İçeriğe atla

Astrantia maxima

Astrantia maxima
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Apiales
Familya:Apiaceae
Cins:Astrantia
Tür: A. maxima
İkili adlandırma
Astrantia maxima
Pall., Nova Acta Acad. Sci. Imp. Petrop. Hist. Acad. 7: 357 (1793).

Yıldızca veya bilimsel adıyla Astrantia maxima,[1] 1790 yılında Peter Simon Pallas tarafından tanımlanmış, maydanozgiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür.

Bahçelerde süs bitki olarak yetiştirilen yıldızca, ortalama olarak 90 cm uzunluğa ve 60 cm genişliğe ulaşabilir. Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı'nın bitkiler için belirlediği "soğuğa dayanıklılık haritasında" 4 ve 9 aralığında derecelendirilmiştir. Yani -1 °C'den -35 °C'ya kadar soğuğa dayanıklıdır.[2] Bitki, Kraliyet Bahçivanlık Derneği'nin verdiği Garden Merit Ödülü'nü kazanmıştır.[1] Haziran ve Ağustos ayları arasında çiçeklenir.[3]

Etimoloji

"En büyük" anlamına gelen maxima,[4] bu türü daha küçük akrabaları olan Astrantia minor ve havaifişek çiçeğinden ayırır.

Dağılımı

Avrupa ve Batı Asya'ya özgü olan yıldızca, Kafkasya'da yaygındır. 1804'ten beri Britanya Adaları'nda yetiştirilmektedir.[5]

Türkiye'nin kuzeydoğusunda, 1300 ila 2400 metre rakımlı korular ve çok sulu çayırlarda yetişmektedir.[6] Ayrıca Kuzeybatı İran'da görülmüştür.

Türkiye'ye endemik olan ve Dağ yıldızcası adıyla bilinen Astrantia maxima subsp. haradjianii adında bir alttürü vardır.[7]

Yetiştirilmesi

Astrantia maxima, biraz gölgeli ve nemli bahçelerde iyi yetişir. Çiçek başları kırmızı, pembe ve beyaz tonlarındadır. Ayrıca tavşanlara karşı dayanıklıdır.[8][9]

Kültivarlar

  • Astrantia major 'Hadspen Blood', Havaifişek çiçeği ve A. maxima melezi.[10]
  • Astrantia maxima 'Mark Fenwick', bazı fidanlıklarda ve son zamanlarda RHS Kataloğu'nda listelenmiştir.[11]
  • Astrantia maxima 'Rosea', bazı fidanlıklarda listelense de RHS Kataloğu'nda listelenmemiştir.[12]

Kaynakça

  1. ^ a b "RHS Plantfinder - Astrantia maxima". Royal Horticultural Society. 24 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2018. 
  2. ^ "astrantia maxima". perennials.com. 6 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021. 
  4. ^ A Gardenerer's Dictionary of Plant Names. Londra: Cassell. 1972. s. 211. ISBN 0304937215. 
  5. ^ Sims, John.
  6. ^ "The genus Astrantia L. in Turkey: morphology and anatomy". hrcak.srce.hr. 2003. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
  7. ^ "The Flora of Üzümlü -Sakaltutan (Erzincan-Gümüflhane)" (PDF). Erzincan University. 8 Mayıs 2007. s. 6. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2014. 
  8. ^ "Astrantia maximaMasterwort". claireaustin-hardyplants.co.uk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
  9. ^ "Masterful Masterworts". davesgarden.com. 19 Aralık 2009. 13 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014. 
  10. ^ The Horticulture Gardener's Guides - Perennials. s. 2. 
  11. ^ "Astrantia maxima 'Mark Fenwick'". zipcodezoo.com. 7 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2014. 
  12. ^ "Astranita page". tripod.com. 2002–2004. 31 Ağustos 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2014. 

Wikimedia Commons'ta Astrantia maxima ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ortanca</span>

Anayurdu Japonya olan ortanca, 70-75 cinsiyle Asya ve Amerika'nın yerel bitkisi olup, gösterişli çiçekleri nedeniyle Dünyanın birçok yerinde yaygın olarak yetiştirilen, 1-3 metre arası boylanabilen, kışın yapraklarını döken, çalı gövdeli bir süs bitkisidir. En büyük tür çeşitliliği doğu Asya'da özellikle Kore, Çin ve Japonya'dadır.

<i>Lonicera</i>

Lonicera (Hanımeli), Caprifoliaceae familyasına ait, çalı ve/veya sarmaşık grubundan bir bitkidir. Yaklaşık 180 türü vardır, bunun 100 kadarı Çin'dedir. Avrupa ve Kuzey Amerika'da 20şer türü vardır. En çok bilinen türleri Lonicera periclymenum, Lonicera japonica ve Lonicera sempervirens dir.

<span class="mw-page-title-main">Çarkıfelek (bitki)</span> bitki cinsi

Çarkıfelek (Passiflora), çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından 550'den fazla türden oluşan asma ya da sarmaşık tipte bitki cinsi.

<i>Fritillaria imperialis</i>

Fritillaria imperialis veya Ters lale, genellikle soğuk iklimlerde bulunan bir bitki türü.

<span class="mw-page-title-main">Civanperçemi</span> papatyagiller familyasının üyesi olan çiçekli bitki

Civanperçemi, Papatyagiller familyasının üyesi olan çiçekli bir bitkidir. Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika gibi kuzey yarımkürenin ılıman bölgelerine özgüdür. Yol kenarları, çayırlar, tarlalar ve kıyı kesimleri gibi hem nemli hem de kuru bölgeler için ortak olan civanperçemi, hayvancılıkta yem olarak kullanılması amacıyla Yeni Zelanda ve Avustralya gibi yerlere de götürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Convolvulus cneorum</span>

Convolvulus cneorum, gümüş çalısı, Convolvulaceae familyasından, çiçekli bir bitki türüdür. Latince cneorum, küçük bir zeytin benzeri bitkiye, muhtemelen bir Daphne türüne atıfta bulunan Yunanca kökenli bir kelimedir.

<span class="mw-page-title-main">Convolvulus sabatius</span>

Convolvulus sabatius, Convolvulaceae familyasında İtalya ve Kuzey Afrika'ya özgü bir çiçekli bitki türüdür ve genellikle kültür bitkisi olarak görülür.

<i>Phlomis russeliana</i>

Phlomis russeliana, Türkiye'ye özgü, Lamiaceae familyasından çiçekli bitki türüdür. Genellikle P. samia ve Phlomis viscosa ile karıştırılır. 1 metreye kadar uzayabilen, çok yıllık, dik gövdeli ve tüylü bir bitkidir. Gri-yeşil renkli yapraklar ok şeklindedir ve aşağıya bakar. Phlomis russeliana, güneş alan nemli toprakta süs çiçeği olarak yetiştirilir. - 20 santigrat derecedeki sıcaklıklara kadar hayatta kalabilir. İngiltere Kraliyet Bahçıvanlık Cemiyeti'nin Bahçe Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Colchicum speciosum</span>

Vargit çiçeği, şepart veya bilimsel adıyla Colchicum speciosum, Colchicaceae familyasından, Kuzey Türkiye, Kafkasya ve Kuzey İran'ın dağlık bölgelerine özgü çiçekli bitki türüdür. 18 santimetre uzunluğa ve 10 santimetre genişliğe ulaşabilir. C. speciosum sonbaharda kırmızımsı/mor çiçekler açar. Kayış şeklindeki yapraklar ilkbaharda büyür, sonra sararır, yaz ilerledikçe solup ölür. Vargit çiçeği tüm kısımları yutulduğunda toksiktir.

<i>Örümcek çiçeği</i> bitki türü

Cleome hassleriana, örümcek çiçeği veya havai fişek çiçeği olarak bilinir. Cleomaceae familyasından Cleome cinsinin bir türüdür. Güney Amerika'nın güney kısmı, Arjantin, Paraguay, Uruguay ve güneybatı Brezilya'ya özgüdür. Aynı zamanda Güney Asya ve Haor'da dahil olmak üzere Bangladeş'te de yetişir.

<i>Dianthus deltoides</i>

Dianthus deltoides, Batı Asya ve Avrupa ‘nın çoğuna özgü Dianthus türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Astrantia major</span>

Havaifişek çiçeği veya bilimsel adıyla Astrantia major, Apiaceae familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Bahçelerde yetiştirilen bu bitki, 90 cm uzunluğa ve 45 cm genişliğe erişebilir.

<i>Bistorta officinalis</i>

Bistorta officinalis, Avrupa, Batı Asya ve Kuzey Asya'ya endemik, kuzukulağıgiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Tür, Türkçede çimen eveliği olarak bilinmektedir. Kafkasya ve Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesine endemik olan Polygonum bistorta subsp. carneum alttürü ise dağlahanası adıyla bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alchemilla erythropoda</span>

Al şebnemli veya bilimsel adıyla Alchemilla erythropoda, gülgiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Orta Avrupa, Kuzey Balkanlar, Kırım, Kafkasya ve Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesi, Bolu, Ağrı ve Iğdır'a endemiktir. Elsi yapraklarda oluşan yaprak kümesi 20 cm uzunluğa erişebilir. Yeşil-sarı çiçekler Haziran ve Ağustos ayları arasında açar. Akrabası Alchemilla mollis gibi su çekmez özelliğiyle bilinir. Alchemilla mollis'ten daha küçüktür ve tam güneşli ortamda büyürse yaprakları kırmızımsı bir renk alabilir.

<i>Cyclamen coum</i>

Cyclamen coum, çuhaçiçeğigiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. 5 ila 8 cm uzunluğa erişebilen bitkinin, yuvarlağımsı kalp şeklinde yaprakları ve pembe kabuk şeklinde çiçekleri vardır. Bahçecilikte yer örtücü süs bitkisi olarak yetiştirilen Cyclamen coum, kışın ve Mart ayında çiçeklendiği için değerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Geranium subcaulescens</span>

Sürmeli ıtırı veya bilimsel adıyla Geranium subcaulescens, İtalya, Türkiye ve Balkanlar'a endemik, turnagagasıgiller familyasından turnagagası cinsi çok yıllık bir bitki türüdür. 20 cm uzunluğa ve 28 cm genişliğe erişebilir. Grimsi yeşil renkli yuvarlağımsı ve loblu yaprakları vardır. Mayıs ve Ağustos ayları arasında, ortası siyah olan macenta pembesi çiçekler açar.

<i>Aubrieta</i> bitki cinsi

Aubrieta Brassicaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.

<i>Kadife çiçeği</i> bitki türü

Tagetes erecta veya kadife çiçeği, Tagetes cinsine bağlı Meksika, Guatemala ve Peru'ya özgü bir bitki türüdür. ve birçok ülkede doğallaştırılmış nüfusları vardır. Kraliyet Bahçıvanlık Derneği'nin Bahçe Başarı Ödülü'nü kazanan yüzlerce çeşit geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lavandula angustifolia</span>

Lavandula angustifolia, eski adıyla L. officinalis, Akdeniz'e özgü Lamiaceae familyasındaki çiçekli bitkidir. Yaygın isimleri arasında lavanta, İngiliz lavantası ; ayrıca bahçe lavantası, ortak lavanta ve dar -yapraklı lavanta' vardır.

<span class="mw-page-title-main">Nemesia strumosa</span>

Nemesia strumosa, papatyagiller (Asteraceae) familyasından çok yıllık bir bitkidir. Doğal olarak Güney Afrika'ya özgüdür ancak yaygın olarak dünya genelinde süs bitkisi olarak yetiştirilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.