İçeriğe atla

Aslî günah

Âdem ve Havva'nın günahının tasviri (Aziz Sofya Katedrali duvar süslemesi, Novgorod)

Orijinal günah; insanların doğum anından itibaren kusurlu, yenilenmeye ihtiyaç duyan bir doğaya sahip olduğunu ve günahkar davranışa eğilimi miras aldıklarını kabul eden Hıristiyan doktrinidir. [1] İnancın İncil'deki temelleri Tekvin 3'e (Adem ve Havva'nın Cennet Bahçesi'nden kovulmasının hikâyesi), Mezmur 51:5'teki bir satıra ("Ben fesat içinde doğdum ve annem günah içinde bana hamile kaldı") ve Pavlus'un Romalılara Mektubu, 5:12-21'e ("Bu nedenle, nasıl günah bir adam aracılığıyla dünyaya girdiyse -ve ölüm de günah aracılığıyla dünyaya girdi- ve bu şekilde ölüm tüm insanlara geldi, çünkü hepsi günah işledi...") dayanmaktadır. [1]

İnanç, 3. yüzyılda ortaya çıkmaya başladı ancak "orijinal günah" (Latin: peccatum originale) ifadesini kullanan ilk yazar Hippo Augustine (354-430) ile tam olarak şekillendi. [2] [3] Augustinus'tan etkilenen Kartaca (MS 411-418) ve Orange (MS 529) konseyleri, Kilise'nin resmi sözlüğüne orijinal günahla ilgili teolojik spekülasyonlar getirdi. [4]

Martin Luther ve John Calvin gibi Protestan reformcular, orijinal günahı şehvetle (veya "zararlı arzu") eş gördüler ve bunun vaftizden sonra bile devam ettiğini, iyilik yapabilme özgürlüğünü tamamen yok ettiğini doğrularken orijinal günahın ayrıca, günah işleme kabiliyeti hariç tüm özgür iradeyi yok ettiğini ileri sürdüler. [5] Roma Katolik Kilisesi'nin 1653'te sapkın ilan ettiği Jansenist hareket de, orijinal günahın irade özgürlüğünü yok ettiğini iddia etti. [6] Bunun yerine Katolik Kilisesi şunu beyan etti: "Vaftiz, Mesih'in lütfunu insanlara bağışlayarak ilk günahı yok sayar ve insanı Tanrı'ya geri döndürür. Ancak doğa için sonuçlar, zayıflamış ve kötülüğe meyilli insanoğlunda süregelerek onu ruhsal bir mücadeleye zorlar" ve "Adem'in düşüşüyle zayıflayan ve eksiltilmiş bu özgür irade, insalık için henüz yok edilmemiştir."

Doktrinin Tarihi

Kutsal kitaplardaki arka plan ve ilk gelişmeler

Michelangelo'nun, Sistine Şapeli tavanından, Adem ve Havva'nın günahını resmettiği tablo

Yahudilik, insan doğasını bir tür orijinal günah tarafından geri döndürülemez şekilde kirlenmiş olarak görmez [7] çünkü Havari Pavlus Adem'in eylemi, günah ve ölümün insanlığın doğal kaderi haline geldiği bir etkiyle sonuçlanmıştır. [8]

Erken Hristiyanlığın, 4. yüzyıldan önce kesin bir orijinal günah doktrini yoktu. [9] Fikir, Yeni Ahit'in yazılmasından sonraki yüzyıllarda, ilk Kilise babalarının yazılarıyla adım adım gelişti. [4] Didache, Hermas'ın Çobanı ve Barnabas'ın Mektubu'nun yazarları, tümü 1. yüzyılın sonlarından veya 2. yüzyılın başlarından, çocukların günahsız doğduklarını varsaydılar; Aynı dönemden Romalı Clement ve Antakyalı Ignatius, evrensel günahı doğal kabul ettiler ancak kökenini açıklama gereği duymadılar; 2. yüzyılın sonlarında İskenderiyeli Clement, günahın Adem'den miras kaldığını öne sürse de nasıl kaldığını söylemedi. [4]

Orijinal günahın İncil'deki temelleri genellikle aşağıdaki parçalarda bulunur. Bunların ilki ve sonuncusu günahın neden "orijinal" olarak tanımlandığını açıklar:

  • Yaratılış 3, Adem ve Havva'nın Cennet Bahçesi'nden kovulmasının hikâyesi;[10]
  • Mezmur 51:5, "Ben fesat içinde doğdum ve günah içinde annem bana hamile kaldı";[11]
  • Pavlus'un Romalılara Mektubu, 5:12-21, "Bu nedenle, nasıl günah bir adam aracılığıyla dünyaya girdiyse -ve ölüm de günah aracılığıyla dünyaya girdi- ve bu şekilde ölüm tüm insanlara geldi, çünkü hepsi günah işledi..." [1][12]

Cennet Bahçesi'nin öyküsü Tekvin 3, seks ile Adem ve Havva'nın itaatsizliği arasında hiçbir ilişki kurmaz; ne yılan Şeytan'la ilişkilendirilir, ne de "günah", "yüz çevirme", "isyan" ya da "suçluluk" gibi kelimeler kullanılır [13]. Mezmur 51:5'in sözleri şöyledir: "İşte bak, ben fesat içinde doğdum ve günah içinde annem bana hamile kaldı". Fakat konuşmacı günahkârlığının izini gebe kalınan ana kadar sürerken, bunun tüm insanlığa uygulanabileceği fikrini destekleyebilecek az şey vardır. [14] Romalılar'da Pavlus, "günahın tek bir adam (yani, Adem) aracılığıyla dünyaya girdiğini" yazarken kastettiği Tanrı'nın, Adem'in yaptıkları için sonraki nesilleri cezalandırdığı değil; Adem'in hikâyesinin tüm insanlığı temsil ettiğidir.

Kaynakça

  1. ^ a b c Vawter 1983.
  2. ^ Patte 2019.
  3. ^ Cross 1966.
  4. ^ a b c Wiley 2002.
  5. ^ Wilson 2018.
  6. ^ Forget 1910.
  7. ^ Pies 2000.
  8. ^ Boring 2012.
  9. ^ Obach 2008.
  10. ^ Tekvin 3
  11. ^ Tekvin 51:5
  12. ^ Tekvin 5:12–21
  13. ^ Toews 2013.
  14. ^ Alter 2009.

[1]

  1. ^ Boring 2012.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ikinci kısmı

Yeni Ahit veya Yeni Antlaşma, Kitab-ı Mukaddes'in Eski Ahit'in ardından gelen ve Grekçe kaleme alınmış olan ikinci kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Hristiyanlarca kutsal kabul edilen 27 kitapçıktan oluşan bir kitap bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Pavlus</span> Erken Hristiyan din adamı ve misyoner (MS y. 5–65)

Pavlus veya Tarsuslu Saul, İsa'nın vaazlarını ve öğretilerini 1. yüzyıl dünyasında pagan inanışındaki Roma dünyasına öğreten bir Hristiyan elçi. Hristiyan olmadan önce tutuculuklarıyla tanınan Ferisilerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Âdem</span> dinî inanışlara göre dünya üzerindeki ilk insan

Âdem, İbrahimî dinlere göre Tanrı tarafından yaratılan ilk insandır. Bunun yanı sıra Âdem, tüm insanlığın ve onların yaratıcılarıyla olan ilişkilerinin bir sembolü olarak da görülebilir. Âdem ayrıca erkek, kadın ve cinsellik rollerinin dini ahlakını temel almak için kullanılır.

Havva, değişik inançlarda ve İbrahimî dinlerde ilk insan Âdem'in eşidir. Bu dinlere göre tüm insanlar Âdem ve Havva'nın çocuklarıdır. Bazı Batı dillerinde Eski Ahit'ten geldiği şekliyle Eva diye adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Cennet</span> Dini Mekan

Cennet, dinî kozmoloji veya transandental felsefede gök, yedi gök, uçmak, behişt gibi adlarla da anılan ilah, melek, cin, aziz, yeniden dirilmiş atalar gibi varlıkların yaşadığı, köken aldığı veya hüküm sürdüğüne inanılan yer. Bazı dinî inanışlara göre cennet yaratıkları yeryüzüne inebilir (reenkarnasyon) ve yerde yaşayanlar ölümlerinden sonra, bazı özel durumlarda yaşamakta oldukları hayat devam ederken cennete gidebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Habil ve Kabil</span> Adem ve Havvanın ilk oğulları

Tanah'ta, Habil ve Kabil/Kayin, Adem ve Havva'nın ilk iki oğludur. İlk doğan Kabil bir çiftçi, kardeşi Habil ise bir çobandır. Tanah'a göre Kabil, kardeşi Habil'i kıskandığından dolayı ona karşı kin ve nefret beslemiş, en sonunda da kardeşini öldürerek İnsanlık tarihindeki ilk cinayeti işlemiştir. Bunun üzerine YHVH (Tanrı), Kabil'i cehennem azabıyla cezalandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sümela Manastırı</span> Trabzonda bulunan eski Rum Ortodoks manastır ve kilise kompleksi

Sümela Manastırı, Trabzon'un Maçka ilçesindeki Altındere Vadisi Millî Parkı sınırları içerisinde yer alan Meryem Ana Deresi'nin batı yamaçlarında yer alan, Kara tepesinin üzerinde ve deniz seviyesinden 1.150 m yükseklikte konumlanmış Rum Ortodoks manastır ve kilise kompleksidir. 1923 yılında Rum Kırımı ve Mübadele sorunu'ndan dolayı terk edilmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Brancacci Şapeli</span> Floransada şapel

Brancacci Chapel, Floransa'da Santa Maria del Carmine Kilisesi içinde bir şapeldir. Bazen boyanma dönemi ve çok meşhur ve sözü geçen dönem için erken rönesansın Sistine Şapeli olarak adlandırılır. Şapelin yapımı için Pietro Brancacci görevlendirildi ve kendisi 1386 yılında işe başladı. Halk girişi civar manastırlar vasıtasıyla elde edildi ve Brunelleschi tarafından dizayn edildi. Kilise ve şapel ziyaret etmek için ayrı yerler olarak düşünüldü ve bu nedenle ayrı açılış zamanlarına sahiptirler. Şapelden dolayı kilisenin geri kalanını görmek gayet zordur.

<span class="mw-page-title-main">Romalılara Mektup</span>

Romalılara Mektup ya da Pavlus'un Romalılara Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece Romalılar olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup elçi Pavlus'un değişik cemaatlere ya da kişilere yazdığı 14 mektubun biridir. Pavlus bu mektubu Roma İmparatorluğun başkenti olan Roma'da oturan Hristiyanlara yazdı.

Yahvist ya da kısaca J, Belgesel hipotez (DH)'e göre Tora'yı oluşturan dört ana kaynaktan biridir. Kaynakların en eskisi olup Tekvinin yarısına yakınını, Çıkış'ın ilk yarısını ve Sayıların bazı kısımlarını oluşturur. J'de Tanrı insansı olarak anlatılıp ismi Yahweh (Yehova)'dir; Yehuda Krallığı'na ve bu krallıktaki insanların tarihine özel bir ilgi duymaktadır. J'nin ~MÖ 950'de derlendiğine ve ~MÖ 400'de Tora ile birleştirildiğine inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Aden Bahçesi</span>

Aden Bahçesi, Kitâb-ı Mukaddes'te Adem ile Havva'nın yaşadığı cennet bahçesidir. Eden'in Orta Doğu'da bir yerde olduğu düşünülmektedir.

Kıyamet günü, hesap günü ya da mahşer günü ; dünyanın sonunun geleceğine ve tüm insanların mahşerde toplanarak hesap vereceğine inanılan zaman. "Dünya merkezli evren" anlayışında dünyanın sonu, evrenin de sonu olarak algılanmıştır. Kıyametin zamanı ile ilgili çok sayıda inanç, öngörü ve kehanet bulunmaktadır. Zerdüştlük, Hristiyanlık ve İslam gibi dinlerde ölülerin dirilerek mahşerde toplanacağına, hayattayken yaptıkları iyilik ve kötülükler için hesap vereceklerine ve haklarında hüküm verileceğine, bunun sonucunda iyilerin cennete, kötülerin ise cezalarını çekmek üzere cehenneme gideceğine inanılır. Apokalypse terimi ile eş anlamlı olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">2. Korintliler</span> Yeni Ahitte bulunan ve Pavlusun MS 55te Makedonyada yazdığı mektup

Korintlilere 2. Mektup ya da Pavlus'un Korintoslulara 2. Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece 2. Korintoslular olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup elçi Pavlus'un değişik cemaatlere ya da kişilere yazdığı 14 mektubun biridir. Pavlus bu mektubu Korintos (Korint) şehrinde oturan Hristiyanlara yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Efeslilere Mektup</span> Pavlusa atfedilen ama MS 100-120 arasında takipçilerinden biri tarafından yazıldığı düşünülen Yeni Ahit mektubu

Efesliler'e Mektup ya da Pavlus'un Efesoslular'a Mektup'u Yunanca, Kutsal Yazılara ait bir kitaptır. Sadece Efesliler olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup elçi Pavlus'un değişik cemaatlere ya da kişilere yazdığı 14 mektuptan biridir. Pavlus bu mektubu, Efes şehrinde oturan Hristiyanlar'a yazdı.

<span class="mw-page-title-main">1. Petrus</span> Yeni Ahitin kitapçıklarından birisi

Birinci Petrus Mektubu ya da Petrus'un Birinci Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece 1. Petrus olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup Petrus'un tüm Hristiyan cemaatlere yazdığı bir mektuptur. Bunun için katolik mektup olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Yakup'un Mektubu</span>

Yakup'un Mektubu, Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece Yakup olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup İsa'nın üvey kardeşi Yakup'un tüm Hristiyan cemaatlere yazdığı bir mektuptur. Bunun için o „katolik“ mektup olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">2. Selanikliler</span> Yeni Ahitte Pavlusa atfedilen 13 mektuptan biri

Selaniklilere İkinci Mektup ya da Pavlus'un Selaniklilere İkinci Mektup'u Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece 2. Selanikliler olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup elçi Pavlus'un değişik cemaatlere ya da kişilere yazdığı 14 mektubun biridir. Pavlus bu mektubu Selanik şehrinde oturan Hristiyanlara yazdı.

<span class="mw-page-title-main">İbranilere Mektup</span>

İbranilere Mektup Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece İbraniler olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup elçi Pavlus'un değişik cemaatlere ya da kişilere yazdığı 14 mektubun biridir.

<span class="mw-page-title-main">Âdem ve Havva</span> İbrahimi yaratılış mitinde ilk erkek ve kadın

Adem ve Havva, İbrahimi dinlerin yaratılış efsanesine göre ilk erkek ve kadındır. İnsanlığın özünde tek bir aile olduğu ve herkesin tek bir çift orijinal atadan geldiği inancının merkezinde yer alırlar. Ayrıca, Yahudilik veya İslam'da tutulmasa da Hristiyanlıkta önemli inançlar olan insanın düşüşü ve orijinal günah doktrinlerinin temelini oluştururlar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.