Arşavir Şıracıyan
Arşavir Şıracıyan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1900 Konstantinopolis, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 12 Nisan 1973 (72-73 yaşlarında) Englewood, New Jersey, ABD |
| Defin yeri | Hackensack Mezarlığı |
| Tanınma nedeni | Cemal Azmi, Said Halim Paşa, Bahaeddin Şakir ve Vahe İhsan suikastları |
| Siyasi parti | Ermeni Devrimci Federasyonu |
Arşavir Şıracıyan (diğer adıyla Aravir, 1900-12 Nisan 1973[1]), Ermeni yazar, tetikçi ve istihbaratçıdır.
İlk yılları
1900 yılında İstanbul'da doğdu,[2] çocukken babasını kaybetti. Babasının ölümünden sonra kardeşleri ve annesiyle birlikte Pera'ya taşındı ve orada yaşamaya başladı. Ermeni Devrimci Federasyonuna (EDF) başta kurye olarak daha sonra ise tetikçi olarak hizmet etti. 15 yaşında Ermeni Devrimci Federasyonuna ya da bilinen adıyla Taşnak Partisine katıldı. Bir genç olarak Ermeni Soykırımı sırasında parti için mesajlar iletmek ve silah taşımakla görevlendirildi. Şıragyan aynı zamanda Anadolu'da İtilaf Devletleri için çalışmış ve Türkler adına kara propaganda yürütmüştür. Şıragyan, Ermeni Kırımından dolayı suçlu gördüğü Türk yetkilileri cezalandırmayı amaçlayan EDF‘nin suikast operasyonunda yer almak üzere işe alındı.[3]
Yaptığı Suikastlar (Nemesis Operasyonu)
Sadrazam Said Halim Paşa Suikastı
Osmanlı Sadrazamı Sadrazam Said Halim Paşa'yı 5 Aralık 1921‘de katletmiştir. Sadrazam, İtalya'nın Roma kentinde at arabasıyla yolculuk ederken karşısına çıkarak atları durdurdu. Paşanın bulunduğu arabanın yanına geçerek Said Halim Paşa'yı sağ şakağından vurarak katletti.[4][5]
Bahaeddin Şakir ve Cemal Azmi Suikastı
Arem Yerkanyan ile planladığı suikast ise şu şekilde gerçekleşti; Almanya'nın Berlin kentinde 17 Nisan 1922 yılında İttihatçılar Cemal Azmi'nin evinde toplanmışlardı. Bahaeddin Şakir ve Cemal Azmi evin önünde birbirleri ile konuşurlarken Arşavir Şıragyan silahını çekerek eve yöneldi. Talat Paşa'nın eşi Hayriye, Arşavir'i fark etti ardından üzerine atladı ve vuruldu. Arşavir Şıragyan, olayı fark eden Cemal Azmi'ye silahını doğrultarak kurşun yağdırdı ve öldürdü. Bahaeddin Şakir silahını çekemeden Arşavir'in kurşun yağmuru ile karşılaşır ve yere yığılır. Arem Yerkanyan tarafından Bahaeddin Şakir'de öldürülür. Ailelerinin önünde katledilen ikisi dışında bu suikast sırasında Arşavir ve Arem Yerkanyan tarafından Resuhi Bey ve 6 sivil daha katledildi.[6]
Suikastlarından Sonra
Nemesis Operasyonu'unda verilen görevlerden birkaçını tamamladıktan sonra Gaiane adlı bir kadınla evlenerek 1923'te New York'a taşındı.[7] Sonia adında da bir kızı oldu. Hayatının devamına New York‘taki Ermeni Cemaatinde aktif olarak çalışmalar yürüttü ve Türkler hakkında kara propagandaya burada da devam etti. Kızının isteği üzerine Anadolu'da yaptığı suikastları ve yürüttüğü kara propagandaları kitaplaştırdı. Şıragyan 1973 ‘te New Jersey‘de öldü ve öldüğünde 73 yaşındaydı.[3]
Kaynakça
- ^ "Worldcat". experimental.worldcat.org. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Shirakian,Arshavir,1900-1973 (İngilizce). Worldcat. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
- ^ a b Arşavir Şıracıyan, Bir Ermeni Teröristin İtirafları
- ^ Arşavir Şıracıyan, Bir Ermeni Teröristin İtirafları, s. 184-185.
- ^ "Bir Ermeni Komitacının Hatıralarında Sadrazam Said Halim Paşanın Öldürülmesi". Türkler ve Ermeniler. 8 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
- ^ Arşavir Şıracıyan, Bir Ermeni Teröristin İtirafları s. 277-278.
- ^ Arşavir Şıracıyan / Bir Ermeni Teröristin İtirafları. ss. 325-329.
