İçeriğe atla

Askerî teknoloji

1935 model el bombasının ateşleyicisine ait kesit görünümü.

Askerî teknoloji, savaş hâlinde kullanılan teknoloji tatbikatı. İmkânı dahilinde uygulaması askerî olan ve sivil olmayan teknoloji türünü kapsar. Genellikle yararlı veya yasal sivil uygulamaların eksikliği nedeniyle askerî eğitim olmadan kullanılması tehlikelidir.

Sık sık incelenen askerî teknoloji, özellikle silahlı kuvvetler tarafından çatışmada kullanılması için bilim insanları ve mühendisler tarafından geliştirilmiştir. Çoğu yeni teknoloji sonuç olarak bilimin askerî fonlamasını getirmiştir. Silah mühendisliği, askerî silahlar ve sistemlerin tasarım, gelişim, deneme ve yaşam döngüsü yönetimidir. Makine mühendisliği, elektrik mühendisliği, mekatronik, elektro-optik, uzay mühendisliği, malzeme ve metalurji mühendisliği ve kimya mühendisliğini kapsayan çeşitli geleneksel mühendislik disiplinlerini düzenler.

Askerî buluşlar, tarih boyunca bazı küçük değişikliklerle sivil kullanımına sunulmuştur. Aynı şekilde sivil yenilikler de askerî kullanıma eklenmiştir.

Tarihi

Antik teknoloji

Taş aletlerin ilk kullanımı Paleolitik Dönem'de başladığı düşünülmektedir. Bilinen en eski taş aletler, 3,3 milyon yıl öncesine ait, Doğu Afrika'nın Turkana bölgesindendir. Aletler, 12.000 yıl önce sona eren Pleistosen Dönemi boyunca geliştirilmeye devam etmiştir.[1]

Bilinen en eski savaş yaklaşık 10.000 yıl önce Kenya'nın Turkana bölgesinde, göçebe avcı-toplayıcı gruplar arasında meydana gelmiştir. Bir obsidiyen bıçağın gömülü olduğu bir kafatası ve baş, boyun, kaburgalar, dizler ve ellerde ciddi hasarlara sahip insan iskeletleri bu olaydan artakalan kanıtlardır.[2]

İnsanlar silah yapmak amacıyla bakırı kalay ile alaşım haline getirerek eritmeyi öğrendiklerinde Bronz Çağı'na girilmiştir. İlk geniş kapsamlı demir silah kullanımı milattan önce 14. yüzyılda Anadolu'da başlamıştır. Bu gelişmeyi milattan önce 11. yüzyılda Orta Avrupa; ardından Hindistan ve Çin takip etmiştir.

Asurlular, savaşa katılan süvarileriyle ve yaygın kullandıkları demir silahlarla öne çıkan bir medeniyettir. Asurlular ayrıca demir uçlu okları ilk kullananlardır.

Ortaçağ teknolojisi

Song hanedanlığı döneminde, 1043 civarında İmparator Renzong'un emriyle "Wujing Zongyao" (Askerî Sanatların Temelleri) adlı eser yazdırılmıştır. Bu sıralarda Song hanedanlığı ile kuzeyindeki Liao, Jin ve Yuan hanedanlıkları savaş halindedir. Eser, savaşın artmakta olan önemi nedeniyle entelektüel birikimin askerî teknoloji üzerine odaklanışını da kanıtlamaktadır. Askerî strateji, eğitim ve gelişmiş silahların üretimi ve kullanımı konularını kapsamaktadır.[3]

7. yüzyılda Rum ateşi (kimyasal olarak karmaşık, son derece yanıcı bir petrol sıvısı) kullanılarak Yunanistan'da alev makinesi üretilmiştir. 917 tarihli kayıtlarda ise ilk kez Çin'de üretilmiş alev makinelerinden bahsedilmektedir.

919'da yapılan Langshan Jiang Savaşı'nda, Wenmu Kralı'nın deniz filosu Wu eyaletinden bir Huainan ordusunu yenmiştir. Wenmu bu savaşta düşman filolarını yakmak için "ateş yağı" (huoyou) kullanmıştır. Bu girişim Çin'in ilk barut kullanımı olarak kabul edilmektedir. Çinliler, sürekli bir alev akışını sağlamak için çift pistonlu körüklerden oluşan bir mekanizma geliştirmişlerdir. 1044 tarihli askerî bir el yazmasında bu makinenin çalışma prensibi tarif edilmiş ve çizimlerine yer verilmiştir.[4]

Güney Tang devleti ile Song Hanedanlığı deniz kuvvetlerinin 975'te Yangtze Nehri'ndeki karşılaşmasında Güney Tang kuvvetleri alev makinesi kullanmış; ancak şiddetli rüzgarlar kendilerine doğru yön değiştirdiğinden kendi ateşleri ile yok olmuşlardır.[4]

Barutun yıkıcı etkileri Tang hanedanlığında bir Taocu simyacı tarafından dile getirilmiştir. Silah namlusu ve mermi topunun ilk örnekleri Song döneminin sonlarında geliştirilmiştir. 950 tarihli Dunhuang duvar resminde Çin'in "ateş mızrağı" görülmektedir. Bu "ateş mızrakları", 12. yüzyılın başlarında, kum parçacıkları, kurşun peletleri, keskin metal parçaları, çanak çömlek parçaları ve son olarak büyük barut dolu tüpler ateşlemek üzere kullanılan içi boş bambu direkleridir. Daha sonra zamanla bozulabilen bambu, yerini içi boş dökme demir borulara bırakmıştır. Bu yeni silah zamanla "ateş mızrağı" yerine "ateş tüpü" olarak adlandırılmıştır. Silahın bu ilk örneğini, Çinlilerin 13. yüzyıldan beri 'çoklu mermi şarjör püskürtücüsü' olarak adlandırdıkları, yaklaşık 100 kurşun bilye ile doldurulan dökme demir veya bronz toplar takip etmiştir.[4]

Bilinen en eski silah tasviri, Sichuan'daki bir mağarada bulunan, alevler ve güllerle bir bomba figürü betimleyen bir heykeldir. Bununla birlikte, metal namlulu bir tabancanın mevcut en eski arkeolojik keşfi, 1288 tarihli Çin Heilongjiang kazısındandır. Çinliler ayrıca içi boş top mermilerinin barutla doldurulmasının patlayıcı potansiyelini keşfetmişlerdir. Daha sonra Jiao Yu, 14. yüzyılın ortalarında tuttuğu kayıtlarda, 'gök gürültüsü püskürtücü uçan bulut' olarak tanımladığı bir Song dönemi dökme demir topundan bahsetmiştir.[4]

14. yüzyıl kayıtlarında ilk kez; 1277'de Song Çinlileri tarafından Moğollara karşı kullanılan, daha sonra da Yuan hanedanı tarafından kullanılan patlayıcı kara mayınlarının kullanımı anlatılmıştır. İnfilak ettirilen kara mayını, Kubilay Han önderliğindeki Moğol ordularına karşı Luo Qianxia tarafından kullanılmıştır.

Song hanedanlığı, 13. yüzyılın sonlarında savaşta bilinen en eski barutla çalışan roketleri kullanmıştır. Roketlerin en ilkel hali arkaik Alevli Ok'tur (Fire Arrow). 1044 yılında Song bilginleri tarafından yazılan Wujing Zongyao'nun ("En Önemli Askerî Tekniklerin Koleksiyonu") bir metni, barutlu oklar ateşleyen üç yaylı balistaların kullanımı anlatılmaktadır.[4]

Güncel teknoloji

Kara

İslami imparatorluklar çok sayıda gelişmiş ateşli silah, top ve küçük silah geliştirmiştir. Askerî teknolojideki hızlı gelişme, 1740-1914'te sanayileşmekte olan dünyada ordular ve donanmalar üzerinde büyük bir etki yaratmıştır. Kara savaşı için süvarilerin önemi azalmış, piyade ise daha hızlı teçhizatlanma ve dumansız barut kullanımıyla değişime uğramıştır. 1860'larda Avrupa'da makineli tüfekler geliştirilmiştir. Her ikisinin de öncülüğünü Hint Müslüman Tipu Sultan'ın yaptığı topçu roketleri ve Mysorean roketleri, Anglo-Mysore Savaşları sırasında yeni yüksek patlayıcılar (nitrogliserin bazlı) geliştirildiğinde daha güçlü hale gelmiştir. Daha sonra Fransızlar daha isabetli ve hızlı atış alan topçularını dünyaya tanıtmıştır. Kara savaşı; lojistik, iletişim desteği, demiryolları ve telgraf kullanımıyla önemli ölçüde geliştirilmiştir. Sanayileşme, mühimmatın yanı sıra üniformalar, çadırlar, vagonlar ve temel malzemeler üretmek için kullanılacak bir fabrika tabanı sağlamıştır.

Deniz

Deniz harbi, dünyada yaşanan yeniliklerle birlikte büyük değişimlere uğramıştır. Kömür bazlı buhar motoru, yüksek isabetli uzun menzilli deniz silahları, savaş gemileri, mayınlar için ağır çelik zırh ve torpido bu gelişmelerden bazılarıdır. 1900'lerden sonra kömürün yerini daha verimli bir yakıt olan petrol almış ancak hala uluslararası faaliyet sahasına sahip donanmaların yakıt ikmali için bir kömür istasyonu ağlarına bağlı kalması gerekmekteydi. Askerî teori bir uzmanlık alanı haline geldikçe savaş kolejleri gelişmiştir. 1900'lü yıllarda, denizaltılar ve uçaklar gibi yenilikler ortaya çıkmış ve 1914'te bu teknolojiler hızla askeriyeye uyarlanmıştır.[5]

Postmodern teknoloji

Askerî teknolojinin postmodern dönemi 1940'lardan sonraki dönemi kapsamaktadır. Bu dönemde nükleer silah, radar, jet motorları, gelişmiş denizaltılar, uçak gemileri ve diğer sgelişmiş silahlarla ilgili araştırma ve geliştirmeye büyük öncelik verilmiştir ve verilmektedir. Nükleer silahlar, jet motorları, balistik/güdümlü füzeler, radar, biyolojik savaş, elektronik, bilgisayar ve yazılım kullanımına ilişkin gelişmiş bilimsel araştırmaların askerî uygulamasına ilişkin çalışmalar yürütülmektedir.[6][7]

Uzay

Soğuk Savaş esnasında, dünyanın iki büyük süper gücü gayri safi yurtiçi hasılalarının büyük oranlarını askerî teknolojilere harcamışlardır. Bu dönemde Uzay Yarışı başlamıştır. 1957'de Sovyetler Birliği ilk yapay uydu olan Sputnik 1'i fırlatmıştır.

1960'lı yıllarda her iki ülke de düzenli olarak uydu göndermeye devam etmişlerdir. Casus uydular, ordular tarafından rakiplerinin askerî tesislerinin fotoğraflarını çekmek için kullanılmıştır. İlerleyen zamanlarda rakibin yürüttüğü yörünge keşiflerinin çözünürlüğü ve doğruluğu, Demir Perde'nin her iki tarafını da alarma geçirmiştir. Hem Amerika Birleşik Devletleri hem de Sovyetler Birliği, birbirlerinin uydularını işlevsiz kılmak veya yok etmek için uydu karşıtı silahlar geliştirmeye başlamıştır. Casus uydular, iki süper güç arasında imzalanan silah kontrol anlaşmalarına uygun olarak askerî varlıkların sınırlandırılmasını izlemek için kullanılmış ve kullanılmaktadır. Casus uyduları bu şekilde kullanmak, anlaşmalarda genellikle "ulusal teknik doğrulama araçları" olarak anılmaktadır.

Süper güçler, nükleer silahları uzak mesafelerde kullanmalarını sağlamak için balistik füzeler geliştirmişlerdir. Roket bilimi geliştikçe, füzelerin menzili artmış ve saatler ya da günler yerine dakikalarla ölçülen bir zaman içerisinde Dünya üzerindeki hemen hemen her hedefi vurabilecek kıtalararası balistik füzeler oluşturulmuştur. Bu füzelerin geliştirilmesiyle birlikte askerî stratejistler bu füzelerin etkinliğini azaltmak ve yıkıcılığını sönümlemek üzere çalışmalar ve programlar başlatmıştır.

Mobilizasyon

Askerî teknolojinin önemli bir kısmı, birliklerin ve silahların cepheye taşınmasına olanak sağlayan ulaşımla ilgilidir. Kara taşımacılığı tarih boyunca çoğunlukla yaya olarak yapılmıştır. Savaş arabalarından tanklara kadar uzanan gelişim süreci içerisinde çeşitli kara araçları da kullanılmıştır. Gemiler de iki ayrı sınıfta değerlendirilmektedir; savaş gemileri ve taşımacılık amacıyla kullanılanlar. Uçakların icadından kısa bir süre sonra, askerî havacılık, savaşın önemli bir bileşeni haline geldi. İki ana askerî uçak türü; karada veya denizde bulunan hedeflere saldıran bombardıman uçakları ve diğer uçaklara saldıran avcı uçaklarıdır. Askerî araçlar ise, askerî kuvvetler tarafından kullanılmak üzere tasarlanmış, kara muharebe veya ulaşım araçlarıdır.

Ayrıca bakınız

  1. ^ "3.3 Milyon Yaşındaki Dünyanın En Eski Taş Aletleri Kenya'da". Arkeofili. 22 Mayıs 2015. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021. 
  2. ^ Mirazón, Lahr M.; Rivera, Frances; Power, Ronika; Mounier, Aurelien; Copsey, B.; Crivellaro, F.; Edung, J. E.; Maillo, Fernandez JM; Kiarie, C.; Lawrence, J.; Leakey, A. (20 Ocak 2016). "Inter-group violence among early Holocene hunter-gatherers of West Turkana, Kenya" (İngilizce). ISSN 0028-0836. 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021. 
  3. ^ "depts.washington.edu/chinaciv/tg/tmiltech.pdf" (PDF). 30 Mayıs 2003 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2001. 
  4. ^ a b c d e Needham, Joseph (22 Ocak 1987). Science and Civilisation in China: Volume 5, Chemistry and Chemical Technology, Part 7, Military Technology: The Gunpowder Epic (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-30358-3. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021. 
  5. ^ "A Century's Progress in Warship Design". Nature. 72 (1866): 320-323. 1 Ağustos 1905. doi:10.1038/072320b0. ISSN 0028-0836. 
  6. ^ Bondy, Harry (2004). "Postmodernism and the Source of Military Strength in the Anglo West". Armed Forces & Society. 31 (1): 31-61. doi:10.1177/0095327x0403100103. ISSN 0095-327X. 
  7. ^ Mendelsohn, Everett; Smith, Merritt Roe; Weingart, Peter, (Ed.) (1988). "Science, Technology and the Military". doi:10.1007/978-94-017-2958-1. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Silah veya teçhizat, canlıların diğer canlılara karşı savunma veya saldırı amacıyla kullandığı her türlü araç. Silahlar, bıçak ve kılıç gibi kesici araçlardan, top ve tüfek gibi patlayıcı araçlara kadar çok geniş bir yelpazede yer alırlar.

<span class="mw-page-title-main">Bomba</span> yakıcı ve yıkıcı maddelerle doldurulmuş, türlü büyüklükte patlayıcı

Bomba, içi patlayıcı ve yanıcı maddeyle dolu, bir ateşleme düzeneğiyle donatılmış, çeşitli şekillerde bulunan yok edici patlayıcı silah. Son derece ani ve şiddetli bir enerji salınımı sağlamak için patlayıcı bir kimyasalın ekzotermik reaksiyonunu kullanır. Patlamalar, esas olarak, zeminden ve atmosferden iletilen mekanik stres, basınçla yönlendirilen mermilerin çarpması ve nüfuz etmesi, basınç hasarı, şarapneller ve patlamanın oluşturduğu etkiler yoluyla hasar verir. Sözcük, Latince bombus'tan gelir. Yunanca βόμβος romanlaştırılmış bombos'tan gelir, 'patlayan' ve 'uğultu' anlamlarına gelen onomatopoetik bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Füze</span> çeşitli güdüm sistemleri ile hedefe yönelen karmaşık silah sistemi

Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.

Ateşli silahlar, barut gazının itici gücüyle mermi atan bütün silahların genel adıdır. Ateşli silah denince, genellikle bir kişi tarafından taşınabilen küçük çaplı silahlar akla gelse de ateşli silahlar kategorisi; büyük toplardan tüfeklere, av tüfeğine ve tabancaya kadar her türde ve boyuttaki silahları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

Barutlu silahlarla savaş ya da daha yaygın kullanımla Ateşli Silahlarla Savaş, barutun bu patlayıcı maddenin kullanımına elverişli silahların kullanılması ve bu silah teknolojisinin geliştirilmesiyle zamanla savaşların ana silahları kategorisini oluşturmasıyla ortaya çıkan bir savaş tarzıdır. Avrupa ve Asya'da onbeşinci yüzyıldan itibaren sınırlı bir şekilde başlamış ve ondokuzuncu yüzyıl ortalarına kadar sürmüştür. 1792'den 1815'e kadar süren Napolyon Savaşları'nda doruk noktasına ulaşmıştır. Barutun Çinliler tarafından bulunduğunu belirten İngiliz felsefeci ve dinadamı Roger Bacon bu tarz savaşın ilk savunucularındandı.

<span class="mw-page-title-main">Kruvazör</span> ağır savaş gemisi

Kruvazör büyük savaş gemilerinin sınıfıdır. Muhrip sınıfı gibi dışarıda destek ihtiyacı olan bir sınıftı fakat modern zamanda bu fark ortadan kalkmıştır. Geçmişte bağımsız operasyonlar için en küçük gemi olarak düşünülürdü. Modern savaşta kruvazörün eski işlevi ortadan kalkmış, yerlerini muhriplere terk etmiştir. Askeri işlev nedeniyle kruvazör adı en büyük gemiler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ağır silah</span>

Ağır silahlar; hafif silahlardan ve piyade silahlarından daha büyük çaplı, mürettebat tarafından kullanılan büyük top, obüs ve roketatar gibi modern savaş silahlarına verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Savaşan Devletler Çağı</span>

Muharip Devletler Dönemi veya Savaşan Devletler Dönemi İlk çağ Çin târihinde MÖ 5. yüzyıla Çin İmparatorluğu'nun kuruluşuna kadar geçen zamâna verilen addır. Sözde İlkbahar ve Sonbahar Dönemi sonrasında başlayan ve MÖ 256'da ortadan kalkan Doğu Zhou Hânedanlığı döneminin ikinci bölümü oluşturan dönem olarak görülür. İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nde olduğu gibi bu dönemde de kral, göstermelik yönetici olmaktan ileri gidememiş, gücü kalmamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Hava savaşı</span>

Hava savaşı, askerî saldırıların hava kuvvetleri ve/veya diğer kuvvetlere âit hava silahları kullanılarak gerçekleşen savaş türüdür. Bu tür saldırı türünün belli başlı iki türü vardır:

<span class="mw-page-title-main">Güdümlü tanksavar füzesi</span> tankları imha etmek için üretilen güdümlü füze sınıfında bir silah

Güdümlü tanksavar füzesi tankların imhası amacıyla üretilen güdümlü füze sınıfında bir silahtır. Bu füze ya da silahların ana görevi ağır zırhlı tank veya zırhlı savaş araçlarını vurmak ve yok etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Barut</span> patlayıcı madde

Barut, enerjiyi biriktirmek, taşımak ve harekete geçirmek için kullanılan ilk teknolojilerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Arkebüz</span> 15 ila 17.yüzyıllar arasında kullanılan namludan doldurulan bir tüfek türü

Arkebüz, 15 ila 17. yüzyıllar arasında kullanılan namludan doldurulan bir tüfek türüdür. Ateşli silahın adı Almanca hakenbüchse kelimesinden türetilerek diğer dillere farklı şekillerde geçmiştir. Öncülü olan küçük toplardan farkı çakmaklı/fitilli olmasıdır. Ardılı olan tüfekler gibi yivsizdir.

<span class="mw-page-title-main">Hava savunma savaşı</span> saldırgan hava araçlarının etkinliğini azaltmak ya da tamamen yok etmek için alınan tedbirler

Hava savunma savaşı, saldırgan hava araçlarının etkinliğini azaltmak ya da tamamen yok etmek için alınan tedbirler bütünü olarak tanımlanabilir. Bu tedbirler hem hava hem de kara silah sistemlerini, ilgili algılayıcı sistemleri, komuta ve kontrol düzenlemelerini ve pasif önlemleri içermektedir. Bulundukları yer neresi olursa olsun, Deniz, Kara ve Hava Kuvvetlerini korumak olarak algılanabileceği gibi, ana vatan'ın savunması için de birçok ülke tarafından kullanılmaktadır. NATO, hava araçları ile yapılan hava savunmayı, karşı hava savunma, deniz ya da yerden yapılanı ise hava savunma savaşı olarak isimlendirmiştir. Füze ile savunma hava savunmanın bir kolu olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hava kuvvetleri</span> Bir ordunun, hava savaşından ve hava savunmasından sorumlu silahlı hizmet dalı

Hava kuvvetleri ya da bazı ülkelerde anıldığı ismiyle hava ordusu, en geniş anlamda, ana olarak hava savaşı yürütmek üzere kurulmuş ve ülkenin havadan savunulmasını sağlamak için uçak, helikopter gibi hava araçlardan ve bunlarla ilgili yer hizmetlerinden, kuruluşlarından oluşturulan teşkilattır. Daha spesifik olarak, hava kuvvetleri bir ordunun; kara kuvvetleri, donanması ve diğer askeri kuvvetlerinden farklı olarak hava savaşından sorumlu silahlı hizmet dalıdır. Tipik olarak, hava kuvvetleri, ülkenin hava sahasının kontrolünü sağlamak, kontrol stratejik ve taktik bombardıman görevleri yürütmek ve kara ve deniz kuvvetlerine destek sağlamaktan sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Tahkimat</span> savunma savaşı ve üsler için tasarlanan savunma yapıları

Tahkimat veya istihkâm, savaşlarda kullanılmak üzere savunma amaçlı inşa edilmiş askerî yapılar ve binaları tanımlar. İnsanoğlu binlerce yıllık uygarlık tarihinde çok çeşitli şekillerde savunma amaçlı yapı inşa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Barut İmparatorlukları</span> Üç büyük Türk-Müslüman İmparatorluk

Barut İmparatorlukları ya da Ateşli Silah İmparatorlukları, üçü de farklı çizgilerde de olsa müslüman Osmanlı, Safevi ve Babür imparatorluklarını anlatmak için kullanılan bir terimdir. Bu imparatorluklar, daha tarih sahnesinde yeni geliştirilmeye başlanmış olan ateşli silahları kısa sürede askeriyelerinin ana silah unsurları haline getirmiş, ateşli silahların sistemli ve yaygın kullanımıyla güçlü birer imparatorluk haline gelmişlerdir. Bu üç imparatorluğun ateşli silahları son derece etkin bir şekilde kullanan ilk devletler oldukları ileri sürülür. Üç imparatorluk, ateşli silah teknolojisi sayesinde geniş ve verimli toprakları ele geçirerek, erken modern dönemin en güçlü ve en istikrarlı ekonomileri arasında yer aldılar. Bunlar ticari büyümeye ve kültürel faaliyetlerin himayesine yol açarken, siyasi ve yasal kurumları artan bir merkezileşme derecesiyle konsolide edildi. Kişi başına gelir ve nüfusta önemli bir artış ve sürekli bir teknolojik inovasyon hızı elde ettiler.

<span class="mw-page-title-main">Karadan havaya füze</span> karadan fırlatılan ve hava araçları veya diğer füzelere karşı kullanılan füzeler

Karadan havaya füze veya uçaksavar füzesi, karadan fırlatılan ve hava araçları veya diğer füzelere karşı kullanılan füzelere verilen genel addır.

<span class="mw-page-title-main">Top (silah)</span> çok uzağa atış yapabilen ve tahrip gücü yüksek ağır silahlar

Top, çok uzağa atış yapabilen ve tahrip gücü yüksek ağır silahlardır. Topları kullanan askeri sınıf topçu birlikleri olarak adlandırılmıştır. Orta Çağ'da şehirleri korumak için inşa edilen büyük surları yıkmak insan gücüyle mümkün olmadığı için topçuluğun önemi artmış ve yüzyıllar boyu farklı devletler tarafından geliştirilerek kullanılmıştır. Tarihi kaynaklarda ilk topların Çin'de döküldüğü ve 13. yüzyılda önce Orta Doğu, daha sonra ise Avrupa'ya yayıldığı ifade edilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nda topçu ocağı I. Murad zamanında kurulmuş, top dökümlerinin yapıldığı yer Tophane olarak adlandırılmıştır.

Bu, farklı silah türleri listesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.