İçeriğe atla

Askerî deniz memelisi

ABD Donanması Deniz Memelileri Programı'ndan KDog adlı, tespit iğnesi takan bir yunus, Irak Savaşı sırasında Basra Körfezi'nde mayın temizleme çalışması yaptı.

Askerî bir deniz memelisi, askerî kullanımlar için eğitilmiş bir deniz memelisi veya yüzgeçayaklıdır . Örnekler arasında şişe burunlu yunuslar, foklar, deniz aslanları ve beyaz balinalar sayılabilir . Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyet orduları, okyanus yunuslarını çeşitli kullanımlar için eğitmiş ve çalıştırmıştır. Askeri deniz memelileri, kayıp deniz yüzücülerini kurtarmak, donanma gemilerini düşman dalgıçlarına karşı korumak, dalgıçlar tarafından daha sonra temizlenmek üzere mayınların yerini belirlemek ve deniz tabanında kaybolan ekipmanların yerinin tespitine ve kurtarılmasına yardımcı olmak için eğitilmiştir.

Sovyetler Birliği Donanması yunusları

Sovyet Donanması, Kazachya Bukhta'da deniz memelilerinin askeri kullanımlarını araştırmak için bir araştırma tesisi işletti (44°34′48″N 33°24′08″E / 44.5800°K 33.4023°D / 44.5800; 33.4023 ), Sivastopol yakınlarında. Rus ordusunun askeri yunus programının 1990'ların başında zayıfladığına inanılıyor.[1]

1991 ve 1992 yıllarında iki kez kaçan Tichka adlı Sovyet askeri Beluga balinası Karadeniz'i geçti ve kendisine Aydın diyen Türkiye'nin Gerze kasabası sakinleri tarafından çok beğenildi.[2]

Rusya Federasyonu, Ukrayna ve İran

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Sovyet askeri yunus programı Ukrayna Donanması'na geçti. Mart 2000'de BBC, Ukrayna donanmasının askeri yunus projesini Sivastopol'dan İran'a devrettiğini bildirdi. İran hayvanları satın aldı ve baş eğitmen araştırmalarını yeni okyanus akvaryumlarında sürdürdü.[3]

2012 yılında, Ukrayna'nın askeri yunus programını "dirilttiği" iddia edildi.[1] 2014 yılında Kırım'ın ilhakından sonra Ukrayna yunus programı Rusya tarafından devralındı.[4] Yunusların akıbetiyle ilgili çelişkili açıklamalar yapıldı. Bir iddia, programın ilhaktan önce askerden arındırıldığı, tüm askeri yunusların ya ticari olarak satıldığı ya da doğal nedenlerle öldüğü yönündeydi. Bir karşı iddia, yunusların açlık grevlerine başladıktan ve Rusları tutsak edenlere direndikten sonra vatansever bir şekilde öldüklerini öne sürüyor.[5] Rusya'nın gelecekteki askeri yunus araştırmalarında yunusun biyosonar sinyallerini görselleştirmek için ileri teknolojiyi kullanmayı amaçladığı bildiriliyor.[1]

Hükûmetin halka açık kayıtları, 2016 yılında Rusya Savunma Bakanlığı tarafından Moskova'daki Utrish Yunus Akvaryumu'ndan beş şişe burunlu yunusun satın alındığını gösteriyor.[6][7]

Birleşik Devletler Donanması yunusları

ABD Donanması, San Diego, California merkezli ABD Donanması Deniz Memelileri Programı kapsamında yunusları ve deniz aslanlarını eğitiyor. Yunuslarının bir kısmını Meksika Körfezi'nden alıyorlar. Askeri yunuslar ABD Donanması tarafından Birinci ve İkinci Körfez Savaşları sırasında [8] kullanılmış ve kullanımları Vietnam Savaşı'na kadar uzanmaktadır.[9] 2007 dolaylarında programda yaklaşık 75 yunus vardı,[10] ve 2019'da programda yaklaşık 70 yunus ve 30 deniz aslanı olduğu bildirildi.[9]

Birleşik Devletler Donanması 1960 yılında savunma, mayın tespiti ve yeni denizaltıların ve yeni sualtı silahlarının tasarımına yardımcı olmak için yunuslar ve deniz aslanlarıyla çalışmak için bir program uyguladı. Donanma, yapılması gereken işler için hangisinin en iyi olacağını belirlemek için birkaç deniz memelisi ile birçok test yaptı, "bazı köpekbalıkları ve kuşlar da dahil olmak üzere 19'dan fazla tür" test edildi fakat donanmanın ihtiyaçlarını en iyi giderecek olanlar şişe burunlu yunus ve California deniz aslanı idi. Şişe burunlu yunusların varlığı, düşman mayınlarını bulmalarına yardım eden son derece gelişmiş biyosonarlarıydı ve deniz aslanlarının varlığı, düşman yüzücüleri tespit etmeye yardımcı olabilecek kusursuz su altı görüşleriydi. 2007 mali yılında, Birleşik Devletler Donanması, silah olarak deniz memelileri üzerine araştırma ve nesne kurtarma ve mayın tespitinde deniz memelileri eğitim programları için 14 milyon dolar harcadı ve 75 eğitimli yunusa sahipti.[11]

2005 yılında, Pontchartrain Gölü'ndeki bazı yunusların Katrina Kasırgası'nın yol açtığı taşma sonucunda kaçtığı hakkında haberler vardı.[12] ABD Donanması, bir şehir efsanesi statüsüne bürünüyor olsalar da, bu hikâyeleri saçmalık veya aldatmaca olarak reddetti.[13]

Eğitmeninin el hareketlerine tepki veren şişe burunlu bir şişe burunlu yunus .

Hayvanların bakımı

Donanmanın araştırma ve operasyonları için kullanılan deniz memelilerin bakımları tam zamanlı bir veteriner hekim, veteriner teknisyeni ve yüksek eğitimli deniz biyologlarından oluşan bir personel tarafından yapılmaktadır.[14] []

Eğitim

Yunuslar ve deniz aslanları, Donanmanın Deniz Memelileri filo üyelerinden beş ekip tarafından eğitiliyor. Bir ekip yüzücü tespitinde, üç ekip mayın konumunda ve başka bir ekip nesne kurtarmada uzmanlaşmıştır. Bu filonun hızlı müdahale hedefi, bir ekibi harekete geçirmek ve 72 saat içinde sahada olmaktır. Yunuslar, polis köpekleri ve av köpekleri kadar eğitimlidir. Bir görevi doğru bir şekilde tamamladıklarında balık gibi ödüller verilir. Yunuslar, su altı mayınlarını ve düşman yüzücüleri tespit etmek ve ardından onları idare edenlere rapor vermek üzere eğitilirler.[15] Söylentiler yunusların Birleşik Devletler donanması tarafından kabul edilmeyen dalgıçların öldürülmesini anlatır fakat Birleşik Devletler Donanması bu söylentileri yalanlamış ve yunusların insanlarla dövüşmek veya öldürmek amaçlı eğitilmesinin imkansız olduğunu belirtmiştir[9]

Emekli ABD'li Amiral Tim Keating, İran'ın Ocak 2012'de su yolunu kapatmakla tehdit etmesinin ardından askeri yunusların Hürmüz Boğazı'ndaki mayınları tespit etmek için kullanılabileceğini iddia etti.[16]

İsrail

10 Ocak 2022 Pazartesi günü Hamas, "Kudüs" tarafından yayınlanan bir raporla, İsrail'in Hamas dalış savaşçılarını hedef almak amacıyla yunusları kullandığından şüpheleniyor. Benzer suçlamalar, 2015 yılının Ağustos ayında, Al-Quds'ın, uzaktan kumanda, kamera ve zıpkın tipi mermiler ateşleyebilen bir silahla donatılmış bir deniz memelisi ile ilgili başka bir olayla ilgili kaynaklara sahip olduğunu iddia etmesi üzerine İsrail'e karşı yapılmıştı.[17]

Foklar ve deniz aslanları

Foklar ve deniz aslanları, ABD Donanması ve Rus Donanması tarafından eğitilir ve kullanılır. Rusya'da yunuslar ve foklar dalgıçlar için alet taşımak ve torpidoları, mayınları ve diğer mühimmatı 120 metre olan çalışma derinliklerine kadar tespit etmek üzere eğitilmiştir. Foklar, "yüksek profesyonellikleri" ve sözlü komutları öğrenme, saklama ve anlama yetenekleri nedeniyle kutup koşullarında askeri kullanım için beyaz balinalardan daha uygun kabul edilir.[6]

Beyaz balinalar

2019 yılında, Norveç kıyılarında büyük olasılıkla Rus Donanması tarafından eğitilmiş olduğuna inanılan bir beyaz balina bulundu.[9] Hvaldimir adı verilen beyaz balina, "St. Petersburg Ekipmanı" etiketli bir koşum takıyordu, insanların yanında rahat görünüyordu ve bir Norveç balıkçı gemisinin kenarlarından halatlar çekmeye çalıştı. Beyaz balina araştırması, Rus Donanması adına kuzey Rusya'daki Murmansk Deniz Biyolojisi Araştırma Enstitüsü tarafından yürütüldü. Belugaların kutup bölgelerindeki “deniz üslerinin girişlerini korumak” ve “derin su dalgıçlarına yardım etmek ve gerekirse topraklarına giren yabancıları öldürmek” için kullanılıp kullanılamayacağını belirlemek için deneyler yapıldı. Araştırma, yunusların ve fokların, kutup koşullarında askeri kullanıma beyaz balinalardan daha uygun olduğu sonucuna vardı.[6]

Ayrıca Bakınız

  • deniz memelileri zekası
  • Yunusların Günü , bir suikast gerçekleştirmek için yunusları eğitmek hakkında bir roman ve daha sonra film
  • ABD Deniz Kuvvetleri Deniz Memelileri Programı

Kaynakça

  1. ^ a b c Walker (6 Temmuz 2014). "Ukraine demanding return of combat dolphins from Russia". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2019.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  2. ^ "One Whale's Story: Tichka/Aydin". 15 Şubat 2016. 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Iran buys kamikaze dolphins". BBC News. 8 Mart 2000. 26 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  4. ^ "Ukraine demanding return of combat dolphins from Russia". The Guardian. 6 Temmuz 2014. 30 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  5. ^ Wolfson (17 Mayıs 2018). "Ukraine says military dolphins captured by Russia went on hunger strike". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2019. 
  6. ^ a b c Ellis-Petersen (29 Nisan 2019). "Whale with harness could be Russian weapon, say Norwegian experts". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2019.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  7. ^ "Russia's military is recruiting dolphins, and their mission is a mystery". Washington Post. 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2016. 
  8. ^ Pickrell (28 Mart 2003). "Dolphins Deployed as Undersea Agents in Iraq". National Geographic News. 14 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  9. ^ a b c d Aratani (1 Mayıs 2019). "Licence to krill: why the US navy trains whales, dolphins and sea lions". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 23 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2019.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  10. ^ "Navy may deploy anti-terrorism dolphins". Associated Press. 12 Şubat 2007. 5 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2007. 
  11. ^ Mosendz (30 Mart 2014). "How to turn a dolphin, sea lion, or whale into a sea-creature commando". Quartz (publication). 31 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2014. 
  12. ^ Townsend (25 Eylül 2005). "Armed and dangerous - Flipper the firing dolphin let loose by Katrina". The Guardian. Londra. 27 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2010. 
  13. ^ "Dispelling a myth of dangerous Navy dolphins". Countdown with Keith Olbermann. 27 Eylül 2005. 14 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  14. ^ "Animal health care". US Navy Marine Mammal Program. 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2008. 
  15. ^ Rehn, KW (2002). "Non-Lethal Swimmer Neutralization Study". U.S. Space and Naval Warfare Systems Center Technical Report. Document Number 3138. 30 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2008. 
  16. ^ Singer (19 Ocak 2012). "Dolphins have no part in this dispute with Iran". The Guardian. Londra. 30 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  17. ^ "Killer Zionist dolphins? Hamas claims they exist". The Jerusalem Post | JPost.com (İngilizce). 11 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2022. 

Ek Kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yüzgeçayaklılar</span>

Yüzgeçayaklılar (Pinnipedia), etçiller (Carnivora) takımının köpeğimsiler alt takımına ait, üyelerinin ayakları yüzgeç şeklinde evrimleşerek suda yaşama adapte olmuş deniz memelileridir. Yaşayan tek üyesi mors olan Odobenidae, deniz aslanlarından oluşan Otariidae ve gerçek foklardan oluşan Phocidae familyalarını barındırır. Yüzgeçayaklıların yaşayan 33 türü bulunur ve fosillerden 50'den fazla türü tanımlanmıştır. Yüzgeçayaklıların iki ayrı atadan evrimleştiği düşünülmüş olsa da, moleküler kanıtlar yüzgeçayaklıların monofiletik olduğunu yani tek bir atadan evrimleştiğini gösterir. En yakın yaşayan akrabaları ayıgiller, sansargiller, rakungiller, kokarcagiller ve kızıl pandalardır. Soylarının, en yakın akrabaları ile yaklaşık 50 milyon yıl önce ayrıldığı düşünülür.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Deniz Kuvvetleri</span> SSCB Deniz kuvvetleri

Sovyet Deniz Kuvvetleri, genel anlamıyla "SSCB deniz kuvvetleri"), Kızıl Ordu'nun deniz kuvvetleri. Genellikle Kızıl Donanma olarak bahsedilirdi, Sovyet donanması Varşova Paktı'nın NATO ile olabilecek savaşında elinden geleni yaparak Atlantik'ten Batı Avrupa'ya silah, mühimmat, asker getirebilecek deniz konvoylarını engellemek için kullanılacaktı. Böyle bir çatışma asla gerçekleşmedi, ama Kızıl Donanma, Soğuk Savaş sırasında hatırı sayılır görevlerde bulundu.

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

TCG <i>Pirireis</i> (S-343) (1960) Birleşik Devletlerin denizaltısı

TCG Pirireis (S-343), Balao sınıfı bir denizaltıdır. ABD donanmasında kullanılan mapiro adını Meksika ve Orta Amerika'nın Atlantik kıyıları ve Karayiplerde yaşayan bir balıktan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kraliyet Donanması</span> Birleşik Krallıkta askerî örgütlenmenin denizcilik kolu

Kraliyet Donanması, Birleşik Krallık'ta askerî örgütlenmenin denizcilik koludur. Denizlerde ulusal güvenliği sağlamak, ticareti korumak ve uluslararası anlaşmaları uygulamakla görevlidir.

<span class="mw-page-title-main">Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri</span>

Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri ,, Japon İmparatorluğu'nun deniz kuvvetleri. Hukuken Japonya'nın silahlı kuvvetlerine sahip olmasını yasaklayan Japon Anayasası'nın uygulamaya konulduğu 3 Mayıs 1947'ye kadar varlığını sürdürmüştür. Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri'ne bağlı bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">İsveç faunası</span>

İsveç, 449,964 km²'lik yüzölçümüyle küçük ancak hayvansal çeşitlilik açısından zengin bir coğrafya üzerine kurulmuştur. Yüzölçümünün % 8,7'sini okyanuslar oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Donanması</span>

Amerika Birleşik Devletleri Donanması veya Birleşik Devletler Ulusal Donanması ABD Silahlı Kuvvetleri'nin deniz koludur. Yedi Amerika Birleşik Devletleri düzenli servisi'nden birisidir. 31 Aralık 2008 itibarıyla ABD Deniz Kuvvetleri etkin görevde 347.487 personele ve Deniz Kuvvetleri Yedekleri'nde ise 96.710 personele sahiptir. Askerlik hizmetinde 296 gemi ve 3.700'den fazla uçak işletmektedir. ABD Deniz Kuvvetleri dünyanın en büyük deniz kuvvetlerine sahiptir; muharebe donanma tonajı, sonraki 13 ortağından daha büyüktür. ABD Deniz Kuvvetler aynı zamanda Hizmet-içi 11 ile dünyanın en büyük taşıyıcı donanmasına sahiptir ve bir tanesi de henüz yapım aşamasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Deniz Kuvvetleri</span>

Fransız Deniz Kuvvetleri, Fransız Donanması, resmî adıyla Marine nationale ya da sıkça kullanıldığı şekliyle La Royale Fransız ordusuna bağlı deniz kuvvetleridir. Devriye botlarından nükleer enerjili uçak gemisine kadar geniş bir yelpazeye sahip donanma, bunların yanında dört tanesi kıtalararası balistik füze taşıyan 10 nükleer denizaltı kullanmaktadır. Toplam su taşırması (2002) yaklaşık 490.000 ton olan Fransız Donanması, bu rakamla dünyanın en büyük deniz kuvvetlerinden biridir.

<i>Kütahya</i> (torpido botu) Kütahya, Osmanlı Donanmasına ait torpido botu. 1904 yılında denize indirildi ve 14 Eylül 1906 tarihinde Karaburun açıklarında Rus mayınına çarpıp battı

Kütahya, Osmanlı Donanması'na ait torpido botu.

<span class="mw-page-title-main">İskenderun Deniz Üssü</span> Türk deniz üssü

İskenderun Deniz Üssü, Akdeniz'in doğu kıyısında, Hatay'ın İskenderun ilçesinin kuzeydoğusunda, Türk Deniz Kuvvetleri'ne ait deniz üssüdür. Güney Deniz Saha Komutanlığı'na bağlıdır. Üs, İskenderun Körfezi'ne bitişiktir.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Deniz Kuvvetleri</span>

Mısır Deniz Kuvvetleri, Mısır'ı denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin en küçük kuvvetidir. Orta Doğu ve Afrika'daki en büyük donanmadır ve gemi sayısı bakımından dünyanın altıncı büyük donanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">LHD</span> savaş gemisi tipi

LHD, Türkçeye havuzlu helikopter gemisi şeklinde yetersiz olarak çevrilen bünyesinde helikopterler bulunduran ve çıkarma araçları için havuzlu güverteye sahip çok amaçlı amfibi hücüm gemisi tipidir. ABD Donanması ve NATO bu terimi, bu tip gemileri tanımlarken gövde sınıflandırma sembolü olarak kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz mayını</span>

Deniz mayını, savaş gemilerine veya denizaltılara zarar vermek veya imha etmek için suya yerleştirilen müstakil bir patlayıcı cihazdır. Sualtı bombalarından farklı olarak mayınlar denize dökülür ve herhangi bir geminin yaklaşması veya temas etmesi ile tetiklenene kadar beklemeye bırakılır. Deniz mayınları, düşman nakliye hareketlerini engellemek veya gemileri bir limana hapsetmek için saldırgan bir şekilde veya dost gemileri korumak ve "güvenli" bölgeler oluşturmak için savunma amaçlı kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya Donanması</span>

İspanya Donanması, İspanya Silahlı Kuvvetleri'nin deniz kuvvetleridir. Donanma, 13. yüzyılda kurulmuş olup dünyanın en eski aktif donanmalarından biridir.

Blue Angels uçuş gösteri filosu 1946 yılında Amerika Birleşik Devletleri Donanması tarafından kuruldu. Birlik, 1931'de kurulan Fransız Patrouille de France'tan sonra, dünyanın en eski resmi akrobasi ekibidir. Blue Angels'ın McDonnell Douglas F/A-18 Hornetleri şu anda beş Donanma gösteri pilotu ve bir Deniz Piyade gösteri pilotu tarafından uçuruluyor.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi su donanması</span>

Kahverengi su donanması, en geniş anlamıyla, nehir veya kıyı ortamlarında askerî operasyonlar yapabilen, özellikle toprak akışından veya selden ağır tortu yükleri taşıyan deniz kuvvetlerini ifade eder. Terim, Amerikan İç Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri Donanması'nda ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Devletler Donanması Bröveleri</span> ABD Donanma bröveleri

ABD Deniz Kuvvetleri rozetleri ve bröveleri ABD Donanma Bakanlığı tarafından hem aktif hem rezerv görev yaparken belirli nitelikleri ve başarıları elde donanma üyelerine verilir.. Çoğu deniz havacılık ambleminin, Birleşik Devletler Deniz Piyadeleri üniformalarının giyilmesine de izin verilir.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı sırasında Akdeniz'deki deniz muharebeleri</span>

I. Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan, Almanya ve Osmanlı donanmasından oluşan İttifak Devletleri donanmalarıyla, İtalya, Fransa, Yunanistan, Japonya, ABD ve Britanya İmparatorluğu donanmalarından oluşan İtilaf Devletleri donanmaları arasında Akdeniz'de düzensiz şekilde yer yer deniz muharebeleri meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz hâkimiyeti</span>

Deniz hakimiyeti, belirli bir donanmanın kontrol ettiği belirli bir deniz alanına olan gücüyle ilgili bir deniz askeri kavramıdır. Bir donanma, rakiplerinin kendisine doğrudan saldıramayacağı kadar güçlü olduğunda deniz hâkimiyetine sahip olur. Bu hakimiyet çevre suları için geçerli olabilir veya okyanuslara kadar uzanabilir, bu da ülkenin bir mavi su donanması olduğu anlamına gelir. Bu hava üstünlüğü'nün denizcilikteki karşılığıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.