İçeriğe atla

Arvanitçe

Arvanitçe
αρbε̰ρίσ̈τ
arbërisht
Ana dili olanlarYunanistan
Konuşan sayısı50.000  (2007)[1]
Dil ailesi
Hint-Avrupa dilleri
Dil kodları
ISO 639-3aat
Glottologarva1236[2]

Arvanitçe (αρbε̰ρίσ̈τ arbërisht), Yunanistan'da Arvanitler tarafından konuşulan Arnavutça lehçesidir.[3] Dil günümüzde Yunancanın yaygınlaşması ve topluluğun çoğu genç üyesi artık konuşmaması nedeniyle tehlike altındadır.

Kaynakça

  1. ^ Arvanitika 22 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Ethnologue (15th ed., 2015)
  2. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Arvanitika Albanian". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  3. ^ Skutsch, Carl (2005). Encyclopedia of the world's minorities. Routledge. s. 138. ISBN 978-1-57958-468-9. Erişim tarihi: 3 Ocak 2011. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Almanlar</span> Almanya vatandaşları

Almanlar, Almanya'nın yerlileri veya sakinlerine ve bazen daha geniş olarak Almanca kökenli bir dili veya Almanca dilini anadili olarak konuşan kişilere denir. Almanya anayasası Almanya'da yaşayanları Alman vatandaşı olarak tanımlar. Bugün, Alman dili, Alman kimliğinin birincil kriteri olarak görülmektedir. Dünyadaki toplam Alman sayısına ilişkin tahminler 100 ile 150 milyon arasında değişmektedir ve çoğu Almanya'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Simpsonlar bölümleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Simpsonlar ya da The Simpsons, Matt Groening tarafından Fox Broadcasting Company için yaratılan animasyon televizyon durum komedisidir. Dizi, Homer, Marge, Bart, Lisa ve Maggie'den oluşan orta sınıf bir Amerikan ailesinin satirik bir parodisidir. Şov, Springfield adlı kurgusal bir şehirde geçmekte ve Amerikan kültürünü, toplumunu, televizyonunu ve farklı insanlık hâllerini hicvetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonlar</span> Güney Slav etnik grubu

Makedonlar, Balkan Yarımadası'nda çoğunlukla Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nde yaşayan bir Güney Slav etnik grubudur. Güney Slav dili olan Makedoncayı konuşurlar. Makedon etnik unsurunun yaklaşık üçte ikisi Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nde yaşar. Ancak diğer ülkelerde bir dizi topluluklar da vardır.

Liberteryenizm, özgürlüğün ve özgürlüğün bileşenlerinin siyaset içerisinde en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryen felsefeye göre insanlar özgür olduğunda herkes için daha güvenli, daha iyi ve daha adil bir dünya yaratılabilir. Liberteryenizmin bazı türleri ise negatif özgürlüğe daha çok odaklanır. Liberteryenler otonomi ve seçme özgürlüğünü maksimize etmeye çalışır; seçim özgürlüğü, gönüllü iş birliği ve bireysel karar önceliğini vurgular, bu doğrultuda da devletin minimize edilmesini savunur. Popüler anlamda, otoriterlik ile zıt anlamda kullanılır. Liberteryenler otorite ve devlet iktidarı konusunda aynı şüpheciliği paylaşıyorlar, ancak bazıları mevcut ekonomik ve politik sistemlere muhalefetlerinin kapsamı konusunda farklılaşıyor. Çeşitli liberteryen düşünce okulları, devletin ve özel iktidarın meşru işlevlerine ilişkin bir dizi görüş sunar ve genellikle zorlayıcı sosyal kurumların sınırlandırılmasını veya tasfiye edilmesini ister.

<span class="mw-page-title-main">Will Rogers</span>

William Penn Adair "Will" Rogers Amerikalı vodvil sanatçısı, mizahçı, sosyal yorumcu ve sinema oyuncusu. 1920'lerde ve 1930'larda dünyanın en bilinen ünlülerinden birisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Arumenler</span> Etnik köken

Arumenler, güney Balkanlarda yaşayan bir etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">I. Theodorus</span> 73. Katolik Kilisesi papası (ö. 649; pd. 642-649)

Papa I. Theodore 24 Kasım 642 tarihinden öldüğü 649 yılına kadar papa.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Özgürlük Partisi</span>

Özgürlük Partisi Arnavutluk'ta faaliyet gösteren bir siyasi parti. Sosyal demokrasi çizgisinde olan parti eski Arnavutluk Başbakanı Ilir Meta'nın Arnavutluk Sosyalist Partisi'nden ayrılmasıyla 6 Eylül 2004 tarihinde kurulmuştur.

Arnavutluk, nüfusun büyük çoğunluğunun aynı zamanda ülkenin resmi dili olan Arnavutça ile konuştuğu etnik olarak homojen bir ülkedir. İki ayrı lehçesi vardır: güneyde konuşulan Tosk ve kuzeyde konuşulan Geg. Ancak birçok Arnavut, Balkanlar'daki çok sayıda Arnavut diasporası ve Arnavut topluluklarının etkisiyle İtalyanca, Yunanca, Fransızca, Almanca ve İngilizceyi de yaygın olarak konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Piyasa başarısızlığı</span>

Piyasa başarısızlığı, mal ve hizmetlerin serbest piyasa tarafından tahsisinin Pareto verimliliğine sahip olmaması ve genellikle net ekonomik değer kaybına yol açtığı bir durumdur. Piyasa başarısızlıkları, bireylerin saf kişisel çıkarları artırmalarının, toplumsal açıdan bakıldığında geliştirilebilecek verimli olmayan sonuçlara yol açtığı senaryolar olarak görülebilir. Terimin ekonomistler tarafından ilk olarak 1958'de kullanılması karşın konsept Victoria dönemi filozofu Henry Sidgwick'e kadar uzanıyordu. Piyasa başarısızlıkları genellikle kamu malları, zaman tutarsız tercihler, bilgi asimetrileri, rekabetçi olmayan pazarlar, ana temsilci sorunları veya dışsallıklarla ilişkilidir.

Arnavut milliyetçiliği, ilk kez 19. yüzyılda Arnavut millî uyanışı sırasında etnik Arnavutların ürettiği milliyetçi fikir ve kavramların genel bir adıdır. Arnavut milliyetçiliği, coğrafi olarak genişletilmiş bir Arnavut devletinin veya büyük Arnavut nüfusunu barındıran bitişik Balkan topraklarını kapsayan Büyük Arnavutluk'un oluşturulması fikirlerini de içeren Arnavutçuluk ve Pan-Arnavutçuluk gibi benzer kavramlarla da ilişkilidir.

Hayvan hakları savunucuları ve hayvan özgürlüğü aktivistleri, duyarlı bireylerin insan olmayan hayvanların acıdan kaçınma gibi en temel ihtiyaçlarını, yalnızca tür üyeliği temelinde reddetmenin, ırkçılık veya cinsiyetçiliğe benzer bir ayrımcılık biçimi olduğu görüşündedir. Birçok hayvan hakları savunucusu, hayvanların, menfaatleri yasal korumayı hak eden ahlaki topluluğun bireyleri ve üyeleri olarak görülmesi gerektiğini savunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'daki Yahudilerin tarihi</span>

Rusya'daki Yahudilerin ve tarihsel olarak onunla bağlantılı bölgelerin tarihi en az 1.500 yıl öncesine dayanıyor. Rusya'daki Yahudiler tarihsel olarak büyük bir dini diasporayı oluşturmuşlardır; Rus İmparatorluğu bir zamanlar dünyadaki en büyük Yahudi nüfusuna ev sahipliği yapıyordu. Bu topraklarda, birçok farklı bölgedeki Aşkenazi Yahudi toplulukları gelişti ve modern Yahudiliğin en belirgin teolojik ve kültürel geleneklerinin çoğunu geliştirirken, aynı zamanda anti-Semitik ayrımcı politikalar ve zulüm dönemleriyle karşı karşıya kaldılar. Bazıları, 21. yüzyılın başından beri Rusya'daki Yahudi cemaatinde bir "rönesans" olduğunu belirttiler. Ve bugün, Rusya'nın Yahudi nüfusu hala Avrupa'nın en büyük Yahudi nüfusları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Bölgesel mutfak</span> belli bir bölge veya yöreye ait yemekler

Bölgesel mutfaklar ulusa, eyalete veya yerel bölgelere dayanır. Bölgesel mutfaklar, malzemelerin mevcudiyeti, bulunulan iklim, yemek pişirme gelenekleri, tecrübeleri ve kültürel farklılıklara göre çeşitlilik gösterebilir. Geleneksel mutfağın açıklaması basitçe: "Uzun süre boyunca belirli bölgedeki bütün insanların günlük yaşamlarında zamanla ortaya çıkmış yemek hazırlama alışkanlıklarıdır". Bölgesel yemek hazırlama gelenekleri, görenekleri ve içeriklerinin birbiriyle kaynaşmasıyla, sıklıkla belirli bir bölgeye has yemek kültürünün oluşumunu sağlar. Bölgesel mutfaklar adlarını genellikle ortaya çıktıkları coğrafi alandan veya bölgeden alırlar.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi</span> Birleşik Devletler hükümetinin federal kayıtlarını koruyan ve bunlara erişim sağlayan bağımsız ajans

Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi, Amerika Birleşik Devletler hükûmetinin hükûmet ve tarihi kayıtların korunması ve belgelenmesinden sorumlu bağımsız bir kurumudur. Aynı zamanda Ulusal Arşivi oluşturan belgelere halkın erişimini artırmakla da görevlidir. NARA, Kongre yasalarının, başkanlık direktiflerinin ve federal düzenlemelerin yasal olarak orijinal ve yetkili kopyalarını korumaktan ve yayınlamaktan resmi olarak sorumludur. NARA ayrıca Seçim Kurulunun oylarını Kongreye iletir.

<span class="mw-page-title-main">Türk-Arnavutlar</span>

Türk-Arnavutlar, Rumlar tarafından 1715 ve sonrasında Müslüman Arnavutlar için kullanılan etnografik ve dini bir terimdir. Daha geniş bir anlamda, Balkanlar'daki Osmanlı yönetiminin hem Müslüman Arnavut hem de Türk siyasi ve askeri seçkinlerini içeriyordu. Terim, Osmanlı İmparatorluğu'nun halkları dine göre sınıflandırmaya yönelik idari millet sistemi nedeniyle Müslümanların Osmanlılar ve/veya Türklerle özdeşleştirilmesinden türetilmiştir ve burada Müslüman millet lider rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Karşılaştırmalı tarihsel araştırma</span>

Karşılaştırmalı tarihsel araştırma, belirli bir zaman ve yerin ötesinde geçerli olan açıklamalar oluşturmak ya da diğer tarihsel olaylarla doğrudan karşılaştırmak, teori oluşturmak veya günümüze atıfta bulunmak için tarihsel olayları inceleyen bir sosyal bilim yöntemidir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Elsie</span>

Robert Elsie, Arnavut edebiyatı ve folkloru konusunda uzmanlaşmış Kanada doğumlu bir Alman bilim adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Harriet Martineau</span>

Harriet Martineau İngiliz sosyal kuramcı ve ilk kadın sosyolog olarak görülmektedir. Sosyolojik, bütüncül, dini ve kadınsı bir bakış açısıyla yazdı, Auguste Comte'un eserlerini tercüme ediyor ve o zamanlar nadiren obir kadın yazar için geçimini sağlayacak kadar kazandı. Genç Prenses Victoria yaptığı işten keyif aldı ve onu taç giyme törenine davet etti. Martineau, "temel siyasi, dini ve sosyal kurumlar da dahil olmak üzere [toplumun] tüm yönlerine odaklanmayı" tavsiye ediyordu. Kadınların erkekler altındaki statüsüne kapsamlı bir analiz uygulamıştı. Romancı Margaret Oliphant onu "doğuştan bir öğretim görevlisi ve politikacı... kendi kuşağının erkek ya da kadın herhangi birine göre cinsiyetinden belirgin bir şekilde daha az etkilenmiş" olarak nitelendirdi.

Yunanistan'daki Arnavutlar, farklı göç dalgaları sonucunda farklı topluluklara bölünmüştür. Arnavutlar ilk olarak 13. yüzyılın sonlarında Yunanistan'a göç ettiler. Orta Çağ'da Yunanistan'a yerleşen Arnavut kökenli nüfusun torunları, Yunan ulusuyla tamamen asimile olmuş ve kendilerini Yunan olarak tanımlayan Arvanitlerdir. Bugün, Arvanitika olarak bilinen Tosk Arnavutçasının farklı alt lehçelerini hala koruyorlar.