Astronomi, gök bilimi ya da gökbilim gök cisimlerinin kökenlerini, evrimlerini, fiziksel ve kimyasal özelliklerini açıklamaya çalışan doğa bilimi dalıdır. Astronominin sınırlı ve özel bir alanı olan gök mekaniği ile karıştırılmaması gerekir. Astronomi daha açık bir deyişle, yörüngesel cisimleri ve Dünya atmosferinin dışında gerçekleşen, yıldızlar, gezegenler, kuyrukluyıldızlar, kutup ışıkları, gökadalar ve kozmik mikrodalga arkaalan ışınımı gibi gözlemlenebilir tüm olay ve olguları inceleyen bilim dalıdır.
Teleskop veya ırakgörür, uzaydan gelen her türlü radyasyonu alıp görüntüleyen astronomların kullandığı, bir rasathane cihazıdır. 1608 yılında Hans Lippershey tarafından icat edilmiştir ve 1609 yılında Galileo Galilei tarafından ilk defa gökyüzü gözlemleri yapmakta kullanılmıştır. Uzaydaki cisimlerden yansıyarak veya doğrudan gelen görülen ışık, ultraviyole ışınlar, kızılötesi ışınlar, röntgen ışınları, radyo dalgaları gibi her türlü elektromanyetik yayınlar; kozmos hakkında bilgi toplamak için çok gerekli kanıtlardır. Bu kanıtlar, klasik manada optik teleskoplarla ya da çok daha modern radyo teleskoplarla incelenir.
Gözlemsel astronomi astronomi bilimlerinin, teorik astrofizikten farklı olarak veri almayla ilgilenen bir dalıdır. Ana olarak fiziksel modellerin ölçülebilir içeriklerini bulmaya dayanır. Uygulama olarak, Teleskop ve diğer astronomi araç gereçleri kullanılarak gökcisimlerinin gözlenmesidir.
Hubble Uzay Teleskobu (HUT), ismi Amerikalı astronom Edwin Hubble'ın anısına verilmiş; Nisan 1990'da STS-31 Görevi esnasında Uzay Mekiği Discovery tarafından Dünya etrafındaki yörüngesine taşınmış bir uzay teleskobudur. İlk uzay teleskopu olmamasına rağmen, HUT en büyüklerindendir ve birçok üstün özelliğe sahiptir. Ayrıca hem hayati öneme sahip bir araştırma aracı olması hem de astronomi için etkili bir halkla ilişkiler unsuru olması nedeniyle çok tanınmıştır.
Soyuz 13 ilk defa Soyuz 12 ile denenen yeni tasarım Soyuz uzayaracının ikinci deneme uçuşu. Soyuz 13 aracı, Orion 2 Uzay Gözlemevi'ni de taşıyordu. Orion 1 Uzay Gözlemevi, Salyut 1 uzay istasyonunda kuruluydu. Mürettebattan Piyotr Klimuk, uzaya giden ilk Beyaz Rus kökenli kozmonottu.
Gözlemevi ya da Rasathane; rasat gözlem, hane ise ev anlamına gelir. Uzaydaki her çeşit değişikliği gözlemlemek, veriler toplamak, incelemek için kurulabilirler. Rasathaneler yıldızların hareketlerini gözlemek için kurulmuşlardır. Rasathaneler uzayı gözlemlemek için yapılırlar. Dolayısıyla en iyi gözlem yapılabilecek yüksek ve havasının yıl boyunca açık olan yerler tercih edilir. Türkiye'de Antalya'da Toroslarda kurulu olan rasathane en çok bilinen ve gelişmiş olanıdır. İstanbul Sancaktepe'de de 14inch çapında teleskoba sahip halka açık bir gözlem evi bulunmaktadır.
La Silla Rasathanesi Şili'de bulunan 18 teleskoplu bir rasathanedir. Bu teleskopların dokuz tanesi European Southern Observatory (ESO) tarafından inşa edilmişlerdir ve rasathanesinde bulunan diğer teleskopların da birçoğuna yine ESO tarafından kumanda edilmektedir. La Silla Rasathanesi, Güney Yarımküredeki en büyük gözlemevlerinden biridir.
Compton Gama Işınları Gözlemevi (CGIG), NASA'nın Büyük Gözlemevleri programının bir parçası olarak Hubble Uzay Teleskobu'ndan sonra uzaya yollanan ikinci araç olmuştur. CGIG'e, Gama ışınları fiziği ile ilgili çalışmalarından dolayı Nobel Ödülü kazanan Dr. Arthur Holly Compton 'in adı verilmiştir.
NASA'nın Büyük Gözlemevleri uydu programı uzaya yerleştirilen dört büyük ve güçlü teleskoptan oluşmaktadır. Büyük Gözlemevleri benzer ebata ve program bütçesine sahiptir ve her birinin astronomiye ciddi katkıları olmuştur. Bu dörtlüyü oluşturan teleskopların her bir tanesi, özel olarak takip ettiği elektromagnetik spektrumun ayrı bir bölümünü incelemektedir.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Astrofizik Araştırma Merkezi (ÇAAM) ve Ulupınar Gözlemevi 2001 yılında kurulmuş, gözlemevi 19 Mayıs 2002 tarihinde resmen açılmıştır. Merkez ve Gözlemevi Çanakkale merkezine 10 km uzaklıkta "Radar Tepesi" nin güney yamacında Ulupınar Köyü'ne yakın bir bölgede, 410 m yükseklikte yer almaktadır.
Ankara Üniversitesi Gözlemevi, 1959 yılında Ahlatlıbel, Ankara'da, astrofizikçi Prof. Dr. Egbert Adriaan Kreiken tarafından kurulmuştur.
Bernhard Woldemar Schmidt Alman optik mühendisi. 1930 yılında Schmidt teleskopu'nu icad etti. Schmidt teleskobu, optik aberasyon ve astigmatlık problemlerini ortadan kaldırdı. Astronomik ve bilimsel araştırma için kullanılan geniş açılı, çok geniş ve kısa flaş süreli fotoğraf makineleri ve dijital teleskopların temelini atmıştır.
Francis Preserved Leavenworth veya Frank Leavenworth Amerikalı astronomdur. Frank Muller ve Ormond Stone ile beraber pek çok Yeni Genel Katalog nesnesi tespit etmişlerdir. Virginia Üniversitesi Leander McCormick Gözlemevinde 66 cm diyaframa sahip bir teleskop kullanmışlardır.
Sierra Nevada Gözlemevi, İspanya'nın Granada vilayetindeki Sierra Nevada sıradağlarında Loma de Dilar'da yer alan bir astronomi gözlemevidir. 1981 yılında kurulan gözlemevinin işletilmesi ve bakımı Endülüs Astrofizik Enstitüsü (IAA) tarafından yapılmaktadır. Açıklıkları 1,5 ve 0,9 metre olan iki Nasmyth teleskobuna sahiptir.
Kırılmalı teleskop veya refraktör, bir görüntüyü görüntülemek için lens (mercek) kullanan bir optik teleskop türüdür.Işığı kırmak yoluyla görüntüyü elde eder.Bunun için tüp sonunda odak dediğimız en büyük merceğin olduğu kısim vardir.ışık buradan görerek tüpün ucuna kadar ilerler tüp ucunda ise gözlemcinin büyütmede kullandığı mercek oküler bulunur. Sonradan çıkan aynalı teleskop'dan bu yönleri ile ayrılır. İlk ve uzun dönemden beri bilinen teleskop türüdür. Kırılmalı teleskop tasarımı başlangıçta casusluk camları ve astronomik teleskoplarda kullanıldı halen de belli ölçekte kullanılmaktadır ancak aynı zamanda uzun odaklı kamera mercekleri için de kullanılmaktadır. Bir refraktörün büyütmesi, objektif merceğinin odak uzunluğunun okülerinkine bölünmesiyle hesaplanır. Kırılma teleskoplarının tipik olarak önde bir lensi, ardından uzun bir tüp, daha sonra teleskop görüntüsünün odaklandığı arkada bir mercek veya enstrümantasyon bulunur. Başlangıçta teleskopların merceği bir elementdi, ancak bir asır sonra iki ve hatta üç elementli lensler yapıldı. Kırılma teleskopu teknolojisi, dürbün ve büyüteç lensleri gibi diğer optik cihazlarda sıklıkla uygulanan bir teknolojidir.
Jodrell Bank Gözlemevi bir dizi radyo teleskopa ev sahipliği yapan bir gözlemevidir ve Manchester Üniversitesi Jodrell Bank Astrofizik Merkezi'nin bir parçasıdır. Gözlemevi, 1945 yılında İkinci Dünya Savaşı sırasında radarlar üzerine yaptığı çalışmalardan sonra kozmik ışınları araştırmak için Manchester Üniversitesi'nde görev yapmaya başlayan bir radyo astronomu olan Bernard Lovell tarafından kuruldu. O zamandan beri göktaşları, kuasarlar, pulsarlar, mazerler ve kütle çekimsel merceklenmenin araştırılmasında önemli bir rol oynamıştır ve Uzay Çağının başlangıcında uzay sondalarının izlenmesinde etkin rol oynamıştır. Gözlemevinin genel müdürü Profesör Simon Garrington'dur.
Stockholm Gözlemevi, 18. yüzyılda Stockholm, İsveç'te kurulan ve bugün Stockholm Üniversitesi'nin bir parçası olan astronomik gözlemevi ve kurumudur. 1931'de yeni Stockholm Gözlemevi, Stokholm yakınlarındaki Saltsjöbaden'de Karlsbaderberget'te açıldı ve 2001 yılına kadar inşasına devam edildi.
Kevola Gözlemevi güneybatı Finlandiya'da, Paimio'da Turku şehrinin 35 km doğusundadır. Gözlemevi artık Turku bölgesinde yerel gökbilim kuruluşu olan Turun Ursa ry sahiplidir. Gözlemevindeki binalar gözlem kubbesi, zenit tüpü ve bir de gözlemleri kaydetmek için bir evdir.
Mount Graham Uluslararası Gözlemevi (MGIO), Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Arizona Üniversitesi Astronomi Bölümü'nün bir araştırma kolu olan Steward Gözlemevi'nin bölümlerinden biridir. Güneydoğu Arizona'nın Pinaleño Dağları'nda, Graham Dağı yakınlarında yer almaktadır.
Vatikan İleri Teknoloji Teleskobu (VATT) olarak bilinen Alice P. Lennon Teleskobu ve Thomas J. Bannan Astrofizik Tesisi, Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaletinin güneydoğusundaki Graham Dağı'nda bulunan optik ve kızılötesi gözlem yapan bir Gregoryen teleskobudur. Genişliği 183 m (600 ft) olan teleskop ilk ışığını 1993 yılında almıştır. VATT, Graham Dağı Uluslararası Gözlemevi'nin bir parçasıdır ve dünyanın en eski astronomik araştırma kurumlarından biri olan Vatikan Gözlemevi tarafından Arizona Üniversitesi ile ortaklaşa işletilmektedir.
Endülüs (İslami İspanya) 
ABD
İngiltere
İran
Danimarka
Irak / 
Suriye
İtalya
Fransa
Almanya
Çekya
İskoçya
İrlanda
Hollanda
Japonya
Hindistan
Rusya / 
Sovyetler Birliği
Birleşik Krallık
Macaristan
Mısır / 
Türkiye
Finlandiya
İspanya ve 
Portekiz