İçeriğe atla

Askeri Tribün

Askeri Tribün, (Latince : tribunus militum ya da "askerlerin tribünü") Roma ordusunda Legatus'tan düşük, centuriodan ise yüksek rütbede olan bir subaydı. Equites sınıfından genç erkekler, genellikle Senatoya bir basamak taşı olarak askeri tribün olarak hizmet ettiler. Tribunus militum, halk tarafından seçilen ve siyasi görevleri olan tribünü Pleblerin Tribünü veya tribunus militum consulari potestate ile karıştırılmamalıdır.

Erken Roma

Tribunus kelimesi tribus'tan yani "kabile" kelimesinden türetilmiştir.[1] Roma'nın en eski zamanlarında, üç kabilenin her biri (Ramnes, Luceres ve Tities), bir ordu toplandığında[2] bir komutan gönderirdi, çünkü sabit bir ordu yoktu. Tribünler, 3.000 kişilik orijinal lejyonun komutanlarıydı. Yunan tarihçi Polibios (ö. 118 M.Ö.) zamanında tribünler altı taneydi ve konsüller tarafından atanmışlardı.[3] Ancak tribünlerin seçilme ve atanma süreci karmaşıktır ve farklı zamanlarda değişiklik gösterir.

Cumhuriyet dönemi

Cumhuriyet döneminde her lejyona altı kişi atanırdı. Yetki ve makam aynı anda iki kişiye verilirdi ve tüm lejyon komutası altı kişi arasında bölüştürülürdü. Bu dönemde tribünler, Senato tarafından atanan Senatör statüsündeki erkeklerdi. Tribün pozisyonuna gelmek için sadece yönetici sınıfın bir üyesi olmak yeterliydi. MÖ 311'de Halk (Plebler ), askerlerin on altı tribününü, yani Roma Ordusunu oluşturan dört lejyonun her birine tahsis edilen altı tribünden dördünü seçme hakkını elde etti. Daha önce bu makamlar çoğunlukla konsüller veya diktatörler tarafından dağıtılırdı.[4]

Ek olarak, Cumhuriyetin başlarında, Roma Devleti'nin başyöneticileri olarak her yıl seçilen konsüllerin yerine bazen başka bir tür askeri tribün seçilirdi. Bunlar Latincede tribuni militum consulari potestate, yani "Konsüllük Yetkili Askeri Tribünler" olarak bilinir. O zamanlar sadece Patriciler konsül olarak seçilebilirlerdi, ancak hem Patriciler hem de plebler Konsüllük Yetkili Askeri Tribün olarak seçilebilirdi. Her zamanki iki konsül yerine, bazen bir yıl için dört ila altı askeri tribün seçildi. Bu seçimin nedenleri belirsizdir, ancak Livy bu kararı genellikle bu dönemde yaygın olarak gördüğü sınıf mücadelelerine bağlardı, patrisyenler genellikle konsülleri ve pleb kökenli askeri tribünleri tercih etti. "Konsülük yetkili askeri tribün" makamı MÖ 366'dan sonra kullanım dışı kaldı.

Marian reformlarından sonra

MÖ 107'deki Marian reformları (daha sonra imparator Claudius tarafından daha da resmileştirildi) profesyonel bir askeri sistem yarattıktan sonra, lejyonlara legatuslar tarafından komuta edilmeye başlandı. Altı tribün bir lejyonda görevlendirilmeye devam etti, ancak görev ve sorumlulukları değişti, bu rütbeler askeri bir rütbeden daha çok siyasi bir pozisyon haline geldi. Elçinin ikinci komutanı, tribunus laticlavius ya da "geniş çizgili" tribündü (adını tunik ve togasında kullanılan şeridin genişliğinden almıştır), [5] genellikle Senatör rütbesinde genç bir adamdı. Bu rütbe, Legatusun hareketlerini öğrenmek ve izlemek için verilirdi, böylece bir nevi staj görevi görürdü. Çoğu zaman bu pozisyondakiler kendilerini Legatus'un yokluğunda birliklerini yönetirken buldular ve bazı lejyonlar, Mısır'da bulunanlar gibi, sürekli olarak geniş şeritli bir tribün tarafından komuta edildi. [5]

Geniş şeritli tribünün aksine, diğer beş 'ince şeritli' tribün rütbe olarak daha düşüktü ve tribuni angusticlavii olarak adlandırılırlardı. Bu 'subay öğrenciler' [5], askeri deneyime sahip, ancak henüz yetkileri olmayan equites sınıfından askerlerdi: bir askeri mahkemeye katılmalarına izin verilirdi, ancak gerçek bir savaşta hiçbir yetkileri yoktu. İnce şeritli tribünlerin çoğu Legatus'a hizmet etti, ancak şanslı birkaçı (Agricola gibi) eyalet valisinin kadrosunda hizmet etmek üzere seçildi.[6] Tacitus Agricola'nın tribünlüğünden bahsederken onun "askerlik hizmetini ahlaksız bir eğlenceye dönüştüren, görevlerini doğru bir şekilde yerine getirmeyen ve tribünlük unvanını veya deneyimsizliğini zevk ve görevden uzak durmak için harcamak için kullanan " akranlarına kıyasla çok daha üstün meziyetlere sahip olduğunu söyler [6]

Principatus

Augustus döneminde, beş equites tribün bazen centurio rütbesinden terfi ettirildi ve bazen de auxilia veya Praetorian Muhafızlarında komutanlık görevleri aldılar.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Entry on tribunus, Oxford Latin Dictionary (Oxford: Clarendon Press, 1982, 1985 reprinting), p. 1972.
  2. ^ Varro, De lingua latina 5.80.
  3. ^ Polybius, 6.12.6. 21 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ Titus Livius, Ab Urbe Condita Libri IX, 29, with translation and notes by B. O. Foster, Loeb Classical Library, 0-674-99210-5
  5. ^ a b c Dando-Collins 2010.
  6. ^ a b Agricola, Tacitus, 5

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lejyoner</span> Roma ordusu askeri

Lejyoner kelimesinin Türkçe karşılığı çarkacıdır. Roma ordusundaki askerlere verilen isimdir. Ayrıca Fransız yabancılar lejyonundaki askerlere ve ünlü Fransız nişanı Légion d'honneur'u alan kişiye denir.

<span class="mw-page-title-main">Roma lejyonu</span> Roma İmparatorluğunda 1.000 ile 5.600 kişi arasında değişen eski ağır piyade birliği

Roma Lejyonu Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu boyunca tüm Roma ordusunu ya da daha dar anlamda ağır piyadeleri kasteden temel askeri birlik. İkinci anlamı birkaç Kohorttan oluşan ve legionaries olarak bilinen ağır piyadelere vurgu yapar. Roma lejyonunun ana unsurunu ağır piyadeler oluştururken, piyadelere neredeyse her zaman bir ya da daha fazla sayıda, Roma yurttaşı olmayan kişilerden oluşturulan süvariler, düzenli birlikler ve avcılardan kurulu destek birlikleri olan Auxilialar eşlik ederdi.

<span class="mw-page-title-main">Roma Cumhuriyeti</span> Antik Romanın cumhuriyetle yönetildiği dönem

Roma Cumhuriyeti, Antik Roma uygarlığında hükûmetin cumhuriyet şeklinde işlediği dönem. Geleneksel olarak MÖ 509 yılında krallığın devrilmesiyle başlayan dönemdir. Bu dönemde ilk iki yüzyıl boyunca, Cumhuriyet toprakları İç İtalya'dan bütün Akdeniz dünyasına kadar genişledi. Sonraki yüzyılda Roma; Kuzey Afrika, İber Yarımadası, Yunanistan ve şu anki Güney Fransa'da egemenlik kurarak daha da büyüdü. Roma Cumhuriyeti, son iki yüzyılı sırasında, hem Fransa'nın kalanına hem de Makedonya ile Anadolu'nun büyük kısmına egemen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Cornelius Sulla</span> Romalı general ve devlet adamı

Lucius Cornelius Sulla Felix veya genel olarak bilinen ismiyle Sulla, MÖ 82 ile MÖ 79 arasında Roma Cumhuriyeti diktatörlüğü yapmış olan Romalı general ve devlet adamı. Diğer Romalı yöneticilerden farklı olarak iki defa geldiği konsüllük makamına ikinci gelişi, diktatörlüğü sürerken gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Marius</span> Romalı devlet adamı ve general

Gaius Marius Romalı asker ve kariyeri boyunca eşi benzeri görülmemiş biçimde dördü art arda olmak üzere toplam yedi kere Konsül seçilmiş siyasetçi. Topraksız vatandaşların (proleterlerin) askere alınması ve lejyonların piyade taburları şeklinde yeniden örgütlenmesi gibi çarpıcı yenilikleri içeren Marius Reformları ile tarihe geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Senato (Roma)</span>

Roma Senatosu, MÖ 509'da kurulan Roma Cumhuriyeti ve onun devamı Roma İmparatorluğu'nun başlıca yönetim meclisidir. Batı Roma İmparatorluğu 5. yüzyılda sona erdiyse de Roma Senatosu 6. yüzyılın sonlarına kadar toplanmaya devam etmiştir. Senatus kelimesi Latincede yaşlı anlamına gelen senexden gelir. Etimolojik olarak Senato "Yaşlılar Meclisi" demektir.

<span class="mw-page-title-main">Dux</span> Roma ünvanı

Dux, Latince lider ya da önder anlamına gelir ve bir askerî birliğe komuta eden anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Legatus</span>

Legatus, Roma ordusunda görevli olan ve modern ordulardaki general rütbesine karşılık gelen askeri unvan.

<span class="mw-page-title-main">Tribunus militum consulari potestate</span> Sınıf çatışmaları sırasında Konsüler güce sahip olarak seçilen tribünler için kullanılan unvan

Konsüler tribün ya da Tribuni militum consulari potestate, Roma Cumhuriyeti'nde, Patriciler ve Plebler arasında MÖ 444 yılında başlayan ve ardından önce MÖ 408'den MÖ 394'e, sonra MÖ 391'de yeniden başlayıp MÖ 367'ye kadar süren sınıf çatışmaları sırasında Konsüler güce sahip olarak seçilen tribünler için kullanılan unvan.

<span class="mw-page-title-main">Decemviri</span> Decemviri, Latince "On Adam " anlamına gelen Roma Cumhuriyetinin bir misal mahkemesidir

Decemviri, Roma Cumhuriyeti'nde bir görevi yerine getirmeleri için atanmış ve Latince "On Adam" anlamına gelen terim. Bu on kişilik görev takımları, Konsüler imperium ile kanunların yazılması, açılan davaların değerlendirilmesi, kurbanların kesilmesi ve kamu arazilerinin bölüştürülmesi gibi değişik konularda görev yapmak üzere atanmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Tribün</span>

Tribün, Roma Cumhuriyeti ve İmparatorluğunda 2-3 seçilmiş magistyra ve idari veya askerî görevlilerce paylaşılan unvan. Kelime, Antik Roma'da insanların askerlik ya da oy verme amacıyla bölünmüş oldukları kabile anlamındaki Tribe (tribus) sözcüğünden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Appuleius Saturninus</span>

Lucius Appuleius Saturninus Romalı politikacı, demagog ve tribün; başlarda Gaius Marius'un politik müttefikidir, cumhuriyet tarihinde önemli etkileri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cursus honorum</span>

Cursus honorum, Roma Cumhuriyeti ve İmparatorluğun erken döneminde kamu yönetimine talip olan politikacıların ardışık olarak üstlenmek durumunda oldukları kamusal görev düzeni. Senatoryal sınıftan erkekler için tasarlanmıştır. Cursus honorum, askeri ve politik alanda yönetimsel memuriyetlerin bir karışımını ihtiva eder. Her bir göreve seçilmek için yaş sınırı vardır. Birbirini takip eden görevler arasında belirli bir süre olup aynı göreve yeniden seçilmek kanunla yasaklanmıştır. Bu kurallar, cumhuriyetin sonlarına doğru değiştirilmiş ve zaman zaman görmezden gelinmiştir. Örneğin normal şartlarda görev süresi bir yılla sınırlı olduğu halde Gaius Marius Konsüllük görevini beş yıl süre ile MÖ 104 - 100 arasında sürdürebilmiştir. Resmi olarak bürokratlar için bir fırsat olarak sunulsa da bu görevler çoğunlukla kişisel itibarın yükseltilmesi için bir fırsat olarak kullanılmıştır. Lucius Cornelius Sulla'nın yaptığı reformların ardından yeni bir göreve getirilmek ya da aynı görevi tekrar üstlenmek için on yıllık bir süre gerekiyordu.

<span class="mw-page-title-main">Primus pilus</span>

Primus Pilus, Roma Lejyonlarında kullanılan bir tür kıdem unvanı.

<span class="mw-page-title-main">Centurio</span>

Centurio, aynı zamanda hekatontarh olarak da bilinen ve MÖ 107 yılındaki Marius Reformlarının ardından ortaya çıkan bir lejyon rütbesi. Centurioların çoğu 80 askerden oluşan centurialara komuta ederdi ancak bazı kıdemli centuriolar Kohortlara komuta edebildiği gibi bazıları da lejyon içerisinde diğer önemli görevleri üstlenebilirdi.

MÖ 444 Jülyen öncesi Roma takviminde bir yıldır. Roma İmparatorluğu'nda 310. Ab urbe condita olarak bilinmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Roma Cumhuriyeti Anayasası</span>

Roma Cumhuriyeti'nin anayasası, Roma Cumhuriyeti'nin prosedürel adalet yönetimine rehberlik eden öncelikle yazılı olmayan, fakat daha sonra yazılı hale gelen, bir dizi kural ve geleneklerden oluşur. Anayasa, Roma Krallığı zamanında oluşmuş, fakat cumhuriyet boyunca önemli ölçüde değişmiştir. MÖ 133'ten itibaren cumhuriyetin kural ve normlarının çökmeye başlaması rejimi önce otokrasi, daha sonra ise mutlak monarşiye götürecekti. Cumhuriyet anayasası üç ana kola ayrılabilir:

Aulus Manlius Capitolinus, Roma Cumhuriyeti'nin bir politikacısı ve Marcus Manlius Capitolinus'un kardeşiydi. MÖ 389, 385, 383 ve 370'de konsüllük yetkisine sahip bir Askeri Tribündü. 389 tribünlüğü sırasında, Battle ad Maecium sırasında Roma'yı koruyan diktatör Marcus Furius Camillus'un emrinde görev yaptı. 385'teki bir sonraki tribünlüğü, Hernikler ve diğer Latinlerin yardım ettiği Volsklar ile savaşarak geçti. 383'teki üçüncü tribünlüğünde, Lanuvium ve Latium'daki diğer isyancı şehirlerin katıldığı Volsklar ile tekrar savaştı. MÖ 370'deki tribünlüğü sırasında, Manlius ve konsül tribün arkadaşları Velitrae'deki kolonistleri Tusculum'dan sürdüler ve daha sonra Velitrae'yi kuşattılar.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Lutatius Catulus (MÖ 242 konsülü)</span>

Gaius Lutatius Catulus, Birinci Pön Savaşı'nda Romalı bir devlet adamı ve amiraldi. Pleb gensi Lutatius'un bir üyesi olarak doğdu. Onun lakabı "Catulus" "köpek yavrusu" anlamına gelir. Konsüllükten önceki hayatına dair hiçbir tarihsel kayıt yok, ancak kariyeri bir ihtimal atlı birliğinde hizmetle başlayıp askeri tribün ve quaestor pozisyonlarıyla devam ederek standart cursus honorum'u takip etti.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Gracchus</span>

Gaius Sempronius Gracchus, MÖ 2. yüzyılda yaşamış reformist bir Romalı politikacı ve askerdi. En çok MÖ 123-122 yıllarında tribunus plebis olarak görev yaptığı dönemde, İtalya'nın dışında koloniler kurmayı, daha fazla arazi reformu yapmayı, toprak dağıtımını, yargı sistemini ve eyalet atamalarını reforme etmeyi ve Roma için sübvanse edilmiş bir tahıl tedariki oluşturmayı içeren geniş kapsamlı yasalar önermesiyle tanınmaktadır. Kardeşi, kendisi gibi reformist bir politikacı olan Tiberius Sempronius Gracchus'tur. İkisi Gracchus kardeşler olarak bilinir ve babaları, MÖ 177 ve 163 yıllarında konsül olan Sempronius Gracchus'tu.