İçeriğe atla

Aspar Sarnıcı

Koordinatlar: 41°01′33″K 28°56′59″D / 41.02583°K 28.94972°D / 41.02583; 28.94972
Aspar Sarnıcı
Grekçeμεγίστη κινστέρνη, romanize: Megisti Kisterni
2013 itibarıyla Aspar Sarnıcı'nın bulunduğu alanın görünümü
Harita
Genel bilgiler
TürSarnıç
Şehirİstanbul
ÜlkeTürkiye
Koordinatlar41°01′33″K 28°56′59″D / 41.02583°K 28.94972°D / 41.02583; 28.94972
Mevcut kullananFatih Belediyesi
Tamamlanma457-474
Yükseklik10-11 metre
Teknik ayrıntılar
Zemin alanı23.100 m2

Aspar Sarnıcı (Yunanca: ἡ τοῦ Ἂσπαρος κινστέρνη i tou Asparos kinsterni) veya Büyük Sarnıç (Grekçe: μεγίστη κινστέρνη megisti kisterni), İstanbul ilinin Fatih ilçesinin Balat mahallesinde yer alan tarihi bir sarnıçtır. Karagümrük'teki Aetios Sarnıcı ve Kocamustafapaşa'daki Hagios Mokios Sarnıcı'yla birlikte İstanbul'daki üç açık hava sarnıcından biridir.

Tarihçesi

Doğu Roma İmparatoru I. Leo zamanında (457-474), General Aspar tarafından inşa edilmiştir.[1] Aspar'ın 471 yılında idam edildiği göz önüne alındığında sarnıcın 471 yılı öncesi bir tarihte inşa edildiği sonucuna ulaşılabilmektedir.

Şehre su getiren sistem 7. yüzyılın başlarında devre dışı kaldığı için Aspar Sarnıcı kullanılmamaya başladı. Biriken sularla birlikte sarnıcın dibinde oluşan toprak katmanı, halk tarafından sebze-meyve yetiştirmek için kullanıldı.

Osmanlı zamanında da bostan amacıyla kullanılan alanın yanına 16. yüzyılda Yavuz Selim Camii inşa edildi. Sarnıç alanına ise zamanla küçük ölçekli bir yerleşim yeri kuruldu. Bu yerleşim yerleri bir yangında yok oldu ve alan uzun süre boş kaldı. Daha sonra Fatih Belediyesi buraya spor alanı ve park inşa etti.

Fatih Belediyesi tarafından sarnıcın restorasyonu için hazırlanan rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri 2020'de Anıtlar Kurulu tarafından onaylandı. Restorasyon çalışmaları 2022 yılında başladı.[2]

Özellikleri

Gerçek derinliği 10 metre civarında olan, kare biçimindeki sarnıcın bir kenarı 152 metredir. Beş tuğla ve beş moloz taş dizisinden oluşan dış duvarının kalınlığı 5,20 metredir.[3][4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Kaynakça

  1. ^ J. Strzygowsky-P. Forcheimer, Byzantinischen Wasserbehälter von Konstantinopel, Wien, 1893, s.47
  2. ^ "Fatih'teki 1600 yıllık açık hava Bizans sarnıcı restore ediliyor". www.aa.com.tr. 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 
  3. ^ Erdem Yücel, "İstanbul'da Bizans Sarnıçları", Arkitekt, s.325 (1969)
  4. ^ Hüseyin Öztürk, "İstanbul'daki Bizans Sarnıçları", Mimar Sinan Üniversitesi Yayımlanmamış Lisans Tezi, s.7 (1994)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rumeli Hisarı</span> İstanbul Boğazı’nın Rumeli yakasında 15. yüzyılda inşa edilmiş Osmanlı kalesi

Rumeli Hisarı, İstanbul'un Sarıyer ilçesinde, Boğaziçi'nde bulunan ve bulunduğu semte adını veren hisar. Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'un Fethi'nden önce, Karadeniz'den gelebilecek saldırıları engellemek amacıyla İstanbul Boğazı'nın en dar yerine, Anadolu yakasındaki Anadolu Hisarı'nın tam karşısına inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yerebatan Sarnıcı</span> İstanbulda bulunan tarihi su deposu

Yerebatan Sarnıcı İmparator loustinianos (527-565) döneminde İstanbul'da şehrin su ihtiyacını karşılamak üzere 526-527 senelerinde yaptırılmış kapalı su sarnıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sultanahmet Meydanı</span> İstanbulda tarihi bir meydan

Sultanahmet Meydanı, İstanbul'un Fatih ilçesinin Binbirdirek mahallesinde bulunan tarihî bir meydan. Bizans İmparatorluğu döneminde Konstantinopolis'teki adı Hipodrom, Osmanlı İmparatorluğu zamanında ise Atmeydanı olarak adlandırıldı. Şehrin en önemli meydanlarından birisi olan alanın içerisinde Roma sirki, bugün Sultanahmet Camiinin olduğu noktada ise Büyük Saray bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Soğukçeşme Sokağı</span>

Soğukçeşme Sokağı İstanbul'un Sultanahmet semtinde yer alan, üzerinde tarihsel evlerin bulunduğu küçük bir sokaktır. Ayasofya ve Topkapı Sarayı arasında yer alan bu sokak trafiğe kapalıdır. Soğukçeşme Sokağı adını yine bu sokakta bulunan, III. Selim dönemine ait 1800 tarihli mermer bir Türk çeşmesinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fildamı Sarnıcı</span>

Fildamı Sarnıcı ya da Hebdomon Sisterni, İstanbul'un Bakırköy ilçesinin Osmaniye mahallesinde bulunan bir sarnıçtır.

<span class="mw-page-title-main">Bozdoğan Kemeri</span>

Bozdoğan Kemeri ya da başka adı ile Valens Su kemeri, Romalılar tarafından İstanbul'da yaptırılan su kemeri. Roma imparatoru Valens tarafından 4. yüzyılın sonlarında tamamlandı. Farklı dönemlerde Osmanlı Sultanları tarafından restore ettirilen su kemeri, şehrin önemli tarihî eserlerinden birisidir. Orta Çağ'da, kentin su ihtiyacını karşılayan su kemerlerinin en önemlilerindendir.

<span class="mw-page-title-main">İmrahor Camii</span>

İmrahor İlyas Bey Camii veya Studios Manastırı, Hagios İoannes Prodromos Kilisesi, günümüze ulaşabilen en eski Bizans Dönemi dini yapısıdır. İstanbul'un Fatih ilçesi, Yedikule semtinde, İmam Aşir Sokak'ta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zeyrek Camii</span> Bizans İmparatorluğu dönemine ait dinî yapı

Zeyrek Camii veya Pantokrator Manastırı, İstanbul'un Fatih ilçesine bağlı Fazilet Sokağı'nda Haliç'e bakan büyük bir camidir. İki eski Bizans kilisesi ve birleştirilmiş bir şapelden oluşur ve Konstantinopolis'teki Orta Bizans mimarisinin en iyi örneğini temsil eder. Ayasofya'dan sonra İstanbul'da ayakta kalan en büyük Bizans dinî yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vefa Stadyumu</span> İstanbulda bir stadyum

Vefa Stadyumu, İstanbul'un Fatih ilçesinin Karagümrük semtinde, Fevzipaşa Caddesi üstünde yer alan 4.280 seyirci kapasiteli stadyumdur. Kadınlar Süper Ligi'nde mücadele edecek olan Fatih Karagümrük ve Bölgesel Amatör Lig'de mücadele eden Vefa takımlarının maçlarına ev sahipliği yapmaktadır. Vefa kulübü ise 2016'dan bu yana vefa stadyumunu kullanmamaktadır. Liglerde sezon sonlarında yapılan play-off maçları için tarafsız saha olarak da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yedikule Zindanları</span>

Yedikule Zindanları, İstanbul'un ve Türkiye'nin en eski açık hava müzelerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Şerefiye Sarnıcı</span> Şerefiye Sarnıcı, İstanbul’un tarihi yarımada içerisinde bulunan en eski su yapılarından birisidir

Şerefiye Sarnıcı veya Theodosius Sarnıcı İstanbul'un Fatih ilçesinde, Tarihi Yarımada’da bulunan pek çok Bizans Dönemi sarnıcından biridir. Divan Yolu Caddesi, Piyer Loti Caddesi, Boyacı Ahmet Sokak ve Dostluk Yurdu Sokak’ın sınırlandırdığı yapı adasının güneyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Çukurbostan</span>

Çukurbostan, eski İstanbul'da Bizans döneminden kalma açıkhava sarnıçlarına halk arasında verilen addı. Bu derin çukurlar uzun yıllar boyunca içme suyu depolamak için kullanılmıştı. Geçen yıllar, bu sarnıçların diplerini verimli bir toprak tabakası ile doldurmuştu. Zamanla açıkhava sarnıçları kullanılmaz olunca, halk buralarda biriken mümbit toprak tabakasında sebze-meyve yetiştirmeye başladı. Bu sarnıçlar boşken derin çukurları andırdıkları ve sebze-meyve bahçesi olarak kullanıldıkları için halk arasında çukurbostan adıyla anılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Zerzevan Kalesi</span>

Zerzevan Kalesi, Diyarbakır ile Mardin arasında, Çınar ilçesine bağlı Demirölçek mahallesi sınırları içinde yer alan ve Roma İmparatorluğu döneminde sınır garnizonu olarak kullanılan askeri tahkimâttır..

<span class="mw-page-title-main">Hagios Mokios Sarnıcı</span>

Hagios Mokios Sarnıcı veya Altımermer Çukurbostanı, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Altımermer semtinde; Ziya Gökalp Sokak ve Cevdet Paşa Caddesi arasında yer alır. İstanbul'un 7. Tepesinin yüksek noktasında bulunan bir Bizans sarnıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bukoleon Sarayı</span> saray

Bukoleon Sarayı ya da Latince Bucoleon Konstantinopolis'te Bizans sarayı.

Acımusluk Sokağı Sarnıcı İstanbul ilinin Fatih ilçesinin Eminönü semtinde bulunan bir sarnıçtır. Eski adı Acımusluk Sokağı olan, Cemal Nadir Sokak'ta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kasımağa Mescidi</span> İstanbulda bir mescit

Kasımağa Mescidi; ayrıca Kâsım Bey Mescidi, İstanbul'da Osmanlı İmparatorluğu tarafından camiye çevrilmiş eski bir Bizans yapısıdır. Ne son restorasyon sırasında yapılan araştırmalar ne de Orta Çağ kaynakları, kökenine ve olası işlevine ilişkin tatmin edici bir cevap vermez. Küçük binanın, ana kilisesi Osmanlı döneminde Odalar Camii olarak bilinen, ilişkisi de belirsiz bir bina olan Bizans kompleksinin ve manastırın bir parçası olması muhtemeldir. Yapı, Konstantinopolis'teki Bizans mimarisinin küçük bir örneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Aetios Sarnıcı</span>

Aetios Sarnıcı Bizans döneminde Konstantinopolis şehrinde önemli bir su deposuydu. Bir zamanlar en büyük Bizans sarnıçlarından biri olan bu yer günümüzde futbol stadyumu olarak kullanılmaktadır. 1928'den beri 'Karagümrük stadyumu' veya Vefa Stadyumu, 'Vefa stadyumu' olarak bilinir.

Gülhane Sarnıcı, İstanbul'da bulunan Gülhane Parkı sınırları içerisinde keşfedilen ve Bizans Dönemi'ne ait olduğu düşünülen bir su sarnıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Myrelaion Rotundası</span>

Myrelaion Rotundası, İstanbul’un Fatih ilçesi, Laleli semti Mesihpaşa Mahallesinde, Aksaray Caddesi, Mesihpaşa Caddesi, Laleli Caddesi ve Saitefendi Sokağının sınırlandırdığı 808 ve 809 nolu imar adalarında yer almaktadır. Yapı, Bodrum Camii’nin kuzeybatısında konumlanmıştır.