İçeriğe atla

Asıl Ege Bölümü

Ege Bölgesi ile karıştırılmamalıdır.

Asıl Ege Bölümü (diğer adlarıyla Kıyı Ege Bölümü ve Ege Bölümü), Ege Bölgesinin deniz kıyısında bulunan batı kısmıdır. Hakim görünüm doğu batı doğrultusunda uzanan dağlar ve aralarındaki graben ovalarıdır. Dağların doğu uçlarını birleştiren hat bölümün sınırını oluşturur. İzmir ve Aydın illerinin tamamı, Çanakkale ve Balıkesir illerinin Edremit Körfezi kıyısındaki ilçeleri ile Manisa, Denizli ve Muğla illerinin merkezleri ve ilçelerinin çoğu bu bölümde yer alır.[1]

Coğrafya

Kuzeyden güneye doğru; Kaz Dağı, Madra Dağı, Yunt Dağı, Bozdağlar ve Aydın Dağları sıralanır. Dağların uzanışı D-B doğrultuludur. Dağların aralarına Bakırçay Ovası, Gediz Ovası, Küçük Menderes Ovası ve Büyük Menderes Ovası yerleşmiştir. Ovalarla aynı adları taşıyan akarsular doğudan batıya doğru akarak Ege Denizi'ne dökülür. Ovaların içinden akar akarsular tarımsal sulama açısından önemlidir.

Ege Denizi kıyıları girintili-çıkıntılı olduğundan pek çok yarımada, koy, körfez ve burun oluşmuştur.

Bölümün güneyindeki Menteşe Yöresi Menteşe Dağları'ndan dolayı engebelidir. Bu alanda dağların uzanışı güneydoğu-kuzeybatı yönündedir.

İklim

Asıl Ege Bölümü'nde Akdeniz iklimi etkilidir. Çöküntü graben ovalarının etkisiyle Akdeniz İklimi etkileri iç kısımlara kadar uzanır.[2] Bu bölümde kışlar ılık geçer, kar yağışı ve don olayı fazla görülmez. Doğal bitki örtüsü alçaklarda maki, yükseklerde ormandır.

Demografi

Türkiye'de nüfusun en yoğun olduğu alanlardandır. Alüvyal topraklı verimli ovalarda nüfus yoğunluğu ülke ortalamasının 2-3 katına çıkar. Bölümün merkezi konumundaki İzmir, Türkiye'nin üçüncü büyük kentidir. Bölgenin ulaşım, kültür, sanayi ve ticaret merkezidir. Önemli bir limanı, otomotiv, beyaz eşya, petrokimya, gıda ve dokumaya yönelik sanayi kuruluşları bulunur. Bölüme Denizli, Manisa, Aydın, Muğla il merkezleri ve Ege Bölgesi'ndeki kıyı yerleşimleri de dahildir.

Ekonomi

İklimin uygun olduğu verimli tarım alanlarında iyi gelir getiren tarım ürünleri yetiştirilir. İncir, tütün, pamuk, zeytin, üzüm bölümde yetiştirilen ürünlerdir. Ayvalık ve Edremit'te zeytin, Büyük Menderes Ovası'nda incir, İzmir'de tütün, Gediz ve Küçük Menderes ovasında üzüm, kıyı ovalarında pamuk yetişir. Küçükbaş hayvancılık ve özellikle Muğla'da arıcılık önemli ekonomik faaliyettir.

Bölümde yetişen tarım ürünleri işleyen sanayi tesisleri bulunur. Sabun, zeytinyağı, pamuklu dokuma, halıcılık ve besin sanayine yönelik kuruluşlar bulunur. Soma Termik Santrali ve Yatağan Termik Santrali'nde linyitten elektrik üretir. Denizli Sarayköy'de jeotermal kaynaklardan elektrik elde edilir.

Türkiye'nin beş petrol rafinerisinden ikisi (TÜPRAŞ İzmir Rafinerisi, STAR Rafineri) ve Türkiye'nin en büyük petrokimya tesisi olan PETKİM bu bölümde bulunur. Türkiye'de çıkarıla linyitin yarısı Yatağan ve Soma kaynaklarından çıkarılır. İzmir Çamaltı Tuzlasından deniz tuzu elde edilir.

Uzun bir kıyı şeridi ve uygun iklim koşullarına sahip bölümde, turizm çok gelişmiştir. Pamukkale, Laodikeia, Efes, Bergama, Milet, Afrodisias ve Didim antik kentleri başta olmak üzere, pek çok antik harabe turizm açısından önemlidir.

Kaynakça

  1. ^ "Ege Bölgesi" (PDF). ankara.edu.tr. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2023. 
  2. ^ "Ege Bölgesinin İklimi". .iklim.gen.tr. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aliağa</span> İzmirin ilçesi

Aliağa, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin kuzeyinde Bergama, güneyinde Foça ve Menemen ilçeleri, doğusunda Manisa ili, batısında Ege Denizi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Anadolu Bölgesi</span> Türkiyenin doğusundaki coğrafi bölgesi

Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu topraklarındaki konumunda doğuda yer alması nedeniyle Birinci Coğrafya Kongresi tarafından 1941 yılında böyle isimlendirilmiştir. Ülkenin, nüfus yoğunluğu ve nüfusu en az olan bölgesidir. Bunda bölgenin yüzölçümünün büyük olması başlıca etkilerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Ege Bölgesi</span> Türkiyenin Ege Denizi kıyısındaki coğrafi bölgesi

Ege Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. İsmini kıyısında olduğu Ege Denizi'nden alır. Ege ve İç Batı Anadolu olmak üzere iki bölüme ayrılır. Kuzeyde Marmara, doğuda İç Anadolu, güneyde Akdeniz bölgeleriyle ve batıda Ege Denizi'yle çevrilidir. Türkiye'nin en uzun kıyı şeridine sahip bölgesidir. Tarihi mekanlar çoktur. Efes Antik Kenti, Laodikya Antik Kenti, Sardis Antik Kenti, Stratonikenia Antik Kenti, Tralleis Antik Kenti, Blaundus Antik Kenti, Aizanoi Antik Kenti gibi birçok tarihi mekan vardır. Ege Bölgesi'nin iklimi Akdeniz İklimi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Menderes</span> Türkiyede bir nehir

Küçük Menderes, Ege yöresinde Bozdağlar'dan doğan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Gediz Nehri</span> Türkiyede bir nehir

Gediz Nehri, Anadolu'dan Ege Denizi'ne dökülen Büyük Menderes Nehri'nden sonra ikinci büyük akarsudur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin coğrafi bölgeleri</span> Türkiyenin fiziksel coğrafya esas alınarak belirlenmiş 7 coğrafi bölgesi

Türkiye'nin coğrafi bölgeleri, 6 Haziran-21 Haziran 1941 tarihleri arasında Ankara'da toplanan Birinci Coğrafya Kongresi tarafından belirlenmiştir. Kongre ilk, orta ve lise müfredat programları ile okul kitapları, coğrafya terimleri ve coğrafi isimlerin yazılması, Türkiye Coğrafyası'nın ana hatları ve yerlerin adlandırılması üzerinde çalışmalar yapmak amacıyla toplanmıştı. Bu çalışmanın sonucunda Türkiye'nin üç tarafının denizlerle çevrilmiş olması, dağların Anadolu'nun iç kesimlerini kıyılardan ayırması, iklim, ulaşım ve bitki örtüsü gibi kriterler dikkate alınarak Türkiye'nin coğrafi bölgeleri belirlenmiştir. İdari sınırları baz alan Türkiye'nin İBBS'si ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Menderes</span>

Büyük Menderes, Batı Anadolu'nun en büyük nehridir ve Menderes Havzası'nın ana sulama kaynağıdır. Kufi Suyu ve Banaz Çayı kollarının birleşmesiyle oluşur ve Ege Denizi'ne dökülür. Uzunluğu 548 km'dir. Büyük Menderes ovası bataklıkları kurutulduktan sonra Türkiye'nin en verimli alanlarından birisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Birikinti ovası</span>

Birikinti ovası, genel olarak alüvyon materyalin birikmesiyle oluşur. Temel oluşturucu süreç akarsu aşındırması erozyon ve akarsu biriktirme süreçleridir. Ancak dalgalar ve buzulların aşındırma, biriktirme süreçleriylede oluşabilir. Örneğin: Kuzey Almanya ovası buzulların yığdırdığı lösler ile kaplı polderler ve geest adı verilen alçak platoda hafifçe engebelendirilmiş tekdüze büyük bir ovadır. Ülkenin hemen hemen en verimli toprakları bu bölgededir.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Bölgesi</span> Türkiyenin Marmara Denizi çevresindeki coğrafi bölgesi

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.

Bakırçay, eskiden Kaikos, Batı Anadolu'da, Ege Bölgesinde, Manisa ve İzmir ili içinde akan bir nehirdir. Gelenbe'nin doğusundan başlayan Bakırçay Vadisi'nin, çok küçük bir bölümü Manisa ili alanı içinde kalmaktadır. Vadinin Manisa il sınırları içinde kalan kısmında, Soma-Kırkağaç Ovası bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Biga Yarımadası</span> Türkiye de yarımada

Biga Yarımadası, antik ismiyle Troas ya da Troad, Çanakkale Boğazı'nın ikiye böldüğü Anadolu ve Rumeli bağlantısının doğu kısmıdır. Boğazın kuzeyinde Gelibolu Yarımadası, güneyinde ise Biga Yarımadası yer alır. Bugün Çanakkale ilinin topraklarının bütünü Biga Yarımadası'nı oluşturur. Bölge adını Cumhuriyet Dönemi'nde önce bölge merkezi olan fakat günümüzde Çanakkale'nin ilçesi olan Biga'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Madra Dağları</span>

Madra Dağları ya da Madra Dağı, Ege Bölgesi’nin Asıl Ege Bölümü ile Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölümü’nün sınırlarında yer alır. Madra Dağı, Balıkesir ilinin İvrindi, Havran, Burhaniye, Gömeç ve Ayvalık ilçeleri ile İzmir ilinin Bergama ilçesi topraklarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Graben</span>

Graben, Jeoloji graben kavramını paralel faylar ile çevrili depresif bloklar olarak tanımlamaktadır. Graben kelimesinin Almancadaki karşılığı hendek veya siper anlamına gelir. İç kuvvetlerden orojenez kırılma sonucu oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Güzelhisar Çayı</span>

Güzelhisar (Pytikos) Çayı, Yunt Dağı'ndan kaynağını alan, Çandarlı Körfezi'nden Ege Denizi'ne dökülen akarsu.

Küçük Menderes Ovası, Ege Bölgesi'nde, İzmir ili topraklarında, Aydın Dağları ve Bozdağlar arasında oluşmuş, içinden Küçük Menderes Nehri'nin aktığı tektonik ova.

<span class="mw-page-title-main">Gökova Körfezi</span>

Gökova Körfezi veya Kerme Körfezi, Türkiye'nin güneybatısında, Bodrum Yarımadası ve Datça Yarımadası arasında uzanan Ege Denizi körfezi. Yaklaşık 100 km uzunluğunda dar bir körfezdir. Körfezin çıkışında İstanköy Adası yer alır. Kıyı uzunluğu 400 km kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Gediz Deltası</span> İzmir, Türkiyede bir delta

Gediz Deltası, Gediz Nehri'nin İzmir'in Çiğli, Menemen ve Foça ilçeleri sınırlarında, İzmir Körfezi'nin doğusundan Ege Denizi'ne döküldüğü yerde oluşturduğu deltadır. Pek çok kuş türüne ev sahipliği yapan delta, Ramsar alanı, Önemli Kuş Alanı ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olarak koruma altına alınmıştır. Alanda yoğun tarım ve hayvancılık faaliyeetleri yapılmakta, sanayi tesisleri, kentsel ve kırsal yerleşimler bulunmaktadır. Gediz Deltası ayrıca farklı statülerde doğal ve tarihi sit alanlarına sahiptir. Alandaki en önemli tehditler yapılaşma baskısı, avcılık, kirlilik ve kuraklıktır.

İzmir, Ege Bölgesi'nin Ege Bölümü içerisinde yer almaktadır. İlin yüzölçümü 11.891 km² olup 1.544 km² ile Bergama en geniş yüzölçümüne sahip ilçe durumundadır. En doğudaki ilçesi Kiraz, en batıdaki ilçesi Çeşme, en kuzeydeki ilçesi Bergama ve en güneydeki ilçesi Selçuk olan il kuzeyde Balıkesir, doğuda Manisa, güneyde Aydın illeri ile komşuyken batıda Ege Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çivril Ovası</span>

Çivril Ovası, Ege Bölgesinde, Denizli ilinin kuzeydoğu topraklarında yer alan tektonik ova. Denizden 820 m yüksekliğindeki ovanın büyüklüğü 400 km2'dir. Güneydoğudaki Işıklı Ovası ve güneybatıdaki Baklan Ovası ile beraber ters V (bumerang) şekilli büyük bir düzlük oluşturur. Denizli, Burdur, Afyon Isparta arasındaki ova Ege horst-graben yapısının doğu bölümünü oluşturur. Büyük Menderes'in içinden geçtiği ovanın doğu bölümünde Işıklı Gölü yer alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.