
Kayıplar
1,700 ölü
15,000 – 30,000 kişi yakalandı
260 ölü

Asturias Komünü (diğer adıyla Asturias Devrimi) 4 Ekim - 12 Kasım 1934 tarihleri arasında sol kanat maden işçilerinin İspanya'nın Asturias bölgesinde ilan ettikleri komün hükûmetidir.

İspanya İç Savaşı'nın hemen öncesinde, yükselen faşizme ve parlamenter rejimin çıkmaza girmesine karşı başta Madrid ve Barselona olmak üzere İspanya'nın birçok kentinde ayaklanmalar yaşanmıştı. 19 Kasım 1933 tarihinde yapılan seçimlerde José María Gil Robles'un başında bulunduğu aşırı sağ koalisyonun (CEDA) başarısı ve Alejandro Lerroux'nun merkez sağ Radikal Cumhuriyetçi Parti'si ile birlikte koalisyon hükûmeti kurması üzerine politik durum daha da gerginleşti. 1 Ekim 1934'te 3 CEDA üyesinin hükûmete bakan olarak dahil edilmesi üzerine Asturias'ta maden işçileri genel grev ilan etti ve ayaklandı. İşçiler 5 Ekim'de başkent Oviedo'yu ele geçirdiler, yerel yöneticileri idam ettiler ve bir komün hükûmeti ilan ettiler.

Bunun üzerine sağcı hükûmet Fas'ta bulunan lejyoner ordusunu faşist General Franco komutasında bölgeye sevketti. Franco uyguladığı yoğun şiddet sonucu ayaklanmayı 12 Kasım'da bastırdı. Kentte büyük bir yıkıma yol açtı. Bu olaydan sonra solcular tarafından "Asturias Kasabı" olarak adlandırıldı. Franco'nun saldırısı sonucu 5 bin kişi öldürüldü ve 30 binden fazla işçi tutuklandı.

Ayrıca bakınız

  • İspanya İç Savaşı

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya İç Savaşı</span> Cumhuriyetçiler ve Milliyetçiler arasında yaşanan ve 1936-1939 arası İspanyada olan savaş

İspanya İç Savaşı, 17 Temmuz 1936–1 Nisan 1939 tarihleri arasında, demokratik seçimle başa gelmiş İkinci İspanyol Cumhuriyeti’ne sadık Cumhuriyetçiler ile General Francisco Franco liderliğinde isyancı bir grup olan Milliyetçiler arasında yaşanmıştır. Savaşı Milliyetçiler kazanmıştır ve Franco, 1939’dan öldüğü yıl olan 1975’e kadar İspanya’yı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ferrol</span> İspanyanın A Coruña ilinde belediye

Ferrol, Galiçya'daki A Coruña Eyaletinde, kuzeybatı İspanya'da Atlantik kıyısında, Strabon'un Nerium Burnu civarında bir şehirdir. Ülkenin en önemli denizcilik şehri olmasını yanında İspanyol Donanması'nın da en güçlü gemileri şehrin tersanelerindedir. 17. yüzyılda Avrupa'nın en önemli tersaneleri bu bölgedeydi. Şehrin alanı 81,9 km² nüfusu ise 214.000 kişidir. Şehir ayrıca İspanyol General Francisco Franco'nun da doğum yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Manuel Azaña</span>

Manuel Azaña Díaz, İspanyol siyaset ve devlet adamı. İkinci Cumhuriyet döneminde devlet başkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Emek Konfederasyonu</span>

Ulusal Emek Konfederasyonu anarkosendikalist ideolojik çizgide, özerk sendika konfederasyonu olarak İspanya Krallığı’nda örgütlenmiş konfederal bir birliktir. Anarşist toplumsal hareketler içinde önemli rol oynamış örgüt ayrıca ulusötesi yapıya sahip Uluslararası Emekçiler Birliği (AIT) üyesidir ve bu yüzden CNT-AIT adı ile de tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Francisco Franco</span> İspanya diktatörü (1939–1975)

Francisco Franco Bahamonde,, 1936'da İkinci Cumhuriyet'in demokratik hükûmetine karşı gerçekleştirilen askerî darbenin liderlerinden biri olan İspanyol asker ve diktatördü. 1 Ekim 1936'da isyancı tarafın başkomutanı olarak atandı, taraftarları tarafından el caudillo (önder) ilan edildi ve çatışmanın sona ermesinden ölümüne kadar 1975'e kadar devlet başkanı olarak görev yaptı. Ayrıca 1938'den 1973'e kadar hükûmet başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">İspanya'da demokrasiye geçiş süreci</span> İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişi

İspanya’da demokrasiye geçiş süreci, İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişini kapsar. Geçiş süreci Franco’nun 20 Kasım 1975 günü ölmesiyle başlar, sürecin tamamlanması ise 1978 yılında kabul edilen Anayasa ile tamamlayan tarihçiler olmakla beraber, 23 Şubat 1981 günü Antonio Tejero’nun başarısız darbe girişimini veya 28 Ekim 1982 günü İspanyol Sosyalist İşçi Partisi PSOE’nin seçim zaferini sürecin tamamlandığı olay olarak kabul eden tarihçiler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İspanya bayrağı</span> Ulusal bayrak

İspanya bayrağı, İspanya Krallığı'nın resmi ulusal bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar</span> bir dizi askerî karışıklıklar

Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar, Ekim Devrimi'ni izleyen dönemde Sovyetler Birliği henüz resmen kurulmamışken SRlar, Sol SRlar, Menşevikler ve anarşistlerce iktidardaki Bolşeviklere yönelik planlanan ve yürütülen bir dizi ayaklanma eylemidir. Bu ayaklanmaların bazıları sürmekte olan Rus İç Savaşında Bolşevik iktidarına karşı oluşturulan Beyaz Orduyu desteklerken bazıları bağımsız hareketlerdir. Bu ayaklanmalar 1918 yılında başlayacak ve 1922 yılına kadar sürecektir. Bu ayaklanmalar sonucunda o döneme kadar diğer sol grupları da iktidara dahil etmek isteyen Bolşevikler bu çabaları bir kenara bırakarak ayaklanmaları askeri kuvvetle bastırma yoluna gitmiştir. Bazı çevreler tarafından gündeme getirilen sol ve devrimci partilerin koalisyon olarak iktidarı gerçekleşmeyecek Bolşevikler tek başlarına iktidarlarını sürdüreceklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Moskova altını</span>

Moskova altını veya Cumhuriyet'in altını, İspanya Merkez Bankası'ndaki altın rezervlerinin %72,6'sını oluşturan 510 ton altının başkent Madrid'den Sovyetler Birliği'ne götürülmesini anlatır. İspanya İç Savaşı'nın başlamasının ilk aylarında Cumhuriyetçi Başbakan Francisco Largo Caballero hükûmeti Sovyetler Birliği'nden önceden alınmış olan krediler ve gelecekte alınacak yardım malzemeleri için bu şekilde bir uygulama yapmıştır. Rezervlerin kalan kısmı ise Fransa'ya gönderilmiş ve benzer şekilde Paris altını olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1918-1919 Alman Devrimi</span> devrim

1918–1919 Alman Devrimi ya da Kasım Devrimi, I. Dünya Savaşı'nın sonunda Friedrich Ebert önderliğinde anayasal monarşiden parlamenter demokrasiye geçiş sürecidir. Savaşın Almanya’nın aleyhine gelişmesinden dolayı Alman halkının üzerinde oluşan gerilim, ülkede yeni bir rejimin kurulması gerektiği düşüncesini ön plana çıkarmıştı. Devrimin amacı monarşi rejiminin yerine demokratik bir cumhuriyet kurmaktı. Bu hedef, İmparator II. Wilhelm’in tahttan çekilmesiyle sonuçlanan, 1 hafta, 4 gün süren ilk aşamada gerçekleşti. Almanya’daki radikal solcular komünist bir rejim kurmak istediği için bu devrim, komünist devrimciler ile anti-komünistler arasındaki bir iç savaşa dönüştü; bu durum, devrimin ikinci aşamasını yarattı. İkinci aşama tam olarak 9 ay, 1 hafta sürdü ve yönetim biçimi parlamenter demokrasiye dayanan Weimar Cumhuriyeti'nin zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Franco İspanyası</span> İspanyanın 1939 yılında sona eren İspanya İç Savaşından 1975 yılında Francisco Franconun ölümüne kadar geçen dönemi

Franco İspanyası, İspanya'da kullanılan adıyla Franco Diktatörlüğü, resmî adıyla ise İspanyol Devleti 1939 yılında sona eren İspanya İç Savaşı'ndan 1975 yılında Francisco Franco'nun ölümüne kadar geçen dönemde İspanya'nın yönetildiği diktatörlük rejimidir.

<span class="mw-page-title-main">Asturias Madenci Ayaklanması</span>

1934 Asturias Madenci Ayaklanması, Asturias bölgesinde bulunan madencilerin ülkede meydana gelen 1934 devriminden etkilenerek greve gidip silahlı direnişi başlatmış olduğu ayaklanmadır. Bölgede bulunan İspanyol Sosyalist İşçi Partisi, Genel İşçi Birliği ve Ulusal Emek Konfederasyonu birleşerek İşçi İttifakını oluşturdu. İttifak ardından grev daha sonra da silahlı ayaklanma kararı aldı. Bölgede işçiler hakimiyeti ele geçirerek Asturias Sosyalist Cumhuriyeti'ni ilan etti. Bu cumhuriyet Paris Komünü'ne benzetildiyse de Paris Komünü kadar ayakta duramadı. İspanya Cumhuriyeti, Afrika'daki sömürgelerinden devşerilen askerilerden oluşan ordu ile ayaklanmayı bastırdı.

Juan Ambou Bernat İspanyol komünist devrimci ve İspanya Komünist Partisi üyesi siyasetçi. 1934 Asturias Madenci Ayaklanmasına ve İspanya İç Savaşına aktif olarak katılmıştır. Savaşın ardından sürgüne gitmiştir, burada da siyasetten kopmamıştır. Partisinin Genel Sekreteri Santiago Carrillo'nun Avrupa komünizmi siyasetine karşı çıkmış ve komünist ilkelerden kopulduğunu savunarak İspanya Halkları Komünist Partisi'nin kuruluşunda görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Francisco Largo Caballero</span> İspanyol politikacı ve sendikacı

Francisco Largo Caballero İspanyol bir politikacı ve sendikacıydı ve İspanyol Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) ve İşçi Genel Birliği'nin (UGT) tarihi liderlerinden biriydi. Caballero, 1936 ve 1937'de, İspanya İç Savaşı sırasında İkinci İspanya Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Fas İspanyol Protektorası</span>

Fas İspanyol Protektorası, 1912 Fes Antlaşması ile kurulan ve 7 Nisan 1956 tarihinde Fas ile birleşmesine kadar süren İspanya'nın bir himaye yönetimidir.

<span class="mw-page-title-main">Covadonga Muharebesi</span>

Covadonga Muharebesi, Asturias Krallığı'nın kurucusu ve ilk kralı olan Vizigot kökenli asilzade Pelayu ile Endülüs Emevî Devleti arasında 718 veya 722 yılında yapılan muharebedir. Cantabria Dağlarındaki Picos de Europa Tepelerindeki Covadonga yakınlarında gerçekleşen muharebe Pelayu komutasındaki ordu galip gelmiştir. Müslüman fetihlerine karşı Hristiyanların kazandığı bu önemli zafer sayesinde Hristiyanlar İber Yarımadasından atılmaktan kurtulmuştur. Uzunca bir süre önemli bir direniş noktası olan Asturias Krallığı, kıtanın yeniden Hristiyan egemenliğine girdiği süreç olarak tariflenen Reconquista'nın ilk dayanak noktası olarak tanımlanır.

Franco İspanyası'nda devlet terörü İspanya İç Savaşı sonrasında iktidara gelmiş olan Francisco Franco önderliğindeki milliyetçilerin toplumsal hayata dair giriştiği katliam, yargısız infaz, tasfiye, tecavüz, sürgün gibi yasadışı uygulamaları anlatır. Rejim, iç savaştan mağlup çıkan İkinci Cumhuriyetçiler, aydınlar, komünistler, Protestanlar, eşcinseller, azınlıklar, Bask-Katalan milliyetçilerini hedef almıştır. Uygulamalar Katolik Kilisesi tarafından onaylanmış, Guardia Civil adlı yasal kolluk kuvvetleri ve Falanjist milisler tarafından uygulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Halk Cephesi (İspanya)</span>

Halk Cephesi, İkinci İspanya Cumhuriyeti döneminde çeşitli sol siyasi örgütler tarafından o yılki genel seçimlere katılmak üzere Ocak 1936'da kurulan bir seçim ittifakı ve paktıydı. İttifak Manuel Azaña tarafından yönetiliyordu. Katalonya'da ve Valensiya'da koalisyon Solcular Cephesi olarak bilinmekteydi.