İçeriğe atla

Astronomik kronoloji

Astronomik kronoloji veya astronomik tarihleme, astronomik olgularla ilişkili tarihsel olayların veya yapıtların tarihlendirilmesine yönelik teknik bir yöntemdir.

Asurolojinin ilk günlerinden beri; çivi yazısı tabletlerde belirtilen ay ve güneş tutulmaları, gezegen görünüşleri ve diğer göksel fenomenlerin eski gözlemleri incelenmiş ve kronolojik amaçlar için kullanılmıştır. Birçok durumda bu gözlemler kesin gün ve saate kadar tarihlendirilebilir ve bu nedenle Mezopotamya'nın çeşitli kral ve yönetici listelerini düzenleyebilmek için çok önemlidir.[1]

Kaynakça

  1. ^ Mesopotamian Astronomy & Astrology: Anstronomical Chronology, webspace.science.uu.nl, 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Temmuz 2020 

Bibliyografya

  • Owen Gingerich and Barbara Welther. Planetary, Lunar, and Solar Positions, A. D. 1650 to 1805, Memoirs of the American Philosophical Society, 59S. Philadelphia, 1983. (İngilizce)
  • Neugebauer, Paul V. Astronomische Chronologie (2 vols). Berlin: De Gruyter, 1929. (İngilizce)
  • Steele, John M. "The Use and Abuse of Astronomy in Establishing Absolute Chronologies", Physics in Canada/La Physique au Canada, 59 (2003): 243-248. (İngilizce)
  • Bryant Tuckerman. Planetary, Lunar, and Solar Positions, 601 B.C. to A, D. 1, Memoirs of the American Philosophical Society, 56. Philadelphia, 1962. (İngilizce)
  • Bryant Tuckerman. Planetary, Lunar, and Solar Positions, A. D. 2 to 1649, Memoirs of the American Philosophical Society, 59. Philadelphia, 1964. (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uranüs</span> güneş sisteminin 7. gezegeni

Uranüs, Güneş'e yakınlık bakımından yedinci gezegendir. Gazlı, camgöbeği renginde bir buz devidir. Gezegenin büyük bir kısmı, astronominin "buz" ya da uçucu maddeler olarak adlandırdığı maddenin süperkritik fazındaki su, amonyak ve metandan oluşur. Gezegenin atmosferi karmaşık katmanlı bir bulut yapısına sahiptir ve tüm Güneş Sistemi gezegenleri arasında 49 K ile en düşük minimum sıcaklığa sahiptir. Gezegenin 82,23°'lik belirgin bir eksenel eğimi ve 17 saat 14 dakikalık bir geriye dönüş periyodu vardır. Bu, Güneş etrafındaki 84 Dünya yıllık bir yörünge döneminde kutuplarının yaklaşık 42 yıl sürekli güneş ışığı aldığı ve ardından 42 yıl sürekli karanlık olduğu anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Gezegenimsi bulutsu</span>

Gezegenimsi bulutsu veya gezegenimsi nebula, yaşamının son evresinde bulunan bir kırmızı devin yaydığı parlak bir iyonize gazdan oluşan salma bulutsusu türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Genel Katalog</span> gök cisimleri kataloğu

Bulutsular ve Yıldız Kümelerinin Yeni Genel Kataloğu, 1888 yılında John Louis Emil Dreyer tarafından derlenen ve derin gökyüzü cisimlerinden oluşan bir astronomi kataloğudur. NGC, gökadalar, yıldız kümeleri ve salma bulutsuları da dahil olmak üzere 7.840 gök cismi içerir. Dreyer NGC'ye, 1895 ve 1908 yıllarında 5.386 gök cismini daha tanımlayan ve Dizin Katalogları olarak bilinen iki ek yayınladı. Bu cisimlerin birçoğu halen NGC veya IC numaralarıyla yaygın bir şekilde bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hipparkos</span> 2. yüzyıl Yunan astronom, coğrafyacı ve matematikçi

İznikli Hipparkos veya Nikaialı Hipparhus bir Yunan astronom, coğrafyacı ve matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">George Gaylord Simpson</span> Amerikalı paleontolog (1902 – 1984)

George Gaylord Simpson, Amerikalı bir taşılbilimci (paleontolog).

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi</span>

Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi, yaklaşık 4,5 milyar yıl önce dev bir moleküler bulutun küçük bir parçasının yerçekimi etkisiyle çökmesiyle başladı. Çöken kütlenin çoğu, merkezde toplanarak Güneş'i oluştururken, geri kalanı düzleşerek gezegenlerin, uyduların, asteroitlerin ve diğer küçük gök cisimlerinin oluştuğu bir proto-gezegen diskine dönüştü.

Bulutsular ve Yıldız Kümeleri Kataloğu, ilk olarak 1786 yılında William Herschel tarafından, kız kardeşi Caroline Herschel'in yardımıyla yayımlanan bulutsular astronomi kataloğudur. Daha sonra oğlu John Herschel tarafından 1864 yılında Bulutsular ve Yıldız Kümeleri Genel Kataloğu olarak genişletilmiştir. CN ve GC, John Louis Emil Dreyer'in 1888 yılında derlediği ve günümüz astronomları tarafından kullanılan Yeni Genel Katalog'un (NGC) öncülleridir.

Ay teorisi, Ay'ın hareketlerini hesaplamaya çalışır. Ay'nın hareketlerinde çok sayıda usulsüzlük vardır ve bu hareketler için birçok hesaplama girişiminde bulunulmuştur. Sorun olan bu problem yüzyıllar sonra doğruluk düzeyi çok yüksek olacak şekilde modellenebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam dünyasında astronomi</span>

İslam astronomisi, özellikle İslam'ın Altın Çağı sırasında, İslam dünyasında yapılan astronomik gelişmeleri kapsar ve çoğunlukla Arapça yazılmış eserlerden oluşur. Bu gelişmeler özellikle Uzak Doğu ve Hindistan'da daha sonra Orta Doğu, Orta Asya, Endülüs ve Kuzey Afrika'da gerçekleşti. Orta Çağ İslam astronomisi, yabancı dildeki kaynakların özümsenmesi ve bu kaynakların birbiriyle benzeşmeyen unsurlarının İslami özelliklere sahip bir bilim yaratmak için birleştirilmesi gibi yönleri nedeniyle diğer İslami bilimlerin doğuşuyla paralellik gösterir. Bu kaynaklar özellikle Arapça diline tercüme edilmiş ve üzerine çalışmalar gerçekleştirilmiş Yunan, Sasani ve Hint eserlerinden oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 4</span>

Chang'e 4 ilk defa Ay'ın Uzak Tarafı'na yumuşak iniş yapan Çin Ay Keşif Programı görevi. Robotik iniş takımı ve keşif aracı 7 Aralık 2018'de fırlatıldı. 3 Ocak 2019'da Ay'a iniş yaptı.

Kenneth Meyer Setton, Amerikalı tarihçi ve akademisyendir. Orta Çağ üzerine çalışmalarda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Alexander von Nordmann</span> Finli biyolog

Alexander von Nordmann zooloji, parazitoloji, botanik ve paleontoloji alanlarında çalışmış Fin biyolog.

<span class="mw-page-title-main">Göksel küreler</span>

Göksel küreler, Eflâtun, Eudoxus, Aristo, Batlamyus, Kopernik ve diğerleri tarafından geliştirilen kozmolojik modellerin temel unsurlarıydı. Bu kozmolojik modellerde, sabit yıldızların ve gezegenlerin görünen hareketleri, sanki kürelere yerleştirilmiş mücevherler gibi, eterik, şeffaf bir beşinci elementten (esîr) yapılmış dönen kürelere gömülü olarak düşünülmüştür. Sabit yıldızların birbirlerine göre konumlarını değiştirmediğine inanıldığından, bunların tek yıldızlı bir kürenin yüzeyinde olması gerektiği ileri sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Mısır astronomisi</span>

Mısır astronomisi, tarih öncesi zamanlarda, Predinastik Dönem'de gelişmeye başladı. M.Ö. 5. binyılda yapılan Nabta Playa'daki taş dairelerin tasarımında astronomik hizalamalardan esinlenilmiş olabilir. Tarihi Hanedan Dönemi M.Ö. 3. binyılda başladığında, 365 günlük periyot sistemi zaten Mısır takviminde kullanılıyordu ve Nil'in yıllık su baskınlarının belirlenmesinde yıldız gözlemi önemli bir yer tutuyordu.

Wampanoag dili veya Massachusett dili, ABD devletinde yaşamış Kızılderililer tarafından konuşulmuş ve 19. yüzyıl sonlarında soyu tükenmiş olan bir ölü dildir.

Otto Eduard Neugebauer, astronomi tarihi ile Antik Çağlarda ve Orta Çağ'da uygulanan diğer kesin bilimler üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan Avusturyalı-Amerikalı bir matematikçi ve bilim tarihçisiydi. Kil tabletlerini inceleyerek, eski Babillilerin matematik ve astronomi hakkında daha önce fark edildiğinden çok daha fazlasını bildiklerini keşfetti. Ulusal Bilimler Akademisi, Neugebauer'i "çağımızın müspet bilimler tarihinin, belki de bilim tarihinin en özgün ve üretken bilim insanı" olarak adlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">William Huggins</span>

Sör William Huggins LN BN RS, eşi Margaret Lindsay Huggins ile birlikte astronomik spektroskopide öncü çalışmaları ile tanınan İngiliz bir gökbilimciydi.

İskenderiyeli Timocharis, Yunan astronom ve filozof. Muhtemelen İskenderiye'de doğdu. Öklid'le aynı çağda yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Babil astronomisi</span>

Babil astronomisi, Mezopotamya'nın tarihinin ilk dönemlerinde gök cisimlerinin incelenmesi veya kaydedilmesiydi. Kullanılan sayısal sistem olan altmışlık sistem, modern ondalık sistemdeki on sayısının aksine altmışa dayanıyordu. Bu sistem alışılmadık derecede büyük ve küçük sayıların hesaplanmasını ve kaydedilmesini kolaylaştırıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Babil astronomi günlükleri</span> Babil çivi yazısı metinleri

Babil astronomi günlükleri, astronomik gözlemlerin ve siyasi olayların sistematik kayıtlarını ve astronomik gözlemlere dayanan tahminleri içeren Babil çivi yazısı metinlerinden oluşan bir koleksiyondur. Ayrıca belirli tarihlerdeki emtia fiyatları ve hava durumu raporları gibi diğer bilgiler de mevcuttur.