İçeriğe atla

Asimetrik enformasyon

Kusursuz Bilgiyle Güç Dengesi

Asimetrik enformasyon, enformasyon asimetrisi, bilgi asimetrisi veya asimetrik bilgi, ekonomi ve sözleşme teorisi konularında, bir tarafın diğerine göre daha iyi veya daha fazla bilgi sahibi olduğu alım satın işlemlerinde verilen kararların incelenmesi[1] ile uğraşır. Bu durum, alım-satım işlemlerinde güç dengesizliğine neden olur. Bu sorunun örnekleri ters seçim (adverse selection) ve manevi zarardır. Enformasyon asimetrileri en sık olarak, müvekkil–vekil sorunu (principal-agent problem) çerçevesinde incelenir.

2001 yılında, George Akerlof, Michael Spence ve Joseph E. Stiglitz "asimetrik enformasyonlu piyasalardaki analizleri için"[2] Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmışlardır.

Ekonomik bir ilişkide taraflardan birinin diğeri hakkında yeterli bilgiye sahip olamaması anlamına gelen durumdur. Teoriye göre; Bilgi Asimetrisi ters seçim, ahlaki tehlike ve temsilcilik sorunu gibi sorunlara neden olmaktadır. İlk olarak George Akerlof tarafından 1970 yılında yazılan "The Market For "Lemons": Quality, uncertainty and the market mechanism" adlı makalede ortaya konularak literatüre girmiştir. Çalışmada teori ikinci el otomobil piyasası üzerinden örneklenerek açıklanmıştır. Buna göre piyasada iyi ve kötü otomobiller (limon) vardır. Alıcı, otomobillerin kalitesi hakkında bilgi sahibi olamadığı için ortalama kaliteye göre bir fiyat belirler. Bu durum kötü otomobil satıcılarının işine gelir ama iyi otomobil satıcıları fiyatı beğenmeyerek piyasadan çıkar. Sonuç olarak piyasada sadece kötü otomobiller kalır. Bu durum ortalama kaliteyi düşürdüğü gibi fiyat oluşumunu da etkilemektedir.

Kaynakça

  1. ^ Eğilmez, Mahfi. "Asimetrik Bilgi". Ekonomi Sözlüğü. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2015. 
  2. ^ Nobel Ekonomi Ödülü 2001. Nobel Foundation. Nobelprize.org/Nobel Ekonomi Ödülü 2001 17 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi 12.03.2009 (İngilizce)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Joseph E. Stiglitz</span> Amerikalı ekonomist ve Columbia Üniversitesi öğretim görevlisi

Joseph Eugene "Joe" Stiglitz Amerikalı ekonomist ve Columbia Üniversitesi öğretim görevlisi. 1973'te John Bates Clark Madalyası'na layık görüldü ve 2001 yılında Nobel Ekonomi Ödülü aldı. Bill Clinton'nın hükûmetinde ekonomi danışmanlığı başkanlığıyla ünlendi ve daha sonra Dünya Bankası Başkan Yardımcılığı ve Başekonomistliğini görevinde bulundu. Küreselleşme, piyasa tutuculuğu ve Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası gibi bazı uluslararası kurumlar hakkındaki kıritik bakış açılarıyla ünlü. 2001'de Stiglitz, Columbia Üniversitesinde bir düşünce takımı olan Initiative for Policy Dialogue (IPD)'yi kurdu. 2001'den beri Columbia Üniversitesi'nin bir üyesi ve 2003'ten beri üniversite profesörü. Stiglitz ayrıca University of Manchester'nin Dünya Yoksulluk Sınırıları Kurumu(Brooks World Poverty Institute) başkanı ve Papaya ait Sosyal Bilimler Akademisi üyesi.

Piyasa ekonomisi; yatırım, üretim ve dağıtım ile ilgili kararların arz ve talebe dayalı olduğu, mal ve hizmet fiyatlarının serbest fiyat sistemi içinde belirlendiği ekonomidir. Çoğu mevcut piyasa ekonomisi belirli bir derece kadar ekonomik planlama veya devletin ekonomik aktiviteleri yönlendirmesini içerir ve dolayısıyla karma ekonomi olarak sınıflandırılır. Piyasa ekonomisi terimi bazen serbest piyasa ekonomisi ile eşanlamlı kullanılır, ancak serbest piyasa ekonomisi ayrıca laissez-faire veya serbest piyasa anarşizmini ifade eder. Piyasa ekonomisi çeşitli kooperatif türlerinin, kolektif veya özerk devlet kurumlarının bulunduğu bir serbest fiyat sisteminde de var olabilir. Piyasaların devlet tarafından gerekli şartlarda müdahaleye uğradığı sistem ise sosyal piyasa ekonomisidir.

<span class="mw-page-title-main">Theodore Schultz</span> Amerikalı ekonomist (1902 – 1998)

Theodore William Schultz, Amerikalı iktisatçı. 1979'da Sir Arthur Lewis ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.

George Joseph Stigler. Amerikalı bir iktisatcı. 1982'de Nobel Ekonomi Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gérard Debreu</span> Amerikalı matematikçi (1921-2004)

Gérard Debreu, Fransız asıllı fakat 1975'te ABD vatandaşlığına geçmiş olan bir matematikçi ve iktisatçı. 1962'de Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'ye iktisat profesörü olarak atanıp ün yapmıştır. 1983'te Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ronald Coase</span> Büyük Britanya asıllı Amerikalı ekonomist

Ronald Harry Coase, Büyük Britanya asıllı fakat çalışma hayatının çoğunu ABD'de geçirmiş bir ekonomisttir.

<span class="mw-page-title-main">Gary Becker</span> Amerikalı ekonomist (1930 – 2014)

Gary Stanley Becker, Amerikalı sosyolog ve ekonomist. 1992 yılında Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Edmund Phelps</span> Amerikalı ekonomist

Edmund Strother Phelps, Jr., Amerikalı ekonomist. 2006 yılında Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. 1982'den beri Columbia Üniversitesi'nde profesör olan Phelps, ayrıca Columbia'da Kapitalizm ve Toplum Merkezi'nin direktörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Edward C. Prescott</span> Amerikalı ekonomist (1940 – 2022)

Edward Christian Prescott, Amerikalı ekonomist. 2004 yılında, Finn E. Kydland ile birlikte, Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. Ödül nedeni "İş döngüsünün arkasındaki harekete geçiren gücün ve ekonomik politikanın çağa uyumu konularıyla dinamik makroekonomiye katkıları için" diye açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vernon L. Smith</span> Amerikalı ekonomist

Vernon Lomax Smith Amerikalı ekonomist. 2002 yılında Daniel Kahneman ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'ne nail görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Michael Spence</span> Amerikalı ekonomist

Andrew Michael Spence Amerikalı ekonomist. 2001 yılında George A. Akerlof ve Joseph E. Stiglitz ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'ne nail görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">George Akerlof</span> Amerikalı ekonomist

George Arthur Akerlof Amerikalı ekonomist. 2001 yılında Michael Spence ve Joseph E. Stiglitz ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'ne nail görülmüştür. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de ekonomi profesörüdür. Babası İsveçli ve annesi Yahudi/Alman-Amerikalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Lucas, Jr.</span> Amerikalı ekonomist (1937 – 2023)

Robert Emerson Lucas, Jr., Amerikalı ekonomist. 1995 yılında Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. Chicago Üniversitesi'nde görev yapan Lucas, en iyi 10 ekonomistten biri olarak da gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">James Mirrlees</span>

Sir James Alexander Mirrlees, İskoç ekonomist. 1996 yılında William Vickrey ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. 1998'de şövalye ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Oliver E. Williamson</span> Amerikalı ekonomist (1932 – 2020)

Oliver E. Williamson Amerikalı ekonomist. "İktisadî bakımdan firmaların kontrol ve işletilemesi, özellikle firmaların sınırları, analizi" konusunda yaptığı orijinal katkılarıyla 2009 yılında Elinor Ostrom ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dale T. Mortensen</span> Amerikalı ekonomist (1939 – 2014)

Dale Thomas Mortensen, Amerikalı ekonomist.

<span class="mw-page-title-main">Christopher A. Pissarides</span>

Christopher Antoniou Pissarides, Kıbrıslı-Britanyalı ekonomisttir. Araştırmaları makroekonomi, iş ekonomisi, ekonomik büyüme ve ekonomik politika konularında yoğunlaşmaktadır. 2010 yılında, Dale Mortensen ve Peter A. Diamond ile birlikte, "arama friksiyonları içeren piyasaları analizleri için" Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bilgi ekonomisi</span>

Bilgi ekonomisi, bilginin iktisadı ve iktisadi kararları nasıl etkilediğini ele alan mikroekonomi dalı. Bilginin kolay yaratılmasına karşın güvenirliliğinin görece güç sağlanıyor oluşu, çabuk yayılmasına karşın kolaylıkla kontrol altında tutulamaması gibi temel özellikleri iktisadi kuramların karmaşık bir biçim almasına yol açmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Piyasa başarısızlığı</span>

Piyasa başarısızlığı, mal ve hizmetlerin serbest piyasa tarafından tahsisinin Pareto verimliliğine sahip olmaması ve genellikle net ekonomik değer kaybına yol açtığı bir durumdur. Piyasa başarısızlıkları, bireylerin saf kişisel çıkarları artırmalarının, toplumsal açıdan bakıldığında geliştirilebilecek verimli olmayan sonuçlara yol açtığı senaryolar olarak görülebilir. Terimin ekonomistler tarafından ilk olarak 1958'de kullanılması karşın konsept Victoria dönemi filozofu Henry Sidgwick'e kadar uzanıyordu. Piyasa başarısızlıkları genellikle kamu malları, zaman tutarsız tercihler, bilgi asimetrileri, rekabetçi olmayan pazarlar, ana temsilci sorunları veya dışsallıklarla ilişkilidir.

Chicago ekonomi okulu, Chicago Üniversitesi'ndeki öğretim üyelerinin çalışmalarıyla ilişkilendirilen ve bazıları ilkelerini inşa eden ve popülerleştiren neoklasik bir ekonomik düşünce okuludur. Milton Friedman ve George Stigler, Chicago okulunun önde gelen akademisyenleri olarak kabul edilir.