İçeriğe atla

Askerî Geçiş Konseyi (Çad)

Askerî Geçiş Konseyi (Fransızca: Conseil militaire de transition; Arapça: المجلس العسكري الانتقالي‎) Afrika ülkesi Çad'da hükûm süren askeri cuntadır. 20 Nisan 2021'de eski devlet başkanı Idriss Déby'nin ölümünü duyurdu ve Çad hükûmetinin sorumluluğunu üstleneceğini ve ülkenin kuzeyindeki FACT isyancılarına karşı mücadelesine devam edeceğini açıkladı.[1] Konseye Mahamat Idriss Déby başkanlık ediyor ve onu fiilî Çad Başkanı yapıyor.[2][3]

Tarihçe

Konseyin duyurusu

20 Nisan 2021'de, CMT'nin sözcüsü General Azem Bermandoa Agouna, eski cumhurbaşkanı Idriss Deby'nin FACT isyancılarına karşı savaşta ölümünün ardından oluşumunu devlet televizyonunda duyurdu.[4] Aynı gün, Mahamat Idriss Deby, kendisi Konsey'in bir parçası olacak ve babasına sadık 14 kişi de dahil olmak üzere 15 generali atadı.[3][5] Konsey'in on sekiz ay boyunca iktidarda kalacağını ve ardından seçimlerin yapılacağını söyledi.[6]

Üyeler

Aşağıdakiler CMT üyeleridir.[6]

  • Mahamat Deby Itno (Başkan)
  • Cimadoum Tiran
  • Bichara Issa Djadalla
  • Oki Mahamat Yaya Dagache
  • Mahamat Ismail Chaibo
  • Souleyman Abakar Adoum
  • Taher Erda Tayro
  • Azem Bermandoa
  • Amin Ahmet İdris
  • Gamane Muhtar
  • Salih Ben Haliki
  • Abakar Abdelkerim Daoud
  • Ahmat Youssouf Mahamat Itno
  • Mahamat Souleyman
  • Gueile Hemchi

Kaynakça

  1. ^ "Tchad: un conseil militaire dirigé par son fils remplace le président Déby". Courrier international (Fransızca). 20 Nisan 2021. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021. 
  2. ^ "Chad Sets Up Transitional Military Council Headed By Son Of Late President - Reports". Urdu Point. Urdu Point. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b "Slain Chad leader Deby's son named 'president of the republic'". Al Jazeera. 21 Nisan 2021. 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2021. 
  4. ^ "Tchad : décès du président Idriss Déby Itno, tué au combat selon l'armée – Jeune Afrique". JeuneAfrique.com (Fransızca). 20 Nisan 2021. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021. 
  5. ^ "Tchad: le fils du défunt Déby nomme les 15 généraux de son Conseil militaire de transition". Paris Match. AFP. 20 Nisan 2021. 29 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2021. 
  6. ^ a b "Chad's President Idriss Déby dies after clashes with rebels". BBC News (İngilizce). 20 Nisan 2021. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021. |arşivurl= Nisan 2021

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çad</span> Orta Afrika ülkesi

Çad, resmi adıyla Çad Cumhuriyeti, Kuzey-Orta Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde Libya, doğuda Sudan, güneyde Orta Afrika Cumhuriyeti, güneybatıda Kamerun ve Nijerya, batıda ise Nijer ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Idriss Déby</span>

Idriss Déby Itno, Çadlı siyasetçi ve asker. 1990 yılından 2021'de ölene kadar Çad Devlet Başkanı olarak görev aldı. Ayrıca Yurtsever Kurtuluş Hareketi'nin başkanlığını yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Çad devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, Çad'ın 1960 yılında Fransa'dan bağımsızlığını kazanmasından günümüze kadar görev yapmış devlet başkanlarının listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hissène Habré</span>

Hissène Habré ya da bir diğer kullanımı ile Hissen Habré;, Çadlı siyasetçi. Habré, Afrika kıtasında bulunan Çad'da 1982 ile 1990 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Youssouf Saleh Abbas (1952), Çadlı siyasetçi. Abbas, Afrika ülkesi Çad'da 2008 ile 2010 yılları arasında başbakanlık görevinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bah Ndaw</span>

Bah Ndaw (N'Daw, N'Dah ve N'Daou; Malili bir askeri subay ve politikacı. 25 Eylül 2020 ile 25 Mayıs 2021 tarihleri arasında cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştır. Mayıs 2014 - Ocak 2015 arasında Savunma Bakanı olarak görev yaptı.

Çad Değişim ve Uyum Cephesi veya yaygın kısa kullanımıyla FACT, Mart 2016'da Çad'ın kuzeyindeki Tanua'da Mahamat Mahdi Ali tarafından Çad hükümetini devirmek amacıyla oluşturulan siyasi ve askeri bir organizasyondur. Demokrasi ve Kalkınma için Güçler Birliği'nden ayrılmış bir gruptur. 2021 yılında FACT lideri Ali, Çad Başkanı Idriss Déby'ye yönelik askeri operasyonlara hazırlandıklarını açıkladı. Grup, Déby'nin Nisan 2021'de cephe hattındaki birliklere komuta ederken öldürüldüğü olayların sorumlusu olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çad-Türkiye ilişkileri</span>

Çad-Türkiye ilişkileri, Çad ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye, 11 Ağustos 1960'ta Çad'ın bağımsızlığını tanımış ve 27 Ocak 1960'ta iki devlet arasında diplomatik ilişkiler kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mahamat İdriss Déby</span> Çad askerî cunta lideri (2021-günümüz)

Mahamat Idriss Déby Itno, , Çadlı asker ve devlet adamı. Déby, Afrika ülkesi Çad'da fillî olarak devlet başkanlığı görevlerini yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2021 Gine askerî darbesi</span> askerî darbe

5 Eylül 2021'de Gine Başkanı Alpha Condé, başkent Konakri'deki silahlı çatışmalardan sonraki darbede ülkenin silahlı kuvvetlerince esir alındı. Özel kuvvetler komutanı Mamady Doumbouya, anayasanın ve hükûmetin dağıtıldığını devlet televizyonundaki bir yayında ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Ahnuş</span> Faslı iş insanı ve siyasetçi

Aziz Ahnuş mevcut Fas Başbakanı olarak görev yapan Faslı bir politikacı, iş insanı ve milyarderdir. Akwa Group'un CEO'su olup aynı zamanda 2007'den 2021'e kadar Fas'ta Tarım Bakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin İbrahim Taha</span> Çadlı diplomat ve siyasetçi

Hüseyin İbrahim Taha, Çadlı diplomat ve siyasetçi. Şubat-Aralık 2017 arasında kısa bir süre Çad Dışişleri Bakanı olarak görev aldı. 17 Kasım 2021'de Suudi Yusuf Bin Ahmed El Useymim'in yerine İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği görevine seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Şadli Bencedid</span> Cezayirli siyasetçi (1929 – 2012)

Şadli Bencedid Cezayir'in üçüncü Cumhurbaşkanıdır; 9 Şubat 1979 ile 11 Ocak 1992 arasında görev yapmıştır.

Jean Ping, 2008'den 2012'ye kadar Afrika Birliği Komisyonu Başkanı olarak görev yapan Gabonlu bir diplomat ve politikacıdır. Çinli bir baba ve Gabonlu bir anneden dünyaya gelen Jean Ping, Afrika Birliği'nin yürütme organına liderlik eden Çin asıllı ilk kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Çad'da LGBT hakları</span>

Çad'da lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin uğramadığı yasal zorluklarla karşılaşmaktadır. Ülkede hem erkekler hem de kadınlar arası hemcins cinsel ilişkileri yasadışıdır. Yeni ceza kanununun Ağustos 2017'de yürürlüğe girmesinden önce, yetişkinler arası hemcins cinsel ilişkileri hiçbir zaman cezaya tabi bir suç olarak sayılmazdı. Cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği temeliyle işlenen ayrımcılığa karşı hiçbir yasal korunma yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Ibrahim Traore</span> Burkinalı asker ve cunta hükûmet lideri

Ibrahim Traoré, Burkina Fasolu asker. Traoré, Afrika ülkesi Burkina Faso'da darbe ile iktidara gelen geçici devlet başkanı Paul-Henri Sandaogo Damiba'ya karşı düzenlediği 30 Eylül 2022 darbesinden bu yana geçici olarak devlet başkanlığı makamında bulunan askerî subay. 34 yaşındaki Traoré, aktif olarak dünyada görev yapan en genç 2. başkandır.

<span class="mw-page-title-main">Abir Musi</span> Tunuslu avukat ve siyasetçi

Abir Musi Tunuslu bir hukukçu ve politikacı. 2016'dan beri Hür Düstur Partisinin başkanı ve 2019'dan beri Parlamento üyesidir. Abir Musi, sivil devleti ve Burgiba'nın yaklaşımını savunan en önemli ve ünlü Tunuslu politikacılardan biri olarak kabul edilir. Siyasal İslam hareketlerini ve din ile siyaset arasındaki her türlü karışmayı mutlak olarak reddetmesiyle de tanınır.

Amadou Cheiffou, Nijerli siyasetçi. Cheiffou, Afrika ülkesi Nijer'de 26 Ekim 1991'den 17 Nisan 1993'e kadar başbakan olarak bir geçiş hükûmetine başkanlık etmiştir. Cheiffou, Ocak 2004'te kurulduğundan bu yana siyasi parti olan Sosyal Demokrat Hareketi (RSD-Gaskiya) partisine liderlik ediyor. Cheiffou, Ocak 2006'dan Şubat 2010'a kadar Nijer Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Konseyi'nin (CESOC) başkanıydı ve Ağustos 2011'den Aralık 2015'e kadar resmî Ombudsman görevini yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Charles Rabemananjara</span>

Charles Rabemananjara , Madagaskarlı asker ve siyasetçi. Rabemananjara, Afrika ada ülkesi Madagaskar'da 2007'den 2009'a kadar başbakanlık makamında bulunmuştur. 20 Ocak 2007'de devlet başkani Marc Ravalomanana'nın ikinci döneminin başında göreve başladı.

<span class="mw-page-title-main">Succès Masra</span>

Succès Masra Çadlı bir ekonomist ve siyasetçidir. Daha önce Afrika Kalkınma Bankası'nda çalışmış, 2018'de eski Çad Başkanı Idriss Déby'ye karşı muhalefetin parçası haline gelen bir siyasi parti olan Les Transformateurs'u ve Déby'nin 2021'deki ölümünün ardından Geçici Askeri Konsey'i kurdu. Masra, 2022 Çad protestolarından bu yana ABD'de sürgünde yaşıyor, ancak 2023'te anayasa referandumu öncesinde geri dönme niyetini açıkladı. 1 Ocak 2024'te Succès Masra, Çad Başbakanı olarak atandı.