Uçak veya tayyare; hava akımının başta kanatlar olmak üzere kanat profilli parçaların alt ve üst yüzeyleri arasında basınç farkı oluşturması sayesinde havada tutunarak yükselebilen, uçma özellikli motorlu bir hava gemisi ve hava taşıtıdır. Pistonlu ya da jet motorlu, sabit kanatlı ve havadan ağır pek çok hava taşıtı uçak kategorisine dahildir. Günümüzde en temel uçak tipleri, yolcu uçağı, savaş uçağı, kargo uçağı olarak bilinirken, farklı coğrafi şartlara göre özelleştirmiş uçaklar da mevcuttur.
C-47 Skytrain Amerikan Douglas şirketi tarafından DC-3 uçağından geliştirilerek üretilen bir askerî nakliye uçağıdır. Aynı zamanda Dakota adıyla da bilinir, II. Dünya Savaşı sırasında C-47'ler Müttefiklere savaşı kazandıran en önemli uçaklardan biridir. Müttefikler tarafından yaygın olarak kullanılmıştır ve savaş sırasında C-47, asker taşımacılığı, kargo, paraşütçü, planör çekme ve askerî kargo paraşütü atışı için kullanılmıştır. C-47'ler kolay üretilmesi aynı zamanda birçok görevde rahatlıkla kullanılabilmesi sayesinde yıllardır birçok ordunun bünyesinde kullanılmaktadır. ABD Ordusu için benzer bir rolü üstlenen daha büyük, çok daha ağır yük taşıma kapasitesine sahip Curtiss C-46 Commando'nun yaklaşık üç katı sayıda üretilmiştir.
Uçak gemisi, tam uzunlukta bir uçuş güvertesi ve uçakları taşıma, silahlandırma, konuşlandırma ve kurtarma tesisleri gibi olanaklarla donatılmış, açık deniz hava üssü olarak hizmet veren bir savaş gemisidir.
Transall C-160, Fransız Aérospatiale ve Alman MBB (Messerschmitt-Bölkow-Blohm) firmaları tarafından geliştirilen hafif sınıf bir taktik nakliye uçağıdır.
Helikopter, dikey kalkış ve iniş yapabilen döner kanatlı bir hava taşıtıdır. İsmin kökü Yunancada heliko pteron yani hareketli kanatlar anlamından gelir. Fransız Gustave Ponton d'Amécourt tarafından 1861'de ortaya atılmıştır. 1907 yılında Fransız Paul Cornu ilk motorlu helikopteri uçurmuştur.
Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.
Lockheed C-141 Starlifter, Birleşik Devletler Hava Kuvvetlerinde (USAF) askeri stratejik nakliye uçağı olarak görev almaktaydı.
Hava taşıtı ya da hava aracı, taşıma kapasitesine sahip her nevi insanlı ya da insansız uçan araç. uçak, helikopter, insansız hava aracı, Balon, zeplin, planör ve yelken kanat gibi çok geniş bir yelpazedeki tüm uçabilen araçlar hava aracı sayılırlar.
C-17 Globemaster III, eski McDonnell Douglas ve yeni adıyla Boeing firması tarafından üretilmiş olan Amerikan askerî nakliye uçağıdır. Aynı zamanda hem Britanyalı hem de Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafından da kullanılmaktadır. Ayrıca 2007 yılında Kanada Hava Kuvvetlerine de teslim edilmek üzere seçilmiştir.
Sikorsky Aircraft, Stratford, Connecticut merkezli bir ABD'li bir uçak üreticisidir. 1923 yılında ünlü havacı Igor Sikorsky tarafından kurulmuş ve sivil ve askeri kullanım için helikopter üreten ilk şirketler arasında yer almıştır.
Hava savaşı, askerî saldırıların hava kuvvetleri ve/veya diğer kuvvetlere âit hava silahları kullanılarak gerçekleşen savaş türüdür. Bu tür saldırı türünün belli başlı iki türü vardır:
- Havada saldırı: düşman uçaklarına, savaş uçakları ve kara silahlarıyla havada karşılık verilmesi şeklinde
- Havadan saldırı: kara hedeflerine ve düşmanın kara silahlarına karşı havadan saldırı düzenlenmesi şeklinde
Türkiye sınırları içinde yaşanmış havacılık kazaları ve olayları listesi.
Kalkış; uçabilen canlılar ve hava taşıtlarının yer, su ve diğer yüzeylerle temasının kesilerek uçmaya başlaması. Uzay araçları ve roketlerin yeryüzü ile büyük bir açı yapacak şekilde rampadan yaptığı kalkışa genellikle fırlatma denir.
Cayrokopter veya otojir, döner kanatlı ve pervaneli bir hava taşıtı. İleri hareket için bir pervanesi ve dikey hareket (taşıma) için motorsuz ve serbest dönen bir rotoru bulunur. Helikopterin atalarından olan cayrokopterler II. Dünya Savaşı'ndan sonra yerini ağırlıklı olarak daha verimli olan helikopterlere bırakmış olsa da hâlen eğlence, keşif ve helikopter eğitimi gibi amaçlarla yaygın olarak kullanılır. Cayroplanör ise motoru olmayan bir cayrokopterdir ve süzülmeden önce başka bir hava aracı ile çekilmesi gerekir.
Hafif hava aracı, maksimum gross kalkış ağırlığı 12.500 lb (5.670 kg) veya daha düşük olan havadan ağır hava aracı. Sabit veya döner kanatlı hafif hava araçları tüm dünyada gerek sivil, gerek askerî amaçlarla yaygın olarak kullanılırlar.
Kargo uçağı veya nakliye uçağı, yolcudan çok malzeme taşımak için tasarlanmış sabit kanatlı bir uçaktır. Yolcu uçaklarında bulunan konfordan yoksun olan kargo uçakları, mal indirme ve yükleme işlemleri için bir ya da daha fazla devasa kapıya sahiptirler. Kargo uçakları hava taşıyıcılığı yapan kargo şirketleri, sivil vatandaşlar veya çeşitli ülkelerin silahlı kuvvetleri tarafından kullanılabilir.
Devriye uçağı, deniz keşif uçağı, deniz gözetleme uçağı veya daha eski Amerikan terimi devriye bombardıman uçağı olarak da bilinen bir deniz devriye uçağı (MPA), özellikle denizaltısavar savaş (ASW), gemisavar savaş (AShW) ve arama ve kurtarma (SAR) görevlerinde su üzerinde uzun süre çalışmak üzere tasarlanmış sabit kanatlı bir uçaktır.
Hava tıbbi hizmetleri, hastaları sağlık tesislerine ve kaza yerlerine götürmek için uçak veya helikopterin kullanımını kapsayan kapsamlı bir terimdir. Personel, helikopter ve pervaneli uçak veya jet uçağında bulunan aeromedikal tahliye veya kurtarma operasyonları sırasında her türlü hastaya kapsamlı hastane öncesi ve acil ve kritik bakım sağlar.
Askerî helikopter, askerî kuvvetler tarafından kullanılmak üzere özel olarak üretilmiş veya dönüştürülmüş helikopterdir. Bir askerî helikopterin misyonu, tasarımının veya dönüşümünün bir işlevidir. Askeri helikopterlerin en yaygın kullanımı birliklerin nakliyesidir, ancak nakliye helikopterleri muharebe arama-kurtarma (CSAR), sıhhi tahliye (MEDEVAC), hava komuta merkezi gibi diğer görevleri gerçekleştirmek için değiştirilebilir veya dönüştürülebilir. Bunun yanında yer hedeflerine saldırmak için silahlandırılabilir. Özel askerî helikopterler belirli görevleri yerine getirmesi için tasarlanmıştır. Özel askerî helikopterlere örnek olarak saldırı helikopterleri, gözlem helikopterleri ve anti denizaltı savaş helikopterleri verilebilir.
Taşıyıcı tabanlı uçaklar, uçak gemilerinden operasyonlar için tasarlanmış deniz uçaklarıdır. Kısa bir mesafeden fırlatılabilmeli ve güverteden fırlatma ve toparlanmanın ani kuvvetlerine dayanacak kadar sağlam olmalıdırlar. Buna ek olarak, bu türdeki uçakların kanatları genellikle katlanabilirdir. Bu da dar alanlarda operasyonları kolaylaştırır.
