İçeriğe atla

Arya

Figaro (karakter), Il barbiere di Siviglia (Rossini), Opera afişleri

Arya, opera eserinde, solistlerden birinin orkestra eşliğinde söylediği, genellikle kendi içinde bütünlüğü olan şarkı. Üç bölümlü şarkı formundan oluşan eşlikli solo ses yazılmış sahne şarkısıdır. Aryalar opera ve oratoryo gibi sahne eserlerinde yer alan eserin akışında bulunan duygusal yükselişi destekler.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Opera</span> Müzikli tiyatro eseri

Opera, genellikle konusunu tarihten, mitolojiden, efsanelerden veya güncel olaylardan alan, sözlerinin tümü veya birçoğu müzikle bestelenmiş, içinde güzel sanatların tümünü barındırabilen, teatral formda bir sahne eseridir.

Libretto, opera, operet, oratoryo, bale, müzikal, mask gibi müziksel sahne eserlerinin metinlerine verilen ad. Hristiyan dinî ayinlerinde sesle şarkı şeklinde söylenen dua, ilahi, kantata vb. için yazılan metinlere de libretto denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sihirli Flüt</span>

Sihirli Flüt 1791 yılında Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenen ve librettosunu Emanuel Schikaneder'in yazdığı opera eseri.

<span class="mw-page-title-main">La traviata</span>

La traviata Giuseppe Verdi'nin bestelediği Francesco Maria Piave'nin libretto'sunu yazdığı 3 perdelik opera eseri. Alexandre Dumas'nın 1848 yılında yazdığı Kamelyalı Kadın romanını temel almıştır. İlk defa 6 Mart, 1853 tarihinde Venedik'te, Teatro la Fenice tiyatrosunda oynanmıştır. "La Traviata" başlığı doğru yoldan çıkmış kadın anlamındadır. Opera hazırlanmaktayken libretto yazarı Piave ve besteci Verdi orijinal hikâyenin yazarı Dumas gibi zamanın çağdaş olmasını istediler; fakat eseri sipariş veren yapımcı La Fenice Tiyatrosu eserin geçmişte yer almasında ısrar etti. Fakat 1880'lerden sonraki yapımlarda hep besteci ve librettocunun isteğine uygun olarak 19. yüzyıl zaman olarak uygulanmaktadır.

Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen Mozart'ın Sihirli Flüt operasında Gecelerin Kraliçesi karakteri tarafından söylenen ikinci arya.

<span class="mw-page-title-main">Yevgeni Onegin (opera)</span>

Yevgeni Onegin, Peter İlyiç Çaykovski'nin bestelediği Konstantin Schilowski'nin libretto'sunu yazdığı 3 perdelik opera eseri. Aleksandr Sergeyeviç Puşkin'in 1833 yılında yayımladığı aynı adlı romanını temel almıştır. İlk defa 29 Mart 1879 tarihinde Moskova Maly tiyatrosu'nda oynanmıştır. Lirik opera'nın en bilinen örnekleri arasındadır. Türkiye'de ilk kez 1963 yılında Ankara'da temsil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Don Giovanni</span>

Don Giovanni, müziği Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş, İtalyanca librettosu Lorenzo Da Ponte tarafından yazılmış olan iki perdelik bir opera eseridir. Bu eserin prömiyeri 29 Ekim 1787'de Prag'da Ulusal Tiyatro'da oynanmıştır. Mozart bu opera eserini "opera buffa" olarak sınıflandırmıştır. Da Ponte'nin liberettosu çok kere dramma giocoso olarak bilinmekte ve komik opera anlamı vermektedir. Bunu için opera çok kere komik opera veya komik (buffa) opera ile (seria) opera karışımı eşi bulunmayan bir tip opera olarak görülmektedir. Bu eser komedi, melodram ve olağanüstü fantezi elemanlarını kapsayıp birleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Don Carlos</span>

Don Carlos İtalyan besteci Guiseppe Verdi tarafından, "Camille du Locle" ve "Joseph Mery"'nin hazırladıkları Fransızca libereto kullanılarak bestelenen 5-perdelik bir grand operadır. Liberetto Friedrich Schiller tarafından Almanca yazılan "Don Carlos, Infant von Spanien" dramatik oyunundan uyarlanmıştır. Operanın ilk prömiyeri 11 Mart, 1867'de Paris, Fransa'da Théâtre Impérial de l’Opéra sahnelenmiştir. Ondan sonraki yirmi yılda operaya ekler ve değişiklikler yapılarak birkaç versiyonu geliştirilmiş ve böylece opera evi idarecileri, yapımcıları ve orkestra şefleri için hangi versiyonu seçecekleri hakkında bir seçim imkânı ortaya çıkmıştır. Verdi'nin opera eserleri arasında başka hiçbirinin bu kadar çok çeşit versiyonu bulunmamaktadır. Bu opera eserinin özel baleyi ve ilk sahnelenmeden önceki kesintileri de içine alan tüm uzunluktaki versiyonu 4 saat süreli müzik gerektirmektedir ve bu şekliyle bu eser Verdi'nin en uzun opera eseri olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cosi fan tutte</span> Cosi Fan Tutte Operasının konusu

Così fan tutte, Wolfgang Amadeus Mozart tarafından hazırlanmış 2 perdelik bir opera buffa eseridir. Eserin librettosu Lorenzo da Ponte yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sevil Berberi</span>

'Sevil Berberi veya Yararsız Önlem, (İtalyanca: Il barbiere di Siviglia, ossia L'inutile precauzione) Gioachino Rossini tarafından bestelenmiş 2 perdelik dramma comico janrında bir opera veya melodramatik opera buffa'dır.

Oberto, Conte di San Bonifacio İtalyan opera bestecisi Giuseppe Verdi'nin bestelediği 2 perdelik bir opera eseridir. İtalyanca libretto "Temistocle Solera" tarafından daha önce "Antonio Piazza" tarafından olasılıkla Rocester isimli yazılmış olan bir librettosundan uyarlanarak hazırlanmıştır. Giuseppe Verdi'nin hazırladığı ilk opera eseri olan Oberta operasının hazırlanması dört yıl almıştır ve prömiyeri 17 Kasım 1839'te Milano'da Teatro alla Scala'da yapılmıştır. La Scala'da ilk sahnelenmesi "epeyce başarı" sağlamış ve La Scala'nin empresaryosu olan Bartolomeo Merelli genç besteciye iki yeni opera eseri daha hazırlaması için sipariş vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Giulio Cesare</span> Georg Friedrich Handelin üç perdelik operası

Giulio Cesare (Giulio Cesare in Egitto HMW27 dizini), George Frideric Handel tarafından 1723'te İngiltere "Kraliyet Muzik Akademisi" için bestelenmiş üç perdelik dramma per musica janrında bir opera eseridir. Libretto "Giacomo Francesco Bussani" tarafından 1676'da "Antonio Sartorio"'nun bestelediği aynı adlı "Giulio Cesare" operası için hazırladığı librettodan "Nicola Francesco Haym" tarafından uyarlanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Faust (Gounod)</span>

Faust Fransız opera bestecisi Charles Gounod tarafından bestelenmiş 5 perdelik bir "Grand opera" türünde opera eseridir. Eserin librettosu Fransızca olarak "Jules Barbier" ve "Michel Carre" tarafından Care'nin "Faust et Marguerite" adlı tiyatro oyunundan ve bu oyun ise gayet serbest olarak tanınmış Alman yazar Johann Wolfgang von Goethe'nin Faust: I. Kısım'ından uyarlanmıştır. Bu opera eserinin prömiyeri Paris'te Boulevard du Temple üzerinde bulunan "Théâtre Lyrique " tiyatrosunda 19 Mart 1859'da sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tamerlano</span>

Tamerlano (Timur) George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik "Dramma per musica" janrında bir opera seria eseridir. Libretto İtalyanca olarak "Nicola Francesco Haym" tarafından "Agostin Piovene"'in Francesco Gasparini için hazırladığı Tamerlano librettosu; Bizanslı tarihçi Dukas'in Historia'sına dayanan Jacques Pradon'un nesir eseri Tamerlan ou La Mort de Bajazet adlı eserlerinden uyarlanarak hazırlanmıştır. Bu eser Londra'da bulunan "Royal Academy of Music" opera şarkıcıları trupu için hazırlanmış ve prömiyer temsili 31 Ekim 1724'te "King's Theatre" Tiyatrosu, Londra'da sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rodelinda (opera)</span>

Rodelinda, regina de' Longobardi George Frideric Handel tarafından ilk defa Royal Academy of Music şarkıcıları için bestelenmiş 3 perdeden oluşan opera seria janrında bir opera. Eserin libretto'su Nicola Francesco Haym tarafından İtalyanca hazırlanmış ve 1710'da Giacomo Antonio Perti'nin bestelediği opera için Antonio Salvi'nin İtalyanca liberttosundan uyarlanmıştır. Salvi ise liberettosunu 1653'te Fransız tiyatro eseri yazarı Pierre Corneille'in hazırladığı ve konu olarak 7.yüzyılda İtalya'ya yerleşmiş Lombardlar' ın kralı Perctarit'ın hayatını ele alıp işleyen, Pertharite, roi des Lombards adlı trajediyaya dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Acis ve Galatea (Handel)</span>

Acis ve Galatea George Frideric Handel tarafından, librettosu John Gay tarafından İngilizce olarak hazırlanmış bir "müziksel eğlence" tipi. Bu eser ilk olarak 1718'de Handel tarafından yapımlanarak bir perde olarak ana pastoral konulu bir mask veya semi-opera eseri olarak temsil edilmiştir. 1732'de Handel bu eserdeki müziksel parçaları ve yeni hazırladığı ek parçaları birleştirerek Londra'da temsiller yapan bir İtalyan Opeara trüpü için 3 perdelik bir "serenata" olarak hazırlamıştır. Handel bu eseri hazırlamakta iken yazdığı bir notta eseri bir "küçük opera" olarak nitelendirmiştir. Genel olarak bir "müziksel eğlence" olarak isimlendirilmektedir. İngilizce opera konusunda en önemli otoriter kaynak eseri olarak kabul edilen "New Grove Dictionaray of Music" ise bu eseri oratoryo olarak isimlendirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dilenci Operası</span>

Dilenci Operası, müziği Johann Christopher Pepusch tarafından, liberettosu John Gay tarafından İngilizce olarak hazırlanmış 1 prolog ve 3 perdelik bir "ballad opera" janrında bir müziksel eser. Prömiyer temsili 29 Ocak 1728'de Londra'da Lincolns'İnn Field 'de bulunan "Royal Tiyatro Salonu" yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tancredi</span>

Tancredi Gioacchino Rossini tarafından bestelenen 2-perdelik opera seria veya "kahramanlik melodrami " janrindan opera eseridir.Gaetano Rossi tarafından yazılan İtalyanca libretto Voltaire tarafından 1760'ta Fransızca yazılan Tancrède adlı bir tiyatro oyunundan uyarlanmıştır. Bu eserin prömiyer temsili 9 Mayıs, 1812'de Venedik'te Fenice Tiyatrosu'nda yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Falstaff (Salieri)</span>

Falstaff veya Üç Șaka İtalyan asıllı ama Viyana'da çalışıp yaşayan Antonio Salieri tarafından bestelenmiş iki perdelik, bazen "dramma giocoso" janrında olarak nitelendirilen, bir opera eseridir. Eserin librettosu İngiliz oyun yazarı William Shakespeare'in Windsor'un Şen Kadınları tiyatro komedi oyunundan uyarlanarak İtalyanca olarak Carlo Prospero De Franceschi tarafından hazırlanmıştır. Eserin prömiyer temsili 3 Ocak 1799'de Viyana'da Theater am Kärntnertor'da yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sevil Berberi (Paisiello)</span>

Sevil Berberi Opus:R 1.64, libretto'su İtalyanca olarak "Giuseppe Petrosellini" tarafından Fransız Pierre Augustin Caron de Beaumarchais'nin yazdığı "Le Barbier de Séville" adlı komedi tiyatro oyunundan uyarlanarak yazılmış; besteci Giovanni Paisiello tarafından hazırlanmış "dramma giocoso" janrında bir 2 perdelik opera buffadır. İlk temsili 26 Eylül 1782'de Sankt-Peterburg Rusya'da Ermitaj Sarayı'nda "Zimnevo Dvortsa" salonunda yapılmıştır.