İçeriğe atla

Asir Bölgesi

Asir Bölgesi
عسير
ÜlkeSuudi Arabistan Suudi Arabistan
BaşkentAbha
İlçe12
İdare
 • ValiKhalid bin Faisal Al Saud
Yüzölçümü
 • Toplam81.000 km²
Nüfus
 (2010)
 • Toplam3.881,461
 • Yoğunlukoto/km²
ISO 3166 koduISO 3166-2:SA: 14

Asir (Arapça: عسير), Suudi Arabistan'ın 13 bölgesinden birisidir.[1]

Ülkenin güneybatısında yer alan bölgenin yüzölçümü 81.000 km² ve 2010 yılı nüfusu 3.881.461 nüfusu vardır. Yemenle kısa bir sınırı bulunmaktadır. Merkezi Abha'dır. Diğer büyük şehirleri de ise Khamis Mushayt ve Qal'at Bishah'dir.[2]

Coğrafya

Yağmur alma oranının yüksek olduğu yüksek bir platoda yer almaktadır. Burası Arabistan'ın diğer bölgelerine göre daha yağışlıdır. Asir 3000 metreye yaklaşan yükseltiyle ülkenin en yüksek yeridir. Bilginin güvenilir olmamasıyla beraber, ortalama yağış oranı iki yağmur sezonunda 300 ile 500 milimetre civarındadır. Yoğun yağmurların 1. dönemi mart ve nisan da olup, 2. dönem temmuz, ağustos aylarını kapsayan yaz aylarıdır. Sıcaklıklar yazın gündüz 35-37 derecededir ve ülkenin diğer yerlerine göre serindir. Yazın gece ise 19-23 derece civarındadır. Kışın Saoda ve Namaz gibi yerlerde birkaç kez sular donabilir ancak genel olarak 13 derecenin altına ısı düşmez ve gündüzler 20-25 derece sıcaklık olur. Bölge içinde yükseltiye bağlı olarak 10 derceye kadar sıcaklık farkı olabilir. Örneğin yaz akşamı Abha 17 derece iken 30 kilometre uzaklıkta ve daha aşağıda olan Khamis 25 derece olabilir. Al Darb 42 derece iken Abha 32 derece olabilir. Yazın Öğlenler 30 derece ortalamayla geçmektedir. Sabah ve akşamları sis oluşumu görülebilir. Sisden dolayı görüş uzaklığı 5–10 m kadar inebilir ve sis çok hareketlidir. Özellikle iki zirve arasndan veya vadilerden geçerken akan bir sis oluşur.

Sonuç olarak Asir Suudi Arabistan'daki doğal bitki örtüsünün en fazla olduğu yerdir. Korunaklı yerlerde, Kozalaklı ağaçlardan ziyade çok geniş alanlarda ardıç ormanı görürebilir. Çam, ladin vs ağaçların ormanı yoktur, bunlara park ve bahçelerde tek tük raslanabilir. Bir de Afrika savanlarında görülen kuraklığa dayanıklı dikenli akasya türleri ile kaktüsler vardır (meyveleri yenir).

Yağışlı mevsimde hemen her gün çok kısa da olsa yağmur yağar bazen yağmur sağanak haline döner ve vadilerde sel baskınlarına yol açar. Çünkü dağlarda toprak çok azdır ve kayalıklar suyu emip tutamazlar. Kızıldeniz'de oluşan buharlar 2000-3000 metre yüksekliğe çıkarak bulut oluşturur ve yukseklerde havanın serin olmasıyla yağmura dönüşürler. Asir çoğu çiftçi için yerleşim yeridir. Dağlarda ve vadi kenarlarında tarım yapılabilen her yerde evler bulunmaktadır. 15-20 metre derinlikteki kuyulardan çekilen (elektrik motoru ile) su ile bahçeler sulanmakta ve burada daha çok tahıl ekilmekte ve meyve (üzüm, kayısı, erik, nar zeytin, mandalina, vs) yetiştirilmekte ve sebzecilik (domates, salatalık, biber, fasulye, karnabahar, lahana, ıspanak vs.) yapılmaktadır. Toprak erozyonuna rağmen rağmen üretim modern zamanlarda sera (buradaki seralar ısıtılmaz çünkü kışın ısı 13 °C'nin altına düşmez) ve açıkta olacak şekilde çok fazla artmıştır. Kuyulardan çekilen su genelde içilmez. Evlerde içme suyu olarak kullanılan su -tahliye denilen sudur ki Abha ve bölgesine 80 km uzaklıktaki denizden arıtılan ve 3000 metre yüksekliğe basılan suya denir.

Her evin kazan adı verilen yeraltında 30-60 tonluk deposu vardır. Buraya doldurulan su hem içilebilir hem de temizlikte kullanılır. Bu bölgede su sıkıntısı yoAyrıca ahası burada yaşayan insanların bol yağan yağmur sularını depolama, bundan yararlanma gibi çevre bilinci oluşmamıştır.

Kültür

'Asir, Najran ve Jizan boyunca bağımsız bir yerdi fakat 1934'te Suudi Arabistan'a katıldı. Kültürü Suudi'lerden çok Yemenlilere daha çok benzer. Bu fark en fazla giyim ve mimari sitilde fark edilir. Bu mimari yağan yoğun yağmurlardan evlerini korumak için yapılan su oluklarıdır. Eski evler iki katlı ve üste doğru gittikçe daralan dikdörtgen prizma şeklindedir. Yarım metre kadar yüksek temel taşın üzerine kerpiçten yapılan evlerde duvar örülürken 25 cm de bir bütün duvarı çevreleyen kayrak taştan oluk yapılır. Çünkü yağmurda duvardan aşağıya akacak su tahliye edilebilmesi lazımdır. Yoksa duvardan boydan boya akan su kerpici eritir. Dolayısıyla 3 metre boyundaki duvarda 8-9 sıra kayrak taştan oluk değişik bir mimari tarz yaratır. Çatı topraktır. Katlar arası ve dam ardıç dalları arasına kamış veya sazın üstüne toprak koyarak oluşturulur. Ayrıca ambarlar ve gözetleme kuleleri taştan veya kerpiçten silindir şeklinde 10-15 metre göğe yükselir ve hemen her evin bu müştemilatı vardı. Evler eskiden ardıç odunu ile ısıtılırken artık elektriğin çok ucuz olması nedeniyle elektrikli soba ile ısıtılmaktadır (kışın 2-3 ay). Eski evler yazın serin olsa da artık tercih edilmemekte halkın tamamına yakını çok büyük villa tarzı ve iki girişi olan (misafir-ev sahibi ya da kadın-erkek) evlerde yaşamaktadır. Hemen her evin genelde Filipinli veya Endonezyalı hizmetçisi ile tarlası olanların 1-2 kahyası vardır. İşleri bu kişiler yapar. Yabancılar ise daha çok müslüman ülkelerden (Filipinler hariç) daha kötü evlerde veya küçük barakalarda yaşamaktadır.

Giyim de Yemen etkisi görülür. Kafada renkli bir başlık altta ise hamam peştamaline benzeyen değişik renklerde etek, belde kemer ve kılıfı içinde ucu eğimli kamadır. Ancak bu şekilde giyinenler azalmıştır. Çoğunluk; bilinen beyaz fistan, altına dize kadar gelen bir içlik giyer ve kafaya da kare desenli veya tamamen beyaz tülbent üzerine siyah halka koyarlar.

Kabile kanunları hâlâ çok kuvvetli derecede kullanılmaktadır ve uygulanmaktadır.

Valilikler

Bölge 16 valiliğe (Arapça: محافظة, muhāfaza) ayrılmıştır:

  1. Abha (+366,551)
  2. Muhayil (+228,979)
  3. El Namas (+54,119)
  4. Billasmar (+34,080)
  5. Billahmar (+25,709)
  6. Belkarn
  7. Barik (+74,391)
  8. Bişa (+205,346)
  9. Hamis Muşayt (+512,599)
  10. Tanume (Rical Alma) (+65,406)
  11. Güney Zahran (+63,119)
  12. Teslis (+59,188)
  13. Serat Ubeyde (+67,120)
  14. Ehad Rifaydah (+113,043)
  15. El-Mecerdah (+103,531)
  16. El-Harajah

Valilerin listesi

  • Halid bin Faysal El-Suud (1971-2007)
  • Faysal bin Halid El-Suud (2007–2018)
  • Turki bin Talal El-Suud (2018–günümüz)

Kaynakça

  1. ^ "ASÎR - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021. 
  2. ^ "Asir | region, Saudi Arabia". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 30 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mekke</span> Suudi Arabistanda bir şehir

Mekke ya da Mekke-i Mükerreme, bugünkü Suudi Arabistan'nın tarihi Hicaz'ında Mekke Bölgesi'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Menderes</span> Türkiyede bir nehir

Küçük Menderes, Ege yöresinde Bozdağlar'dan doğan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Suudi Arabistan veya Suudistan ya da resmî adıyla Suudi Arabistan Krallığı, Arap Yarımadası'nda bulunan en büyük ülkedir. Kuzeybatı'da Ürdün, kuzey ve kuzeydoğu'da Irak, doğuda Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri, güneydoğuda Umman, güneyde Yemen, kuzeydoğusunda Basra Körfezi ve batısında Kızıldeniz ile çevrilidir. Buraya iki kutsal caminin arazisi de denir; çünkü İslam'a göre iki kutsal şehir olan Mekke ve Medine bu ülkededir. Suudi Arabistan, Orta Doğu'daki bütün körfez ülkelerinde olduğu gibi hızla gelişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tropik yağmur ormanı</span>

Tropikal yağmur ormanı ekvatoral bölgede yer alan, sıcaklık ortalaması 20-30 derece arasında değişilik gösteren, yıllık yağış ortalaması 2000-4000 milimetre arasında değişen bir yağmur ormanları türlüdür. Latin Amerika, Orta Afrika ve Güneydoğu Asya'da geniş alan kaplarlar.

<span class="mw-page-title-main">Faysal bin Abdülaziz Âl-i Suud</span> 3. Suudi Arabistan kralı

Faysal bin Abdülaziz Âl-i Suud, Suudi Arabistanlı devlet adamı ve diplomat olup 2 Kasım 1964'ten 1975'teki suikastına kadar Suudi Arabistan kralı olarak görev yapmıştır. Tahta çıkmadan önce 9 Kasım 1953'ten 2 Kasım 1964'e kadar Suudi Arabistan veliaht prensi olarak görev yapmış ve 1964'te kısa bir süre üvey kardeşi Kral Suud'un naipliğini üstlenmiştir. Faysal, modern Suudi Arabistan'ın kurucusu olan Kral Abdülaziz'in üçüncü oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Ev</span> İçinde bir insanların oturabileceği biçimde yapılmış yapı

Ev, içinde insanların yaşadığı, çevresi duvarlarla çevrili, odalara bölünmüş, kendine ait çatısı ve bazen de bahçesi olan ahşap, toprak veya betonarme yapı. Etrafındaki evlere temas etmeyen ve genellikle kendine has bahçesi olan evlere müstakil ev denir. Ev kavramı mimari bir terimdir ve apartman dairesi gibi diğer barınak türlerinden farklı bir kavramı ifade eder. Bununla birlikte gündelik kullanımda türüne bakılmaksızın her türlü barınak için de kullanılır. Günümüzde tipik bir evde salon, odalar, mutfak, banyo ve tuvalet bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Sis</span> atmosferik olay

Sis, yatay görüş mesafesini 1 km'nin altına düşüren bir hava olayıdır. Stratüs bulutlarının yerde veya yere yakın seviyede oluşması olarak da bilinir. Hava içindeki su buharının yoğuşması veya donarak kristalleşmesi sonucu ortaya çıkan çok küçük su damlacıkları veya buz kristallerinden meydana gelir. Görüşü fazla düşürmeyen hafif sise pus denir.

<span class="mw-page-title-main">İglo</span> Bir tür barınak

İglu ya da iglo, Eskimoların (İnuitler) bir kısmının sürekli olarak ya da av sezonlarında geçici olarak yaşadığı sıkıştırılmış kardan ev. İglu, İnuit dilinde "ev" anlamına gelir ve yerel dilde çadır, çamur ya da modern evler için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Diriye Emirliği</span>

Diriye Emirliği veya İlk Suûdi Devleti, 1744 yılında kuruldu. Şeyh Muhammed bin Abdülvahhab, Diriye'ye yerleştiğinde Diriye Prensi Muhammed bin Suud Vahhabî'nin dâvâsını desteklemeye ve benimsemeye hazırdı.

<span class="mw-page-title-main">El-Huber</span>

El Huber, Suudi Arabistan'ın doğusunda, Bahreyn'e yakın bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Abha</span>

Abha, (Arapça:أبها) Suudi Arabistan'ın, Asir Bölgesi'nde bulunan 2004 yılı sayımına göre şehiriçi 201.912, genel olarak 252.126 nüfuslu bir şehirdir. Aynı zamanda Asir Bölgesi'nin başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">El-Baha Bölgesi</span>

El Baha Bölgesi, Suudi Arabistan'ın 13 yönetim bölgesinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Mesa Verde Ulusal Parkı</span>

Mesa Verde Ulusal Parkı, ABD'nin Colorado eyaletinde bulunan bir millî parktır.

<span class="mw-page-title-main">Suud Hanedanı</span> Suudi Arabistanı yöneten aile

Suud Ailesi, Suudiler veya Suud Hanedanı, Suudi Arabistan'ın kraliyet ailesi. Hanedan ilk Suudi Devleti olarak bilinen Diriye Emirliği'nin (1744-1818) kurucusu Muhammed bin Suud'un torunları ve kardeşlerinden oluşur, ancak ailenin egemen grubunu öncelikle Suudi Arabistan'ın modern kurucusu İbn Suud'un torunları oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan kralı</span> Suudi Arabistanın devlet ve hükûmet başkanı

Suudi Arabistan Kralı, Suudi Arabistan Krallığı'nın başı, aynı zamanda Devlet ve Hükûmet Başkanı'dır. Mutlak monarşi ile yönetilen Suudi Arabistan Suud Hanedanı tarafından yönetilmektedir. İdarenin bütün üst makamları kraliyet ailesine mensup olan erkeklerin elinde bulunmaktadır.

Suudi Arabistan'ın birleşmesi 1902 ve 1932 yılları arasında İbni Suud'un liderliğinde günümüzdeki Suudi Arabistan Krallığının Arap Yarımadasında bulunan çeşitli kabile, emirlik ve krallıklarla birlikte Arap Yarımadasının büyük bir kısmını ele geçirdiği askeri ve politik süreç.

<span class="mw-page-title-main">1979 Kâbe Baskını</span>

1979 Kâbe Baskını, 20 Kasım 1979 tarihinde başlayan ve 4 Aralık 1979 tarihine kadar devam eden, Kâbe'de yaşanan silahlı çatışma.

<span class="mw-page-title-main">Bad Gastein</span> Avusturyada Salzburg ilinin St. Johann im Pongau ilçesine bağlı belediye

Bad Gastein Avusturya'nın Salzburg şehrinde, St. Johann im Pongau semtinde bulunan bir kaplıca kasabasıdır. Hohe Tauern dağ aralığının yüksek bir vadide yer alır ve Gastein Şelalesi ve çeşitli Belle Époque otel binaları ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kasbah (kasaba)</span>

Kasbah veya İngilizcede casbah ayrıca qasaba, gasaba ve quasabeh olarak da bilinir. Hindistan'da qassabah, Portekizce alcáçova ve İspanya'da alcazaba, bir tür kaledir. Kasbah kelimesinin anlamı, "tutmak", "eski şehir" ve "gözetleme kulesi"dir. Kuzey Afrika kentlerinde Arap mahallelerine verilen isim olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed en-Nami</span> United Airlinesın 93 sefer sayılı uçuşunu kaçıran dört korsandan biri

Ahmed en-Nami, 11 Eylül saldırıları kapsamında United Airlines'ın 93 sefer sayılı uçuşunu kaçıran dört teröristten biriydi.